Эчтәлеккә күчү

Татарстан халкы

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Татарстан халкы latin yazuında])
(Татарстан халыклары битеннән юнәлтелде)

Татарстанда халык саны 2015 елга 3 855 037[1] кеше тәшкил итә.

Халык саны
1926[2]1928[3]1959[4]1970[5]1979[6]1989[7]1990[8]1991[8]1992[8]1993[8]
2 594 0322 622 8002 850 4173 131 2383 435 6443 637 8093 653 9693 675 4253 692 3343 719 831
1994[8]1995[8]1996[8]1997[8]1998[8]1999[8]2000[8]2001[8]2002[9]2003[8]
3 740 8113 751 8083 761 1783 770 0463 780 3523 789 2593 789 6883 786 8453 779 2653 777 667
2004[8]2005[8]2006[8]2007[8]2008[8]2009[8]2010[10]2011[8]2012[11]2013[12]
3 772 9453 768 5153 761 5343 760 5343 762 8093 768 5803 786 4883 787 4853 803 1893 822 038
2014[13]2015[1]
3 838 2303 855 037
1926 ел
[14]
% 1939 ел
[15]
% 1959 ел
[16]
% 1979 ел
[17]
% 1989 ел
[18]
% 2002 ел
[19]
% 2010 ел
[20]
%
барлык 2593779 100,00 % 2915277 100,00 % 2850417 100,00 % 3445412 100,00 % 3641742 100,00 % 3779265 100,00 % 3786488 100,00 %
Татарлар[21] 1263383 48,71 % 1421514 48,76 % 1345195 47,19 % 1641603 47,65 % 1765404 48,48 % 2000116 52,92 % 2012571 53,15 %
шул исәптә керәшеннәр[22] 99041 3,82 % 18760 0,50 % 29962 0,79 %
Руслар 1118834 43,14 % 1250667 42,90 % 1252413 43,94 % 1516023 44,00 % 1575361 43,26 % 1492602 39,49 % 1501369 39,65 %
Чуашлар 127330 4,91 % 138935 4,77 % 143552 5,04 % 147088 4,27 % 134221 3,69 % 126532 3,35 % 116252 3,07 %
Удмуртлар 23873 0,92 % 25932 0,89 % 22657 0,79 % 25330 0,74 % 24796 0,68 % 24207 0,64 % 23454 0,62 %
Мордва 35084 1,35 % 35759 1,23 % 32932 1,16 % 29905 0,87 % 28859 0,79 % 23702 0,63 % 19156 0,51 %
Марилар 13130 0,51 % 13979 0,48 % 13513 0,47 % 16842 0,49 % 19446 0,53 % 18787 0,50 % 18848 0,50 %
Украиннар 3143 0,12 % 13087 0,45 % 16099 0,56 % 28577 0,83 % 32822 0,90 % 24016 0,64 % 18241 0,48 %
Башкортлар 1752 0,07 % 931 0,03 % 2063 0,07 % 9256 0,27 % 19106 0,52 % 14911 0,39 % 13726 0,36 %
Әзериләр 10 0,00 % 139 0,00 % 330 0,01 % 1340 0,04 % 3915 0,11 % 9987 0,26 % 9527 0,25 %
Үзбәкләр 16 0,00 % 183 0,01 % 512 0,02 % 1165 0,03 % 2692 0,07 % 4852 0,13 % 8881 0,23 %
Әрмәннәр 85 0,00 % 440 0,02 % 608 0,02 % 1153 0,03 % 1815 0,05 % 5922 0,16 % 5987 0,16 %
Таҗиклар 27 0,00 % 231 0,01 % 742 0,02 % 3625 0,10 % 5859 0,15 %
Белоруслар 470 0,02 % 2296 0,08 % 4142 0,15 % 7074 0,21 % 8427 0,23 % 6129 0,16 % 4592 0,12 %
Яһүдләр 4265 0,16 % 6050 0,21 % 10360 0,36 % 8650 0,25 % 7294 0,20 % 3472 0,09 % 2624 0,07 %
Алманнар 615 0,02 % 1083 0,04 % 1427 0,05 % 2352 0,07 % 2775 0,08 % 2882 0,08 % 2200 0,06 %
Казакълар 247 0,01 % 358 0,01 % 389 0,01 % 969 0,03 % 2088 0,06 % 1832 0,05 % 1758 0,05 %
Грузиннар 27 0,00 % 338 0,01 % 300 0,01 % 812 0,02 % 1312 0,04 % 1753 0,05 % 1478 0,04 %
Кыргызлар 73 0,00 % 114 0,00 % 536 0,01 % 482 0,01 % 1156 0,03 %
Молдаваннар 128 0,00 % 194 0,01 % 777 0,02 % 1050 0,03 % 1004 0,03 % 971 0,03 %
Төркмәннәр 3 0,00 % 34 0,00 % 395 0,01 % 901 0,02 % 670 0,02 % 968 0,03 %
Кореялылар 20 0,00 % 72 0,00 % 290 0,01 % 392 0,01 % 664 0,02 % 864 0,02 %
Ләзгиләр 5 0,00 % 53 0,00 % 164 0,00 % 483 0,01 % 819 0,02 % 862 0,02 %
Чегәннәр 180 0,01 % 618 0,02 % 435 0,02 % 463 0,01 % 664 0,02 % 838 0,02 % 821 0,02 %
Төрекләр 1 0,00 % 28 0,00 % 14 0,00 % 17 0,00 % 540 0,01 % 486 0,01 %
Болгарлар 484 0,01 %
Греклар 22 0,00 % 79 0,00 % 227 0,01 % 382 0,01 % 488 0,01 % 477 0,01 %
Поляклар 706 0,03 % 565 0,02 % 528 0,02 % 615 0,02 % 627 0,02 % 620 0,02 % 443 0,01 %
Чеченнар 3 0,00 % 12 0,00 % 148 0,00 % 272 0,01 % 706 0,02 % 420 0,01 %
Осетиннар 5 0,00 % 82 0,00 % 134 0,00 % 342 0,01 % 503 0,01 % 364 0,01 % 346 0,01 %
Коми-пермяклар 145 0,00 % 407 0,01 % 335 0,01 % 500 0,01 % 464 0,01 % 299 0,01 %
Аварлар 7 0,00 % 96 0,00 % 267 0,01 % 251 0,01 % 274 0,01 %
Даргиннар 4 0,00 % 45 0,00 % 141 0,00 % 232 0,01 % 271 0,01 %
Гарәпләр 1 0,00 % 18 0,00 % 1 0,00 % 206 0,01 % 271 0,01 %
Вьетнамлылар 251 0,01 % 244 0,01 %
Литвалылар 79 0,00 % 78 0,00 % 164 0,01 % 297 0,01 % 365 0,01 % 263 0,01 % 222 0,01 %
Болгарлар 4 0,00 % 25 0,00 % 154 0,00 % 241 0,01 % 256 0,01 % 205 0,01 %
башкалар 434 0,02 % 1167 0,04 % 2000 0,07 % 2547 0,07 % 3325 0,09 % 3914 0,10 % 4313 0,11 %
милләтне
билгеләнгәннәр
2593727 100,00 % 2914888 99,99 % 2850354 100,00 % 3445411 100,00 % 3641742 100,00 % 3778359 99,98 % 3780436 99,84 %
милләтне
билгеләмәгәннәр
52 0,00 % 389 0,01 % 63 0,00 % 1 0,00 % 0 0,00 % 906 6052 0,16 %

