Portal:Gjeografi

Mirë se erdhet në portalin e Gjeografisë në Wikipedia

Artikulli i muajit [Redakto]

Republika e Afrikës Jugore është shtet në jug të Afrikës. Ndodhet në koordinatat 22 - 35° Jug dhe 17 - 33° Lindje dhe rrethohet nga Oqeani Atlantik dhe Oqeani Indian. Afrika e Jugut kufizohet me Namibinë, Botsuanën , Zimbabvenë, Mozambikun dhe Suazilandia ndërsa Lesoto gjendet përbrenda kufijve të Afrikës Jugore. Republika Afrika e Jugut zë një sipërfaqe prej 1,219 milion km2 në të cilën jetojnë diçka më shumë se 42,16 milion banorë. Për kryeqytet ka Pretorin dhe selinë e parlamentit e ka në qytetin Kapshtad, ndërsa ka disa gjuhë zyrtare e shtetërore ndër të cilat janë gjuhët e popujve vendas dhe anglishtja. Sipas kushtetutës që nga 1961-ta Republikë dhe nga 1994-ta me 9 krahina (provinca). Kushtetuta e ndryshuar më 1974 parashihte një parlament nga dy dhoma (Kuvendin Nacional dhe Këshillin Nacional ë Krahinave). Kryetar shteti dhe qeverisë është presidenti i shtetit i zgjedhur nga Kuvendi me kohë zgjatje 5 vjeçare.

Rreth 77% të popullsisë e përbën populli i quajtur bantu, 12% të bardhët, 8,5% të përzier dhe 2,5% aziatikët. Ka mbi 30 qytete të mëdha ndërsa feja dominuese është feja krishtere me diku 70-80%, pastaj vijnë besimtarët e besimeve tradicionale afrikane, besimtarët budistë, hinduse, myslimane dhe hebrenje... ...

Fotografia e muajit [Redakto]

Biografi e zgjedhur [Redakto]

Prof. dr. Ruzhdi Pllana u lind në Dobërllukë të Vushtrrisë më 15 maj të vitit 1940, vdiq më 20 shkurt 2015, është gjeograf shqiptar.

Prof. dr. Ruzhdi Pllana shkollën fillore e kreu në Smrekonicë, ndërsa normalen në Prishtinë në vitin 1960, studimet në Seksionin e Gjeografisë në Universitetin e Novi Sadit në vitin 1966 me sukses të shkëlqyeshëm. Magjistroi në Zagreb në vitin 1973 dhe doktoroi në Prishtinë në vitin 1977. Nga viti 1960 e deri në vitin 1970 punoi nëpër shkolla fillore dhe të mesme të Mitrovicës. Në vitin 1971 zgjidhet asistent në Seksionin e Gjeografisë. Në vitin 1974 zgjidhet ligjërues, ndërsa në vitin 1978 docent e mandej në vitin 1983 profesor inordinar dhe të profesor ordinar në vitin 1994. Gjatë vitit akademik 1978/1979 ka qëndruar për specializim në Universitetin Shtetëror të Moskës" Lomonosov" në katedrën e Hidrologjisë Kontinentale , mandej me bursë të UNDP-së ka qendruar për specializim në " Hydroprojcet" të Bërnos në Çekosllovaki, në vitin 1975, në Institutin Hidrometeorologjik të Tiranës në vitin 1973.

Në departamentin e Gjeografisë në FSHMN -së ligjëron lëndët: Klimatologjia me Meteorologji, Hidrologjia dhe Gjeografia nacionale. Ka publikuar mëse 40 punime profesionale e shkencore; ka hartuar dhe i janë botuar katër tekste shkollore. Në cilësinë e anëtarit apo udhëheqësit ka marrë pjesë në realizimin e disa projekteve shkencore-hulumtuese. Ka kryer detyrën e prodekanit për çështje mësimore gjatë viteve 1975-1977, detyrën e shefit të seksionit të Gjeografisë gjatë viteve 1983-1985 dhe 1990-1994. Në periudhën 1985-1989 ka kryer detyrën e ndihmës ministrit të arsimit në Ministrinë e Arsimit, Shkences dhe Kulturës të KSAK për ëështje të Universitetit dhe të shkencës. Me hapjen e studimeve postdiplomike ka kryer detyrën e udhëheqësit të Kolegjiumit të studimeve pasuniversitare (1995/99). Përveç shqipes si gjuhë amëtare, flet dhe shkruan gjuhën serbe e kroate, kurse shfrytëzon literaturën shkencore dhe komunikon relativisht mirë në gjuhën ruse dhe angleze.

