Jump to content

Felidët

Përpunoni lidhje
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Felidae[1]
Vargu kohor: Oligoceni - tani
Tigri (Panthera tigris), rrëqebulli kanadez (Lynx canadensis, puma (Puma concolor), gepardi (Acinonyx jubatus), macja e egër (Felis silvestris), servali (Leptailurus serval), karakali (Caracal caracal) and oceloti (Leopardus pardalis).
Klasifikimi shkencor
Mbretëria:
Animalia
Filumi:
Chordata
Klasa:
Mammalia
Rendi:
Carnivora
Nënrendi:
Feliformia
Familja:
Felidae

Fischer von Waldheim, 1817
Nënfamiljet

Pantherinae
Felinae
Machairodontinae†
Proailurinae†[2]

Përhapja

Felidae është një familje e gjitarëve në rendin Karnivora , e përmendur në mënyrë kolonike si macet , dhe përbën një kadastër. Një anëtar i kësaj familje quhet gjithashtu një felid .[3][4][5][6] Shprehja "mace" i referohet felinëve në përgjithësi dhe konkretisht maceve shtëpiake (Felis catus).[7] Speciet Felidae shfaqin modelin më të larmishëm të gëzofit të të gjithë mishngrënësve tokësorë.[8] Macet kanë kthetra të kthyera , trupa të hollë muskulorë dhe pararojë të forta të përkulshme. Dhëmbët dhe muskujt e fytyrës lejojnë një kafshim të fuqishëm. Ata të gjithë janë mishngrënës të detyrueshëm , dhe shumica janë grabitqarë të vetmuar që i bëjnë pritë preve të tyre. Macet e egra ndodhen në Afrikë, Evropë, Azi dhe Amerikë . Disa lloje të maceve të egra janë përshtatur me habitatet pyjore , disa të tjera në ambiente të thata , dhe disa të tjera edhe në ligatina dhe terrene malore. Modelet e tyre të aktivitetit variojnë nga kafshë nate dhe krepuskulare deri tek ditor , varësisht nga speciet e tyre të preferuara të gjahut.[9]

Reginald Innes Pocock e ndau Felidae ekzistues në tri nënfamilie: Pantherinae , Felinae dhe Acinonychinae, të ndryshme nga njëri-tjetri nga kockëzimi i aparatit hyoid dhe nga pjesët lëkurore që mbrojnë kthetrat e tyre.[10] Ky koncept është rishikuar pas zhvillimeve në biologjinë molekulare dhe teknikave për analizën e të dhënave morfologjike. Sot, Felidae e gjallë është e ndarë në dy nënfamilje: Pantherinae dhe Felinae, me Acinonychinae të përfshirë në këtë të fundit. Pantherinae përfshin pesë specie në gjinin Panthera dhe dy në gjinin Neofelis  , ndërsa Felinae përfshin 34 specie në dhjetë gjini.[11]

Macet e para u shfaqën gjatë Oligocenit rreth 25 milion vjet më parë, me shfaqjen e Proailurus dhe Pseudaelurus. Kompleksi i specieve të fundit ishte stërgjyshore në dy linja kryesore të felidëve: macet në nënfamiljet e gjalla dhe një grup macesh të zhdukura të nënfamiljes Machairodontinae , të cilat përfshijnë macet dhëmbëshpatë si Smilodon . "Macet e rreme dhëmbëshpatë", Barbourofelidae dhe Nimravidae , nuk janë mace të vërteta, por janë të lidhura ngushtë. Së bashku me Felidae, Viverridae , hienat dhe mangustat , ato përbëjnë Feliformia .

Karakteristikat

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Kafka e një luani nga Parku Kombëtar Kruger
Gërhima e maces
Mjaullima e maces
Ulërima e luanit

Të gjithë anëtarët e familjes së maceve kanë karakteristikat e mëposhtme:

  • Ata janë me shifra digjitale , kanë pesë gishtërinj në të parat e tyre dhe katër në këmbët e tyre të pasme. Kthetrat e tyre të lakuara janë protraktile dhe ngjiten në kockat terminale të shputës me ligamente dhe tendina . Kthetrat ruhen nga çarçafë lëkure , përveç në gjinin Acinonyx .[12]
  • Ata zgjasin në mënyrë aktive kthetrat duke kontraktuar muskujt në gishtin e këmbës,[9] dhe i tërheqin ato në mënyrë pasive. Kthetrat zgjerohen por nuk zgjasin.[13]
  • Ata kanë 30 dhëmbë. Premari i tretë i sipërm dhe molari i poshtëm janë përshtatur si dhëmbë karnasial , të përshtatshëm për të shqyer dhe prerë mishin. Dhëmbët e qenit janë të mëdha, duke arritur madhësinë e jashtëzakonshme në speciet e zhdukura dhëmbëshpatë.[14] Karnasja e poshtme është më e vogël se karnasja e sipërme dhe ka një kurorë me dy kthesa të ngjeshura në formë të tehut.[9]
  • Projektet e hundës së tyre janë pak më shumë se nofulla e poshtme. [12]
  • Ato kanë mustaqe të zhvilluara mirë dhe shumë të ndjeshme sipër syve, në faqe, mbi surrat ,[12] por jo poshtë mjekrës.  Mustaqet ndihmojnë për të lundruar në errësirë ​​dhe për të kapur dhe mbajtur pretë. [13]
  • Kafka e tyre është me një profil të rrumbullakosur dhe me orbita të mëdha.[13]
  • Gjuha e tyre është e mbuluar me papillae me brirë, të cilat e mbështjellin mishin dhe ndihmojnë në lëpirje. [13]
  • Sytë e tyre janë relativisht të mëdhenj, të vendosur për të siguruar vizion binokular . Vizioni i tyre i natës është veçanërisht i mirë për shkak të pranisë së një tapetum lucidum , i cili pasqyron dritën e kthyeshme në brendësi të syrit, dhe u jep syve një shkëlqimi të veçantë. Si rezultat, sytë e farave janë rreth gjashtë herë më të ndjeshme ndaj dritës sesa ato të njerëzve, dhe shumë specie janë të paktën pjesërisht nate . Retina e felidëve gjithashtu përmban një përqindje relativisht të lartë të qelizave , e përshtatur për të dalluar objektet në lëvizje në kushtet e dritës të zbehtë, të cilat plotësohen nga prania e qelizave konike për të ndjerë ngjyrën e gjatë të ditës. [9]
  • Veshët e tyre të jashtme janë të mëdha, dhe veçanërisht të ndjeshme ndaj tingujve me frekuencë të lartë tek speciet më të vogla të maceve. Kjo ndjeshmëri u lejon atyre të lokalizojnë pre të vogla si brejtës .[9]
  • Ata kanë trupa litar dhe fleksibël me gjymtyrë muskulore. [9]
  • Shputa e e putrave të parme dhe të prapme të këmbëve formojnë jastekë kompakt.[14]
  • Penisi është nënkonik dhe pa bonuse.[12]  Në lidhje me madhësinë e trupit, ata e kanë më të shkurtër bacula se kanidët.[15][16][17]
  • Ata nuk mund të zbulojnë ëmbëlsinë e sheqerit, pasi u mungon receptori me shije të ëmbël.[18]
  • Felidët kanë një organ vomeronasal në çatinë e gojës, duke i lejuar ata të "shijojnë" ajrin.  Përdorimi i këtij organi shoqërohet me pozicionin e Flehmen . [19] The use of this organ is associated with the Flehmen response.[20]
  • Tinguj standarde të bëra nga të gjitha felidët përfshijnë mjaullim, pështypje, gërvishtje, gërhitje dhe growing . Meowing është tingulli kryesor i kontaktit, ndërsa të tjerët tregojnë një motiv agresiv.[9]
  • Ata mund të puring gjatë të dy fazave të frymëmarrjes , megjithëse macet panterinë duket se pauring vetëm gjatë estrucit dhe copulimit , dhe këlyshët kur janë në gji. Puring është zakonisht një tingull i ulët katran më pak se 2 kHz dhe i përzier me llojet e tjera të vokalizimit gjatë fazës ekspirative.[21]

