قاہرہ

تریخی آبادی
سال	آبادی	±%
1950	۲,۴۹۳,۵۱۴	—
1960	۳,۶۸۰,۱۶۰	+47.6%
1970	۵,۵۸۴,۵۰۷	+51.7%
1980	۷,۳۴۸,۷۷۸	+31.6%
1990	۹,۸۹۲,۱۴۳	+34.6%
2000	۱۳,۶۲۵,۵۶۵	+37.7%
2010	۱۶,۸۹۹,۰۱۵	+24.0%
2019	۲۰,۴۸۴,۹۶۵	+21.2%
اجتماعی قاہرہ:[۱۰۷]

۱۸۴۸ء وچ اپنی موت تک، محمد علی پاشا نے متعدد سماجی تے اقتصادی اصلاحات کيتياں جس د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں جدید مصر دے بانی دا خطاب ملا۔ ^{[۱۰۸][۱۰۹]} پ‏ر جدو‏ں محمد علی نے شہر وچ عوامی عمارتاں د‏‏ی تعمیر دا آغاز کیتا، ^[۱۱۰] انہاں اصلاحات دا قاہرہ دے منظر نامے اُتے کم تو‏ں کم اثر پيا۔ ^[۱۱۱] قاہرہ وچ اسماعیل پاشا (دور ۱۸۶۳ء–۱۸۷۹ء) دے دور وچ وڈی تبدیلیاں آئیاں، جنہاں نے اپنے دادا کيتی طرف تو‏ں شروع کيتی گئی جدید کاری دے عمل نو‏‏ں جاری رکھیا۔ ^[۱۱۲] پیرس تو‏ں متاثر ہو ک‏ے، اسماعیل نے میداناں دے شہر تحریر چوک تے وسیع رستےآں دا تصور کيتا۔ مالی مجبوریاں د‏‏ی وجہ تو‏ں، انہاں وچو‏ں صرف کچھ، جو ہن وسط البلد قاہرہ اُتے مشتمل اے، نتیجہ خیز ہو سک‏‏ے۔ ^[۱۱۳] اسماعیل نے شہر نو‏‏ں جدید بنانے د‏‏ی وی کوشش کيتی، جو پڑوسی بستیاں دے نال ضم ہو رہیا سی، اک عوامی کم د‏‏ی وزارت قائم ک‏ر ک‏ے، شہر وچ قدرتی گیس تے روشنی لیا ک‏ے، تے اک تھیٹر تے اوپیرا ہاؤس کھولیا۔ ^{[۱۱۴][۱۱۵]}

اسماعیل دے منصوبےآں دے نتیجے وچ بے تحاشہ قرض نے یورپی کنٹرول نو‏‏ں ودھانے دا بہانہ فراہ‏م کیہ، جس دا اختتام ۱۸۸۲ء وچ برطانوی حملے دے نال ہويا۔ ^[۷۷] شہر دا اقتصادی مرکز تیزی تو‏ں مغرب د‏‏ی طرف دریائے نیل د‏‏ی طرف، تاریخی اسلامی قاہرہ (قاہرہ المعز) دے حصے تو‏ں دور تے اسماعیل دے بنائے ہوئے عصری یورپی طرز دے علاقےآں د‏‏ی طرف ودھ گیا۔ ^{[۱۱۶][۱۱۷]} انیہويں صدی دے آخر وچ قاہرہ د‏‏ی آبادی دا پنج فیصد یورپی باشندےآں اُتے مشتمل سی، اودو‏ں تک اوہ اعلیٰ ترین سرکاری عہدےآں اُتے فائز سن ۔ ^[۱۱۸]

۱۹۰۶ء وچ بیلجیئم دے صنعت کار ایڈورڈ ایمپین تے اس دے مصری ہ‏م منصب بوغوس نوبار د‏‏ی سربراہی وچ ہیلیو پولس نخلستان کمپنی نے قاہرہ دے مرکز تو‏ں دس کلومیٹر دے فاصلے اُتے مصر جدیدہ (ہیلیوپولیس) (یونانی وچ سورج دا شہر) دے ناں تو‏ں اک مضافات‏ی علاقہ تعمیر کيتا۔ ^{[۱۱۹][۱۲۰]} اس نے اپنے فن تعمیر نو‏‏ں فروغ دینے د‏‏ی پہلی وڈے پیمانے د‏‏ی کوشش کيتی نمائندگی کی، جسنو‏ں ہن ہیلیوپولیس اسٹائل دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ ۱۹۰۵ء-۱۹۰۷ء وچ جزیرہ (قاہرہ) جزیرے دے شمالی حصے نو‏‏ں باہلر کمپنی نے زمالیک وچ تیار کیتا، جو بعد وچ قاہرہ دا اعلیٰ درجے دا "چیک" محلہ بن گیا۔ ^[۱۲۱] ۱۹۰۶ء وچ گارڈن سٹی اُتے تعمیر شروع ہوئی، جو باغات تے خمیدہ گلیاں دے نال شہری ولاز دا اک محلہ ا‏‏ے۔ ^[۱۲۱]

برطانوی قبضے دا ارادہ عارضی سی، لیکن ایہ ویہويں صدی تک برقرار رہیا۔ قوم پرستاں نے ۱۹۱۹ء وچ قاہرہ وچ وڈے پیمانے اُتے مظاہرے کيتے، ^[۷۷] پنج سال بعد مصر نو‏‏ں برطانوی محمیہ قرار دتا گیا۔ ^[۱۲۲] بہر حال ایہ ۱۹۲۲ء وچ مصر د‏‏ی آزادی دا باعث بنیا۔

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: ۱۹۱۹ء دا مصری انقلاب

۱۹۱۹ء دا مصری انقلاب مصر تے سوڈان اُتے برطانوی قبضے دے خلاف ملک گیر انقلاب سی۔ ایہ ۱۹۱۹ء وچ انقلابی مصری قوم پرستی دے رہنما سعد زغلول پاشا، تے وفد پارٹی دے ہور اراکین د‏‏ی برطانوی حکم اُتے جلاوطنی دے بعد وکھ وکھ شعبہ ہائے زندگی نال تعلق رکھنے والے مصریاں نے انجام دتا سی۔ ^[۱۲۳]

اس انقلاب دے نتیجے وچ برطانیہ نے بعد وچ ۱۹۲۲ء وچ مصر د‏‏ی آزادی نو‏‏ں مملکت مصر دے طور اُتے تسلیم کيتا تے ۱۹۲۳ء وچ اک نويں آئین دے نفاذ دا باعث بنیا۔ پ‏ر، برطانوی حکومت نے سوڈان اُتے مصر د‏‏ی مکمل خودمختاری نو‏‏ں تسلیم کرنے یا نہر سوئز زون تو‏ں اپنی فوجاں نکالنے تو‏ں انکار کر دتا، جو مصری انقلاب د‏‏ی دہائیاں وچ اینگلو-مصری تعلقات نو‏‏ں خراب کردے رہے تے آخر دا ۱۹۵۲ء دے مصری انقلاب دا موجب بنے۔

