Titinggi
| Titinggi | |
|---|---|
| |
| Salahsahiji jenis titinggi (Cylinroiulus caeruleocinctus) | |
| Klasifikasi ilmiah | |
| Karajaan: | |
| Filum: | |
| Subfilum: | |
| Kelas: | Diplopoda de Blainville di Gervais, 1844
|
| Subkelas | |
Titinggi (Kelas Diplopoda, saméméhna disebut Chilognatha) mangrupa artropoda panjang nu awakna silindris sarta boga dua pasang suku dina unggal ruas awakna (antara 20 jeung 100 ruas). Sato ieu kaasup hérbivora, lambat, jeung teu peurahan; béda jeung dulur deukeutna, babakaur (Kelas Chilopoda), nu kaciri tina sukuna nu sapasang dina unggal ruas/bukuna. Titinggi mah lolobana ngahakanan daun nu geus buruk jeung sésa tutuwuhan paéh lianna. Méméh dihakan, titinggi nyékrésikeun cairan pikeun ngabaseuhan kahakanana. Kelas artropoda ieu dianggap mangrupa sato munggaran nu ngajajah daratan dina periode géologi Silurian.
Kaahéngan utama sato ieu téh nyaéta jumlah sukuna, nepi ka dina basa Indonésia mah disebutna gé kaki seribu (suku sarébu). Ogé dina basa Inggris, ngaranna téh millipede, tina basa Latin milli ("rébuan") jeung ped ("suku"). Jumlah suku titinggi sabenerna teu nepi ka sarébu, rata-rata 40-200 pasang, najan aya ogé spésiés langka nu jumlah sukuna nepi ka 375 pasang.
ku sabab sukuna loba tur parondok, titinggi mah ngarayapna kawilang laun, tapi jago pisan dina hal ngaliang. ku sabab laun sahingga moal bisa ngejat mun aya nu rék ngamangsa, cara béla dirina téh ku jalan ngaréngkol jadi bentuk koil—sukuna nyumput di bagian jero, dikuriling ku ruas awak nu haleuras. Aya ogé sababaraha spésiés nu nyékrésikeun cairan peurah, atawa gas hidrogén sianida tina pori mikroskopis sapanjang awakna. Cairan sékrésina aya nu ngandung asam nu bisa ngaduruk éksoskeleton sireum jeung prédator serangga, sarta kulit jeung panon prédator nu leuwih badag. Pikeun manusa mah cairan sékrési ieu teu matak bahya, kudu waspada sotéh mun keuna kana panon atawa kateureuy. Lemur ngamangpaatkeun cairan sékrési ieu pikeun nolak serangga nu sok ganggu, sarta pikeun tujuan psikoaktip. Titinggi aya ogé nu ampibi.
Rujukan
[édit | édit sumber]- Millipede, Wikipédia édisi basa Inggris (7 Maret 2006).
- Blum & Woodring. 1962. Secretion of Benzaldehyde and Hydrogen Cyanide by the Millipede Pachydesmus crassicutis. Science 138: 513.