Bitka kod jezera Hasan
| Bitka kod jezera Hasan | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment Sovjetsko-japanskih graničnih ratova | |||||||||
| |||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||
 Soviet Union
|
 Japansko Carstvo
| ||||||||
| Komandanti i vođe | |||||||||
| Vasilij Bljuher Nikolaj Berzarin
|
Kotoku Sato
| ||||||||
| Snage | |||||||||
| 22.950 | 7.000–7.300[1] | ||||||||
| Žrtve i gubici | |||||||||
| 236 poginulih, 611 ranjenih[2] | 526 poginulih, 913 ranjenih | ||||||||
Bitka kod jezera Hasan, također poznata i kao Hasanska bitka (ruski: Хасанские бои), odnosno kao Changkunfenški incident (kineski i Japanski japanski: 張鼓峰事件; kineski Pinyin: Zhānggǔfēng Shìjiàn; japanski Romaji: Chōkohō Jiken) bio je kratkotrajni oružani sukob koji se u ljeto 1938. godine na sjeveroistoku Azije vodio između Sovjetskog Saveza na jednoj, te Japana na drugoj strani. Uzrok mu je bilo različito tumačenje odredbi Pekinške konvencije iz 1860. o razgraničenju tadašnje carske Rusije i carske Kine na području rijeke Amur, a čije su granice su naslijedili SSSR, odnosno Japan nakon invazije Mandžurije i uspostave pro-japanske države Mandžukuo 1931. godine. Poticaj za izbijanje sukoba je bio spektakularni bijeg Genriha Ljuškova, šefa sovjetske tajne službe NKVD za Daleki istok, na japansku stranu, a koji je Japancima odao niz dragocjenih obavještajnih podataka te stvorio dojam da je Crvena armija u potpunom rasulu izazvanom Velikom čistkom. Neposredni povod je, pak, bilo sovjetsko zauzimanje dva sporna brda - Bezimjanaja i Zazornaja - na Changkunfenškim visovima zapadno od jezera Hasan, na tromeđi Mandžurije, Koreje i ruskog dalekog Istoka, koje se zbilo 6. jula. Nakon što je Japan 15. jula formalno uložio protest preko svog ambasadora u Moskvi, japanske trupe su 29. jula otpočele operaciju sa ciljem izbacivanja sovjetskih snaga sa sporne teritorije. Prvi napad je odbijen, ali su 31. jula sovjetske snage prisiljene na povlačenje, nakon iznenadnog noćnog napada koji je osmislio pukovnik Kotoku Sato. Nakon toga su mobilizirane snage sovjetskog Dalekoistočnog fronta pod maršalom Vasilijem Bljuherom koje su 2. augusta krenule u kontranapad. Nakon sedam dana žestokih borbi, japanske trupe, koje su pretrpile velike gubitke, povukle su se sa spornih brda. 10. augusta je japanska strana preko posrednika ponudila primirje, što je na kraju prihvaćeno. Tako je sukob završio sovjetskom pobjedom. Usprkos toga, Staljin je iskoristio sovjetske gubitke u sukobu da Bljuhera optuži za nesposobnost, odnosno za izdaju, što je dovelo do njegove smjene i pogubljena. Japanci su sljedeće godine pokušali pomaći granicu na drugoj strani Mandžurije, sa Mongolijom, što je dovelo do daleko spektakularnijeg Nomonhanskog incidenta.
Iako relativno minoran po svom značenju i dalekosežnim posljedicama, Hasanski konflikt je ostavio snažan trag u sovjetskoj, a kasnije i ruskoj popularnoj kulturi. Tri tankista, pjesma koju su braća Pokras sljedeće godine napisala za popularni mjuzikl Traktoristi, a čiji tekst opisuje te događaje, kasnije je postala jedna od neslužbenih "himni" Crvene armije, a kasnije i ruskih oružanih snaga.
- ↑ Alvin Coox, Nomonhan (Stanford University Press, 2003), p. 135
- ↑ http://usacac.army.mil/CAC2/cgsc/carl/download/csipubs/LP2_NomonhanJapanese-SovietTacticalCombat_1939.pdf
