Karl Popper – Wikipedia tiếng Việt

Bài này không có nguồn tham khảo nào. Mời bạn giúp cải thiện bài bằng cách bổ sung các nguồn tham khảo đáng tin cậy. Các nội dung không nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ. Nếu bài được dịch từ Wikipedia ngôn ngữ khác thì bạn có thể chép nguồn tham khảo bên đó sang đây. (tháng 1/2024)

Karl Raimund Popper

Thời kỳ	Triết học Thế kỷ 20
Vùng	Triết học phương Tây
Trường phái	Analytic Chủ nghĩa duy lý phê phán • Fallibilism Evolutionary epistemology
Đối tượng chính	Nhận thức luận Triết học khoa học Triết học xã hội và Triết học chính trị
Tư tưởng nổi bật	Falsifiability Hypothetico-deductive method Xã hội mở
Ảnh hưởng bởi Socrates (via Plato) • Aristotle Kant • Schopenhauer • Hegel Einstein • Kierkegaard • Wittgenstein Vienna Circle • Tarski • Selz Russell • Campbell • Burke
Ảnh hưởng tới Virtually all philosophy of science since 1930s • Hayek • Friedman Lakatos • Feyerabend • Soros Miller • Agassi • Bartley • Gombrich Jarvie • Levinson • Schmidt • Munz Magee • Lorenz • Shearmur Medawar • Dimitrakos • Albert • Gellner • Soroush • Taleb

Karl Popper (28 tháng 6 năm 1902 – 17 tháng 9 năm 1994) là một nhà triết học người Áo, người đề xuất các ý tưởng về một xã hội mở, một xã hội mà ở đó sự bất đồng chính kiến được chấp nhận và đó được xem như một tiền đề để tiến tới việc xây dựng một xã hội hoàn thiện. Ông cũng được xem như là người sáng lập Chủ nghĩa Duy lý phê phán (Critical rationalism).

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

Bài viết tiểu sử này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Karl Popper.

x t s Karl Popper
Triết lý	Bold hypothesis Critical rationalism Tính khả phủ chứng Growth of knowledge Xã hội mở Thí nghiệm của Popper Ba thế giới của Popper
Tác phẩm	Logic của khám phá khoa học (1934) Sự khốn cùng của Chủ nghĩa lịch sử (1936) Xã hội mở và những kẻ thù của nó (1945) Conjectures and Refutations (1963)

Chủ nghĩa thực chứng

Các quan điểm thực chứng	Chủ nghĩa phản nhân văn Chủ nghĩa kinh nghiệm Chủ nghĩa duy lý Chủ nghĩa duy khoa học
Declinations	Legal positivism Chủ nghĩa thực chứng logic trong Triết học phân tích Positivist school]] Postpositivism Chủ nghĩa thực chứng xã hội Chủ nghĩa thực chứng Machian (phê bình Empirio)] Chủ nghĩa thực chứng lịch sử Rankean Chủ nghĩa thực chứng Ba Lan Chủ nghĩa thực chứng Nga (Chủ nghĩa kinh nghiệm) Positivism in international relations
Khái niệm chính	Consilience Demarcation Bằng chứng Verificationism Quy nạp Justification Ngụy khoa học Phép loại trừ siêu hình học Unity of science Verificationism
Phản đề	Chủ nghĩa phản thực chứng Confirmation holism Critical theory Tính khả phủ chứng Geisteswissenschaft Thông diễn học Chủ nghĩa lịch sử Historism Khoa học nhân văn Nhân văn học Vấn đề quy nạp Reflectivism
Những sự dịch chuyển hệ hình liên quan trong lịch sử khoa học	Hình học phi Euclid (1830s) Nguyên lý bất định Heisenberg (1927)
Chủ đề liên quan	Behavioralism Post-behavioralism Critical rationalism Criticism of science Tri thức luận anarchism idealism nihilism pluralism realism Holism Instrumentalism Chủ nghĩa hiện đại Naturalism in literature Nomothetic–idiographic distinction Objectivity in science Operationalism Phenomenalism Triết học khoa học Deductive-nomological model Ramsey sentences Theory of sense-data) Nghiên cứu định tính Quan hệ giữa tôn giáo và khoa học Xã hội học Khoa học xã hội Philosophy Structural functionalism Chủ nghĩa cấu trúc Structuration theory

Cuộc tranh luận liên quan đến chủ nghĩa thực chứng

Phương pháp	Methodenstreit (1890s) Werturteilsstreit (1909–1959) Positivismusstreit (1960s) Fourth Great Debate in international relations (1980s) Science wars (1990s)
Đóng góp cho	The Course in Positive Philosophy (1830) A General View of Positivism (1848) Critical History of Philosophy (1869) Idealism and Positivism (1879–1884) Phân tích cảm giác (1886) The Logic of Modern Physics (1927) Language, Truth, and Logic (1936) The Two Cultures (1959) Vũ trụ trong vỏ hạt dẻ (2001)
Những người ủng hộ	Richard Avenarius A. J. Ayer Alexander Bogdanov Auguste Comte Eugen Dühring Émile Durkheim Ernst Laas Ernst Mach Berlin Circle Vienna Circle
Phê bình	Materialism and Empirio-criticism (1909) History and Class Consciousness (1923) Logic của khám phá khoa học (1934) The Poverty of Historicism (1936) World Hypotheses (1942) Two Dogmas of Empiricism (1951) Sự thật và phương pháp (1960) The Structure of Scientific Revolutions (1962) Conjectures and Refutations (1963) One-Dimensional Man (1964) Knowledge and Human Interests (1968) The Poverty of Theory (1978) The Scientific Image (1980) The Rhetoric of Economics (1986)
Nhà phê bình	Theodor W. Adorno Gaston Bachelard Mario Bunge Wilhelm Dilthey Paul Feyerabend Hans-Georg Gadamer Thomas Kuhn György Lukács Karl Popper Willard Van Orman Quine Max Weber
Khái niệm được tranh luận	Tri thức Objectivity Phronesis Chân lý Verstehen