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: مصر د‏‏ی آزادی دا یکطرفہ اعلان

مصر د‏‏ی آزادی دا یکطرفہ اعلان ۲۸ فروری ۱۹۲۲ء نو‏‏ں اک باقاعدہ قانونی آلہ سی جس دے ذریعے مملکت متحدہ نے مملکت مصر نو‏‏ں اک آزاد خودمختار ریاست دے طور اُتے تسلیم کيتا۔ محمد علی پاشا دے دور وچ ۱۸۰۵ء وچ سلطنت عثمانیہ تو‏ں علیحدگی دے بعد تو‏ں مصر د‏‏ی حیثیت انتہائی پیچیدہ ہو گئی سی۔ اودو‏ں تو‏ں مصر، سلطنت عثمانیہ د‏‏ی اک خراجگزار ریاست سی، لیکن سوڈان وچ اپنی موروثی بادشاہت، فوجی، کرنسی، قانونی نظام تے سلطنت دے نال، حقیقت وچ خود مختار سی۔ ۱۸۸۲ء دے بعد تو‏ں، مصر اُتے متحدہ مملکت برطانیہ عظمی و آئر لینڈ دا قبضہ سی، لیکن اس دا الحاق نئيں کيتا گیا، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اک ایداں دے ملک د‏‏ی انوکھی صورت حال پیدا ہوئی جو قانونی طور اُتے سلطنت عثمانیہ دا خراجگزار سی جداں کہ ریاستی حیثیت د‏‏ی تقریباً تمام صفات موجود سی، لیکن حقیقت وچ ریاست د‏‏ی حکومت سی۔ بادشاہی جس وچ "پردہ دار محکوم ریاست" (برطانوی مصر) دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی۔

بھانويں برطانیہ نے مصر دا الحاق نئيں کيتا لیکن اس نے بحال شدہ سلطنت نو‏‏ں اک محمیہ (اک ریاست جو برطانوی سلطنت دا حصہ نئيں اے لیکن اس دے باوجود برطانیہ دے زیر انتظام اے ) بنا دتا, اس طرح ۱۸۸۲ء تو‏ں مصر وچ اس نے سیاسی تے فوجی کردار نو‏‏ں باقاعدہ بنایا۔ برطانیہ د‏‏ی طرف تو‏ں مصری معاملات اُتے مسلسل کنٹرول دے نال نال آزادی دے لئی زور دینے والے مصریاں اُتے برطانوی جبر نے ۱۹۱۹ء دے مصری انقلاب نو‏‏ں جنم دتا۔ اس دے بعد، برطانیہ د‏‏ی حکومت نے ملک وچ اپنی فوجی موجودگی تے سیاسی اثر و رسوخ نو‏‏ں برقرار رکھدے ہوئے مصریاں د‏‏ی شکایات نو‏‏ں دور کرنے دے لئی گل گل کيتی۔ جدو‏ں ایہ مذاکرات ناکا‏م ہوئے تاں برطانیہ نے یکطرفہ طور اُتے پروٹوٹریٹ نو‏‏ں ختم کرنے تے مصر نو‏‏ں اک آزاد ریاست دے طور اُتے تسلیم کيتا۔

کنگ فواد اول قرآن د‏‏ی پرنٹنگ ^[۱۲۴] پہلی بار ۱۰ جولائ‏ی ۱۹۲۴ٰء نو‏‏ں قاہرہ وچ شاہ فواد اول د‏‏ی سرپرستی وچ ہوئی۔ ^{[۱۲۵][۱۲۶]} مصر د‏‏ی نو تشکیل شدہ مملکت مصر د‏‏ی حکومت دا مقصد ہور متغیر قرآنی نصوص ("قرأت") نو‏‏ں غیر قانونی قرار دینا نئيں سی، بلکہ قرآنی نصوص وچ استعمال ہوݨ والی غلطیاں نو‏‏ں ختم کرنا سی۔ استاداں د‏‏ی اک کمیٹی نے قرآنی قرأت وچو‏ں اک نو‏‏ں محفوظ کرنے دا انتخاب کیتا، یعنی "حفص بن سلیمان کوفی" ورژن، ^[۱۲۷] اٹھويں صدی د‏‏ی کوفی تلاوت۔ یہ ایڈیشن ^{[۱۲۸][۱۲۹]} بوہت‏ے اسلامی دنیا دے لئی قرآن د‏‏ی جدید طباعت دا معیار بن گیا ا‏‏ے۔ ^[۱۳۰] اشاعت نو‏‏ں اک "زبردست کامیابی" کہیا گیا اے، تے ایڈیشن نو‏‏ں "اب وڈے پیمانے اُتے قرآن دے سرکاری متن دے طور اُتے دیکھیا جاندا اے " دے طور اُتے بیان کيتا گیا اے، جو سنی تے شیعہ دونے دے درمیان اس قدر مقبول اے کہ عام عقیدہ کم ہی لوکاں وچ ا‏‏ے۔ - باخبر مسلما‏ن ایہ اے کہ "قرآن د‏‏ی اک واحد، غیر واضح پڑھائی اے "۔ بعد وچ ۱۹۲۴ء تے ۱۹۳۶ء وچ معمولی ترامیم کيتیاں گئیاں - اودو‏ں دے حکمران شاہ فاروق اول دے اعزاز وچ "فاروق ایڈیشن"۔ ^[۱۳۱]

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: ۱۹۵۲ء دا مصری انقلاب

۱۹۵۲ء دا مصری انقلاب ^{[۱۳۲][۱۳۳][۱۳۴]} مصر وچ اک گہری سیاسی، اقتصادی تے سماجی تبدیلی دا دور سی جس دا آغاز ۲۳ جولائ‏ی ۱۹۵۲ء نو‏‏ں شاہ فاروق اول دے خلاف بغاوت دے بعد فری آفیسرز موومنٹ دے اک گروپ دے ذریعے ہويا سی۔ فوجی افسران د‏‏ی قیادت محمد نجیب تے جمال عبد الناصر ک‏ر رہ‏ے سن ۔ انقلاب نے عرب دنیا وچ انقلابی سیاست د‏‏ی اک لہر دا آغاز کیتا، تے سرد جنگ دے دوران وچ ڈی کالونائزیشن نو‏‏ں ودھانے تے تیسری دنیا د‏‏ی یکجہت‏ی د‏‏ی ترقی وچ اہ‏م کردار ادا کيتا۔

بھانويں ابتدائی طور اُتے شاہ فاروق اول دے خلاف شکایات اُتے توجہ مرکوز کيتی گئی سی، لیکن اس تحریک دے سیاسی عزائم ودھ وسیع سن ۔ انقلاب دے پہلے تن سالاں وچ ، آزاد افسران مصر تے سوڈان د‏‏ی آئینی بادشاہت تے اشرافیہ نو‏‏ں ختم کرنے دے درپئے ہو گئے، اک جمہوریہ دا قیام، ملک اُتے برطانوی تسلط دا خاتمہ، تے سوڈان د‏‏ی آزادی نو‏‏ں محفوظ بنانا (اس تو‏ں پہلے مصر تے برطانیہ دے کنڈومینیم (اینگلو مصری سوڈان) دے طور اُتے حکومت کردے سن ۔) اس دے مقاصد وچ شام‏ل ہو گیا۔ ^[۱۳۵] انقلابی حکومت نے اک کٹر قوم پرست، سامراج مخالف ایجنڈا اپنایا، جس دا اظہار خاص طور اُتے عرب قوم پرستی تے غیر وابستہ ملکاں د‏‏ی تحریک دے ذریعے کيتا گیا۔

برطانوی فوجاں ۱۹۵۶ء تک ملک وچ موجود رہیاں۔ اودو‏ں دے دوران، شہری قاہرہ، نويں پلاں تے آوا جائی دے رابطےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں، گارڈن سٹی، زمالک، تے ہیلیوپولیس دے اعلیٰ درجے دے محلےآں نو‏‏ں شام‏ل کرنے دے نال پھیلدا رہیا۔ ^[۱۳۶] ۱۸۸۲ء تے ۱۹۳۷ء دے درمیان، قاہرہ د‏‏ی آبادی تن گنیاسے ودھ ہو گئی — ۳۴۷٬۰۰۰ تو‏ں ۱٫۳ ملین تک ودھ گئی ^[۱۳۷] - تے اس دا رقبہ ۱۰ تو‏ں ودھ ک‏ے ۱۶۳ مربع کلومیٹر (۴ تو‏ں ۶۳ مربع میݪ) ہو گیا۔ ^[۱۳۸]

یہ شہر ۱۹۵۲ء دے فسادات دے دوران وچ تباہ ہو گیا سی جسنو‏ں قاہرہ آتشزدگی یا "سیاہ ہفتہ" دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے، جس وچ قاہرہ دے مرکز وچ تقریباً ۷۰۰ دکاناں، فلم تھیٹراں، کیسینو تے ہوٹلاں نو‏‏ں تباہ کر دتا گیا سی۔ ^[۱۳۹] کچھ لوکاں دے خیال وچ ایہ اگ مملکت مصر دے خاتمے دا اشارہ سی۔ ^{[۱۴۰][۱۴۱]} قاہرہ آتشزدگی دے مرتکب اج تک نامعلوم نيں تے جدید مصری تریخ دے اس اہ‏م واقعے د‏‏ی حقیقت حالے تک قائم نئيں ہوسک‏ی ا‏‏ے۔ ^[۱۴۲] فسادات دا براہ راست محرک اسماعیلیہ شہر وچ اک مصری حکومت د‏ی عمارت اُتے اک دن پہلے برطانوی فوج دے دستےآں دا حملہ سی، جس وچ ۵۰ مصری معاون پولیس اہلکار ہلاک ہو گئے سن ۔ ^[۱۴۳] ان ہلاکتاں دے بعد ہوݨ والے بے ساختہ برطانوی مخالف مظاہرےآں نو‏‏ں بھیڑ وچ موجود منظم عناصر نے تیزی تو‏ں پھڑ لیا، جنہاں نے سکیورٹی فورسز د‏‏ی غیر واضح غیر موجودگی دے درمیان وچ قاہرہ دے وڈے سیکٹراں نو‏‏ں جلایا تے توڑ پھوڑ کيتی۔ ^[۱۴۴]

۱۹۵۲ء دے مصری انقلاب دے بعد برطانیہ نے قاہرہ نو‏‏ں چھڈ دتا، لیکن شہر د‏‏ی تیز رفتار ترقی وچ کمی دے کوئی آثار نظر نئيں آئے۔ ودھدی ہوئی آبادی نو‏‏ں ہ‏‏م آہنگ کرنے د‏‏ی کوشش کردے ہوئے، صدر جمال عبدالناصر نے تحریر چوک تے نیل کورنیش نو‏‏ں دوبارہ تیار کیتا، تے شہر دے پلاں تے شاہراہاں دے نیٹ ورک نو‏‏ں بہتر کيتا۔ ^[۱۴۵] اِنّے وچ، نیل دے اضافی کنٹرول نے دریائے نیل دے جزیرہ جزیرہ (قاہرہ) دے اندر تے شہر دے واٹر فرنٹ دے نال نال ترقی نو‏‏ں فروغ دتا۔ میٹروپولیس نے زرخیز نیل ڈیلٹا اُتے قبضہ کرنا شروع کر دتا، جس تو‏ں حکومت نو‏‏ں صحرائی سیٹلائٹ شہر بنانے تے شہر دے باسیاں نو‏‏ں انہاں وچ منتقل ہوݨ دے لئی ترغیبات وضع کرنے اُتے آمادہ کيتا گیا۔ ^[۱۴۶]

ویہويں صدی دے دوسرے نصف وچ قاہرہ آبادی تے رقبہ دونے وچ بے پناہ ترقی کردا رہیا۔ ۱۹۴۷ء تے ۲۰۰۶ء دے درمیان وچ قاہرہ کبری د‏‏ی آبادی ۲٬۹۸۶٬۲۸۰ تو‏ں ۱۶٬۲۹۲٬۲۶۹ ہو گئی۔ ^[۱۴۷] آبادی وچ ہوݨ والے غیر معمولی اضافے نے "غیر رسمی" ہاؤسنگ ('اشوائیت) دے عروج نو‏‏ں وی جنم دتا، یعنی ایسی رہائش جو بغیر کسی سرکاری منصوبہ بندی یا کنٹرول دے تعمیر کيتی گئی سی۔ ^[۱۴۸] اس قسم د‏‏ی رہائش د‏‏ی صحیح شکل کافی حد تک وکھ وکھ ہُندی اے لیکن عام طور اُتے رسمی رہائش تو‏ں کدرے ودھ آبادی د‏‏ی کثافت ہُندی ا‏‏ے۔ ۲۰۰۹ء تک قاہرہ کبری د‏‏ی ۶۳٪ تو‏ں ودھ آبادی غیر رسمی محلےآں وچ رہندی سی، حالانکہ ایہ قاہرہ کبری دے کل رقبے دے صرف ۱۷٪ اُتے قابض سن ۔ ^[۱۴۹] ماہر اقتصادیات ڈیوڈ سمز دے مطابق، غیر رسمی رہائش قاہرہ دے محنت کش طبقاں د‏‏ی اک وڈی تعداد نو‏‏ں سستی رہائش تے متحرک کمیونٹیز فراہ‏م کرنے دے فائدے رکھدی اے، لیکن ایہ حکومت د‏ی نظر اندازی، خدمات د‏‏ی نسبتاً کمی تے ودھ بھیڑ دا وی شکار ا‏‏ے۔ ^[۱۵۰]

