Üstübeç
(Farsça "زبان انگلیسی isfidāc" kelimesinden göçüşme ile) Üstübeç hâricî boyalarda kullanılan ve esas itibarıyla kurşun karbonat olan bir pigment. Kurşun bileşikleri zehirli olduğundan üstübeç daha çok hâricî boyalarda kullanılır. Çok eski tarihlerden beri bilinir. Bugün üstübeç üç gruba ayrılmaktadır. Bazık kurşun karbonatın formülü 2 PbCO3. PbO(OH)2 şeklinde olup en eski üstübeçtir. Toz veya pasta halinde pazarlanır. Bazİk kurşun sülfatın formülü 2Pb SO4. PbO olup, 1876'dan beri ticari olarak üretilir, fakat şu anda ikinci derecede önemlidir. Bir de silisyum oksid ve kurşun oksid ihtiva eden üstübeç vardır. Bu evlerin haricî boyalarında kullanılır. Bir diğer tipinde ise kurşun silikat vardır ki bununla metaller boyanır.
Üstübeçin çok temiz bir beyaz rengi ve örtme gücü vardır. Ayrıca boyanın hızla kurumasına sebep olur. Bu gün kurşundan elde edilen üstübeçin yerini çinko üstübeci almıştır. Kurşun bileşikleri zehirli olduğundan yasaklanmıştır. Buna rağmen kurşun üstübeci halen kıymetlı bir pigment olarak kabul edilmektedir.
Çinko üstübeci çinko oksidden (ZnO) ibarettir. Beyazlığı esas üstübeç gibi olduğu halde örtme gücü onun kadar değildir. Dış tesirlere de dayanıklığı daha azdır. Buna karşılık kurşun üstübeci gibi hidrojen sülfürden etkilenmez.
Çinko üstübeci aynı zamanda tuval yapımında da kullanılır.
Gülsuyu ile karıştırıp gece yanığı tedevisinde kullanılabilir.
Mineral ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |