Hiram Abas
| Hiram Abas | |
|---|---|
| Tavalludi |
Mustafa Hiram Abas 1932 - yil Istanbul. Turkiya |
| Vafoti | 1990 - yil |
| Fuqaroligi | Turk |
| Turmush oʻrtogʻi | Hilmi Abas Fatma Roksan |
Mustafo Hiram Abas - turk razvedkachisi. 1932 - yil Istanbulda tug'ilgan. Janob Pipo nomi bilan ham tanilgan
Oilasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Uning ona tomondan bobosi Usmon Hamdi Beyning jiyani, muzeylarning sobiq bosh direktori Muborak Galip Eldem va buvisi Munise Eldemdir. Mehmet Eymur 2013-yilda ishtirok etgan dasturda, bobosi "mason" boʻlgani uchun Hiram Abasga Hiram ismini berganligini aytdi.[1][2] Uning otasi kapitan Hilmi Abas va onasi Fatma Roksan Abas 1981 yil 27 yanvarda vafot etgan. Bolalarining ismlari Cengiz va Cenan. Uning 4 amakisining ismlari: Galip, Memduh, Husrev va Iskender Eldem.[3]
Dastlabki yillari
[tahrir | manbasini tahrirlash]U 1932 yilda Istanbulda tug‘ilgan. Xiram Abas yoshligida boksga qiziqqan va kichik chempionatlarda g'olib chiqqan.[4] 1957 - yilda Anqara universitetining siyosiy fanlar fakultetini tamomlagan . Inspektorlik vazifasidan so'ng zahiradagi ofitser bo'lib , Milliy razvedka tashkilotida ish boshlagan va MITda yuqori lavozimlarda ishlagan Abas, Namiq Kamol Ersunning tugatilishi munosabati bilan 1978 yilda o'z xohishi bilan nafaqaga chiqdi.
Faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]1983 yilda ikkinchi marta MITga qaytgan Abas, 1988 yilda chop etilgan MIT hisoboti uchun mas'ul deb topildi va hisobotni yozgan Mehmet Eymur bilan yomon vazifani bajarishi so'ralgach, ikkinchi marta tashkilotni o'z ixtiyori bilan tark etdi. Turli kitoblarda uning Korkut Eken va uning ukasi, sobiq MIT maslahatchisi va general-leytenant Mehmet Fuat Do'gu bilan ota-o'g'il munosabati bo'lganligi aytiladi.[5]
O'limi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Turgut O‘zalning MIT demilitarizatsiya loyihasini boshqargani uchun o‘ldirilgani haqida da‘volar bor.[6][7][manba kerak] U 1990-yil 26-sentabr kuni ertalab, Turkiyadagi Amerika qurol-yarogʻ kompaniyalari vakili boʻlgan kompaniyada ishlayotgan vaqtda ishga ketayotganda oʻldirilgan. Uyi yaqinida ishchilar kiyimidagi odamlarning qurol o‘qiga tushib qolgan Abas voqea joyida vafot etdi. Inqilobiy so‘l qotillikni o‘z zimmasiga olgan bo‘lsa-da, Hiram Abas qotilligining aybdori haligacha topilmadi.
Xalq orasida egallagan o'rni
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bo'rilar vodiysidagi eski qahramonlardan biri Aslan Akbey (Aslan amaki-serialdagi haqiqiy ismi: Abbas Ustaog'lu) Hiram Abasni hayoti tasvirlanganini da'vo qilingan. Serialda Pala qahramoni Aslan Akbeyni o'ldirdi, xuddi Xiram Abas haqiqatda o'ldirilgani kabi.[8][9]
Soner Yalchin 1999 yilda Hiram Abas bilan bog'liq yoki bilvosita bog'liq bo'lgan real voqealarga asoslangan " Janob Pipo " nomli tadqiqot kitobini yozgan.
Manba
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Mehmet Eymür Hiram Abas Hakkındaki ifadeleri
- ↑ „Arşivlenmiş kopya“. 7 nisan 2016da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-mart.
- ↑ „28 Ocak 1981 tarihli Milliyet gazetesinin 10. sayfasında bulunan Fatma Roksan Abas'ın Ölüm İlanı kupürü“. 22 temmuz 2017da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-mart.
- ↑ 11 Mayıs 1954 tarihli Milliyet gazetesinin 5. sayfası
- ↑ Bay Pipo. Kırmızı Kedi Yayınevi, 2016.
- ↑ „2 Ağustos 1987 tarihli Milliyet gazetesinin 14. sayfası“. 22 temmuz 2017da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-mart.
- ↑ 2000'e Doğru dergisinin Ağustos 1987 sayısı
- ↑ „Arşivlenmiş kopya“. 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-mart.
- ↑ {{{title}}}.