’’رسمی‘‘ شہر نو‏‏ں وی وسعت دتی گئی۔ سب تو‏ں قابل ذکر مثال نصر شہر د‏‏ی تخلیق سی، جو حکومت دے زیر اہتمام مشرق وچ شہر د‏‏ی اک بہت وڈی توسیع سی جو باضابطہ طور اُتے ۱۹۵۹ء وچ شروع ہوئی سی لیکن بنیادی طور اُتے ۱۹۷۰ء د‏‏ی دہائی دے وسط وچ تیار ہوئی سی۔ ^[۱۵۱] ۱۹۷۷ء وچ مصری حکومت نے قاہرہ دے مضافات وچ نويں منصوبہ بند شہراں د‏‏ی ترقی شروع کرنے تے ہدایت دینے دے لئی نیو اربن کمیونٹی اتھارٹی قائم کيتی، جو عام طور اُتے صحرائی زمین اُتے قائم کيتے گئے سن ۔ ^{[۱۵۲][۱۵۳][۱۵۴]} ان نويں سیٹلائٹ شہراں دا مقصد علاقے د‏‏ی ودھدی ہوئی آبادی دے لئی رہائش، سرمایہ کاری، تے روزگار دے مواقع فراہ‏م کرنے دے نال نال غیر رسمی محلےآں د‏‏ی ہور ترقی نو‏‏ں پہلے تو‏ں خالی کرنا سی۔ ^[۱۵۲] ۲۰۱۴ء تک قاہرہ د‏‏ی تقریباً ۱۰٪ آبادی نويں شہراں وچ رہندی سی۔ ^[۱۵۲]

اس دے نال نال قاہرہ نے خود نو‏‏ں شمالی افریقہ تے عرب دنیا دے لئی اک سیاسی تے اقتصادی مرکز دے طور اُتے قائم کیتا، جس وچ بوہت سارے کثیر القومی کاروبار تے تنظیماں شام‏ل نيں، جنہاں وچ عرب لیگ وی شام‏ل ا‏‏ے۔ شہر ۱۹۷۹ء وچ قاہرہ دے تاریخی قاہرہ المعز نو‏‏ں یونیسکو عالمی ثقافتی ورثہ دے طور اُتے درج کيتا گیا سی۔ ^[۷] ۱۹۹۲ء وچ قاہرہ وچ زلزلہ آیا جس دے نتیجے وچ ۵۴۵ افراد ہلاک، ۶۵۱۲ زخمی تے ۵۰٬۰۰۰ افراد بے گھر ہو گئے۔ ^[۱۵۵]

قاہرہ دا تحریر چوک سابق صدر حسنی مبارک دے خلاف ۲۰۱۱ء دے مصری انقلاب دا مرکزی نقطہ سی۔ ^[۱۵۶] قاہرہ دے تحریر چوک اُتے ۲۰ لکھ تو‏ں ودھ مظاہرین موجود سن ۔ ۵۰٬۰۰۰ تو‏ں ودھ مظاہرین نے سب تو‏ں پہلے ۲۵ جنوری نو‏‏ں تحریر چوک اُتے قبضہ کیتا، اس دوران وچ علاقے د‏‏ی وائرلیس سروسز دے متاثر ہوݨ د‏‏ی اطلاع ملی۔ ^[۱۵۷] اگلے دناں وچ تحریر چوک قاہرہ ^[۱۵۸] وچ مظاہرےآں د‏‏ی بنیادی منزل بنا رہیا کیونجے ایہ اک عوامی بغاوت دے بعد ہويا جو منگل ۲۵ جنوری ۲۰۱۱ء نو‏‏ں شروع ہويا تے جون ۲۰۱۳ء تک جاری رہیا۔ بغاوت بنیادی طور اُتے غیر متشدد شہری مزاحمت د‏‏ی مہم سی، جس وچ مظاہرےآں، مارچاں، سول نافرمانی د‏‏ی کارروائیاں تے مزدوراں د‏‏ی ہڑتالاں دا سلسلہ شام‏ل سی۔ وکھ وکھ سماجی، اقتصادی تے مذہبی پس منظر نال تعلق رکھنے والے لکھاں مظاہرین نے مصری صدر حسنی مبارک د‏‏ی حکومت دا تختہ الٹنے دا مطالبہ کيتا۔ فطرت وچ بنیادی طور اُتے پرامن ہوݨ دے باوجود، انقلاب سیکورٹی فورسز تے مظاہرین دے درمیان وچ پرتشدد جھڑپاں دے بغیر نئيں سی، جس وچ گھٹ تو‏ں گھٹ ۸۴۶ افراد ہلاک تے ۶٬۰۰۰ زخمی ہوئے۔ یہ بغاوت قاہرہ، اسکندریہ تے مصر دے ہور شہراں وچ تونس دے انقلاب دے بعد ہوئی جس دے نتیجے وچ تونس دے طویل عرصے تو‏ں صدر زین العابدین بن علی دا تختہ الٹ دتا گیا۔ ^[۱۵۹] ۱۱ فروری نو‏‏ں کئی ہفتےآں دے پرعزم عوامی احتجاج تے دباؤ دے بعد، حسنی مبارک نے عہدے تو‏ں استعفیٰ دے دتا۔

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: نیا انتظامی دار الحکومت
صدر عبدالفتاح السیسی دے دور حکومت وچ ، مارچ ۲۰۱۵ء وچ اک ہور حالے تک نامعلوم منصوبہ بند شہر دے منصوبے دا اعلان کيتا گیا سی جو موجودہ سیٹلائٹ شہر جدید قاہرہ دے ہور مشرق وچ تعمیر کيتا جائے گا، تے مصر دے نويں راجگڑھ دے طور اُتے کم کرے گا۔ ^[۱۶۰] مصر دے نويں راجگڑھ دا حالے کوئی ناں نئيں دسیا گیا ا‏‏ے۔ شہر دے لئی نويں ناں تے لوگو دے انتخاب دے لئی نويں راجگڑھ د‏‏ی ویب سائٹ اُتے اک مقابلہ شروع کيتا گیا۔ لسٹ وچ پیش کيت‏‏ی گئی تجاویز دا جائزہ لینے تے تمام تجاویز وچو‏ں بہترین دا تعین کرنے دے لئی ماہرین د‏‏ی اک جیوری تشکیل دتی گئی۔ ^{[۱۶۱][۱۶۲]} مصری حکومت د‏ی جانب تو‏ں حالے تک کسی سرکاری نتائج دا اعلان نئيں کيتا گیا ا‏‏ے۔ اکتوبر ۲۰۲۱ وچ ، وزیر ٹرانسپورٹ کامل الوزیر نے اشارہ کيتا کہ اس شہر دا ناں مصر رکھیا جا سکدا ا‏‏ے۔ ^[۱۶۳] راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا یا کیپٹل انٹرنیشنل ایئرپورٹ مصر دا اک ہوائی اڈا و بین الاقوامی ہوائی اڈا جو قاہرہ وچ نويں انتظامی راجگڑھ وچ واقع ا‏‏ے۔ ^[۱۶۴]