Ngjyra, gjatësia dhe dendësia e gëzofit të tyre janë shumë të larmishme. Ngjyra e gëzofit mbulon gamën nga e bardha në të zezë, dhe modeli i gëzofit nga njolla të vogla dalluese, vija deri tek copëza të vogla dhe rozeta . Shumica e specieve të maceve lindin me një gëzof të njollosur, përveç jaguarundi ( Herpailurus yagouaroundi ), macet e arta aziatike ( Catopuma temminckii ) dhe karakalët ( Caracal caracal ). Gëzofi me njolla I këlyshëve  të luanit ( Panthera leo ) dhe kugarit ( Puma konkolor ) ndryshojnë në një gëzof të njëtrajtshëm gjatë ontogjenisë së tyre .[8]  Ata që jetojnë në mjedise të ftohta kanë lesh të trashë me flokë të gjatë, si leopardi i dëborës ( Panthera uncia ) dhe macja e Pallasit ( Otocolobus manikyr ). Ata që jetojnë në zona në klimë tropikale dhe të nxehtë kanë gëzof të shkurtër. Disa lloje shfaqin melanizëm me individë gjithë të zinj. [9]

Në shumicën e madhe të specieve të maceve, bishti është midis një e treta dhe gjysma e gjatësisë së trupit, megjithëse me disa përjashtime, si specie e rrëqebujve dhe maragait [9]. Speciet e maceve ndryshojnë shumë në madhësinë e trupit dhe të kafkës, dhe peshat:

  • Speciet më të mëdha të maceve janë tigrat ( Panthera tigris ), me një gjatësi kokë-trup deri në 390 cm , një peshë të paktën 65 deri në 325 kg , dhe një gjatësia kafkë që varion nga 316 në 413 mm ..[9][22] Megjithëse gjatësia maksimale e kafkës së një luani është pak më e madhe në 419 mm, në përgjithësi është më e vogël në gjatësi kokë-trup sesa e para. [23]
  • Llojet më të vogla të maceve janë macet me njolla të ndryshkura ( Prionailurus rubiginosus ) dhe macet këmbëzezë ( Felis nigripes ).[9] E para është në gjatësi prej 35–48 cm dhe peshon 0,9–1,6 kg. Kjo e fundit ka një gjatësi koke më trup prej 36,7–43,3 cm dhe një peshë maksimale të regjistruar prej 2.45 kg .[24][25]

Shumica e specieve të maceve kanë një numër haploid prej 18 ose 19. Macet e Amerikës Qendrore dhe Jugore kanë një numër haploid prej 18, ndoshta për shkak të kombinimit të dy kromozomeve më të vegjël në një më të madh.[26]

Zhvillimi

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Afati kohor evolucionar
Modeli i Megantereon në Muzeun e Historisë Natyrore të Bazelit
Modeli i Smilodon fatalis
Rindërtimi grafik i një luani amerikan (Panthera atrox)

Familja Felidae është pjesë e Feliformia , një nënrend që ndahet ndoshta midis 50.6 dhe 35 milion vjet më parë në disa familje. Felidae dhe Linsangët aziatik konsiderohen një grup motër , i cili u nda midis 35.2 dhe 31.9 milion vjet më parë.

Macet më të hershme ndoshta u shfaqën midis 35 dhe 28.5 milion vjet më parë. Proailurus është macja më e vjetër e njohur që ka jetuar pas ngjarjes së zhdukjes së Eocene-Oligocene rreth 33.9 milion vjet më parë; mbetjet fosile u gërmuan në Francë dhe Formacioni Hsanda Gol i Mongolisë . Dukuritë fosile tregojnë se Felidae mbërriti në Amerikën Veriore më herët 25 milion vjet më parë. Kjo është rreth 20 milion vjet më vonë se Ursidae dhe Nimravidae , dhe rreth 10 milion vjet më vonë se Kanidae .

Në Miocenin e Hershëm midis 20 dhe 16.6 milion vjet më parë, Pseudaelurus jetonte në Afrikë.[27] Nofullat e saj fosile u gërmuan gjithashtu në formacionet gjeologjike të Evropës Vallesiane , Miocen e Mesme të Azisë dhe Hemingfordian të Amerikës së Veriut deri në epokat e vonë Barstovian .[28]

Në Miocenën e Hershme ose të Mesme, Machairodontinae dhëmbëshpatë evoluoi në Afrikë dhe emigroi në veri në Miocenin e Vonë .[29] Me caninetët e tyre të mëdhenj , ata ishin të përshtatur për pre të mëdha megaherbivore . [30][31]Miomachairodus është anëtari më i vjetër i njohur i kësaj nënfamilje. Metailurus jetoi në Afrikë dhe Euroazi midis 8 dhe 6 milion vjet më parë. Disa skelete Paramachaerodus u gjetën në Spanjë. Homotherium u shfaq në Afrikë, Euroazi dhe Amerikën e Veriut rreth 3.5 milion vjet më parë, dhe Megantereon rreth 3 milion vjet më parë. Smilodon jetoi në Amerikën e Veriut dhe Jugut nga rreth 2.5 milion vjet më parë. Kjo nënfamilje u zhduk në Pleistocenin e Vonë .[29]

Rezultatet e analizës mitokondriale tregojnë se speciet e gjalla Felidae kanë zbritur nga një paraardhës i zakonshëm , i cili e kishte origjinën në Azi në epokën e Miocenit të Vonë. Ata migruan në Afrikë, Evropë dhe Amerikë gjatë së paku 10 valëve të migrimit gjatë 11 milion ~ viteve të kaluara. Nivele të ulëta të detit, periudha ndërglaciale dhe akullnajore lehtësuan këto migrime. [32] Panthera blytheae është macja më e vjetër e njohur e pantherine e datuar nga Messinian deri në moshat e hershme të Zanclean rreth 4,1–5,95 milion vjet më parë. Një kafkë fosile u gërmua në vitin 2010 në Qarkun Zanda në Plateau Tibetan.[33] Panthera palaeosinensis nga Kina e Veriut ndoshta daton në Miocenin e Vjetër ose Poliocenin e Hershëm . Kafka e holotipit është e ngjashme me atë të një luani ose leopardi.[34] Panthera zdanskyi daton në Gelasian rreth 2.55-2,16 milion vjet më parë. Disa kafka fosile dhe nofulla u gërmuan në Kinën veriperëndimore. Panthera gombaszoegensis është macja më e hershme e njohur pantherinë që jetoi në Evropë midis 1.95 dhe 1.77 milion vjet më parë.[35][36]

Felidët e gjallë ulen në tetë linja evolucionare ose  specie kadare.[37][38] Gjenotipizimi i ADN- së bërthamore të të gjitha 41 specieve felid zbuloi se hibridizimi midis specieve ndodhi gjatë rrjedhës së evolucionit brenda shumicës së tetë prejardhjeve.[39]

Modelimi i shndërrimeve të modelit të palltoit të hollë zbuloi se pothuajse të gjitha modelet evoluan nga pika të vogla.[40]

Klasifikimi

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Tradicionalisht, pesë nënfamilje janë dalluar brenda Felidae bazuar në tipare fenotipike : Pantherinae, Felinae, Acinonychinae,[10] Machairodontinae dhe Proailurinae të zhdukur.[2]

Speciet e gjalla

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Tabela e mëposhtme tregon gjenet e gjalla brenda Felidae, të grupuara sipas klasifikimit tradicional fenotip.[11] Kohët e vlerësuara të divergjencës gjenetike të tetë linjave evolucionare gjenotipike përkatëse tregohen në milion vjet më parë , bazuar në analizën e segmenteve të gjeneve autosomale , xDNA , yDNA dhe mtDNA ;[32] dhe vlerësime të bazuara në analizën e gjenomit bërthamor biparental.[39]

Nënfamilja Pantherinae
Gjinia Lloji ! Gama
Neofelis Gray, 1867[41]
[Prejardhja 1]: 14.45 deri 8.38 Mya 		Leopardi me re (N. nebulosa) (Griffith, 1821)[42]

e ndarë 9.32 deri 4.47 Mya

 VU[43]

Leopardi me re i Sundës (N. diardi) (Cuvier, 1823)[44]

e ndarë 2 deri 0.9 Mya[45]

 VU[46]

Panthera Oken, 1816[47]
[Prejardhja 1]; 11.75 deri 0.97 Mya[39] 		Leopardi (P. pardus) (Linnaeus, 1758)[48]

e ndarë 4.63 deri 1.81 Mya

 VU[49]

