vaqu
| vaqu | |
 | |
| sinikeljang ta cemel kata kasiw | |
| 界 | Plantae |
| 演化支 | Tracheophytes |
| 演化支 | Angiosperms |
| 演化支 | Monocots |
| 演化支 | Commelinids |
| 目 | Poales |
| 科 | Poaceae |
| 屬 | Setaria |
| 種 | S. italica |
| sinivecikan na kisanvenaruvarung | |
| Setaria italica | |
| pinapungadan ni (L.) P. Beauvois. | |
| zumanga a ngadan | |
vaqu (Setaria italica), namasan pazangal aravac a talem i kacalisian i Taiwan. na semantjukez tua vaqu i Vuculjan.
milimilingan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]izua a milimilingan kasicuayanga, izuazua a kacalisiyan i tavaljan, sa maqati a kemesa a drusa tuki tjelu a vaqu tua liaw a kinsa. izua a macidjlj a vavayan a kemasi ljevavaw a qinaljan, sa puvaljaw taizua a tavaljan. ika kemeljang timadju taizua, sa kemesakesa timadju a liaw a vaqu. qaw mapeljupeljuq auza a vaqu a kinsa. sa mapeljuqanga i tjumaqan. mintjus azua a vavayan, sa mavilad timadju tua qezung. ljawa maculjuanga ta cungal nimadju aza a vaqu a kinsa, sa malaqut kata seman tua qayaqayan timadju, qaw miperper timadju sa “kedring, kedring” ayain.
nu semancavilj, azua a vaqu kata sutjaw mavananga a kemazala tua padjalim nua caucau, sa pazangal aravac a vaqu kata sutjaw uta tuqadavan. a tjaljapazangalan ta vuqu izua i kai nua paywan. azua a tjumaq nua kalaingan i kakudan a pinaka ta “vusam”, avan a vusam na vaqu. qaw izuazua a namanguaq a caucau a sipasemalawmalaw tua kanu ta vaqu a ljemita a qadaw tjiamadju. nu puvaljaw tuki pasakuya i kakudan nua paywan, izua papavay a kinacemekeljan kata qaliqalian tua vaqu, vawa, aradj kata kasiw.
sikavaljutan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]nu kivaqu a kacalisiyan, uri kemeretj tiamadju tua ingaw nua vaqu, sa gemegemen a lima niamadju. qaw venengetj a vaqu tua tadjaljeng na qaljic na viljuaq nu kuletjanga a vaqu. sa izuanga a liaw a tadjaljeng a vaqu, masan tua tjaliaw a taveljiut a vaqu. ljemama uta a kacalisiyan ta ingaw nua vaqu tua palisi kasicuayan, a pinaka ta “semingilj”. pazangal a vaqu tua kakanen i kakudan nua paywan, nu kemudakudaanga, uri qinemu tua vaqu ni kacalisiyan, sa cemavu ta vutjulj kata cinavu na ljavilu, qaw cinavu na asaw nua ngat tuki kaljiljac isasaw. sa kemesakesa tazua. aicu a kakanem a pinaka a “cinavu”.
namasan pazangal aravac a vaqu tua talem i kacalisian. aicu a vaqu katalu tjalja sinan pazangalan nu lamian.
kinakemudakudan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]pinavadavadayan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]kasicuayan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]zazumanga
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]pacunu uta
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005)，《排灣族民族植物》，行政院農業委員會林業試驗所。P71。