Peanøtt

Peanøtt
Peanøtt
Systematikk
Rike:	Planteriket Plantae
Underrekkje:	Frøplantar Spermatophytes
Orden:	Erteblomordenen Fabales
Familie:	Erteblomfamilien Fabaceae
Underfamilie:	Faboideae
Stamme:	Dalbergieae
Slekt:	Arachis
Art:	Peanøtt A. hypogaea
Vitskapleg namn
Arachis hypogaea L., 1753

Peanøtt eller jordnøtt (Arachis hypogaea) er ein art i erteblomfamilien og frøa til arten, som også er kjende som jordnøtter. Namnet «peanøtt» kjem frå engelsk peanut ('ertenøtt') og førsteleddet blir uttalt /pi/ eller /pia/ på norsk.

Peanøtta stammar frå Sør-Amerika, men blir i dag dyrka overalt i tropane. Planten er ca. 50 cm høg og har raudgule, sterile blomar i dei øvre bladhjørnene. I dei nedre bladhjørnene sit kleistogame blomar (blomar som set frø utan at dei har opna seg) på skaft. Etter blomstringa forlengar skafta seg seg, bøyer seg nedover og presser den unge frukta, ein tofrøa belg, ned i jorda, der han mognar. Storleiken på belgen varierer, det vanlegaste er ei lengd på 3–4 cm.

Peanøtter er eit viktig produkt som kan etast eller seljast rå, rista eller salta. Store mengder blir mole til jordnøttmjøl som kan brukast til dyrefôr, ofte blanda med anna fôrmjøl. Frøa kan også pressast til jordnøttolje (arachisolje), som blir brukt i hushaldningar og i industrien.

• 
  Peanøtter på planten.
• 
  Hausta peanøtter i skalet og skrella.
• 
  Peanøttkuler (konkada) frå Vest-Afrika.
• 
  Peanut-chikki frå India.
• 
  Sukra peanøtter frå Usbekistan.
• 
  Peanøttsmør
• 
  Vestafrikansk kuli-kuli laga av peanøtter.
• 
  Indonesisk sambal goreng teri kacang med peanøtter.

• Peanøttsuppe

Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Peanøtt

Wikispecies har taksonomisk informasjon om Arachis hypogaea

• (no) Peanøtt hos Artsdatabanken
• (en) Peanøtt i Encyclopedia of Life
• (en) Peanøtt i Global Biodiversity Information Facility
• (sv) Peanøtt hos Dyntaxa
• (en) Peanøtt hos ITIS
• (en) Peanøtt hos NCBI
• (en) Peanøtt hos The International Plant Names Index
• (en) Peanøtt hos Tropicos
• (en) Kategori:Arachis hypogaea – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
• (en) Arachis hypogaea – galleri av bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
• Arachis hypogaea – detaljert informasjon på Wikispecies