Autobús

L'autobús (var carri, bus (pop.)) es un long veïcul tèrrestre previst per transportar nombroses passatgièrs en mai del menaire e de vegadas del contrarotlaire. Lo mot es un neologisme basat sul latin omnibus, que significava "per totòm".

L'Omnibus, foguèt lo primièr sistèma de transpòrt public organizat, apareguèt pel primièr còp a Nantas, Bretanha, en 1826^[1]. Stanislas Baudry, un oficièr retirat de l'armada aviá bastit de banhs publics prèp de la vila e concebèt un pichon percors en linha drecha entre la vila e los banhs. Lo servici començava a l'espaci de Comercial, prèp de la botiga de berrets de M. Omnès, que la mirondèla indicava Omnès Omnibus ("Omnès per totes").

Los autobuses fan partida de la vida quotidiana, e an un ròtle fondamental dins l'estructura sociala de fòrça païses. Fòrça sistèmas de transpòrt publics urbans dependon del service d'autobuses.

Lo servici d'autobuses pòt cobrir una granda varietat de classas. Los autobuses de transit locals ofrisson un servici de transpòrt public dins d'una vila, normalament son de viatges de sonque qualques quilòmetres. Los interurbans, o interestats o los buses interregionals asseguran un transit de bus entre vilas, airals rurals. Aquelas linhas d'autobús an un percors normalament de desenas o centenas de quilòmetres de long. Generalament aquelas darrièras ofrisson mens d'arrestes que las linhas d'autobuses locals. Lo servici d'autobuses interciutat ven uèi un ligam necessari pels viatjaires de vilas mai pichonas o vilatges sens servici de trens o aeropòrts.

Lo servici de naveta per autobus fornís un servici de transpòrt entre doas destinacions del mai dirècte amb lo mens d'arrestes possible, coma per exemple las navetas de l'aeropòrt cap a la vila.

Los d'autobuses toristics son aqueles que son meses a disposicion per visitar los luòcs d'interès o toristics de la vila. Dins aquel tipe de servici d'autobuses existís un guida o un descriu dels luòcs que se pòdon veire dempuèi l'autobús. Tanben i a d'autres autobuses qu'ofisson lo meteis service que los buses toristics mas que s'arèstan a cadun dels punts d'interèsts, normalament las linhas son mai longa en durada e de percors. Sovent los autobuses torististic son descorats per atreure los toristas. Los autobuses nomenats Duck Tours (Visitas Guit), utilizant los DUKW (veïculs amfibis convertits en autobuses) son basats sus aquel principi.

Lo servici d'autobuses escolar organiza lo transpòrt dempuèi l'ostal (o a l'arrèst d'autobus escolar mai prèp de l'escolan) cap a l'escòla , e retorn. S'utilizan tanben los autobuses escolars per anar a de camps o eveniments esportius.

Existisson diferents tipes d'autobuses que sián per de pichonas distáncias o mai longas, autobuses quotidans o autobuses especials amb de fin especificas.

• L'autobús de viatjaires normalament a doas sortidas, doas pòrtas (una davant, e una al mièg). Aquel tipe d'autobús permet d'aver una intensitat de transit intèrna eficaça. Los sètis son fixes e limitats, daissant un espaci pels passatgièrs de corta distància que demòran depès. Dins aquel tipe d'autobús i a pas de compartiment pels bagatges, son de plataformas bassas amb una pòrta de dintrada e una de sortida. Los autobuses de dos estatges, los autobuses guiadats, los autobuses articulats o los autobuses extralongs articulats (megabuses) s'utilizan normalament per las linhas urbanas amb de fòrt taus d'empliment.

• Los autobuses escolars son los meteisses, encara que sovent an sonque una pòrta d'entrada e mai de sètis, son d'un sol nivèl amb dos rengs de dos sètis separats per un pichon corredor.

• Autobuses electrics:

• • Lo troleibús e autres buses electrics son los meteisses en aparéncia mas son alimentats per un motor electric enluòc d'un motor de combustion intèrna.

• Autobuses especialaments amenatjats:
  • D'autobuses son equipats d'una rampa d'accessibilitat a la dintrada de l'autobús, atal una persona que va amb cadièra de ròdas pòt accedir a l'autobús.

1. ↑ (fr)Les Grandes Usines, études industrielles en France et à l'étranger, Julien François Turgan ed:Michel Lévy Frères (1874, 1878, 1879)