Tigri (P. tigris) (Linnaeus, 1758)[50]

e ndarë 4.62 deri 1.82 Mya

 EN[51]

Leopardi i dëborës (P. uncia) (Schreber, 1775)[52]

e ndarë 4.62 deri 1.82 Mya

 VU[53]

Luani (P. leo) (Linnaeus, 1758)[54]

e ndarë 3.46 deri 1.22 Mya

 VU[55]

Jaguari (P. onca) (Linnaeus, 1758)[56]

e ndarë 3.46 deri 1.22 Mya

 NT[57]

Nënfamilja Felinae
Gjinia Lloji Gama
Pardofelis Severtzov, 1858[58]
[Lineage 2: 12.77 to 7.36 Mya] 		Macja e memertë (P. marmorata) (Martin, 1836)[59]

diverged 8.42 to 4.27 Mya

 NT[60]

Catopuma Severtzov, 1858[58]
[Lineage 2]; 8.47 to 0.41 Mya[39] 		Macja e artë aziatike (C. temminckii) (Vigors & Horsfield, 1827)[61]

diverged 6.42 to 2.96 Mya; 4.58 to 0.03 Mya[39]

 NT[62]

Macja borneane (C. badia) (Gray, 1874)[63]

diverged 6.42 to 2.96 Mya; 4.58 to 0.03 Mya[39]

 EN[64]

Leptailurus Severtzov, 1858[58]
[Lineage 3: 11.56 to 6.66 Mya] 		Servali (L. serval) (Schreber, 1775)[65]

diverged 7.91 to 4.14 Mya

 LC[66]

Caracal Gray, 1843[67]
[Lineage 3]; 11.99 to 3.64 Mya[39] 		Karakali (C. caracal) (Schreber, 1776)[68]

diverged 2.93 to 1.19 Mya; 6.25 to 0.07 Mya[39]

 LC[69]

Macja e artë afrikane (C. aurata) (Temminck, 1827)[70]

diverged 2.93 to 1.19 Mya; 6.25 to 0.07 Mya[39]

 VU[71]

Leopardus Gray, 1842[72]
[Lineage 4: 10.95 to 6.3 Mya]; 5.19 to 0.93 Mya[39] 		Macja e Pampasit (L. colocola) (Molina, 1782)[73]

diverged 2.70 to 1.18 Mya

 NT[74]

Macja e Andeve (L. jacobitus) (Cornalia, 1865)[75]

diverged 2.70 to 1.18 Mya

 EN[76]

Okeloti (L. pardalis) (Linnaeus, 1758)[77]

diverged 2.41 to 1.01 Mya; 4.76 to 0.05 Mya[39]

 LC[78]

Margai (L. wiedii) (Schinz, 1821)[79]

diverged 2.41 to 1.01 Mya; 4.76 to 0.05 Mya[39]

 NT[80]

Kodkodi (L. guigna) (Molina, 1782)[73]

diverged 1.48 to 0.56 Mya; 4.64 to 0.04 Mya[39]

 VU[81]

Macja e Geofroit (L. geoffroyi) (d'Orbigny & Gervais, 1844)[82]

diverged 1.48 to 0.56 Mya; 4.64 to 0.04 Mya[39]

 LC[83]

Onkilla (L. tigrinus) (Schreber, 1775)[84]

diverged 1.48 to 0.56 Mya

 VU[85]

Tigrina jugore (L. guttulus) (Hensel, 1872)[86]

diverged 0.8 to 0.5 Mya[87]

 VU[88]

Lynx Kerr, 1792[89]
[Lineage 5: 9.81 to 5.62 Mya]; 8.67 to 2.39 Mya[39] 		Rrëqebulli i kuq (L. rufus) (Schreber, 1777)[90]

diverged 4.74 to 2.53 Mya

 LC[91]

Rrëqebulli kanadez (L. canadensis) Kerr, 1792[89]

diverged 2.6 to 1.06 Mya

 LC[92]

Rrëqebulli evroaziatik (L. lynx) (Linnaeus, 1758)[93]

diverged 1.98 to 0.7 Mya

 LC[94]

Rrëqebulli iberik (L. pardinus) (Temminck, 1827)[95]

diverged 1.98 to 0.7 Mya

 EN[96]

Acinonyx Brookes, 1828[97]
[Lineage 6: 9.20 to 5.27 Mya] 		Gepardi (A. jubatus) Schreber, 1775)[98]

diverged 6.92 to 3.86 Mya

 VU[99]

Puma Jardine 1834[100]
[Lineage 6] 		Kugari (P. concolor) Linnaeus, 1771[101]

diverged 6.01 to 3.16 Mya

 LC[102]

Herpailurus Severtzov, 1858[58]
[Lineage 6] 		Jaguarundi (H. yagouaroundi) (Geoffroy Saint-Hilaire, 1803)[103]

diverged 6.01 to 3.16 Mya

 LC[104]

Otocolobus Brandt, 1842[105]
[Lineage 7: 8.55 to 4.8 Mya]; 9.4 to 1.46 Mya[39] 		Macja e Pallasit (O. manul) (Pallas, 1776)[106]

diverged 8.16 to 4.53 Mya

 NT[107]

Prionailurus Severtzov, 1858[58]
[Lineage 7]; 8.76 to 0.73 Mya[39] 		Macja me njolla të ndryshkura (P. rubiginosus) (Geoffroy Saint-Hilaire, 1834)[108]

diverged 6.54 to 3.42 Mya

 NT[109]

Macja leopard (P. bengalensis) (Kerr, 1792)[110]

diverged 4.31 to 2.04 Mya

 LC[111]

Macja peshkatare (P. viverrinus) (Bennett, 1833)[112]

diverged 3.82 to 1.74 Mya

 VU[113]

Macja kokësheshtë (P. planiceps) (Vigors & Horsfield, 1827)[61]

diverged 3.82 to 1.74 Mya

 VU[114]

Macja leopard i Sundës (P. javanensis) (Desmarest, 1816)[115]

diverged 1.3 to 0.56 Mya[116]

Felis Linnaeus, 1758[117]
[Lineage 8: 4.88 to 2.41 Mya]; 6.52 to 1.03 Mya[39] 		[Macja e xhunglës]] (F. chaus) Schreber, 1777[118]

diverged 4.88 to 2.41 Mya

 LC[119]

Macja këmbëzezë (F. nigripes) Burchell, 1824[120]

diverged 4.44 to 2.16 Mya

 VU[121]

Macja e rërës (F. margarita) Loche, 1858[122]

diverged 3.67 to 1.72 Mya

 LC[123]

Macja e maleve kineze (F. bieti) Milne-Edwards, 1892[124]

diverged 1.86 to 0.72 Mya

 VU[125]

Macja e egër afrikane (F. lybica) Forster, 1780[126]

diverged 1.86 to 0.72 Mya

Macja e egër Europiane (F. silvestris) Schreber, 1777[127]

diverged 1.62 to 0.59 Mya

 LC[128]

Macja (F. catus) Linnaeus, 1758[117]

Filogjenia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Marrëdhëniet filogjenetike të felidëve të gjalla tregohen në kladogramën e mëposhtme:[32][39]

  Felidae  
Panthera lineage
  Pantherinae  
  Panthera  
 
 
 

Leopardi (P. pardus)

 
 

Luani (P. leo)

 
 
 

Jaguari (P. onca)

 
 
 
 

Leopardi i dëborës (P. uncia)

 
 

Tigri (P. tigris)

 
 
 
  Neofelis  
 

Leopardi me re (N. nebulosa)

 
 

Leopardi me re i Sundës (N. diardi)

 
 
 
  Felinae  
Bay cat lineage
 
  Catopuma  
 

Macja e Borneos (C. badia)

 
 

Mazja e artë aziatike (C. temminckii)

 
 
  Pardofelis  

Macja e memertë (P. marmorata)

 
 
 
Caracal lineage
 
  Caracal  
 

KaraKalI (C. caracal)

 
 

Macja e artë afrikane (C. aurata)

 
 
  Leptailurus  

Servali (L. serval)

 
 
 
Ocelot lineage
  Leopardus  
 
 
 
 

