P53

บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด กรุณาช่วยปรับปรุงบทความนี้ โดยเพิ่มการอ้างอิงแหล่งที่มาที่น่าเชื่อถือ เนื้อความที่ไม่มีแหล่งที่มาอาจถูกคัดค้านหรือลบออก (เรียนรู้ว่าจะนำสารแม่แบบนี้ออกได้อย่างไรและเมื่อไร)

บทความนี้มีชื่อเป็นภาษาอังกฤษ เนื่องจากยังไม่มีชื่อภาษาไทยที่กระชับ เหมาะสม, ไม่ปรากฏคำอ่านที่แน่ชัด หรือไม่ปรากฏคำแปลที่ใช้ในทางวิชาการ

P53 : tumor protein 53 หรือชื่อทางการคือ Cellular tumor antigen p53 เป็น transcription factor ที่ควบคุม cell cycle และยังมีหน้าที่เป็น tumor suppressor ด้วย ทำให้ p53 มีความสำคัญในการยับยั้งมะเร็งของสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ จึงมีการกล่าวถึง p53 ว่าเป็น "the guardian of the genome", "the guardian angel gene", หรือ "master watchman" เนื่องด้วยบทบาทในการป้องกันการผ่าเหล่าของสารพันธุกรรม

P53 มีมวลโมเลกุล 53 kilodalton (kDa) เมื่อวิเคราะห์ด้วยวิธี SDS-PAGE แต่ในทางมวลโมเลกุลทฤษฏีนั้นจะเป็น 43.7 kilodalton ความแตกต่างที่เกิดขึ้นในทางทฤษฏี กับการวิเคราะห์ด้วย SDS-PAGE เกิดจาก p53 มี กรดอะมิโน Proline ในบริมาณสูงทำให้การ migration บน SDS-PAGE เปลี่ยนไป

ยีนของมนุษย์ที่เป็นรหัสของโปรตีน p53 คือ TP53 โดยยีนนี้อยู่บนโครโมโซมที่ 17 (17p13.1)

p53 อยู่ในระห่างเส้นทางการส่งสัญญาณที่จำเป็นต่อการควบคุมการเจริญเติบโตของ��ซลล์และ เกิดการเสื่อมสลายของเซลล์ ซึ่งถูกเหนี่ยวนำโดย genotoxic และ non-genotoxic stress (Melino et al., 2002; Vogelstein et al., 2000; Vousden & Lu, 2002)

ในภาวะปกติ ระดับของโปรตีน p53 อยู่ในระดับต่ำ โดยจะจับอยู่กับ binding protein เช่น MDM2, COP1, PIRH2 หรือ JNK ซึ่งจะส่งเสริมการทำลาย p53 ผ่านกระบานการ ubiquitin/proteasome และ p53 จะเพิ่มระดับยีนที่ควบคุมกระบวนนี้ ทำให้ระดับของ p53 ในเซลล์ปกติอยู่ในระดับต่ำ หลังจากเซลล์ได้รับ genotoxic และ non-genotoxic stress โปรตีน p53 จะถูกกระตุ้น กระบวนการนี้มี 2 ขั้นตอน ขั้นแรกเกิดการยับยั้งการจับกันของ p53 กับ mdm2 ทำให้ระดับของ p53 เพิ่มขึ้น และจะเกิดการ overtranslation ของ p53 RNA ด้วย ขั้นที่สอง อนุกรมของตัวควบคุม (kinase, acetylase) จะเพิ่ม��ะดับการ transcription ของ p53

ไม่ว่า cell จะได้รับ stress แบบใด p53 ก็จะถูกกระตุ้น ส่งผลให้เกิดการยับยั้ง cell cycle และการซ่อมแซม DNA หรือ เกิดการเสื่อมสลายของเซลล์ แต่การบวนการเลือกว่าจะเกิดผลอะไรนั้นยังไม่ทราบแน่ชัด

กระบวนการทำงานของ p53 แบ่งเป็น 5 ขั้นตอน (Levine et al., Cell Death and Diffrentiation (2006) , 1-10).

1. stress signals จะกระตุ้นการทำงานของกระบวนการ
2. ตัวกลางกระตุ้น ตรวจจับและแปลผล upstream signals
3. การควบคุมส่วนกลางของ p53 จะปฏิกิริยาต่อโปรตีนหลายชนิดเพื่อเพิ่มความเสรียรภาพ
4. การเกิด downstream หลักๆ แล้วเป็นการกระตุ้น transcription และการปฏิกิริยาระหว่างโปรตีนกับโปรตีน
5. ผลลัพธ์คือการหยุดการเจริญเติบโตของเซลล์ การเสื่อมสลายของเซลล์ หรือการซ่อมแซม DNA

• p53 pathway: Upstream pathway (step 1-3)
• p53 pathways: downstream pathway (step 4-5)
• p53 pathways: The core control of p53

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ P53

บทความนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล หมายเหตุ: ขอแนะนำให้จัดหมวดหมู่โครงให้เข้ากับเนื้อหาของบทความ (ดูเพิ่มที่ วิกิพีเดีย:โครงการจัดหมวดหมู่โครงที่ยังไม่สมบูรณ์)

• ด
• ค
• ก