Җанисәпләр нәтиҗәләре буенча республиканың халкында татарлар өлеше:

1926[14], % 1939[15], % 1959[16], % 1970[23], % 1979[17], % 1989[18], % 2002[19], % 2010[20], %
48,7 48,8 47,2 49,1 47,6 48,5 52,9 53,2

Җанисәпләр нәтиҗәләре буенча республиканың халкында руслар өлеше:

1926[14], % 1939[15], % 1959[16], % 1970[23], % 1979[17], % 1989[18], % 2002[19], % 2010[20], %
43,1 42,9 43,9 42,4 44,0 43,3 39,5 39,7

Җанисәпләр нәтиҗәләре буенча республиканың халкында чуашлар өлеше:

1926[14], % 1939[15], % 1959[16], % 1970[23], % 1979[17], % 1989[18], % 2002[19], % 2010[20], %
4,9 4,8 5,0 4,9 4,3 3,7 3,3 3,1

Чуашлар (чуаш. чӑвашсем) — Россия Федерациясендә сан буенча бишенче халык, Чуаш Республикасының төп халкы.

Чуашлар күпләп республиканың көньяк, көньяк-көнбатышта һәм Идел алды районнарда торалар. Чүпрәле районыныда чуашлар халкының 41,1% өлешен тәшкил итәләр, ә Аксубай районында чуашлар күпчелекне (44,0%) тәшкил итәләр. Тәтеш, Норлат һәм Чирмешән районнарда чуашлар халкының 20-30% өлешен, ә Әлки һәм Буа районнарда халкының 10-20% өлешен тәшкил итәләр. Кайбыч, Баулы, Югары Ослан һәм Әләски районнарында чуашлар халкының 5-10% өлешен тәшкил итәләр.

2002 елның җанисәбе буенча, чуашларның 94,72% (119 853 кеше) русча белә, 86,53% (109 492 кеше) чуашча белә, 20,05% (25 369 кеше) татарча беләләр.

Җанисәпләр нәтиҗәләре буенча республиканың халкында удмуртлар өлеше:

1926[14], % 1939[15], % 1959[16], % 1970[23], % 1979[17], % 1989[18], % 2002[19], % 2010[20], %
0,9 0,9 0,8 0,8 0,6 0,7 0,6 0,6

Удмуртлар (удм. удмуртъёс) — Россия Федерациясендә сан буенча унөченче халык, Удмурт Республикасының төп халкы. 2010 елның җанисәбе буенча, Татарстанда 23 454 удмурт яши.

Удмуртлар күпләп Киров өлкәсе (Балтач — 11,9%, Кукмара — 14,0%, Мамадыш районнары) һәм Удмуртия (Менделеевск, Әгерҗе) белән чиктәш районнарда торалар, шулай ук Баулы районының халкының 5,6% өлешен тәшкил итәләр.

2002 елның җанисәбе буенча, удмуртларның 92,60% (22 416 кеше) русча белә, 87,40% (21 157 кеше) удмуртча белә, 39,79% (9 633 кеше) татарча беләләр.

Җанисәпләр нәтиҗәләре буенча республиканың халкында мордва өлеше:

1926[14], % 1939[15], % 1959[16], % 1970[23], % 1979[17], % 1989[18], % 2002[19], % 2010[20], %
1,4 1,3 1,2 1,0 0,9 0,8 0,6 0,5

Мордва — (үзаталышлары: мукшыларның — мукш. мокшет, эрзяларның — эрз. эрзят) — үз эченә ике халыкны кетүче фин-угыр халкы. 2010 елның җанисәбе буенча, Татарстанда 19 156 мордва яши.

19262010 елларда мордвалар саны 1,8 мәртәбәгә, ә аларның чагыштырма авырлыгы 2,8 мәртәбәгә кимәйгән.

Мордваның 53% өлеше 4 көньяк-көнчыгыштагы (Чирмешән, Әлмәт, Бөгелмә һәм Лениногорск) районнарда торалар; Тәтеш районында мордвалар халкының 9,6% өлешен тәшкил итәләр.

2002 елның җанисәбе буенча, мордваларның 99,05% (23 477 кеше) русча белә, 78,22% (18 540 кеше) эрзәчә яки мукшыча белә, 5,85% (1 387 кеше) татарча беләләр.

Җанисәпләр нәтиҗәләре буенча республиканың халкында Марилар өлеше:

1926[14], % 1939[15], % 1959[16], % 1970[23], % 1979[17], % 1989[18], % 2002[19], % 2010[20], %
0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5

Марилар (чир. марий, мары, маре, мӓрӹ) — Россия Федерациясендә сан буенча ундүртенче халык, Мари Илнең төп халкы. 2010 елның җанисәбе буенча, Татарстанда 18 848 мари яши.

2002 елның җанисәбе буенча, Мариларның 96,03% (18 041 кеше) русча белә, 74,47% (13 990 кеше) болын марича белә, 34,93% (6 536 кеше) татарча белә, 5,87% (1102 кеше) таулы марича беләләр.

Марилар күпләп Менделеевск районында (8,0%) торалар. Алабуга, Кукмара, Мамадыш, Актаныш, Минзәлә һәм Мөслим районнарында Марилар халкының 1%-тан артык өлешне тәшкил итәләр.

Җанисәпләр нәтиҗәләре буенча республиканың халкында башкортлар өлеше:

1926[14], % 1939[15], % 1959[16], % 1970[23], % 1979[17], % 1989[18], % 2002[19], % 2010[20], %
0,1 0,1 0,1 0,1 0,3 0,5 0,4 0,4

Башкортлар (баш. башҡорттар) — Россия Федерациясендә сан буенча дүртенче халык, Башкортстанның төп халкы.