Macja e Geofroit (L. geoffroyi)

 
 

Kodkodi (L. guigna)

 
 
 

Onkilla (L. tigrina)

 
 
 
 

Mcja e Andeve (L. jacobita)

 
 

Macja e Pampasit (L. colocola)

 
 
 
 
 

Okeloti (L. pardalis)

 
 

Margai (L. wiedii)

 
 
 
 
Lynx lineage
  Lynx  
 
 
 

Rrëqebulli evroaziatik (L. lynx)

 
 

Rrëqebulli iberik (L. pardinus)

 
 
 

Rrëqebulli kanadez (L. canadensis)

 
 
 

Rrëqebulli i kuq (L. rufus)

 
 
 
Puma lineage
 
 
  Puma  

Kugari (P. concolor)

 
  Herpailurus  

Jaguarundi (H. yagouaroundi)

 
 
  Acinonyx  

Gepardi (A. jubatus)

 
 
 
Leopard cat lineage
 
  Prionailurus  
 
 
 

Macja leopard (P. bengalensis)

 
 

Macja peshkatare (P. viverrinus)

 
 
 

Macja kokësheshtë (P. planiceps)

 
 
 

Macja me njolla të ndryshkura (P. rubiginosus)

 
 
  Otocolobus  

Macja e Pallasit (O. manul)

 
 
  Felis  
 

Macja e Xhunglës (F. chaus)

 
 
 

Macja këmbëzrzë (F. nigripes)

 
 
 

Macja e rërës (F. margarita)

 
  wildcats  
 
 

Macja e maleve kineze (F. bieti)

 
 

Macja e egër afrikane (F. lybica)

 
 
 
 

Macja e egër Europiane (F. silvestris)

 
 

Macja (F. catus)

 
 
 
 
 
 

Domestic cat lineage    
 
 
 
 
 
 
 

Taksat parahistorike

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Proailurinae
    • Proailurus (Filhol, 1879)
      • P. lemanensis (Filhol, 1879)
      • P. bourbonnensis (Peigne, 1999)
      • P. major (Peigne, 1999)
  • Pseudailurus grade
    • Pseudaelurus (Gervais, 1850)
      • P. quadridentatus (Blainville, 1882)
      • P. guangheesis (Cao et al, 1990)
      • P. cuspidatus (Wang et al, 1998)
    • Sivaelurus (Pilgrim, 1910)
      • S. chinjiensis (Pilgrim, 1910)
    • Hyperailurictis (Kretzoi, 1929)
      • H. intrepidus (Leidy, 1858)
      • H. marshi (Thorpe, 1922)
      • H. stouti (Schultz & Martin, 1972)
      • H. validus (Rothwell, 2001)
      • H. skinneri (Rothwell, 2003)
    • Styriofelis (Kretzoi, 1929)
      • S. turnauensis (Deperet, 1892)
      • S. romieviensis (Roman & Viret, 1934)
    • Miopanthera (Kretzoi, 1938)
      • M. lorteti (Gaillard, 1899)
      • M. pamiri (Ozansoy, 1965)
  • Pantherinae
  • Felinae
    • Felis
    • Lynx
      • L. issiodorensis (Croizet & Jobert, 1828)
      • L. rexroadensis (Stephens, 1959)
      • L. thomasi
    • Puma
    • Acinonyx
      • A. pardinensis (Croizet & Jobert, 1828)
      • A. intermedius (Thenius, 1954)
      • A. aicha (Geraads, 1997)
    • Sivapanthera (Kretzoi, 1929)
      • S. arvernensis (Croizet & Jobert, 1828)
      • S. brachygnathus (Lydekker, 1884)
      • S. pleistocaenicus (Zdansky, 1925)
      • S. potens (Pilgrim, 1932)
      • S. linxiaensis (Qiu et al., 2004)
      • S. padhriensis (Ghaffar & Akhtar, 2004)
    • Pratifelis (Hibbard, 1934)
      • P. martini (Hibbard, 1934)
    • Miracinonyx (Adams, 1979)
      • M. inexpectatus (Cope, 1895)
      • M. trumani (Orr, 1969)
    • Diamantofelis (Morales, Pickford, Soria & Fraile, 1998)
      • D. ferox (Morales, Pickford, Soria & Fraile, 1998)
    • Namafelis (Morales, Pickford, Fraile, Salesa & Soria, 2003)
      • N. minor (Morales, Pickford, Fraile, Salesa & Soria, 2003)
    • Asilifelis (Werdelin, 2011)
      • A. coteae Werdelin, 2011
    • Leptofelis (Salesa et al., 2012)
      • L. vallesiensis (Salesa et al., 2012)
    • Pristifelis (Salesa et al., 2012)
      • P. attica (Wagner, 1857)
    • Katifelis (Adrian, Werdelin & Grossman, 2018)
      • K. nightingalei (Adrian, Werdelin & Grossman, 2018)
  • Machairodontinae
    • Tchadailurus (Salesa et al., 2012)
      • T. adei (Bonis et al., 2018)
    • Fisi Metailurini:
      • Metailurus (Zdansky, 1924)
        • M. major (Zdansky, 1924)
        • M. mongoliensis (Colbert, 1939)
        • M. ultimus (Li, 2014)
        • M. boodon
      • Adelphailurus (Hibbard, 1934)
        • A. kansensis (Hibbard, 1934)
      • Stenailurus
        • S. teilhardi
      • Dinofelis (Zdansky, 1924)
        • D. aronoki
        • D. barlowi
        • D. cristata
        • D. darti
        • D. diastemata
        • D. paleoonca
        • D. petteri
        • D. piveteaui
      • Yoshi (Spassov and Geraads, 2014)
        • Y. minor (Zdansky, 1924)
        • Y. garevskii (Spassov and Geraads, 2014)
    • Fisi Smilodontini:
      • Megantereon (Croizet & Jobert, 1828)
        • M. cultridens (Cuvier, 1824)
        • M. nihowanensis (Teilhard de Chardin & Piveteau, 1930)
        • M. hesperus (Gazin, 1933)
        • M. whitei (Broom, 1937)
        • M. inexpectatus (Tielhard de Chardin, 1939)
        • M. vakshensis (Sarapov, 1986)
        • M. ekidoit (Werdelin & Lewis, 2000)
        • M. microta (Zhu et al., 2015)
      • Smilodon (Lund, 1842)
        • S. populator (Lund, 1842)
        • S. fatalis (Leidy, 1869)
        • S. gracilis (Cope, 1880)
      • Paramachairodus (Pilgrim, 1913)
        • P. maximiliani
        • P. orientalis
        • P. transasiaticus
      • Promegantereon (Kretzoi, 1938)
        • P. ogygia (Kretzoi, 1938)
      • Rhizosmilodon (Wallace & Hulbert, 2013)
        • R. fiteae (Wallace & Hulbert, 2013)
    • Fisi Homotherini:
      • Homotherium (Fabrini, 1890)
        • H. latidens (Owen, 1846)
        • H. serum (Cope, 1893)
        • H. ischyrus (Merriam, 1905)
        • H. venezuelensis (Rincón et al., 2011)
      • Amphimachairodus (Kretzoi, 1929)
        • A. giganteus (Kretzoi, 1929)
        • A. kurteni (Sotnikova, 1992)
        • A. coloradensis (Anton et al., 2013)
        • A. alvarezi (Ruiz-Ramoni et al., 2019)
      • Nimravides (Kitts, 1958)
        • N. catacopsis (Cope, 1887)
        • N. pedionomus (MacDonald, 1948)
        • N. thinobates (MacDonald, 1948)
        • N. hibbardi (Dalquest, 1969)
        • N. galiani (Baskin, 1981)
      • Xenosmilus (Martin et al., 2000)
        • X. hodsonae (Martin et al., 2000)
      • Lokotunjailurus (Werdelin, 2003)
        • L. emageritus (Werdelin, 2003)
        • L. fanonei (Bonis, Peigné, Mackaye, Likius, Vignaud & Brunet, 2010)
    • Fisi Machairodontini:
      • Machairodus (Kaup, 1833)
        • M. aphanistus (Kaup, 1832)
        • M. horribilis (Schlosser, 1903)
        • M. robinsoni (Kurtén, 1975)
        • M. pseudaeluroides (Schmidt-Kittler 1976)
        • M. alberdiae (Ginsburg et al., 1981)
        • M. laskerevi (Sotnikova, 1992)
        • M. kabir (Peigné et al., 2005)
      • Hemimachairodus (Koenigswald, 1974)
        • H. zwierzyckii (Koenigswald, 1974)
      • Miomachairodus (Schmidt-Kittler 1976)
        • M. pseudaeluroides (Schmidt-Kittler 1976)

