Ruminiya ommaviy axborot vositalari
Ruminiya ommaviy axborot vositalari – Ruminiyada joylashgan ommaviy axborot vositalarini oʻz ichiga oladi. Televideniye, jurnallar va gazetalar ham davlat, ham notijorat korporatsiyalari tomonidan boshqariladi. Ular reklama, obuna va sotuv bilan bogʻliq boshqa daromadlarga bogʻliq. Ruminiya Konstitutsiyasi soʻz erkinligini kafolatlaydi. Oʻtish davri mamlakati sifatida Ruminiya ommaviy axborot vositalari tizimi transformatsiya qilinmoqda.
Chegara bilmas muxbirlar tashkiloti 2013-yildan beri Butunjahon matbuot erkinligi indeksida Ruminiyani 42-oʻringa qoʻygan[1]. Freedom House uni 2014-yilda „qisman erkin“ deb baholagan[2].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ruminiyaning gazeta bozori 1989-yilgi inqilobdan keyin gullab-yashnagan. Ammo keyinchalik koʻplab gazetalar xarajatlarning oshishi tufayli yopilgan. Buxarestdagi aksariyat uy xoʻjaliklarida kabel televideniyesi mavjud. Ruminiya, Yevropa va boshqa stansiyalarga kirish imkoniyatini beruvchi yuzlab kabel distribyutorlari mavjud.
europaworld.com maʼlumotlariga koʻra, 2004-yilda:[3]
- radio foydalanuvchilar: 5 369 000
- televizor foydalanuvchilar: 5 822 000
- telefonlar (foydalanishdagi asosiy liniyalar): 4 390 800 (2005)
- mobil uyali telefonlar (abonentlar): 22 000 000 (2008)
- shaxsiy kompyuterlar: 2 450 000
- internet foydalanuvchilari: 4 500 000
- kitob ishlab chiqarish (shu jumladan broshyuralar): 13 288 000 nom va 9 288 000 nusxa
- kundalik gazetalar: 84
- boshqa davriy nashrlar: 2036
Qonunchilik bazasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]2008-yil 25-iyunda Senat televideniye va radioeshittirishlarni 50% „yaxshi“ yoki „ijobiy“ xabarlarga ega boʻlish majburiyatini olgan tuzatish loyihasini qabul qilgan. Biroq, Konstitutsiyaviy sud qonun loyihasini eʼlon qilinishidan oldin konstitutsiyaga zid deb topilgan. Shuning uchun u hech qachon qonun sifatida joriy qilinmagan[4][5].
MediaPro
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ronald Lauder tomonidan tashkil etilgan Bermudan Markaziy Yevropa Media Enterprises (CME) 1995-yilda Ruminiya media bozoriga kirib kelgan. Adrian Sârbu’ning Media Pro kompaniyasi bilan mahalliy sherikchilikda ish boshlagan[6]. Sârbu shuningdek, CME bosh direktori va raisi etib tayinlangan. Biroq, 2014-yil fevral oyida u soliqdan qochish va mablagʻlarini oʻgʻirlashda ayblangan. Shuning uchun CME-da oʻz aksiyalarini sotishga va lavozimidan voz kechishga majbur boʻlgan. U 2015-yil fevral oyida 30 kun davomida hibsga olingan. Shu bilan birga, Lauder CME kengashidan chiqib ketgan. 2014-yilda CME Time Warner tomonidan sotib olingan va Pro FM RCS & RDSga sotilgan[7][6].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Press Freedom Index 2013 Webarxiv andozasida xato:
|url=qiymatini tekshiring. Boʻsh. Reporters Without Borders, Retrieved 20 September 2013 - ↑ Freedom House Webarxiv andozasida xato:
|url=qiymatini tekshiring. Boʻsh., Romania, 2014 - ↑ "Romania". The Europa World Year Book. 2 (48 nashri). London and New York: Routledge. 2007. 3734–3759 b.
- ↑ „OSCE media freedom representative urges Romanian President to veto bill on mandatory percentage of 'good news'“. OSCE (2008-yil 8-iyul). Qaraldi: 2017-yil 12-may.
- ↑ „OSCE media freedom representative welcomes Romanian Constitutional Court's ruling against 'good news' bill“. OSCE (2008-yil 11-iyul). Qaraldi: 2017-yil 12-may.
- ↑ 6,0 6,1 Preoteasa, Manuela; Schwartz, Andrei. The men who bit the (watch) dogs (Report). Centre for Media Transparency. Archived from the original on 2016-03-22. https://web.archive.org/web/20160322162335/http://transparencycentre.org/pdf/report.pdf. Qaraldi: 2017-03-27.
- ↑ Greenslade, Roy. „Romania's media haunted by communism and dominated by capitalism“. The Guardian (2015-yil 24-avgust). Qaraldi: 2017-yil 27-mart.