Татарстан башкортларның 56% өлеше Казанда һәм Яр Чаллыда торалар.

Районнар буенча милли состав (2010)[24]

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Район яки шәһәр Татарлар Руслар Чуашлар Удмуртлар Мордва Марилар Украиннар Башкортлар
Азнакай районы 86,1 % 11,2 %
Аксубай районы 38,5 % 16,8 % 44,0 %
Актаныш районы 96,9 % 1,6 %
Алабуга районы 42,6 % 51,7 % 1,0 % 1,2 %
Алексеевск районы 30,5 % 58,6 % 6,3 % 3,0 %
Апас районы 90,9 % 4,7 % 3,7 %
Арча районы 92,7 % 5,9 %
Балтач районы 85,0 % 1,7 % 11,9 %
Балык Бистәсе районы 79,2 % 19,8 %
Баулы районы 64,6 % 20,3 % 5,7 % 5,6 % 1,1 %
Биектау районы 67,2 % 30,4 %
Бөгелмә районы 35,5 % 56,6 % 2,5 % 2,3 %
Буа районы 65,9 % 13,3 % 19,9 %
Әгерҗе районы 58,1 % 25,2 % 6,4 % 8,0 %
Әлки районы 64,2 % 15,7 % 19,2 %
Әлмәт районы 55,2 % 37,1 % 2,8 % 1,4 %
Әтнә районы 98,6 %
Зәй районы 57,5 % 39,2 % 1,4 %
Казан 47,6 % 48,6 %
Кайбыч районы 67,7 % 26,2 % 5,3 %
Кама Тамагы районы 54,1 % 42,8 %
Кукмара районы 78,6 % 5,3 % 14,0 % 1,4 %
Лаеш районы 42,1 % 55,1 % 1,0 %
Лениногорск районы 51,5 % 37,0 % 4,5 % 4,6 %
Мамадыш районы 76,3 % 20,1 % 1,3 % 1,4 %
Менделеевск районы 52,8 % 35,6 % 4,4 % 4,0 %
Минзәлә районы 60,1 % 35,4 % 2,7 %
Мөслим районы 89,9 % 6,3 % 2,7 %
Нурлат районы 51,8 % 21,6 % 25,3 %
Питрәч районы 57,0 % 40,2 %
Саба районы 95,4 % 3,2 %
Сарман районы 90,8 % 7,8 %
Спас районы 29,5 % 67,6 % 1,6 %
Теләче районы 89,2 % 10,1 %
Тәтеш районы 32,7 % 35,7 % 20,9 % 9,6 %
Тукай районы 71,1 % 24,3 % 1,5 %
Түбән Кама районы 46,5 % 40,6 % 2,3 %
Чирмешән районы 54,1 % 17,8 % 22,8 % 4,2 %
Чистай районы 40,1 % 55,4 % 3,0 %
Чүпрәле районы 57,5 % 1,1 % 41,1 %
Югары Ослан районы 24,9 % 65,8 % 6,2 %
Ютазы районы 74,6 % 21,3 %
Яңа Чишмә районы 43,4 % 50,9 % 4,2 %
Яр Чаллы 47,4 % 44,9 % 1,9 % 1,3 % 1,2 %
Яшел Үзән районы 40,4 % 56,2 % 1,2 %
Казан 1 205 651[25]
Яр Чаллы 524 444[25]
Түбән Кама 235 448[25]
Әлмәт 151 157[25]
Яшел Үзән 98 462[25]
Бөгелмә 86 747[25]
Алабуга 72 929[25]
Лениногорск 63 635[25]
Чистай 61 110[25]
Зәй 41 046[25]


Азнакай 34 720[25]
Норлат 33 102[25]
Менделеевск 22 200[25]
Баулы 22 114[25]
Арча 19 681[25]
Әгерҗе 19 738[25]
Буа 20 854[25]
Кукмара 17 479[25]
Биектау 9589[10]
Васильево 17 420[25]


