Kontent qismiga oʻtish

doʻst

Vikilug‘atdan olingan

Oʻzbekcha (uz)

[tahrirlash]

doʻst I

[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

[tahrirlash]

doʻst

Aytilishi

[tahrirlash]

Etimologiyasi

[tahrirlash]

Maʼnoviy xususiyatlari

[tahrirlash]

Maʼnosi

[tahrirlash]

jj — shafqatli oʻrtoq, yor,

oshno, mahbub(a)] 1 Qarashlari, dili, ish faoliyati yaqin boʻlgan, inotslik, ahillik bilan bogʻlangan ikki yoki undan ortiq kishining har biri; oʻrtoq. zid. dushman. ◆ Qadrdon doʻst. Chin doʻst. Qiyomatli doʻst. Vafodor doʻst. Oʻz doʻstim deb sir aytma, doʻstingning ham doʻsti bor. Maqol . ◆ Doʻst safarda bilinadi, Ogʻa-ini - kulfatda. Maqol . ■■ ◆ Doʻst qidir, doʻst top jahonda, Doʻst yuz ming boʻlsa, oz. E. Vohidov, „Mu-habbat“ .

2 Yaqin, tanish, oshno. ◆ Mana bu doʻstim bilan men daryodan oʻtolmay qoldik. Illy yaqindagi qiipoqqa non soʻrab bordik. I. Raxim, „Chin muhabbat“ . ◆ Oʻrta Osiyo xalqlari: oʻzbek, tojik, turkman, qirgʻiz, qoraqalpoq va qozoqlar.. bir-biri bilan inoq va doʻst boʻlib yashaganlar. Gazetadan .

Doʻstingdan top Doʻsti, yaqin kishisi biror yomonlik qilganda aytiladigan ibora. Doʻsti sodiq Vafodor, sadoqatli doʻst. ◆ Dunyoda doʻsti sodiqni topish qiyin ekan. A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ . Jon (yoki jonajon) doʻst Jonini xam ayamaydigan, samimiy, begʻaraz doʻst. ◆ Poylab-poylab, xoʻb tomosha qilsang-chi, Toʻy-tomosha qulluq boʻlsin, jon doʻstim. "Yusuf va Ahmad" . ◆ Avval aytganim-dek, akademik Habib Muhamedovich Abdullayev bilan /Abdu.ia Qahhor/ jon doʻst edilar. K. Qaxxorova, „Chorak asr xamnafas“ . Ish (yoki mehnat) doʻsti Birga ishlab, mexnat ja-rayonida orttirilgan doʻst. ◆ Ish doʻsting — ◆ jon doʻsting. Maqol . m ◆ Koʻrib qoʻy, deb soʻzni boshlayman, mehnat doʻstim asal yorimga. Gʻayratiy. Mol doʻsti Oldi-berdi munosa-batlarida orttirilgan doʻst, biror narsa-dan ilinji boʻlgani uchungina oshno boʻlgan, yuzaki doʻst. ◆ Jon doʻsting jonidan kechsa ham, mol doʻstingmolidan kechmaydi. Maqol . Pirita ham doʻst boʻlmaydi Hech kimsaga doʻst boʻlmaydigan yomon odam haqida. ◆ Erining yuz-xotirini qilmaydigan xotin piriga ham doʻst boʻlmaydi. A. Qaxxor, „Qoʻshchinor chi-rokdari“ .

3 Murojaat qilish shakli. ◆ Xoʻsh, taqsir, nega xomushsiz? -E, aziz doʻstim, sal qiy-nalibroq qoldim. N. Safarov, „Hayot maktabi“ .

4 Diniy tasavvufda: Alloxo, ey xudo. ◆ Har zamon yaqin-yiroqdan gadoy tovushi eshi-tiladi: “Hey doʻst, shaydullo, banomi ollo, sadaqa raddi 6aiio, baqavli rasuli xudo ”. A. Qaxxor, „Bemor“ .

Doʻst tortmok, 1) “doʻst!” deb xudoga yol-vormoq. ◆ Uoʻz odatining akeicha doʻst tort-di-da, yuqoriga qaradi. S. Anorboyev, Oq-soy; 2) koʻchma qichqirmoq, sayramoq. ◆ “Ro-hat ”ni eshitib, Tantiboyvachcha “ezib yubor-dingiz, jonidan!” deb qichqirdi va bangilar kabi bir “doʻst!”tortdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Sinonimlari

[tahrirlash]

ogʻayni, oʻrtoq, oshna, joʻra, qadrdon, jigar, Birodar

Antonimlari

[tahrirlash]

doʻst II

[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

[tahrirlash]

doʻst

Aytilishi

[tahrirlash]

Etimologiyasi

[tahrirlash]

Maʼnoviy xususiyatlari

[tahrirlash]

Maʼnosi

[tahrirlash]

[oʻ - choʻziq)und. s. Tasanno, ofarin maʼnolarini bildiradi. ◆ Doʻst, kam boʻlmang! Bogʻlarni qoplaydi zavqu shavq, qarsak, Kek-salar ogʻzida: “Doʻst!", “Barakallo!”. Uygʻun, „Tong qoʻshigʻi“ .

Sinonimlari

[tahrirlash]

Antonimlari

[tahrirlash]

ДЎСТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

[tahrirlash]

OʻTIL

Tillar

[tahrirlash]

doʻst I
1 друг; приятель; // дружественный; ◆ samimiy ~ искренний друг; qalin или ◆  qadrdon ~lar закадычные друзья; ◆ ajralmas ~lar неразлучные друзья; ◆ ~im мой друг, друг (при устном или письменном обращении к кому-л.); ◆ ~i begʻaraz бескорыстный друг; ◆ bizga ~ xalqlar дружественные нам народы; ◆ ~ tutinmoq подружиться (с кем-л.); завязать крепкую дружбу; ◆ hisobli ~ ayrilmas погов. см. ayrilmoq 2; ◆ ~ingdan top! погов. ирон. жди (после этого) дружбы от друга; ну и удружил!; ◆ ~ achitib gapirar, dushman kuldirib gapirar см. ◆ dushman; ~siz boshim - tuzsiz oshim поcл. человек без друга, что плов без соли; ◆ ~ deb siringni aytma, ~ingning ham ~i bor посл. не раскрывай тайну другу, у друга есть свой друг;
2 перен. друг, сторонник; защитник; ◆ bolalar ~i друг детей.

doʻst II
межд.
восклицание, выражающее восхищение, одобрение (напр. танцующим, поющим).