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Wozencraft, W.C. (2005). "Felidae". përmbledhur nga Wilson, D.E.; Reeder, D.M (red.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (bot. 3rd). Johns Hopkins University Press. fq. 532–548. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b McKenna, M. C.; Bell, S. K. (2000). Classification of Mammals. Columbia University Press. fq. 631. ISBN 978-0-231-11013-6. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Salles, L. O. (1992). "Felid phylogenetics: extant taxa and skull morphology (Felidae, Aeluroidea)" (PDF). American Museum Novitates (3047). {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Hemmer, H. (1978). "Evolutionary systematics of living Felidae – present status and current problems". Carnivore. 1: 71–79. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Johnson, W. E.; Dratch, P. A.; Martenson, J. S.; O'Brien, S. J. (1996). "Resolution of recent radiations within three evolutionary lineages of Felidae using mitochondrial restriction fragment length polymorphism variation". Journal of Mammalian Evolution. 3 (2): 97–120. doi:10.1007/bf01454358. S2CID 38348868. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Christiansen, P. (2008). "Evolution of skull and mandible shape in cats (Carnivora: Felidae)". PLOS ONE. 3 (7): e2807. Bibcode:2008PLoSO...3.2807C. doi:10.1371/journal.pone.0002807. PMC 2475670. PMID 18665225. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: DOI i lirë i pashënjuar (lidhja)
  7. ^ Werdelin, L.; Yamaguchi, N.; Johnson, W. E.; O'Brien, S. J. (2010). "Phylogeny and evolution of cats (Felidae)". përmbledhur nga Macdonald, D. W.; Loveridge, A. J. (red.). Biology and Conservation of Wild Felids. Oxford, UK: Oxford University Press. fq. 59–82. ISBN 978-0-19-923445-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ a b Peters, G. (1982). "Zur Fellfarbe und zeichnung einiger Feliden". Bonner Zoologische Beiträge. 33 (1): 19−31. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ a b c d e f g h i j k Sunquist, M.; Sunquist, F. (2002). "What is a Cat?". Wild Cats of the World. Chicago: University of Chicago Press. fq. 5–18. ISBN 978-0-226-77999-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ a b Pocock, R. I. (1917). "The classification of the existing Felidae". Annals and Magazine of Natural History. Series 8. XX (119): 329–350. doi:10.1080/00222931709487018. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ a b Kitchener, A. C.; Breitenmoser-Würsten, C.; Eizirik, E.; Gentry, A.; Werdelin, L.; Wilting, A.; Yamaguchi, N.; Abramov, A. V.; Christiansen, P.; Driscoll, C.; Duckworth, J. W.; Johnson, W.; Luo, S.-J.; Meijaard, E.; O’Donoghue, P.; Sanderson, J.; Seymour, K.; Bruford, M.; Groves, C.; Hoffmann, M.; Nowell, K.; Timmons, Z.; Tobe, S. (2017). "A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group" (PDF). Cat News. Special Issue 11. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ a b c d Pocock, R. I. (1917). "VII.—On the external characters of the Felidæ". The Annals and Magazine of Natural History; Zoology, Botany, and Geology. 8. 19 (109): 113−136. doi:10.1080/00222931709486916. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ a b c d Kitchener, A. C.; Van Valkenburgh, B.; Yamaguchi, N. (2010). "Felid form and function". përmbledhur nga Macdonald, D.; Loveridge, A. (red.). Biology and Conservation of wild felids. Oxford: Oxford University Press. fq. 83−106. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ a b Pocock, R. I. (1939). "Felidae". The fauna of British India, including Ceylon and Burma. Mammalia. – Volume 1. London: Taylor and Francis. fq. 191–330. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ Ewer, R. F. (1973). The Carnivores. Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-8493-3. Marrë më 27 janar 2013. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ Lariviere, S. & Ferguson, S. H. (2002). "On the evolution of the mammalian baculum: vaginal friction, prolonged intromission or induced ovulation?". Mammal Review. 32 (4): 283–294. doi:10.1046/j.1365-2907.2002.00112.x. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ de Morais, R. N. (2008). "Reproduction in small felid males". përmbledhur nga Fowler, M. E.; Cubas, Z. S. (red.). Biology, Medicine, and Surgery of South American Wild Animals (bot. Second). John Wiley & Sons. fq. 312. ISBN 9780470376980. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ Li, X.; Li, W.; Wang, H.; Cao, J.; Maehashi, K.; Huang, L.; Bachmanov, A. A.; Reed, D. R.; Legrand-Defretin, V.; Beauchamp, G. K. & Brand, J. G. (2005). "Pseudogenization of a Sweet-Receptor Gene Accounts for Cats' Indifference toward Sugar". PLOS Genetics. 1 (1): 27–35. doi:10.1371/journal.pgen.0010003. PMC 1183522. PMID 16103917. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: DOI i lirë i pashënjuar (lidhja)
  19. ^ Salazar, I.; Quinteiro, P.; Cifuentes, J. M.; Caballero, T. G. (1996). "The vomeronasal organ of the cat". Journal of Anatomy. 188 (2): 445–454. PMC 1167581. PMID 8621344. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ Hart, B. L.; Leedy, M. G. (1987). "Stimulus and hormonal determinants of flehmen behavior in cats" (PDF). Hormones and Behavior. 21 (1): 44−52. doi:10.1016/0018-506X(87)90029-8. PMID 3557332. S2CID 6039377. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ Peters, G. (2002). "Purring and similar vocalizations in mammals". Mammal Review. 32 (4): 245−271. doi:10.1046/j.1365-2907.2002.00113.x. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  22. ^ Hewett, J. P.; Hewett Atkinson, L. (1938). Jungle trails in northern India: reminiscences of hunting in India. London: Metheun and Company Limited. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Alt URL
  23. ^ Heptner, V. G.; Sludskij, A. A. (1992) [1972]. "Tiger". Mlekopitajuščie Sovetskogo Soiuza. Moskva: Vysšaia Škola [Mammals of the Soviet Union. Volume II, Part 2. Carnivora (Hyaenas and Cats)]. Washington DC: Smithsonian Institution and the National Science Foundation. fq. 95–202. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  24. ^ Mills, M. G. L. (2005). "Felis nigripes Burchell, 1824 Black-footed cat". përmbledhur nga Skinner, J. D.; Chimimba, C. T. (red.). The mammals of the southern African subregion (bot. Third). Cambridge: Cambridge University Press. fq. 405−408. ISBN 9780521844185. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ Sliwa, A. (2004). "Home range size and social organization of black-footed cats (Felis nigripes)". Mammalian Biology. 69 (2): 96–107. doi:10.1078/1616-5047-00124. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ Vella, C.; Shelton, L. M.; McGonagle, J. J. & Stanglein, T. W. (2002). Robinson's Genetics for Cat Breeders and Veterinarians (bot. Forth). Oxford: Butterworh-Heinemann Ltd. ISBN 978-0-7506-4069-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  27. ^ Eizirik, E.; Murphy, W. J.; Köpfli, K. P.; Johnson, W. E.; Dragoo, J. W. & O'Brien, S. J. (2010). "Pattern and timing of the diversification of the mammalian order Carnivora inferred from multiple nuclear gene sequences". Molecular Phylogenetics and Evolution. 56 (1): 49–63. doi:10.1016/j.ympev.2010.01.033. PMC 7034395. PMID 20138220. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  28. ^ Gaubert, P. & Veron, G. (2003). "Exhaustive sample set among Viverridae reveals the sister-group of felids: the linsangs as a case of extreme morphological convergence within Feliformia". Proceedings of the Royal Society B. 270 (1532): 2523–2530. doi:10.1098/rspb.2003.2521. PMC 1691530. PMID 14667345. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  29. ^ a b van den Hoek Ostende, L. W.; Morlo, M. & Nagel, D. (2006). "Majestic killers: the sabre-toothed cats" (PDF). Geology Today. Fossils explained 52. 22 (4): 150–157. doi:10.1111/j.1365-2451.2006.00572.x. Marrë më 2008-06-30. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)[lidhje e vdekur]
  30. ^ Randau, M.; Carbone, Turvey; C., S. T. (2013). "Canine evolution in sabretoothed carnivores: natural selection or sexual selection?". PLOS ONE. 8 (8): e72868. Bibcode:2013PLoSO...872868R. doi:10.1371/journal.pone.0072868. PMC 3738559. PMID 23951334. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: DOI i lirë i pashënjuar (lidhja)
