พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุบล
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุบล | |
|---|---|
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 1 | |
| ประสูติ | 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2334 |
| สิ้นพระชนม์ | พ.ศ. 2384 (50 ปี) |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช |
| พระมารดา | เจ้าจอมมารดาทอง |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุบล (13 พฤษภาคม พ.ศ. 2334 - พ.ศ. 2384) พระราชธิดาพระองค์ที่ 31 ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาทอง
พระประวัติ
[แก้]พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุบล ประสูติเมื่อวันศุกร์ที่ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2334[1] เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาทอง ธิดาพระยาถลาง (นายภักดีภูธร) กับท้าวเทพกระษัตรี (จัน)
พระองค์เจ้าอุบลร่วมกับพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามณฑา พระขนิษฐาต่างมารดา นิพนธ์เรื่อง "กุมารคำฉันท์" ทรงพระราชนิพนธ์เป็นคำประพันธ์ประเภทฉันท์ ดังปรากฏในโคลงบทที่ 7 และ 8 หน้าที่ 2-3 ของเรื่องว่า
| ๏ ขอแถลงมธุรกล่าวเกลี้ยง | กลอนฉันท์ |
| โดยเรื่องกุมารบรรพ์ | บอกถ้อย |
| ชาดกพระเวสสัน – | ดรแจ่ม ใจนา |
| เพียงแต่งตามรู้น้อย | อ่านแจ้ง ใจเกษมฯ |
| ๏ ข้าผู้ประพฤติพร้อง | คำกล |
| ลิขิตวิจิตรนิพนธ์ | พจน์ไว้ |
| สมญาอุบลมณ – | ฑามาศ |
| แต่งกุมารกลอนให้ | ต่อต้องมหาพน ฯ |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านารีรัตนาโปรดให้ตีพิมพ์เมื่อปี พ.ศ. 2466[2] โดยทรงนิพนธ์ถึงหน้งสือเล่มนี้ว่า[3]
"หนังสือกุมารคำฉันท์ที่พิมพ์ในสมุดเล่มนี้ พระเจ้าบรมวงศ์เธอชั้น ๑ พระองค์เจ้าหญิงมณฑา กับพระองค์เจ้าหญิงอุบล ช่วยกันทรงแต่งที่ในพระบรมมหาราชวังแต่จะทรงแต่งในรัชกาลที่ ๑ ฤามาแต่งต่อในรัชกาลที่ ๒ ที่ ๓ ข้อนี้หาทราบขัดไม่..."
อย่างไรก็ตาม สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้ทรงอธิบายไว้ในการพิมพ์ครั้งแรกว่า[4]
"...ถ้าว่าตามสันนิษฐานดูทำนองเหมือนจะแต่งในรัชกาลที่ 2 ด้วยมีเรื่องราวปรากฏในรัชกาลนั้น โปรดฯให้แต่งหนังสือมหาชาติตำหลวงซึ่งฉบับขาดแต่ครั้งเสียกรุงศรีอยุธยาให้บริบูรณ์ครบทั้ง 13 กัณฑ์ อาจเป็นเหตุชวนให้พระเจ้าน้องนางเธอทั้งสองพระองค์ ซึ่งทรงศึกษาอักขรวิธีได้เชี่ยวชาญ ทรงแต่งฉันท์กุมารในรัชกาลที่ 2 นั้นก็เป็นได้..."
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุบล สิ้นพระชนม์ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อพ.ศ. 2384 พระชันษา 50 ปี[1]
พระอิสริยยศ
[แก้]| ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุบล | |
|---|---|
| การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
| การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
| การขานรับ | พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ |
- พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าอุบล (13 พฤษภาคม พ.ศ. 2334 - 7 กันยายน พ.ศ. 2352)
- พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าอุบล (7 กันยายน พ.ศ. 2352 - 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367)
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุบล (21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367 เป็นต้นไป)
พงศาวลี
[แก้]| พงศาวลีของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุบล | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). ราชสกุลวงศ์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 17. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2013-12-30.
- ↑ เอนก นาวิกมูล. หญิงชาวสยาม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : แสงดาว, 2547, หน้า 29-30
- ↑ กุมารคำฉันท์ โดยพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามณฑากับพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุบล[ลิงก์เสีย]
- ↑ "คำฉันท์(7)/โชติช่วง นาดอน". สยามรัฐ. 15 ธันวาคม 2556. สืบค้นเมื่อ 24 มิถุนายน 2560.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help)[ลิงก์เสีย]