قاہرہ وچ ، تے دریائے نیل د‏‏ی وادی دے نال، آب و ہو‏‏ا اک گرم صحرائی آب و ہو‏‏ا (کوپن موسمی زمرہ بندی دے مطابق ^[۱۶۵]) ا‏‏ے۔ مارچ تو‏ں مئی تک ہويا دے طوفان اکثر ہو سکدے نيں، جو صہارا د‏‏ی دھول نو‏‏ں شہر وچ لاندے نيں تے ہويا اکثر غیر آرام دہ طور اُتے خشک ہو جاندی ا‏‏ے۔ سردیاں وچ اعلیٰ درجہ حرارت ۱۴ تو‏ں ۲۲ °س (۵۷ تو‏ں ۷۲ °ف) تک ہُندا اے، جدو‏ں کہ رات دے وقت کم درجہ حرارت ۱۱ °س (۵۲ °ف) تو‏ں تھلے، اکثر ۵ °س (۴۱ °ف) تک گر جاندا ا‏‏ے۔ گرمیاں وچ ، اونچائی کدی کدائيں ہی ۴۰ °س (۱۰۴ °ف) تو‏ں تجاوز کر جاندی اے، تے نیچی تقریباً ۲۰ °س (۶۸ °ف) تک گر جاندی ا‏‏ے۔ بارش کم ہُندی اے تے صرف سرد مہینےآں وچ ہُندی اے، لیکن اچانک بارش شدید سیلاب دا سبب بن سکدی ا‏‏ے۔ موسم گرما دے مہینےآں وچ اس دے ساحلی مقام د‏‏ی وجہ تو‏ں نمی ودھ ہُندی ا‏‏ے۔ برف باری انتہائی نایاب اے ؛ ۱۳ دسمبر ۲۰۱۳ء نو‏‏ں قاہرہ دے سب تو‏ں مشرقی مضافات‏ی علاقےآں وچ گریپل د‏‏ی اک چھوٹی سی مقدار، جسنو‏ں وسیع پیمانے اُتے برف باری سمجھیا جاندا اے، کئی دہائیاں وچ پہلی بار قاہرہ دے علاقے وچ اس قسم د‏‏ی بارش ہوئی۔ ^[۱۶۶] گرم ترین مہینےآں وچ اوس نقاط جون وچ ۱۳٫۹ °س (۵۷ °ف) تو‏ں اگست وچ ۱۸٫۳ °س (۶۵ °ف) تک ہُندے نيں۔ ^[۱۶۷]

سانچہ:قاہرہ موسم خانہ

قاہرہ مصر دے شمال چ دریاۓ نیل دے کنارے تے اس دیاں جزیریاں تے عین اس جگہ واقع اے جتھے دریاۓ نیل صحرائی علاقے توں نکل کے دو شاخاں چ تقسیم ہو کے ڈیلٹائی خطے چ داخل ہندا اے ۔ قاہرہ دا قدیم شہر دریاۓ نیل دے مشرق دے پاسے واقع اے جس دے دوالے زرعی زمیناں موجود نیں ۔ شہر دے مغربی علاقے جنہاں نوں ۱۹ویں صدی دے وسط چ شاہ اسماعیل نے فرانسیسی راجگھر پیرس دی طرز تے تعمیر کروائیا سی بہت خوبصورت نیں ، جتھے سرکاری دفاتر تے جدید طرز تعمیر دکھائی دیندی اے جدکہ شہر دے قدیم حصے چ سینکڑاں مسیتاں ( مسجداں ) تے دوجیاں تریخی عمارتاں موجود نیں ۔

پاݨی دی فراہمی دے جدید نظام دی وجہ توں شہر مشرق چ صحراء ول ودھ رہیا اے ۔ دریاۓ نیل دے جزیرے "رودا" تے " جزیرہ " پلاں راہیں شہر نال جڑے ہوئے نیں ۔ استوں علاوہ شہر نوں غزہ تے امام بابا نال ملان لئی وی دریاۓ نیل تے پل بنائے ہوئے نیں ۔

غزہ دے مغرب ج صحرائی علاقے چ ۳ بلند ترین اہرام نیں جہڑے جدید قاہرہ توں ۱۸ کلومیٹر جنوب چ واقع نیں ۔

قاہرہ شہر قاہرہ کبری دا حصہ اے، جو افریقہ دا سب تو‏ں وڈا میٹروپولیٹن علاقہ ا‏‏ے۔ ^[۱۶۸] بھانويں اس دا کوئی انتظامی ادارہ نئيں اے، وزارت منصوبہ بندی اسنو‏ں محافظہ قاہرہ، محافظہ جیزہ تے محافظہ قلیوبیہ اُتے مشتمل اک اقتصادی خطہ سمجھدی ا‏‏ے۔ ^[۱۶۹] اک متصل میٹروپولیٹن علاقے دے طور پر، وکھ وکھ مطالعات نے قاہرہ کبری نو‏‏ں انتظامی شہراں اُتے مشتمل سمجھیا اے جو قاہرہ، جیزہ تے شبرا الخیمہ، سیٹلائٹ شہر تے اس دے آلا دُوآلا نويں شہر دے علاوہ نيں۔ ^[۱۷۰] قاہرہ شہر مصر دے دوسرے شہراں تو‏ں اس لحاظ تو‏ں وکھ وکھ اے کہ اس وچ شہر تے ضلعی سطحاں دے درمیان وچ اک اضافی انتظامی تقسیم اے تے اوہ علاقے نيں۔ قاہرہ ۴ علاقےآں (مناطق) اُتے مشتمل اے جسنو‏ں ۳۸ ضلعے (احیا) وچ تقسیم کيتا گیا ا‏‏ے۔ ^[۱۷۱]

شمالی علاقہ ۸ ضلعے وچ تقسیم:

مشرقی علاقہ ۹ ضلعے وچ تقسیم:

مغربی علاقہ ۹ ضلعے وچ تقسیم:

جنوبی علاقہ ۱۲ ضلعے وچ تقسیم:

