Kaunas
| |||
| Wopon a chorhoj | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Zakładne daty | |||
| stat |  Litawska
| ||
| wobwod | Kaunas | ||
| wysokosć | 47 metrow n.m.hł. | ||
| přestrjeń | 157 km² | ||
| wobydlerstwo | 304.097 (2014) | ||
| hustosć zasydlenja | 1.936,9 wob./km² | ||
| póstowe čisło | 44xxx – 52xxx | ||
| předwólba | (+370) 37 | ||
| awtowa značka | K | ||
| webstrona | kaunas.lt | ||
Kaunas (pólsce Kowno) je z něhdźe 300.000 wobydlerjemi druhe najwjetše město Litawskeje a wažne kulturne srjedźišćo baltiskeho kraja. Nadeńdźe so w srjedźišću Litawskeje při wuliwje rěki Neris do Njemena něhdźe sto kilometrow zapadnje Wilny.
W lěće 2022 bě Kaunas jedna z dweju kulturneju stolicow Europy.
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]W lěće 1361 naspomni so prěni raz litawski hród při wuliwje Nerisa, kotryž so wjacekróć ze strony Němskeho rjada dobywaše a zdźěla tež skóncowaše. Ryćerski rjad měješe wotpohlad, swoje wobsydstwa w Estiskej a Wuchodnej Pruskej ze sobu zwjazać, při čimž bě hród w Kaunasu wažny zadźěwk. W lěće 1408 dósta sydlišćo měšćanske prawa a 1440 zahaji so wikowanski kontor Hansy. Wot 16. lětstotka wuwiwaše so Kaunas k wuznamnemu centrumej židowstwa w Pólsko-Litawskej.
Po třećim dźělenju Pólskeje přińdźe Kaunas 1795 k Ruskej. Po njewotwisnosći Litawskeje 1920 sta so Kaunas z prowizoriskej stolicu noweho stata, přetož słušeše Wilna tehdy hišće k Pólskej.
W lěće 1908 wučini židowski podźěl wobydlerstwa wjace hač 41 %[1]. Pod němskim wobsadźenjom bu židowske wobydlerstwo w Kaunaskim ghetće zajate a pozdźišo zwjetša zamordowane.
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Kaunas – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Akmenė | Alytus | Anykščiai | Ariogala | Baltoji Vokė | Birštonas | Biržai | Daugai | Druskininkai | Dūkštas | Dusetos | Eišiškės | Elektrėnai | Ežerėlis | Gargždai | Garliava | Gelgaudiškis | Grigiškės | Ignalina | Jieznas | Jonava | Joniškėlis | Joniškis | Jurbarkas | Kaišiadorys | Kalvarija | Kaunas | Kavarskas | Kazlų Rūda | Kėdainiai | Kelmė | Klaipėda | Kretinga | Kudirkos Naumiestis | Kupiškis | Kuršėnai | Kybartai | Lazdijai | Lentvaris | Linkuva | Marijampolė | Mažeikiai | Molėtai | Naujoji Akmenė | Nemenčinė | Neringa | Obeliai | Pabradė | Pagėgiai | Pakruojis | Palanga | Pandėlys | Panemunė | Panevėžys | Pasvalys | Plungė | Priekulė | Prienai | Radviliškis | Ramygala | Raseiniai | Rietavas | Rokiškis | Rūdiškės | Salantai | Seda | Simnas | Skaudvilė | Skuodas | Smalininkai | Subačius | Šakiai | Šalčininkai | Šeduva | Šiauliai | Šilalė | Šilutė | Širvintos | Švenčionėliai | Švenčionys | Tauragė | Telšiai | Trakai | Troškūnai | Tytuvėnai | Ukmergė | Utena | Užventis | Vabalninkas | Varėna | Varniai | Veisiejai | Venta | Viekšniai | Vievis | Vilkaviškis | Vilkija | Vilnius | Virbalis | Visaginas | Zarasai | Žagarė | Žiežmariai
Kulturne město Europy: 1985: Athen | 1986: Florenc | 1987: Amsterdam | 1988: Zapadny Berlin | 1989: Paris | 1990: Glasgow | 1991: Dublin | 1992: Madrid | 1993: Antwerpen | 1994: Lisabon | 1995: Luxemburg | 1996: Kopenhagen | 1997: Sołun | 1998: Stockholm
Kulturna stolica Europy: 1999: Weimar | 2000: Avignon, Bergen, Bologna, Brüssel, Helsinki, Krakow, Praha, Reykjavík, Santiago de Compostela | 2001: Porto, Rotterdam | 2002: Brügge, Salamanca | 2003: Graz | 2004: Genua, Lille | 2005: Cork | 2006: Patras | 2007: Sibiu, Luxemburg hromadźe z wulkoregionu | 2008: Liverpool, Stavanger | 2009: Linz, Vilnius | 2010: Istanbul, Pécs, Essen hromadźe z Poruhrskej | 2011: Tallinn, Turku | 2012: Guimarães, Maribor | 2013: Košice, Marseille | 2014: Riga, Umeå | 2015: Mons, Pilzeń | 2016: Wrócław, Donostia-San Sebastián | 2017: Aarhus, Pafos | 2018: Leeuwarden, Valletta | 2019: Matera, Plowdiw | 2020: Galway, Rijeka | 2021: Timișoara, Eleusis, Novi Sad | 2022: Kaunas, Esch an der Alzette | 2023: Veszprém | 2024: Tartu, Bad Ischl, Bodø | 2025: Kamjenica