ہنگول

کوریا بولی لکھن لئی ورتے جان والے اکریاں نوں ہنگول کیا جاندا اے۔

ہنگل کوریائی بولی دی لپی اے ۔ اس چ 24 حروفِ تہجی نیں ۔

ہانگگل جاں ہانگل (کوریئن: 언문, ہانججا: 諺文) دکھنی کوریا اتے اتلا کوریا دی بولی کوریئن نوں لکھی جان والی لپی دا ناں ہے۔

ہانگگل بناؤن دی شروعات کوریائی راجا چیجونگ مہان دی سرپرتسی ہیٹھ شروع ہو گئی سی اتے سنھ 1444ای. دوران ایہہ بن کے تیار سی۔ اس وقت، اتے اس توں کافی وقت بعد تک، کوریئن لکھن لئی چینی اکھر استعمال ہندے سن جس وجہ نال پڑھنا-لکھنا شاہی اچّ جماعت تک محدود سی۔ راجا چیجونگ کوریا لئی اجیہی لپی دا چاہوان سی جس نوں کوئی وی سکھ سکے، اتھوں تک کے عامَ لوک وی۔ کوریئن لوکاں نوں اس گلّ دی شرم محسوس ہندی سی کہ اوہناں کول کوئی وی رسمے لکھت نہی ہے اتے اوہناں نوں چینی اکھراں دا استعمال کرنا پیندا ہے۔ ہانگگل بنن توں بعد ایہہ کیہا جاندا سی کہ اک دانشمند انسان اس لپی نوں اک سویر وچ ہی سکھ سکیگا، اتے اک مورکھ نوں رات پے جاوے گی۔ اس کارن کلین ورگ نے ہانگگل دا ورودھ کیتا کیونکہ اوہناں دی سوچنی سی کہ پڑھن-لکھن دی کابلئت صرف معاشرے دی اچّ جماعت کول ہونی چاہدی ہے۔

ہانگگل دے جنم توں بعد ایہہ نواست دے کئی پھیزاں وچوں گزریا ہے۔ جاپانی قبضے دوران 1900 دے دہاکے وچ کوریئن اک وڈے بدلاو وچوں دی گزری۔ اس وقت کئی کدیمی اکھراں نوں ختم کر دتا گیا اتے کئی اسولاں نوں بدل دتا گیا۔

ہانگگل نوں سکھن لئی بہت آسان منیا جاندا ہے کیونکہ اکو جہے لگدے حرفاں دا تلفظ وی اکو جیہا ہندا ہے جس دی وجہ نال ایہناں اکھراں نوں یاد کرنا آسان ہو جاندا ہے۔

کافی چر ہانگگل دا استعمال نہ ہویا کیونکہ اس نوں عورتاں جاں انپڈھ گوارا دی لکھت منیا جاندا سی۔ اس طرحاں لگبھگ پنج-چھیں صدیاں تک لوک کوریئن لکھن لئی ہانججا (چینی اکھر) دا استعمال کردے رہے۔ جاپانی قبضے دوران کوریئن لکھن لئی ملی-جلی سکرپٹ دا رواج شروع ہو گیا۔ اس دا مطلب سی کہ کوریئن ہانججا اتے ہانگگل دے اک مشرن وچ لکھی جاندی سی، جس وچ چینی توں آئے شبداں نوں ہانججا اتے دیسی کوریائی الفاز نوں ہانگگل وچ لکھیا جاندا سی۔ جاپان توں آزادی ملن توں بعد کوریئن وچ ہانججا دا استعمال کافی گھٹیا ہے۔ جتھے 1970 تک دیاں کوریئن پبلکیشناں وچ ہانججا ساہمنے دکھدا سی، اج کلھ اس دی حالت خطرے دی کگار 'تے پئی کسی پرجاتی دی طرحاں ہے۔ اج کلھ ہر تھاں ہانگگل دا بول بالا ہے۔ گینگنم سٹائل ورگے گانیاں نے کوریئن، اتے نتیجے وجوں اسدی لپی، سکھن دا اک نواں فیشن شروع کر دتا ہے۔ جتھے پنجاہ سال پہلاں کوریئن جزیرے توں باہر کوئی ورلا ہی کوریئن سکھدا سی، اتھے اج کلھ ہزاراں لوک کوریائی بھاشا وچ اپنی دلچسپی ظاہر کر رہے ہن۔ دکھنی کوریا ولوں چلا ئے جا رہے کوریئن بھاشا مہارت ٹیسٹ وچ 2012 وچ 150,000 ودیارتھیاں نے شرکت کیتی سی۔^[۱]

ہنگل کوریائی بولی دی لپی اے ۔ اس چ 24 حروفِ تہجی نیں ۔

1. ↑ «谚文». 百科百度.