Lạc
Arachis hypogaea | |
---|---|
Phân loại khoa học | |
Giới (regnum) | Plantae |
(không phân hạng) | Angiospermae |
(không phân hạng) | Eudicots |
(không phân hạng) | Rosids |
Bộ (ordo) | Fabales |
Họ (familia) | Fabaceae |
Phân họ (subfamilia) | Faboideae |
Tông (tribus) | Aeschynomeneae |
Chi (genus) | Arachis |
Loài (species) | hypogaea |
Phân loài và biến thể | |
| |
Danh pháp đồng nghĩa[1] | |
|
Đậu phộng (phương ngữ Miền Nam) hay Lạc (phương ngữ miền nam), đậu phụng (phương ngữ Miền Trung) (danh pháp hai phần: Arachis hypogaea), là một loài cây thực phẩm thuộc họ Đậu có nguồn gốc tại Trung và Nam Mỹ. Nó là loài cây thân thảo hàng năm có thể tăng chiều cao từ 30–50 cm. Lá mọc đối, kép hình lông chim với bốn lá chét, kích thước lá chét dài 1–7 cm và rộng 1–3 cm. Hoa dạng hoa đậu điển hình màu vàng có điểm gân đỏ, cuống hoa dài 2–4 cm. Sau khi thụ phấn, quả phát triển thành một dạng quả đậu dài 3–7 cm, chứa 1-4 hạt (ánh), và quả (củ) thường giấu xuống đất để phát triển. Trong danh pháp khoa học của loài cây này thì phần tên chỉ tính chất loài có hypogaea nghĩa là "dưới đất" để chỉ đặc điểm quả được giấu dưới đất. Hạt lạc (ánh lạc) là loại thực phẩm rất giàu năng lượng vì có chứa nhiều lipid.
Lịch sử
[sửa | sửa mã nguồn]Loài cây này được khai hoang đầu tiên bởi cư dân vùng sông Paraguay và Parama ở vùng Chaco của Paraguay và Bolivia.
Sản xuất
[sửa | sửa mã nguồn]10 quốc gia hàng đầu sản xuất lạc (tính đến 11 tháng 6 năm 2008) | ||
---|---|---|
Quốc gia | Sản lượng (tấn) | Cước chú |
Trung Quốc | 13.090.000 | |
Ấn Độ | 6.600.000 | * |
Nigeria | 3.835.600 | F |
Hoa Kỳ | 1.696.728 | |
Indonesia | 1.475.000 | |
Myanmar | 1.000.000 | F |
Argentina | 714.286 | |
Việt Nam | 490.000 | F |
Sudan | 460.000 | * |
Tchad | 450.000 | * |
Thế giới | 34.856.007 | A |
F = FAO ước đoán, * = nguồn bán chính thức, C = nguồn ước tính A = nguồn tổng hợp (gồm sản lượng chính thức, bán chính thức và ước đoán); Nguồn: Food And Agricultural Organization of United Nations: Economic And Social Department: The Statistical Devision Lưu trữ 2012-06-19 tại Wayback Machine |
Hình ảnh
[sửa | sửa mã nguồn]Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ “The Plant List: A Working List of All Plant Species”. Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden. 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 12 năm 2018. Truy cập ngày 13 tháng 2 năm 2015.
Liên kết ngoài
[sửa | sửa mã nguồn]- Lạc tại Từ điển bách khoa Việt Nam
- Peanut (plant) Arachis hypogaea tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)