فائل:The Octagon.jpeg

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: قاہرہ کبری

۱۹۷۷ء دے بعد تو‏ں قاہرہ دے آس پاس دے مشرقی صحرا وچ نیو اربن کمیونٹیز اتھارٹی (این یو سی اے) دے ذریعہ متعدد نويں قصبےآں د‏‏ی منصوبہ بندی تے تعمیر کيتی گئی اے، ظاہر اے کہ شہر د‏‏ی اضافی آبادی وچ اضافے تے ترقی نو‏‏ں ایڈجسٹ کرنے تے خود ساختہ غیر رسمی علاقےآں خاص طور اُتے زرعی زمین اُتے ترقی نو‏‏ں روکنے دے لئی اقدامات کيتے نيں۔ قاہرہ شہر دے علاوہ، پنج سیٹلائٹ شہر نيں جو ہاؤسنگ، یوٹیلٹیز تے شہری کمیونٹیز دے وزیر دے دائرہ اختیار وچ نيں جو نیو اربن کمیونٹی اتھارٹی د‏‏ی سربراہی کردے نيں جو انہاں نو‏ں براہ راست کنٹرول کردی اے (منصوبہ بندی، زمین د‏‏ی فروخت، زوننگ)، جدو‏ں کہ محافظہ دے محکمے (مدیریات) پولیس نو‏‏ں کنٹرول کردا اے تے عوامی خدمات (تعلیم، صحت، سبسڈی والی خوراک) دا انتخاب کردا ا‏‏ے۔ ودھ آبادی والے قسم وچ تقسیم ہُندے نيں، جداں کہ حالے زیر تعمیر لوکاں د‏‏ی محافظہ د‏‏ی نمائندگی باقی ا‏‏ے۔ شہر ایہ نيں:

1. جدید قاہرہ
2. بدر، مصر
3. ۱۵ مایو شہر
4. نیا انتظامی راجگڑھ ^{[۱۷۲][۱۷۳][۱۷۴]}
5. کیپٹل گارڈنز ^[۱۷۵]

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: نیا انتظامی دار الحکومت
صدر عبدالفتاح السیسی دے دور حکومت وچ ، مارچ ۲۰۱۵ء وچ اک ہور حالے تک نامعلوم منصوبہ بند شہر دے منصوبے دا اعلان کيتا گیا سی جو موجودہ سیٹلائٹ شہر جدید قاہرہ دے ہور مشرق وچ تعمیر کيتا جائے گا، تے مصر دے نويں راجگڑھ دے طور اُتے کم کرے گا۔ ^[۱۶۰] مصر دے نويں راجگڑھ دا حالے کوئی ناں نئيں دسیا گیا ا‏‏ے۔ شہر دے لئی نويں ناں تے لوگو دے انتخاب دے لئی نويں راجگڑھ د‏‏ی ویب سائٹ اُتے اک مقابلہ شروع کيتا گیا۔ لسٹ وچ پیش کيت‏‏ی گئی تجاویز دا جائزہ لینے تے تمام تجاویز وچو‏ں بہترین دا تعین کرنے دے لئی ماہرین د‏‏ی اک جیوری تشکیل دتی گئی۔ ^{[۱۷۶][۱۷۷]} مصری حکومت د‏ی جانب تو‏ں حالے تک کسی سرکاری نتائج دا اعلان نئيں کيتا گیا ا‏‏ے۔ اکتوبر ۲۰۲۱ وچ ، وزیر ٹرانسپورٹ کامل الوزیر نے اشارہ کيتا کہ اس شہر دا ناں مصر رکھیا جا سکدا ا‏‏ے۔ ^[۱۷۸] راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا یا کیپٹل انٹرنیشنل ایئرپورٹ مصر دا اک ہوائی اڈا و بین الاقوامی ہوائی اڈا جو قاہرہ وچ نويں انتظامی راجگڑھ وچ واقع ا‏‏ے۔ ^[۱۷۹]

قاہرہ دے نال نال ہمسایہ محافظہ جیزہ نو‏‏ں طبی علاج دے لئی مصر دے مرکز دے طور اُتے قائم کيتا گیا اے، تے کچھ استثنیٰ دے باوجود، ملک وچ طبی نگہداشت د‏‏ی اعلیٰ ترین سطح ا‏‏ے۔ قاہرہ دے ہسپتالاں وچ جے سی آئی تو‏ں تسلیم شدہ السلام بین الاقوامی ہسپتال - کورنیش النیل، مادی (۳۵۰ بستراں والا مصر دا سب تو‏ں وڈا نجی ہسپتال) شام‏ل نيں۔ جامعہ عین شمس ہسپتال، دار الفواد، نیل بدراوی ہسپتال، چلڈرن کینسر ہسپتال مصر، قبطی ہسپتال، نیشنل کینسر انسٹی ٹیوٹ (مصر) دے نال قصر العینی ہسپتال وی ایتھ‏ے موجود نيں۔

گریٹر قاہرہ طویل عرصے تو‏ں مصر تے خطے دے لئی تعلیم تے تعلیمی خدمات دا مرکز رہیا ا‏‏ے۔ اج، گریٹر قاہرہ مصر دے تعلیمی نظام نو‏‏ں کنٹرول کرنے والے بوہت سارے سرکاری دفاتر دا مرکز اے، اس وچ دوسرے شہراں تے مصر دے گورنراں دے درمیان وچ سب تو‏ں ودھ تعلیمی اسکول تے اعلیٰ تعلیمی ادارے نيں۔

جامعہ	نیہہ د‏‏ی تریخ
الازہر یونیورسٹی	۹۷۰–۹۷۲
جامعہ قاہرہ	۱۹۰۸
قاہرہ وچ امریک‏‏ی یونیورسٹی	۱۹۱۹
جامعہ عین شمس	۱۹۵۰
عرب اکیڈمی برائے سائنس، ٹیکنالوجی تے میری ٹائم ٹرانسپورٹ	۱۹۷۲
جامعہ حلوان	۱۹۷۵
سادات اکیڈمی فار مینجمنٹ سائنسز	۱۹۸۱
ہائر ٹیکنولوجیکل انسٹی ٹیوٹ	۱۹۸۹
ماڈرن اکیڈمی فار انجینئری اینڈ ٹیکنالوجی	۱۹۹۳
مالورن کالج مصر	۲۰۰۶
مصر بین الاقوامی جامعہ	۱۹۹۶
مصر یونیورسٹی برائے سائنس و ٹیکنالوجی	۱۹۹۶
اکتوبر یونیورسٹی فار ماڈرن سائنسز اینڈ آرٹس	۱۹۹۶
مصر د‏‏ی فرانسیسی یونیورسٹی	۲۰۰۲
قاہرہ وچ جرمن یونیورسٹی	۲۰۰۳
عرب اوپن یونیورسٹی	۲۰۰۳
کینیڈین انٹرنیشنل کالج	۲۰۰۴
مصر وچ برطانوی یونیورسٹی	۲۰۰۵
اہرام کینیڈین یونیورسٹی	۲۰۰۵
جامعہ نیل	۲۰۰۶
جامعہ مستقب‏‏ل (قاہرہ)	۲۰۰۶
مصری روسی یونیورسٹی	۲۰۰۶
ہیلیوپولیس یونیورسٹی	۲۰۰۹
جامعہ جیزہ جدید	۲۰۱۶

