György Lukács

György Lukács
György Lukács
	Chân dung Lukács năm 1952
Sinh	György Bernát Löwinger; 13 tháng 4 năm 1885; Budapest, Đế quốc Áo-Hung
Mất	4 tháng 6 năm 1971 (86 tuổi); Budapest, Cộng hòa Nhân dân Hungary
Học vị	Đại học Hoàng gia Hungary tại Kolozsvár (Dr. rer. oec., 1906); Đại học Berlin (1906–1907; không văn bằng); Đại học Hoàng gia Hungary tại Budapest (PhD, 1909)
Phối ngẫu	Jelena Grabenko; Gertrúd Jánosi (nhũ danh Bortstieber)
Giải thưởng	Huân chương Cờ đỏ (1969)
Thời kỳ	Triết học thế kỷ 20
Vùng	Triết học phương Tây
Trường phái	Chủ nghĩa tân-Kant (1906–1918); Chủ nghĩa Marx phương Tây/Chủ nghĩa Marx-Hegel (sau năm 1918);
Luận văn	A drámaírás főbb irányai a múlt század utolsó negyedében (1909)
Tư vấn tiến sĩ	Zsolt Beöthy (tư vấn luận văn PhD năm 1909)
Tư vấn học thuật khác	Georg Simmel
Đối tượng chính	Triết học chính trị, lý thuyết xã hội, lý thuyết văn chương, mỹ học, chủ nghĩa nhân bản Mác-xít
Tư tưởng nổi bật	Đồ vật hóa; Ý thức giai cấp; Vô gia cư siêu nghiệm; Thể loại bi kịch là một phạm trù đạo đức;
	Ảnh hưởng bởi Immanuel Kant, Hegel, Karl Marx, Friedrich Engels, Max Weber, Georg Simmel, Wilhelm Dilthey, Emil Lask, Georges Sorel, Vladimir Lenin, Rosa Luxemburg, Søren Kierkegaard;
	Ảnh hưởng tới Trường phái Frankfurt, Trường phái Praxis, Trường phái Budapest, Walter Benjamin, Andrew Arato, Lucien Goldmann, Jean-Paul Sartre, Imre Lakatos, Karl Polanyi, Guy Debord, Cornelius Castoriadis, Tom Rockmore, Moishe Postone, Sandra Harding, Richard D. Wolff, Costanzo Preve, Leszek Kołakowski, Karel Kosík, Fredric Jameson;

György Lukács^[a] (tên khai sinh György Bernát Löwinger;^[b] tiếng Hungary: szegedi Lukács György Bernát; tiếng Đức: Georg Bernard Baron Lukács von Szegedin;^[c] 13 tháng 4 năm 1885 - 4 tháng 6 năm 1971) là một nhà triết học Mác xít Hungary, nhà sử học văn học, nhà phê bình và nhà thẩm mỹ học.^[6] Ông là một trong những người sáng lập ra chủ nghĩa Mác phương Tây, một thuyết lý giải khác với hệ thống tư tưởng chính thống của chủ nghĩa Mác ở Liên Xô. Ông đã phát triển lý thuyết duy nhất, và đóng góp vào lý thuyết của Mác với những phát triển của lý thuyết về ý thức giai cấp của C.Mác. Ông cũng là một nhà triết học chủ nghĩa Lênin. Ông đã phát triển về mặt tư tưởng và tổ chức thực tiễn cách mạng thực dụng của Lenin thành triết lý chính thức của đội tiên phong cách mạng.

Là một nhà phê bình văn học, Lukács có ảnh hưởng đặc biệt do những phát triển lý thuyết của ông về chủ nghĩa hiện thực và tiểu thuyết như một thể loại văn học. Năm 1919, ông được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Văn hóa Hungary của chính phủ Cộng hòa Xô viết Hungary tồn tại trong thời gian ngắn (tháng 3 - tháng 8 năm 1919).^[7]

Lukács là một trí thức Mác xít ưu tú của thời kỳ Stalin, mặc dù việc đánh giá di sản của ông hơi khó khăn vì Lukács vừa ủng hộ chủ nghĩa Stalin như hiện thân của tư tưởng Mác, vừa ủng hộ việc quay trở lại chủ nghĩa Mác thời tiền Stalin.^[8]

Cước chú

^ UK: /ˈdʒɜːrdʒ ˈluːkætʃ/, US: /-kɑːtʃ/; tiếng Hungary: [ˈɟørɟ ˈlukaːtʃ]
^ tiếng Đức: [ˈløːvɪŋɐ]
^ tiếng Đức: [ˈluːkatʃ]

Tham khảo

^ Marcus & Tarr 1989, tr. 2.
^ Lichtheim 1970, tr. ix.
^ Georg Lukács: Neo-Kantian Aesthetics, Stanford Encyclopedia of Philosophy
^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên SEP
^ European writers, Volume 1, Scribner, 1983, tr. 1258.
^ György Lukács – Britannica.com
^ Benét's Reader's Encyclopedia (ấn bản thứ 3). Harper & Row. 1987. tr. 588. |title= trống hay bị thiếu (trợ giúp)
^ Leszek Kołakowski ([1981], 2008), Main Currents of Marxism, Vol. 3: The Breakdown, W. W. Norton & Company, Ch VII: "György Lukács: Reason in the Service of Dogma", W.W. Norton & Co.

Bài viết này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

[6] UK: /ˈdʒɜːrdʒ ˈluːkætʃ/, US: /-kɑːtʃ/; tiếng Hungary: [ˈɟørɟ ˈlukaːtʃ]

[7] tiếng Đức: [ˈløːvɪŋɐ]

[8] tiếng Đức: [ˈluːkatʃ]

[FOOTNOTEMarcusTarr19892-1] Marcus & Tarr 1989, tr. 2.

[FOOTNOTELichtheim1970ix-2] Lichtheim 1970, tr. ix.

[:SEPNeoKanAes-3] Georg Lukács: Neo-Kantian Aesthetics, Stanford Encyclopedia of Philosophy

[SEP-4] Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên SEP

[5] European writers, Volume 1, Scribner, 1983, tr. 1258.

[Brit-9] György Lukács – Britannica.com

[Benét's-10] Benét's Reader's Encyclopedia (ấn bản thứ 3). Harper & Row. 1987. tr. 588. |title= trống hay bị thiếu (trợ giúp)

[11] Leszek Kołakowski ([1981], 2008), Main Currents of Marxism, Vol. 3: The Breakdown, W. W. Norton & Company, Ch VII: "György Lukács: Reason in the Service of Dogma", W.W. Norton & Co.

[1]