Ljubomir Zuković
| Ljubomir Zuković | |
| Biografija | |
|---|---|
uredi  |
Ljubomir Zuković (Glibaći, Pljevlja, 5. III. 1937), srpski književnik, profesor Univerziteta u Istočnom Sarajevu i nekadašnji profesor Univerziteta u Sarajevu, redovni član i trenutni potpredsednik Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske i član Senata Republike Srpske. Bio je prvi ministar obrazovanja, kulture, fizičke kulture i vjera Vlade Republike Srpske.[1]
Studirao je na Filozofskom i potonjem Filološkom fakultetu u Beogradu (Odsek za istoriju jugoslovenske i svetske književnosti), gde je i diplomirao 1961. godine. Na istom fakultetu je završio i postdiplomske studije, oktobra 1963, odbranivši magistarski rad Vukov pevač starac Milija. Po odsluženju vojnog roka radio je na Pedagoškoj akademiji u Nikšiću kao profesor za savremenu književnost i teoriju književnosti. Na poziv prof. dr Salka Nazečića, tadašnjeg šefa Odseka za istoriju jugoslovenske književnosti i srpskohrvatskog jezika Filozofskog fakulteta u Sarajevu, došao je za asistenta za narodnu književnost.
Narodna (ili usmena) književnost osnovna je oblast njegovih opredeljenja još od studija i zatim za sve vreme rada i delovanja u nauci i na univerzitetu. Školsku 1967/68. godinu proveo je na studijskom boravku na Slobodnom univerzitetu u Zapadnom Berlinu i Balkanološkom institutu kod prof. N. Rajtera, kojom prilikom je na Geteovom institutu završio i kurs nemačkog jezika. Doktorsku disertaciju Vukovi saradnici iz Crne Gore odbranio je na Filološkom fakultetu u Beogradu. Potom je kao gost-docent školske 1972/73. godine predavao istoriju srpske književnosti na Slavističkoj katedri Univerziteta u Manhajmu.
Na matematičkom fakultetu, na kome je biran za vanrednog, a potom za redovnom profesora, dve godine (1973/74. i 1974/75) obavljao je i dužnost prodekana za nastavu. Isto toliko bio je i predsednik Republičkog društva nastavnika srpskohrvatskog jezika i jugoslovenske književnosti. Predavanje iz istorije jugoslovenske književnosti držao je u Manhajmu, Hajdelbergu, Inzbruku, Erpandgenu i Darmštatu. Učestvovao je sa saopštenjima na raznim naučnim skupovima u našoj zemlji i inostranstvu. Posle prvih višestranačkih izbora imenovan je za zamenika ministra za obrazovanje, nauku, kulturu i fizičku kulturu u Vladi tadašnje SR BiH, na kojoj je dužnosti bio sve do izbijanja rata.
Od početka rata pa do njegovog kraja 1995. nalazio se na dužnosti ministra za obrazovanje, nauku, kulturu i sport u Vladi Republike Srpske, a sve do izdvajanja Ministarstva vjera vodio je i poslove tog resora. Potom je biran za ministra bez portfelja, a istovremeno je držao nastavu na Filozofskom fakultetu u Srpskom Sarajevu. Od 1998. pa do kraja 2001. bio je ambasador BiH u Atini. Za vreme Jugoslavije bio je član raznih redakcija, komisija i odbora koji su se bavili prikupljanjem građe i pisanjem priloga za istoriju književnosti naroda bivše SR BiH. Određene projekte radio je za Crnogorsku akademiju nauka i umjetnosti. Član je Odbora za narodnu književnost Srpske akademije nauka i umetnosti od njegovog osnivanja.
Književnopću se bavi na višestruk način, naporedo na više područja. Od gimnazijskih dana počeo je da objavljuje pesme i pripovetke i to njegovo učešće u umetničkoj književnosti traje neprestano. Svoje radove tog roda objavljivao je u svim listovima i časopisima koji izlaze u Crnoj Gori, a štampani su i u "Poletu", "Životu", "Odjeku", "Licima", "Prosvjetnom radu" i drugde. Pretežniji je, zapravo osnovni, njegov rad u oblasti nauke o književnosti. Ponajviše proučava narodnu (ili usmenu) književnost ostvarivanu tokom vekova na srpskom jeziku na svim prostorima na kojima žive Srbi. O toj književnosti objavio je više stotina radova, štampanih u posebnim knjigama, naučnim časopisima i drugim publikacijama. Izradio je desetak antologija narodnih pesama, pripovedaka, pitalica i zagonetaka, koje su gotovo sve štampane po više puta, dve hrestomatije i dve čitanke za srednje škole. Za poznatu ediciju "Sabranih dela Vuka Karadžića", koja već decenijama izlazi u beogradskoj "Prosveti", priredio je kritičko izdanje četvrte Vukove knjige "Srpskih narodnih pjesama", sa iscrpnim kritičkim aparatom i opsežnim studijom kao pogovorom.
Za dopisnog člana ANURS izabran je 27. juna 1997, a za redovnog člana 21. juna 2004. Za potpredsednika ANURS izabran je 18. oktobra 2004. godine.
- O našem usmenom pjesništvu, "Svjetlost", Sarajevo 1985;
- Narodni ep o Marku Kraljeviću, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 1985;
- Karadžićev saradnik pop Vuk Popović, "Rad" - Vukov sabor, Beograd 1987;
- Stazama usmenosti, "Univerzitetska riječ", Nikšić 1988;
- Vukovi pevači iz Crne Gore, "Rad" - Vukov sabor, Beograd 1988;
- U narodnom duhu, "Univerzal", Tuzla 1989;
- Srpska i hrvatska narodna epika, "Svjetlost", Sarajevo 1991;
- Putovođe i putokazi, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Srpsko Sarajevo 1994;
- Istorijski kralj Marko i epski Kraljević Marko, "Novi glas", Banja Luka 1995;
- Srpska je rođena, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Srpsko Sarajevo 1996;
- Umovanje i pripovedanje narodno, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Srpsko Sarajevo 1997;
- Srpske narodne pesme, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Srpsko Sarajevo 1998;
- Narodne pesme o Prvom srpskom ustanku, Srpsko prosvjetno i kulturno društvo "Prosvjeta", Srpsko Sarajevo 2004;
- U duhovnom zavičaju, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Istočno Sarajevo 2006;
- I na nebu i na zemlji, "Književna zadruga", Banja Luka 2008;
- Seme raspe proklijalo, ANURS, Banja Luka 2010.