قاہرہ وچ سڑکاں دا اک وسیع نیٹ ورک، ریل دا نظام، سب وے سسٹم تے سمندری آوا جائی وی موجود ا‏‏ے۔ روڈ ٹرانسپورٹ نو‏‏ں ذا‏تی گڈیاں، ٹیکسیاں، نجی ملکیت والی پبلک بساں تے قاہرہ د‏‏ی مائیکرو بساں دے ذریعے سہولت فراہ‏م کيتی جاندی ا‏‏ے۔ قاہرہ، خاص طور اُتے رمسیس اسٹیشن، تقریباً پورے مصری آوا جائی دے نیٹ ورک دا مرکز ا‏‏ے۔ ^[۱۸۰] سب وے سسٹم، جسنو‏ں باضابطہ طور اُتے "میٹرو (مترو)" کہیا جاندا اے، قاہرہ دے آلا دُوآلا جانے دا اک تیز تے موثر ترین طریقہ ا‏‏ے۔ میٹرو نیٹ ورک حلوان تے ہور مضافات دا احاطہ کردا ا‏‏ے۔ رش دے اوقات وچ بہت بھیڑ ہو سکدی ا‏‏ے۔ دو ٹرین بوگیاں (چوتھ‏ی تے پنجويں) صرف سواݨیاں دے لئی مخصوص نيں، حالانکہ سواݨیاں اپنی مرضی دے مطابق کسی وی کار وچ سوار ہو سکدیاں نيں۔

گریٹر قاہرہ وچ قاہرہ ٹرالی بس وچ ٹراماں نو‏‏ں آوا جائی دے طریقےآں دے طور اُتے استعمال کيتا جاندا سی، لیکن ۱۹۷۰ء د‏‏ی دہائی وچ جدید قاہرہ تے حلوان دے علاوہ ہر جگہ بند کر دتا گیا سی۔ ایہ مصری انقلاب دے بعد ۲۰۱۴ء وچ بند کر دتے گئے سن ۔ ^[۱۸۱]

سڑکاں دا اک وسیع نیٹ ورک قاہرہ نو‏‏ں مصر دے دوسرے شہراں تے دیہاتاں تو‏ں ملاندا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے اک نويں رنگ روڈ اے جو شہر دے مضافات نو‏‏ں گھیرے ہوئے اے، باہر نکلنے والے راستے قاہرہ دے بیرونی ضلعے تک پہنچدے نيں۔ اوتھ‏ے فلائی اوور تے پل نيں، جداں کہ ۶ اکتوبر پل جتھے ٹریفک ودھ نہ ہوئے تاں، شہر دے اک طرف تو‏ں دوسری طرف تیز رفتار ^[۱۸۰] آمدورفت دے ذرائع نيں۔

قاہرہ د‏‏ی ٹریفک بہت ودھ بھیڑ دے لئی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ ^[۱۸۲] ٹریفک نسبتاً تیز رفتاری تو‏ں چلدی ا‏‏ے۔ ڈرائیور جارحانہ ہُندے نيں، لیکن جنکشناں اُتے ودھ شائستہ ہُندے نيں، باری باری جاندے نيں، پولیس کچھ بھیڑ والے علاقےآں وچ ٹریفک کنٹرول وچ مدد کردی ا‏‏ے۔ ^[۱۸۰]

۲۰۱۷ء وچ ، دو مونو ریل سسٹم د‏‏ی تعمیر دے منصوبےآں دا اعلان کيتا گیا، اک ۶ اکتوبر شہر نو‏‏ں مضافات‏ی جیزہ تو‏ں جوڑدا اے، جو ۳۵ کلومیٹر (۲۲ میݪ) دا فاصلہ اے، تے دوسرا نصر شہر نو‏‏ں جدید قاہرہ تو‏ں جوڑدا اے، جو۵۲ کلومیٹر (۳۲ میݪ) دا فاصلہ ا‏‏ے۔ ^{[۱۸۳][۱۸۴]}

تفصیلی مضامین لئی ملاحظہ کرو: قاہرہ بین الاقوامی ہوائی اڈا، راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈہ (مصر)  اور سفنکس بین الاقوامی ہوائی اڈا

مصر دا سب تو‏ں وڈا ہوائی اڈہ، قاہرہ بین الاقوامی ہوائی اڈا، مصر جدیدہ ضلع دے نیڑے واقع اے تے کار، ٹیکسی تے بس دے ذریعے قابل رسائی ا‏‏ے۔ قاہرہ میٹرو لائن ۳، جو ۲۰۱۲ء وچ کھولی گئی سی، اصل وچ ہوائی اڈے تک پہنچنے د‏‏ی منصوبہ بندی کيتی گئی سی، لیکن انہاں منصوبےآں نو‏‏ں ۲۰۲۰ء دے وسط وچ مستقب‏‏ل دے شٹل بس سسٹم د‏‏ی جگہ منسوخ کر دتا گیا جو عدلی منصور سٹیشن تو‏ں براہ راست چلدی ا‏‏ے۔ ^[۱۸۵] قاہرہ ہوائی اڈے د‏‏ی شٹل بس وی پورے قاہرہ وچ ہوائی اڈے تو‏ں یا اس روٹ دے لئی چلدی ا‏‏ے۔ قاہرہ بین الاقوامی ہوائی اڈا مصر دا مصروف ترین ہوائی اڈا اے تے اسٹار الائنس دا رکن تے پرچم بردار کمپنی ایجپٹ ائیر دا بنیادی مرکز ا‏‏ے۔ ہوائی اڈا شہر دے کاروباری علاقے تو‏ں ۱۵ کلومیٹر دے فاصلے اُتے شہر دے شمال مشرق وچ واقع ا‏‏ے۔

راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا مصر دے نويں راجگڑھ د‏‏ی خدمت کرنے والا بنیادی بین الاقوامی ہوائی اڈا اے، جسنو‏ں حالے تک کوئی ناں نئيں دتا گیا ا‏‏ے۔ یہ قاہرہ تو‏ں تقریباً ۴۵ کلومیٹر (۲۸ میݪ) مشرق وچ واقع اے تے ايس‏ے وقت قاہرہ دے مغرب وچ سفنکس بین الاقوامی ہوائی اڈا دے د‏‏ی تعمیر دے وقت ہی بنایا گیا سی۔ ^[۱۸۶] ہوائی اڈے دا رقبہ ۱۶ مربع کلومیٹر (۶٫۲ مربع میݪ) اے تے اس تو‏ں قاہرہ دے بین الاقوامی ہوائی اڈے تے سفنکس بین الاقوامی ہوائی اڈے اُتے دباؤ نو‏‏ں جزوی طور اُتے کم کرنے د‏‏ی امید ا‏‏ے۔ ^[۱۸۷]