  31. ^ Piras, P.; Silvestro, D.; Carotenuto, F.; Castiglione, S.; Kotsakis, A.; Maiorino, L.; Melchionna, M.; Mondanaro, A.; Sansalone, G.; Serio, C. & Vero, V. A. (2018). "Evolution of the sabertooth mandible: A deadly ecomorphological specialization". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 496: 166−174. Bibcode:2018PPP...496..166P. doi:10.1016/j.palaeo.2018.01.034. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  32. ^ a b c Johnson, W. E.; Eizirik, E.; Pecon-Slattery, J.; Murphy, W. J.; Antunes, A.; Teeling, E. & O'Brien, S. J. (2006). "The Late Miocene radiation of modern Felidae: a genetic assessment". Science. 311 (5757): 73–77. Bibcode:2006Sci...311...73J. doi:10.1126/science.1122277. PMID 16400146. S2CID 41672825. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  33. ^ Tseng, Z. J.; Wang, X.; Slater, G. J.; Takeuchi, G. T.; Li, Q.; Liu, J. & Xie, G. (2014). "Himalayan fossils of the oldest known pantherine establish ancient origin of big cats". Proceedings of the Royal Society B. 281 (1774): 20132686. doi:10.1098/rspb.2013.2686. PMC 3843846. PMID 24225466. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  34. ^ Mazak, J. H. (2010). "What is Panthera palaeosinensis?". Mammal Review. 40 (1): 90−102. doi:10.1111/j.1365-2907.2009.00151.x. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  35. ^ Mazák, J. H.; Christiansen, P. & Kitchener, A. C. (2011). "Oldest Known Pantherine Skull and Evolution of the Tiger". PLOS ONE. 6 (10): e25483. Bibcode:2011PLoSO...625483M. doi:10.1371/journal.pone.0025483. PMC 3189913. PMID 22016768. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: DOI i lirë i pashënjuar (lidhja)
  36. ^ Argant, A. & Argant, J. (2011). "The Panthera gombaszogensis story: The contribution of the Château Breccia (Saône-Et-Loire, Burgundy, France)". Quaternaire. Hors-série (4): 247–269. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  37. ^ Johnson, W. E.; O'Brien, S. J. (1997). "Phylogenetic reconstruction of the Felidae using 16S rRNA and NADH-5 mitochondrial genes". Journal of Molecular Evolution. 44 (Supplement 1): S98–S116. Bibcode:1997JMolE..44S..98J. doi:10.1007/PL00000060. PMID 9071018. S2CID 40185850. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  38. ^ O'Brien, S. J. & Johnson, W. E. (2005). "Big cat genomics". Annual Review of Genomics and Human Genetics. 6: 407–429. doi:10.1146/annurev.genom.6.080604.162151. PMID 16124868. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  39. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Li, G.; Davis, B. W.; Eizirik, E. & Murphy, W. J. (2016). "Phylogenomic evidence for ancient hybridization in the genomes of living cats (Felidae)". Genome Research. 26 (1): 1–11. doi:10.1101/gr.186668.114. PMC 4691742. PMID 26518481. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  40. ^ Werdelin, L. & Olsson, L. (2008). "How the leopard got its spots: a phylogenetic view of the evolution of felid coat patterns". Biological Journal of the Linnean Society. 62 (3): 383–400. doi:10.1111/j.1095-8312.1997.tb01632.x. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  41. ^ Gray, J. E. (1867). "Notes on the skulls of the Cats. 5. Neofelis". Proceedings of the Scientific Meetings of the Zoological Society of London. 1867: 265–266. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  42. ^ Griffith, E. (1821). "Felis nebulosa". General and particular descriptions of the vertebrated animals arranged comfortably to the modern discoveries and improvements in zoology. London: Baldwin, Cradock & Joy. fq. 37. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  43. ^ Grassman, L.; Lynam, A.; Mohamad, S.; Duckworth, J. W.; Borah, J.; Willcox, D.; Ghimirey, Y.; Reza, A. & Rahman, H. (2016). "Neofelis nebulosa". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T14519A97215090. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  44. ^ Cuvier, G. (1823). "Recherches sur les ossemens fossiles; ou, l'on retablit les caracteres de plusiers animaux dont les revolutions du globe ont detruit les especes". Les Ruminans et les Carnassiers Fossiles, Volume IV. Paris: G. Dufour & E. d'Ocagne. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  45. ^ Buckley-Beason, V. A.; Johnson, W. E.; Nash, W. G.; Stanyon, R.; Menninger, J. C.; Driscoll, C. A.; Howard, J.; Bush, M.; Page, J. E.; Roelke, M. E.; Stone, G.; Martelli, P.; Wen, C.; Ling, L.; Duraisingam, R. K.; Lam, V. P. & O'Brien, S. J. (2006). "Molecular Evidence for Species-Level Distinctions in Clouded Leopards". Current Biology. 16 (23): 2371–2376. doi:10.1016/j.cub.2006.08.066. PMC 5618441. PMID 17141620. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  46. ^ Hearn, A.; Ross, J.; Brodie, J.; Cheyne, S.; Haidir, I. A.; Loken, B.; Mathai, J.; Wilting, A. & McCarthy, J. (2016). "Neofelis diardi". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T136603A97212874. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  47. ^ Oken, L. (1816). "1. Art, Panthera". Lehrbuch der Zoologie. 2. Abtheilung. Jena: August Schmid & Comp. fq. 1052. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  48. ^ Linnaeus, C. (1758). "Felis pardus". Caroli Linnæi Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Vëll. Tomus I (bot. decima, reformata). Holmiae: Laurentius Salvius. fq. 41−42. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  49. ^ Stein, A. B.; Athreya, V.; Gerngross, P.; Balme, G.; Henschel, P.; Karanth, U.; Miquelle, D.; Rostro, S.; Kamler, J. F. & Laguardia, A. (2016). "Panthera pardus". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T15954A102421779. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  50. ^ Linnaeus, C. (1758). "Felis tigris". Caroli Linnæi Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Vëll. Tomus I (bot. decima, reformata). Holmiae: Laurentius Salvius. fq. 41. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  51. ^ Goodrich, J.; Lynam, A.; Miquelle, D.; Wibisono, H.; Kawanishi, K.; Pattanavibool, A.; Htun, S.; Tempa, T.; Karki, J.; Jhala, Y. & Karanth, U. (2015). "Panthera tigris". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T15955A50659951. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  52. ^ Schreber, J. C. D. (1777). "Die Unze". Die Säugethiere in Abbildungen nach der Natur mit Beschreibungen. Erlangen: Wolfgang Walther. fq. 386–387. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  53. ^ McCarthy, T.; Mallon, D.; Jackson, R.; Zahler, P. & McCarthy, K. (2017). "Panthera uncia". IUCN Red List of Threatened Species. 2017: e.T22732A50664030. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  54. ^ Linnaeus, C. (1758). "Felis leo". Caroli Linnæi Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Vëll. Tomus I (bot. decima, reformata). Holmiae: Laurentius Salvius. fq. 41. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  55. ^ Bauer, H.; Packer, C.; Funston, P. F.; Henschel, P. & Nowell, K. (2016). "Panthera leo". IUCN Red List of Threatened Species. 2016. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T15951A107265605.en. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  56. ^ Linnaeus, C. (1758). "Felis onca". Caroli Linnæi Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Vëll. Tomus I (bot. decima, reformata). Holmiae: Laurentius Salvius. fq. 42. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) (in Latin)