Осиново 8725[10]
Минзәлә 16 952[25]
Көек
  1. Н/Д[26]
Мамадыш 15 528[25]
Кама Аланы 15 645[25]
Җәлил
  1. Н/Д[27]
Алексеевское 11 615[25]
Питрәч 8102[10]
Тәтеш 11 449[25]
Урыссу 10 577[25]
  1. 1,0 1,1 Оценка численности постоянного населения на 1 января 2015 года и в среднем за 2014 год (опубликовано 17 марта 2015 год). әлеге чыганактан 2015-03-18 архивланды. 2015-03-18 тикшерелгән.
  2. Всесоюзная перепись населения 1926 года. М.: Издание ЦСУ Союза ССР, 1928. Том 9. Таблица I. Населенные места. Наличное городское и сельское население. әлеге чыганактан 2015-02-07 архивланды. 2015-02-07 тикшерелгән.
  3. Статистический справочник СССР за 1928 г.
  4. Всесоюзная перепись населения 1959 года. әлеге чыганактан 2013-10-10 архивланды. 2013-10-10 тикшерелгән.
  5. Всесоюзная перепись населения 1970 года. Численность наличного населения городов, поселков городского типа, районов и районных центров СССР по данным переписи на 15 января 1970 года по республикам, краям и областям. әлеге чыганактан 2013-10-14 архивланды. 2013-10-14 тикшерелгән.
  6. Всесоюзная перепись населения 1979 г.
  7. Всесоюзная перепись населения 1989 года. әлеге чыганактан 2011-08-23 архивланды.
  8. 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 8,13 8,14 8,15 8,16 8,17 8,18 8,19 Численность постоянного населения на 1 января (человек) 1990-2010 года
  9. Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. әлеге чыганактан 2012-02-03 архивланды.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 Численность и размещение населения республики Татарстан. Итоги всероссийской переписи населения 2010 года
  11. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. әлеге чыганактан 2014-05-31 архивланды. 2014-05-31 тикшерелгән.
  12. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). әлеге чыганактан 2013-11-16 архивланды. 2013-11-16 тикшерелгән.
  13. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2014 года. әлеге чыганактан 2014-04-13 архивланды. 2014-04-13 тикшерелгән.
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 14,7 Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1926 года. Национальный состав населения по регионам России: Татарская АССР
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 15,7 Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1939 года. Национальный состав населения по регионам России: Татарская АССР
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 16,5 16,6 16,7 Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1959 года. Национальный состав населения по регионам России: Татарская АССР
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 17,6 17,7 Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1979 года. Национальный состав населения по регионам России: Татарская АССР
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 18,6 18,7 Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по регионам России: Татарская АССР
  19. 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 19,5 19,6 19,7 Всероссийская перепись населения 2002 года 2013 елның 21 апрель көнендә архивланган.: Население по национальности и владению русским языком по субъектам РФ 2006 елның 4 ноябрь көнендә архивланган.
  20. 20,0 20,1 20,2 20,3 20,4 20,5 20,6 20,7 Всероссийская перепись населения 2010 года. Официальные итоги с расширенными перечнями по национальному составу населения и по регионам. 2020 елның 13 май көнендә архивланган.: см. 2012 елның 18 октябрь көнендә архивланган.
  21. По переписи населения 1926 года кряшены выделялись вне татар отдельной народностью (здесь за 1926 год кряшены включены в численность татар; без кряшен — как и в итогах переписи 1926 года — 1164342 татар).
  22. В материалах переписи 1926 г. кряшены учтены как отдельная народность. В 1939—1989 гг. отдельное выделение кряшен не было предусмотрено программой разработки материалов переписей — учитывались вместе с татарами. В 2002—2010 гг. кряшены выделялись в составе татар как субэтнос.
  23. 23,0 23,1 23,2 23,3 23,4 23,5 23,6 Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1970 года. Национальный состав населения по регионам России: Татарская АССР
  24. архив күчермәсе (PDF), archived from the original (PDF) on 2012-11-21, retrieved 2012-11-03 
  25. 25,00 25,01 25,02 25,03 25,04 25,05 25,06 25,07 25,08 25,09 25,10 25,11 25,12 25,13 25,14 25,15 25,16 25,17 25,18 25,19 25,20 25,21 25,22 25,23 25,24 Численность населения муниципальных образований Республики Татарстан на начало 2015 года. әлеге чыганактан 2015-04-17 архивланды. 2015-04-17 тикшерелгән.
  26. Куюки (Пестречинский район) > Данные не обнаружены. Возможно страница переименовывалась. Проверьте справочник
  27. Джалиль (посёлок городского типа) > Данные не обнаружены. Возможно страница переименовывалась. Проверьте справочник