Коми-пермь теле
| Коми-пермь теле | |
| Үзисем: |
перем коми кыв, |
|---|---|
| Илләр: | |
| Төбәкләр: | |
| Рәсми халәт: | |
| Сөйләшүчеләр саны: |
63 106 (2010)[1] |
| Дәрәҗә: |
югалу куркынычы зур |
| Халәт: | |
| Классификация | |
| Төркем: |
Ауразия телләре
|
| Язу: | |
| Тел кодлары | |
| ГОСТ 7.75–97: |
ком 325 |
| ISO 639-1: |
— |
| ISO 639-2: |
— |
| ISO 639-3: | |
Коми-пермь теле - коми-пермь халкының теле, Урал телләре гаиләсенең фин-угыр тармагының пермь төркеменә карый. Пермь краеның Коми-пермь округында таралган.
4 сөйләше барː көньяк (кудымкар-иньвен, түбән иньвен, оньков һәм нердвин диалектларын кертә), төньяк (кочев, косин-кама, мысов, югары луньин диалектлары), югары Кама һәм язьвин.
Язма
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Коми-пермь теленең хәзерге язмасы кириллицага нигезләнгән, беренче язмалар б.э. XIV гасыры белән даталана.
1917 елга кадәр коми-пермь телендә берничә китап нәшер ителгән булган, алар төрле диалектларда нәшер ителгән булган (кириллик графика). 1918 елда рус графикасы нигезендә әлифба төзелгән булган, 1920 елдан бирле Молодцов әлифбасы кулланылган булган (рус теленең шактый үзгәртелгән графемалар системасы), 30-ынчы еллар башыннан Латин әлифбасы нигезендә, 30-ынчы еллар ахырыннан өстәмә хәрефләрне кертеп
(і, ӧ) рус графикасы.
Лексикология
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Фин-угыр катламы, прапермь катламы, Һинд-Иран теленнән сүзләр, Болгар теленнән сүзләр, вепс, карел телләреннән сүзләр, рус теленнән сүзләр.
Фонология
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Стандарт коми-пермь телендә коми-зырян телендә кебек үк 26 баш тартык һәм 7 сузык бар.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Фин-угыр телләре | ||
|---|---|---|
| Угыр төркеме |  | |
| Перем төркеме | ||
| Чирмеш төркеме | Чирмеш теле (болын чирмеш теле, тау чирмеш теле) | |
| Мордва төркеме | ||
| Фин төркеме | ||
| Саам төркеме | Саам теле (анараш саам теле, давви саам теле, кильдин саам теле, колтта сам теле, оарьел саам теле, юлев саам теле) | |
| Борынгы заман үле телләре | ||