  57. ^ Quigley, H.; Foster, R.; Petracca, L.; Payan, E.; Salom, R. & Harmsen, B. (2017). "Panthera onca". IUCN Red List of Threatened Species. 2017: e.T15953A123791436. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  58. ^ a b c d e Severtzow, M. N. (1858). "Notice sur la classification multisériale des Carnivores, spécialement des Félidés, et les études de zoologie générale qui s'y rattachent". Revue et Magasin de Zoologie Pure et Appliquée. X: 385–396. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  59. ^ Martin, W. C. (1836). "Description of a new species of Felis". Proceedings of the Zoological Society of London. IV (XLVII): 107–108. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  60. ^ Ross, J.; Brodie, J.; Cheyne, S.; Datta, A.; Hearn, A.; Loken, B.; Lynam, A.; McCarthy, J.; Phan, C. & Rasphone, A. (2016). "Pardofelis marmorata". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T16218A97164299. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  61. ^ a b Vigors, N. A.; Horsfield, T. (1827). "Descriptions of two species of the genus Felis, in the collections of the Zoological Society". The Zoological Journal. III (11): 449–451. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  62. ^ McCarthy, J.; Dahal, S.; Dhendup, T.; Gray, T. N. E.; Mukherjee, S.; Rahman, H.; Riordan, P.; Boontua, N. & Willcox, D. (2015). "Catopuma temminckii". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T4038A97165437. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  63. ^ Gray, J. E. (1874). "Description of a new Species of Cat (Felis badia) from Sarawak". Proceedings of the Scientific Meetings of the Zoological Society of London for the Year 1874: 322–323. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  64. ^ Hearn, A.; Brodie, J.; Cheyne, S.; Loken, B.; Ross, J. & Wilting, A. (2017). "Catopuma badia". IUCN Red List of Threatened Species. 2017: e.T4037A112910221. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  65. ^ Schreber, J. C. D. (1778). "Der Serval". Die Säugethiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Erlangen: Wolfgang Walther. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  66. ^ Thiel, C. (2015). "Leptailurus serval". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T11638A50654625. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  67. ^ Gray, J. E. (1843). "Felidae". List of the specimens of Mammalia in the British Museum. London: The British Museum. fq. 39–46. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  68. ^ Schreber, J. C. D. (1777). "Der Karakal". Die Säugethiere in Abbildungen nach der Natur mit Beschreibungen. Erlangen: Wolfgang Walther. fq. 413–414. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  69. ^ Avgan, B.; Henschel, P.; Ghoddousi, A. (2016). "Caracal caracal". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T3847A102424310. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  70. ^ Temminck, C. J. (1827). "Félis doré Felis aurata". Monographies de Mammalogie. Paris: G. Dufour et E. d'Ocagne. fq. 120−121. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  71. ^ Bahaa-el-din, L.; Mills, D.; Hunter, L. & Henschel, P. (2015). "Caracal aurata". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T18306A50663128. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  72. ^ Gray, J. E. (1842). "Descriptions of some new genera and fifty unrecorded species of Mammalia". Annals and Magazine of Natural History. 10 (65): 255−267. doi:10.1080/03745484209445232. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  73. ^ a b Molina, G. I. (1782). "La Guigna Felis guigna". Saggio sulla storia naturale del Chilli. Bologna: Stamperia di S. Tommaso d’Aquino. fq. 295. Arkivuar nga origjinali më 8 qershor 2019. Marrë më 28 tetor 2020. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  74. ^ Lucherini, M.; Eizirik, E.; de Oliveira, T.; Pereira, J.; Williams, R.S.R. (2016). "Leopardus colocolo". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T15309A97204446. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  75. ^ Cornalia, E. (1865). "Descrizione di una nuova specie del genere Felis. Felis jacobita (Corn.)". Memorie della Societá Italiana di Scienze Naturali. 1: 3−9. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  76. ^ Villalba, L.; Lucherini, M.; Walker, S.; Lagos, N.; Cossios, D.; Bennett, M. & Huaranca, J. (2016). "Leopardus jacobita". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T15452A50657407. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  77. ^ Linnaeus, C. (1758). "Felis pardalis". Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Vëll. I (bot. Tenth). Holmiae: Laurentius Salvius. fq. 42. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  78. ^ Paviolo, A.; Crawshaw, P.; Caso, A.; de Oliveira, T.; Lopez-Gonzalez, C.A.; Kelly, M.; De Angelo, C. & Payan, E. (2016). "Leopardus pardalis". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T11509A97212355. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  79. ^ Schinz, H. R. (1821). "Wiedische Katze Felis wiedii". Das Thierreich eingetheilt nach dem Bau der Thiere: als Grundlage ihrer Naturgeschichte und der vergleichenden Anatomie von dem Herrn Ritter von Cuvier. Säugethiere und Vögel, Volume 1. Stuttgart, Tübingen: Cotta. fq. 235–236. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  80. ^ de Oliveira, T.; Paviolo, A.; Schipper, J.; Bianchi, R.; Payan, E. & Carvajal, S. V. (2015). "Leopardus wiedii". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T11511A50654216. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  81. ^ Napolitano, C.; Gálvez, N.; Bennett, M.; Acosta-Jamett, G. & Sanderson, J. (2015). "Leopardus guigna". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T15311A50657245. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  82. ^ D'Orbigny, A.; Gervais, P. (1844). "Mammalogie: Nouvelle espèce de Felis". Extraits des Procès-verbaux des Séances. 9: 40−41. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  83. ^ Pereira, J.; Lucherini, M. & Trigo, T. (2015). "Leopardus geoffroyi". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T15310A50657011. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  84. ^ Schreber, J. C. D. (1778). "Die Maragua". Die Säugethiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Erlangen: Wolfgang Walther. fq. 396–397. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  85. ^ E.Payan; T. de Oliveira (2016). "Leopardus tigrinus". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T54012637A50653881. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  86. ^ Hensel, R. (1872). "Beiträge zur Kenntniss der Säugethiere Süd-Brasiliens". Physikalische Abhandlungen der Königlichen Akademie der Wissenschaften zu Berlin (1873): 1−130. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  87. ^ Trigo, T. C.; Schneider, A.; de Oliveira, T. G.; Lehugeur, L. M.; Silveira, L.; Freitas, T. R. O.; Eizirik, E. (2013). "Molecular Data Reveal Complex Hybridization and a Cryptic Species of Neotropical Wild Cat". Current Biology. 23 (24): 2528–2533. doi:10.1016/j.cub.2013.10.046. PMID 24291091. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  88. ^ de Oliveira, T.; Trigo, T.; Tortato, M.; Paviolo, A; Bianchi, R.; & Leite-Pitman, M. R. P. (2016). "Leopardus guttulus". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T54010476A54010576. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T54010476A54010576.en. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  89. ^ a b Kerr, R. (1792). "F. Lynx canadensis". The Animal Kingdom or zoological system of the celebrated Sir Charles Linnaeus. Class I. Mammalia. Edinburgh & London: A. Strahan & T. Cadell. fq. 157−158. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  90. ^ Schreber, J. C. D. (1778). "Der Rotluchs". Die Säugethiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Erlangen: Wolfgang Walther. fq. 442–443. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  91. ^ Kelly, M.; Morin, D.; & Lopez-Gonzalez, C. A. (2016). "Lynx rufus". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T12521A50655874. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  92. ^ Vashon, J. (2016). "Lynx canadensis". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T12518A101138963. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  93. ^ Linnaeus, C. (1758). "Felis lynx". Caroli Linnæi Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Vëll. Tomus I (bot. decima, reformata). Holmiae: Laurentius Salvius. fq. 43. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  94. ^ Breitenmoser, U.; Breitenmoser-Würsten, C.; Lanz, T.; von Arx, M.; Antonevich, A.; Bao, W. & Avgan, B. (2015). "Lynx lynx". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T12519A121707666. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  95. ^ Temminck, C. J. (1827). "Felis pardina". Monographies de mammalogie, ou description de quelques genres de mammifères, dont les espèces ont été observées dans les différens musées de l'Europe. Vol. 1. Leiden: C. C. Vander Hoek. fq. 116−117. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  96. ^ Rodríguez, A. & Calzada, J. (2015). "Lynx pardinus". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T12520A50655794. doi:10.2305/IUCN.UK.2015-2.RLTS.T12520A50655794.en. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  97. ^ Brookes, J. (1828). "Section Carnivora. Order Prædacae". A catalogue of the Anatomical and Zoological Museum of Joshua Brookes. London: Richard Taylor. fq. 16. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  98. ^ Schreber, J. C. D. (1777). "Der Gepard". Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur mit Beschreibungen (Dritter Theil). Erlangen: Wolfgang Walther. fq. 392−393. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  99. ^ Durant, S.; Mitchell, N.; Ipavec, A. & Groom, R. (2015). "Acinonyx jubatus". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T219A50649567. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  100. ^ Jardine, W. (1834). "Genus II. Puma". Naturalists' library, Mammalia, volume 2. Edinburgh: Lizars, Stirling and Kenney. fq. 266–267. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  101. ^ Linnaeus, C. (1771). "Felis concolor". Mantissa plantarum altera. Generum editionis VI et specierum editionis II. Regni animalis appendix. Holmiae: Laurentii Salvii. fq. 522. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  102. ^ Nielsen, C.; Thompson, D.; Kelly, M.; Lopez-Gonzalez, C. A. (2015). "Puma concolor". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T18868A97216466. doi:10.2305/IUCN.UK.2015-4.RLTS.T18868A50663436.en. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  103. ^ Geoffroy St. Hilaire, É. (1803). "Le Chat Yagouarundi Felis yagouarundi". Catalogue des Mammifères du Muséum National d'Histoire Naturelle. Paris, France: Museum National d'histoire naturelle. fq. 124. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  104. ^ Caso, A.; de Oliveira, T.; Carvajal, S.V. (2015). "Herpailurus yagouaroundi". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T9948A50653167. doi:10.2305/IUCN.UK.2015-2.RLTS.T9948A50653167.en. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  105. ^ Brandt J. F. (1842). "Observations sur le manoul (Felis manul Pallas)". Bulletin Scientifique. Académie Impériale des Sciences de Saint Petersbourg. 9: 37–39. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  106. ^ Pallas, P. S. (1776). "Felis manul". Reise durch verschiedene Provinzen des russischen Reichs in einem ausführlichen Auszuge. Volume 3. Frankfurt und Leipzig: J. G. Fleischer. fq. 490. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  107. ^ Ross, S.; Barashkova, A.; Farhadinia, M. S.; Appel, A.; Riordan, P.; Sanderson, J. & Munkhtsog, B. (2016). "Otocolobus manul". IUCN Red List of Threatened Species. 2016. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  108. ^ Geoffroy Saint-Hilaire, I. (1831). "Le Chat à Taches de Rouille, Felis rubiginosa (Nob.)l". përmbledhur nga Bélanger, C.; Geoffroy Saint-Hilaire, I. (red.). Voyage aux Indes-Orientales par le nord de l'Europe, les provinces du Caucases, la Géorgie, l'Arménie et la Perse, suivi des détails topographiques, statistiques et autre sur le Pégou, les Iles de Jave, de Maurice et de Bourbon, sur le Cap-de-bonne-Espérance et Sainte-Hélène, pendant les années 1825, 1826, 1827, 1828 et 1829. Tome 3: Zoologie. Paris: Arthus Bertrand. fq. 140−144. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  109. ^ Mukherjee, S.; Duckworth, J. W.; Silva, A.; Appel, A. & Kittle, A. (2016). "Prionailurus rubiginosus". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T18149A50662471. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  110. ^ Kerr, R. (1792). "Bengal Tiger-Cat Felis bengalensis". The Animal Kingdom or zoological system of the celebrated Sir Charles Linnaeus. Class I. Mammalia. Edinburgh & London: A. Strahan & T. Cadell. fq. 151–152. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  111. ^ Ross, J.; Brodie, J.; Cheyne, S.; Hearn, A.; Izawa, M.; Loken, B.; Lynam, A.; McCarthy, J.; Mukherjee, S.; Phan, C.; Rasphone, A.; Wilting, A. (2015). "Prionailurus bengalensis". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T18146A50661611. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  112. ^ Bennett, E. T. (1833). "Felis viverrinus". Proceedings of the Zoological Society of London. Part I: 68–69. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  113. ^ Mukherjee, S.; Appel, A.; Duckworth, J. W.; Sanderson, J.; Dahal, S.; Willcox, D. H. A.; Herranz Muñoz, V.; Malla, G.; Ratnayaka, A.; Kantimahanti, M.; Thudugala, A.; Thaung R.; Rahman, H. (2016). "Prionailurus viverrinus". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T18150A50662615. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  114. ^ Wilting, A.; Brodie, J.; Cheyne, S.; Hearn, A.; Lynam, A.; Mathai, J.; McCarthy, J.; Meijaard, E.; Mohamed, A.; Ross, J.; Sunarto, S.; & Traeholt, C. (2015). "Prionailurus planiceps". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T18148A50662095. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  115. ^ Desmarest, A. G. (1816). "Le Chat de Java, Felis javanensis Nob.". përmbledhur nga Société de naturalistes et d'agriculteurs (red.). Nouveau dictionnaire d'histoire naturelle, appliquée aux arts, à l'agriculture, à l'économie rurale et domestique, à la médecine. Tome 6. Paris: Chez Deterville. fq. 115. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  116. ^ Patel, R. P.; Wutke, S.; Lenz, D.; Mukherjee, S.; Ramakrishnan, U.; Veron, G.; Fickel, J.; Wilting, A.; Förster, D. (2017). "Genetic Structure and Phylogeography of the Leopard Cat (Prionailurus bengalensis) Inferred from Mitochondrial Genomes". Journal of Heredity. 108 (4): 349−360. doi:10.1093/jhered/esx017. PMID 28498987. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  117. ^ a b Linnaeus, C. (1758). "Felis". Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis (në latinisht). Vëll. 1 (bot. Tenth reformed). Holmiae: Laurentii Salvii. fq. 42–44.
  118. ^ Schreber, J. C. D. (1778). "Der Kirmyschak". Die Säugethiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Erlangen: Wolfgang Walther. fq. 414–416. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  119. ^ Gray, T. N. E.; Timmins, R. J.; Jathana, D.; Duckworth, J. W.; Baral, H. & Mukherjee, S. (2016). "Felis chaus". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T8540A50651463. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  120. ^ Burchell, W. J. (1824). "Felis nigripes". Travels in the Interior of Southern Africa, Vol. II. London: Longman, Hurst, Rees, Orme, Brown, and Green. fq. 592. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  121. ^ Sliwa, A.; Wilson, B.; Küsters, M. & Tordiffe, A. (2016). "Felis nigripes". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T8542A50652196. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  122. ^ Loche, V. (1858). "Description d'une nouvelle espèce de Chat par M. le capitaine Loche" [Description of a new species of cat, Mr. Captain Loche]. Revue et Magasin de Zoologie Pure et Appliquée. 2. X: 49–50. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  123. ^ Sliwa, A.; Ghadirian, T.; Appel, A.; Banfield, L.; Sher Shah, M. & Wacher, T. (2016). "Felis margarita". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T8541A50651884. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  124. ^ Milne-Edwards, A. (1892). "Observations sur les mammifères du Thibet". Revue Générale des Sciences Pures et Appliquées. III: 670–671. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  125. ^ Riordan, P.; Sanderson, J.; Bao, W.; Abdukadir, A.; Shi, K. (2015). "Felis bieti". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T8539A50651398. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  126. ^ Forster, G. R. (1780). "LIII. Der Karakal". Herrn von Büffons Naturgeschichte der vierfüssigen Thiere. Mit Vermehrungen, aus dem Französischen übersetzt. Sechster Band [Mr. von Büffon‘s Natural History of Quadrupeds. With additions, translated from French. Volume 6]. Berlin: Joachim Pauli. fq. 299–319. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  127. ^ Schreber, J. C. D. (1778). "Die wilde Kaze" [The wild Cat]. Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur mit Beschreibungen (Dritter Theil). Erlangen: Expedition des Schreber'schen Säugthier- und des Esper'schen Schmetterlingswerkes. fq. 397–402. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  128. ^ Yamaguchi, N.; Kitchener, A.; Driscoll, C. & Nussberger, B. (2015). "Felis silvestris". IUCN Red List of Threatened Species. 2015: e.T60354712A50652361. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Felidët&oldid=2496837"