Në dhjetor të vitit 2012 zgjidhet anëtar korrespondent i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës. uzhdi Pllana u lind me 15.05.1940 në fshatin Dobërllukë, komuna e Vushtrrisë. Shkollën fillore e kreu në Smrekonicë dhe Vushtrri, kurse shkollën e mesme - normale në Prishtinë (1959/60). Studimet në Seksionin e Gjeografisë të Universitetit të Novi Sadit i përfundoi me 1966 me notën mesatare 9.20. Si student i dalluar, ishte bursist i Universiteti dhe dy herë mori shpërblimin e nëntorit te Universitetit të Novi Sadit. Ne vitin 1964 kreu kursin federativ për speleologji dhe gjatë studimeve u përfshi në të gjitha projektet kërkimore speleologjike të profesori të tij. Studimet pasuniversitare i përfundoi ne Universitetin e Zagrebit me 1973, kurse disertacionin e doktoratës e punoi nën udhëheqjen e Prof. Dr. J. Ridjanovic dhe Prof. Dr. T. Shegota nga Universiteti i Zagrebi dhe e mbrojti në Universitetin Prishtinës me 1977....

Artikuj të rinj [Redakto]

== Titulli ==

2 prill 2008Relievi i Kosovës - Bota bimore në Kosovë - Bota shtazore në Kosovë

6 gusht 2006Gjeografia e Afrikës së Jugut - Gjeografia e Algjerisë - Gjeografia e Angolës - Gjeografia e Beninit

6 prill
Shkretëtira e Xhungarise - Shkretëtira Takla - Makan - Shkretëtira Muju - Kum - Shkretëtira Kizill - Kum - Shkretëtira Kara - Kum - Shkretëtira e Gobit - Shkretëtirat ne Azinë qendrore - Shpella e gadimes

5 prill
Ura e Kordhocës

2 prill
Gjeografia e Moldavisë - Gjeografia e Monakos - Gjeografia e Norvegjisë - Gjeografia e Polonisë - Gjeografia e Portugalisë - Gjeografia e Shteteve - Qiproja - Gjeografia e Rumanisë - Gjeografia e Shteteve - Rusia - Gjeografia e Shteteve - San Marino - Gjeografia e Malit Zi - Gjeografia e Sllovakisë - Gjeografia e Sllovenisë - Gjeografia e Spanjës - Gjeografia e Suedisë - Gjeografia e Turqisë - Gjeografia e Ukrainës - Gjeografia e Zvicrës

WikiProjekte [Redakto]

sq:Wiki Projekte të redaktorëve për gjeografi

Wikipedia:Projekti i shteteve

Wikipedia:Projekti Kalendarë

Wikipedia:Projekti Popuj

Wikipedia:Projekti Qytete

Wikipedia:Projekti Harta

Wikipedia:Projekti Fshatra

Wikipedia:Projekti Krahina

Wikipedia:Projekti Gjeovegla

Terme nga gjeografia

WikiLibra:Projekti Tokajon

Burime interneti [Redakto]

Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale - amzë me regjistra që përmbajnë të dhëna nga gjeografika e përgjithëshme dhe veçanërisht ajo e Kosovës.

A e dini se [Redakto]

... se vendi më i goditur në botë nga rrufeja është Liqeni Maracaibe në Venezuelë , pikërisht në vendin ku takohet lumi Catatumbo me Liqenin , i goditur 28herë në minutë
... se vendi ku bien më së shumti të reshura në Afrikë është Kepiun Debunsha ( Kamerun ) 10 290 mm
... se Zeqir Bajrami nga Tupalla, pas mbarimit të medresesë,studijoi FSHMN në Zagreb, dega e Gjeogrfaisë, dhe diplomoi në vitin 1942, dhe ishte profesori i I-rë i Gjeografisë. ^[1]
...se numri i përgjithshëm i mysafirëve të huaj të cilët kanë shkuar nga vendi i tyre dhe kanë qëndruar sëpaku një natë në vitin 2009 ka arritur shfirën 898 milion, çka do të thotë se ka pasur rritje qënga viti 2008 për 6.2%.
...se forma më e saktë e Tokës ëshë apioide ( në formë dardhe) - me ndihmën e satelitëve artificialë, të atyre gjeodetë, është konstatuar se shtypshmëria në pole nuk është e njejtë. Është konstatuar se gjysmëboshtet polarë nuk e kanë gjatësinë e njejtë. Sipas këtyre të dhënave, forma e vërtëtë e Tokës i ngjan dardhës-apioide ose formës së zemrës-kardioide.
... se robërit e parë nga Afrika janë sjell në SHBA në vitin 1619 me një anije të holandezëve.
....Biçikleta e parë, e cila është konstruktuar në vitin 1817 nga Baron Von Drais nuk ka pasur pedale. Njerëzit thjeshtë e drejtonin këtë biçikletë duke ecur.
.... Ujëvara më e lartë në botë është Angel, 979 m, në lumin Çurum në Venezuelë.
.....Se në vitin 1807 filluan, për herë të parë në historinë e botës , të qarkullojë anija me avull ’’ Clermont” e Fultonit, në lumin Hadson, i cili lidhte Nju Jorkun me qytetin Albani. Anija “ Savannah” prej 300 BRT, e SHBA-ve , kalon, më 1819, Atlantikun, e shtyrë nga motorrë me avull dhe me vela, kur kishte erëra që frynin në drejtim të Evropës, kurse anija “ Curaçao”, është anija e parë në botë që ka filluar, në vitin 1827, të shfrytëzojë vetëm avullin. Në vitin 1838 anija, Gret Western” kaloi Atlantikun për 12 ditë e 10 orë, në drejtim të perëndimit .
....më 21 dhjetor do të jetë ndoshta dita më e errët në 372 vjetët e fundit. Në fakt, kjo ditë në kalendar shënon fillimin e dimrit në hemisferën veriore, si dita më e shkurtër e vitit. Përveç kësaj, dita më e shkurtër e vitit do të errësohet nga eklipsi i plotë hënor, që do të jetë i dukshëm në perëndim, shkruan “Fox News”.

