Didaktika e madhe

Didaktika e Madhe (Latin: Didactica Magna) është kryevepra e pedagogut çek Jan Amos Komenski. Kjo vepër u shkrua në vitin 1632, u botua në gjuhën çeke në vitin 1640 ndërsa në gjuhën latine në vitin 1657. Titulli i plotë i veprës është: Didaktika e madhe, e cila përfshin shkathtësinë e përgjithshme për atë se si duhet t`i mësohen dikujt të gjitha,... (Didactica Magna Universale Omnes Omnia Docendi Artificium Exhibens,...)^{[1] [2] [3]}

Vepra Didaktika e Madhe fillon me dedikimin: Të gjithë shefave të institucioneve shoqërore, sundimtarëve të shtetëve, kryemurgive kishtarë, prindërve dhe kujdestarëve të fëmijëve mëshirë dhe paqe nga Zoti atë dhe Zoti ynë Jezu Krishti në Shpirtin e shenjtë.

Komenski e përkufizon didaktikën e madhe kështu:

"Didaktika e madhe është shkathtësi e përgjithshme për të mësuar çdokë për çdo gjë"

— Jan Amos Komenski (Didaktika e madhe)

• Hyrje
• Dobia nga didaktika
• Përshëndetje lexuesve
• I. Njeriu është krijesa më e lartë, më e pakusht dhe më e përsosur;
• II. Qëllimi përfundimtar i njeriut është përtej kësaj jete;
• III. Kjo jetë është vetëm përgatitje për jetën e amshuar;
• IV. Tri shkallët e përgatitjes: të njohurit e vetvetes (dhe të të gjithave rreth vetes), sundimi i vetvetes dhe drejtimi kah Zoti;
• V. Embrionet për këto të trija (diturinë, virtytin dhe religjiozitetin) janë në ne nga natyra:
• VI. Njeriun duhet edukuar nëse do të bëhet njeri:
• VII. Njeriu arsimohet më me sukses në moshën e hershme dhe vetëm atëherë mund të arsimohet:
• VIII. Të rinjët duhet edukuar së bashku, dhe për këtë janë të nevojshme shkollat:
• IX. Tërë rininë e të dy gjinive duhet besuar shkollave;
• X. Mësimi në shkolla duhet të jetë i përgjithshëm;
• XI. Deri tani nuk ka pasur shkolla të cilat do t'i përgjigjeshin plotësisht qëllimit të vet;
• XII. Shkollat mund të përmirësohen;
• XIII. Baza e përtëritjes së shkollave është rendi i saktë në çdo gjë;
• XIV. Rendin e saktë në shkollë duhet huazuar nga natyra dhe atë ashtu që nuk mund ta ndalojnë kurrfarë pengesash;
• XV. Themelet e zgjatjes së jetës;
• XVI. Ligjet e përgjithshme të të mësuarit dhe të të nxënit, më saktë si duhet të mësohet e të nxihet me siguri, në mënyrë që të arrihet sukses;
• XVII. Bazat për mësimdhënie dhe të nxënit e lehtë;
• XVIII. Bazat e thellësisë së të mësuarit dhe të nxënit;
• XIX. Parimet e shkurtësisë dhe shpejtësisë në mësim;
• XX. Metoda e shkencave të veçanta;
• XXI. Metoda e shkathtësive;
• XXII. Metoda për mësimin e gjuhëve;
• XXIII. Metoda e edukatës morale;
• XXIV, Metoda e zgimit të religjiozitetit:
• XXV. Nëse dëshirojmë reformën e plotë të shkollave sipas rregullave të krishtërimit të vërtetë, duhet që librat paganë ose t'i heqim nga përdorimi ose së paku të përdoren më me kujdes se deri tani;
• XXVI. Mbi disiplinën shkollore;
• XXVII. Mbi punëtorinë shkollore të katërfishtë sipas shkallës së rritës dhe përparimit;
• XXVIII. Baza e shkollës së nënës;
• XXIX. Bazë e shkollës është gjuha amtare;
• XXX Projekti i shkollës latine;
• XXXI. Mbi akademinë;
• XXXII. Mbi rregullimin vërtet të saktë dhe të përgjithshëm të shkollave;
• XXXIII. Mbi mjetet që janë të nevojshme që kjo metodë e përgjithshme të fillojë të përdoret.
• Shënime

• Didaktika
• Jan Amos Komenski

1. ^ Comenius, Johann Amos (në anglisht), 1920
2. ^ "Univerzita Jana Amose Komenskeho Praha" (në çekisht). Marrë më 2019-09-05.
3. ^ Comenius, Johann Amos (në anglisht), 1905