habay

habay (i cudad a ngangan;setaria italica), sikamu aca tu heci nu habay abelac,u nu amisay sa u sipaduhay a habay han, u he-ben-ke-ku-wi lutuk nu malukay a sapalumaay. nanuayaw i nu tawya a zitay u baluhay a nisabatuan henay idaw tu ku nipalaman, i cin-hay tu naididay tu a alalangawan sa idaway tu ku langaw ani langaw nu makalalaay.

u nikahida

nu cacay a mihacaan ku langa 草本：u tatapangan tabaki 分櫱少, satanayu sa ku papah mahida u dinum, katine ngan nu tebanay atu adidiay ku kelaw, siadidiay a banuh; u balu nu kelaw masamulu; ya kelaw nikatanayu sa tusaay a abataan atu tuluway a bataan ku 厘米; deke' sa kunikelaw i pabaw nu tuluway a caang, ya kelaw sa idaw ku salengacay、sumanahay、kalawlawan、lumeniay kamakamaan、lutenman nu mahicahicay a kulit amin sakamu sa「u limaay a kulit han kya habay」。mulunu tiku'k ku sabak nu belac、nika adiadi' u kalawlawan.

malaklakay

caay katalaw tu kedal ku habay, anu ani' ku sapananuman sa mulangaw tu. 2009 nu mihecaan mihapinan 中國 河北 keliis, ya buyu' i kasumamat a kakitidan nu habay(habay) nu masacileminay. u sakatingan nu kasumama henay tu 8700-7500. i hekal nu sayawayay matabal ani sulitan. nauynian i 中國黃河 nu silsil nu talawadaw ku langa nu habay. ayda sa u sayada hay nu habay i 中國 a 省份 i 河北、山西、內蒙、mamin i 全國約64%。 u i taywanay tu a langaw nu habay, i buyu' kunipaluma, i tawya naayaw u kakanen nu tawan a incumin kina habay.

sakasaan sakaycuwa

栗 i 中國 nu saamisa u habay han, na i kasumamadan nu 中國 u sahemayan a kakanankina habay. 華夏 nu i baatay nu kasumamadan sa 夏 atu 商代 nu habay a「laylay」, u kakanan nu amisay ani paluma kina habay katukuh i 宋朝 hayayda sa palumahen, na nu tawya hen i 遼金 sa u habay ku kakanan nu 中原. satabalay upah i 中國 nu habay ku sapisanga. u lamit nu habay、ahebed sa ku pa[ah taneng sasiliwan, u katalang a cacay ku makakanay. nauynian i 元清 nu 蒙古 atu 滿通古斯 micumut tu ku habay atu kudkud tu nadikudan sa, nu 蒙古 a pinacadan atu 滿 a pinacadan saciyanen palabelac atu salatubuen mukan, yu mahida sa isaamisanay yadah ku nisa habayan u tawya, u habay atu kudkud a kakanan caay pakaletep tu mayi a nipisangah. ayda u 蒙古 aut 滿 a pinacadan、nanu pi、nanunacanan a kakanan kina habay nu dika. mahida i hanku idaw tu ku malcacay nu kidaay a kamu tu nu naayaway a sasakamuwan.

nu dumaan

miculiwayan tu tenes nu mihecaan nu tademaway a nibilsiw tu lutuk, ya lutuk i 谷地 malcat tu belac, yu nalanga henay u「莠」、成語「良莠不齊」 mamakayni kina sadak. namakadip a kamu tu sakay i habay、黍、卸殼 atu dumaay nu adiadi a 雜糧 tu nipalcad、caay palcadan tu nu malukay、英語均稱「millet」.

laylay

naayaway pakatusa a liyut nu zitay, u 匈奴人曾在杭愛山的趙信城 nisayadah tu misupet tu kakanen tu habay, sisa kina kakitidan a niyadu' u hulam ci 趙信城 han ku nipanganga.

• nasulitan ni Hana Ateng i 2020 mihcaan
• wikipayke-小米