.... Regjistrimi i tërmeteve në territorin e ish Jugosllavisë , ka filluar në kohën e Austro-Hungarisë me instalimin e seizmometrit të parë në opservatiumin seizmologjik në Sarajevë në vitin 1905.
.... Evropa është kontinenti i vetëm i cili nuk fillon me shkronjën A.
....Komuna me numër më të madh të vendbanimeve në Kosovë është Gjakova me 88 vendbanime, ndërsa komuna me numër më të vogël të vendbanimeve është Mamusha me vetëm 1 vendbanim.
....Ptolemeu ka qenë ndër gjeografët më të përmendur të kohës antike, tek i cili hasim shënimet e para që kanë të bëjnë me truallin e Kosovës.
... se Božo Bonifačić(1538.-1592.) është autor i një numri të madhë të punimeve shkencore për krahinat ilire, posaqërisht të hartave regjionale ( p.sh. Zarae et Sebenici descriptio, 1575.. etj.), duke i publikuar në atllaset Bertel, Camoc, Pinargent, Rosaccia, Franc dhe Ortelius.
.... Deutsche Bank ka më shumë të punësuar në Londër se sa në Franfurt.
.... se Brazili dhe SHBA kanë firmosur marrëveshjen për shlyerjen e borxhit amerikan prej 21 milionë dollarëve këtij vendi latino-amerikan dhe përdorimin e këtyre mjeteve për ruajtjen e ekosistemeve.
.... se një ekip i shkencëtarëve ndërkombëtarë kanë gjetur në Arktik disa shkëmbinj për të cilët besohet se i takojnë periudhës së krijimit të Tokës.
.... Vullkani islandez Eyjafjallajoekull që nga 10 maji 2010 nxirrte rreth 50 tonë hi në sekondë, ndërsa të enjten e kaluar nxirrte nga 400 tonë në sekondë kur dhe kishte forcuar aktivitetin, ka thënë një gjeolog i Universitetit të Rejkjavikut

.... më 10 maj të vitit 1497 - Ameriko Vespuçi, detari italian niset në udhëtimin e tij të parë drejtë Botës së Re.

.... më 22 maj të viti 1910,u shpall parku kombëtar Glacier në Alaskë, një prej thesareve më të çmuara të Shteteve të Bashkuara.
.... se fjala Himalaje në gjuhën sanskrite do të thot vendbanim i borës.
... se Piramida e Keopsit kur është ndërtuar ka qenë e lartë 147 m, por pas uljes së terrenit tash lartësia e sajë është 137 m.
..... Amerikanët Riçard Berd dhe Flojd Benet janë të parët të cilët fluturuan mbi Polin e Veriut më 9 maj të vitit 1926.
..... në ditën e sotme të vitit 1919 në konferencën e Paqes në Paris , 32 shtete përkrahën paktin për krijimin e Ligës së Kombeve.

.... më 26 prill të viti 1907 - gazeta "Kombi" shkruan se në këtë kohë në New York jetonin 20 000 arbresh.

.... kryeqyteti i Ekuadorit, Kito, konsiderohet si qytet me klimë më të përshtatshme në botë. ? Temperatura temperratura rrallë bie nën 8ºC dhe rrallë ngritet mbi 22ºC.

....Shteti Federal më i vogel i ShBA është Rhode Island- më një madhësi prej 4.002 km².

....Deti i Vdekur ka gjasa që shumë shpejt të shndërrohet në një moçal, para zhdukjes së tërësishme.

Niveli i këtij deti zvogëlohet çdo vit për një metër, kanë bërë të ditur ekspertët. Ata thonë se për shkak të mungesës së kujdesit njerëzor, Deti i Vdekur mund të thahet deri në vitin 2050. “Kjo është shumë serioze dhe askush nuk është duke bërë asgjë për ta shpëtuar këtë det”, edhe për shkak të konfliktit izraelito – palestinez, ka deklaruar hidrologu Dureid Muahsneh.