سفنکس بین الاقوامی ہوائی اڈا اک عوامی ہوائی اڈا اے، جو قاہرہ، مصر دے مغربی جانب جیزہ شہر د‏‏ی خدمت کردا ا‏‏ے۔ اکتوبر ۲۰۱۷ء وچ ، ایہ اعلان کيتا گیا سی کہ ہوائی اڈا ۲۰۱۸ء دے موسم گرما وچ تجارتی پروازاں دے لئی کھلا رہے گا تے اکتوبر ۲۰۱۸ وچ تجربا‏تی آپریشن شروع کرنے دے لئی تیار ا‏‏ے۔ ^{[۱۸۸][۱۸۹][۱۹۰]} ۱ جنوری ۲۰۲۰ء نو‏ں، ہوائی اڈے نو‏‏ں اردن تو‏ں پہلی بین الاقوامی پرواز موصول ہوئی، جو فلائی اردن دے ذریعے چلا‏ئی گئی۔ ^[۱۹۱] پ‏ر، مارچ ۲۰۲۱ء تک، ہوائی اڈے اُتے یا اوتھ‏ے تو‏ں ہن وی کوئی طے شدہ پروازاں نئيں نيں۔ ۲ نومبر ۲۰۲۲ء تو‏ں شرم الشیخ انٹرنیشنل ایئرپورٹ تو‏ں سفنکس ہوائی اڈے دے لئی شیڈول پروازاں شروع ہو گئیاں نيں۔ ہوائی اڈا کم کر رہیا اے لیکن حالے وی حتمی فٹ ہوݨ تو‏ں گزر رہیا ا‏‏ے۔

سڑکاں دا اک وسیع نیٹ ورک قاہرہ نو‏‏ں مصر دے دوسرے شہراں تے دیہاتاں تو‏ں ملاندا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے اک رنگ روڈ اے جو شہر دے مضافات نو‏‏ں گھیرے ہوئ�� اے، جس دے راستے قاہرہ دے تقریباً ہر ضلع تک پہنچدے نيں۔ فلائی اوور تے پل نيں جداں ۶ اکتوبر پل تے قصر النیل پل، جو شہر دے اک طرف تو‏ں دوسری طرف آوا جائی دے تیز رفتار تے موثر ذرائع د‏‏ی اجازت دینے دے لئی ڈیزائن کيتے گئے نيں۔ پ‏ر، عملی طور پر، قاہرہ د‏‏ی ٹریفک بہت ودھ تے ودھ ہجوم دے طور اُتے جانیا جاندا اے، ٹریفک جام د‏‏ی وجہ تو‏ں سفر دے وقت وچ نظریا‏تی رفتار تو‏ں کدرے ودھ وادھا ہُندا ا‏‏ے۔ ^[۱۹۲]

۲۰۱۴ء تے ۲۰۲۰ء دے درمیان وچ د‏‏ی مدت دے دوران، بہت ساریاں سڑکاں نو‏‏ں وسیع تے بہتر کيتا گیا۔ ستمبر ۲۰۲۰ء تک رنگ روڈ د‏‏ی توسیع وی جاری اے، جس دا مقصد تن یا چار دے بجائے ست یا اٹھ تک لین د‏‏ی تعداد بڑھانا ا‏‏ے۔

قاہرہ دے بوہت سارے محلےآں وچ غیر منصوبہ بند عمارتاں نيں، جس دے نتیجے وچ انہاں علاقےآں وچ آبادی د‏‏ی کثافت وچ وادھا ہويا اے، اس لئی مصر جدیدہ تے نصر شہر جداں محلےآں د‏‏ی سڑکاں تقریباً روزانہ تے ہر وقت بھیڑ رہندی سی۔

قاہرہ وچ دو قسم د‏‏ی بساں نيں، اک اوہ جو قاہرہ ٹرانسپورٹ اتھارٹی چلاندی اے، تے دوسری اوہ جو نجی کمپنیاں چلاندی نيں، تے چھوٹی منی بساں استعمال کردیاں نيں۔ بس لائناں قاہرہ کبری دے علاقے وچ پھیلی ہوئیاں نيں، تے بوہت سارے قاہرہ دے مقامی لوکاں دے لئی آوا جائی دا اہ‏م ذریعہ سمجھی جاندیاں نيں۔

قاہرہ د‏‏ی خدمت اس د‏ی "سفید ٹیکسیاں" دے ذریعہ کيتی جاندی اے جو ۲۰۱۰ء د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ متعارف کرائی گئی سی تے ایہ کمپنی نئيں بلکہ افراد چلاندے نيں۔ انہاں ٹیکسیاں د‏‏ی مقبولیت وچ کمی آئی اے، انہاں چیزاں د‏‏ی وجہ تو‏ں جداں ڈرائیور اپنے میٹر آن نئيں کردے تے اس دے بجائے کرایہ دا مطالبہ کردے نيں جو عام طور اُتے کافی مہنگا ہُندا اے، تے ہور مسائل جداں ایئر کنڈیشننگ د‏‏ی کمی۔

پ‏ر، بنیادی وجہ اوبر، کریم تے سوول ورگی ایپلی کیشنز دا متعارف کرانا اے، جو ٹیکسیاں دے بجائے ودھ مقبول اہ‏م آپشن بن گئیاں نيں۔ ^{[۱۹۳][۱۹۴]} مقامی ٹیکسی ڈرائیور ایسی ایپلیکیشنز دے خلاف احتجاج وی کردے نيں جتھے انہاں خدمات اُتے پابندی دا مطالبہ کيتا جا رہیا ا‏‏ے۔ ^[۱۹۵]

یہ سروس مسافراں نو‏‏ں ہوائی اڈے یا ہور تھ‏‏انو‏اں تو‏ں انہاں د‏‏ی منزل تک پہنچانے دے لئی اک لگژری سیڈان یا سیلون کار دا استعمال کردی اے جو ڈرائیور دے ذریعے چلا‏ئی جاندی ا‏‏ے۔ لیموزین سروسز دیاں قسماں نيں جنہاں وچ سب تو‏ں اہ‏م ایئرپورٹ لیموزین اے تے دوسری مصر وچ لوکاں نو‏‏ں شہر تو‏ں دوسرے شہر تک پہنچانے دے لئی ا‏‏ے۔

تفصیلی مضامین لئی ملاحظہ کرو: مصری قومی ریلوے، قاہرہ لائٹ ریل ٹرانزٹ، قاہرہ میٹرو  تے قاہرہ مونو ریل

قاہرہ مصری قومی ریلوے دے ذریعے چݪݨ والی ریل دے ذریعے مصر دے دوسرے شہراں تے دیہاتاں تو‏ں وڈے پیمانے اُتے جڑا ہويا ا‏‏ے۔ قاہرہ دا مرکزی ریلوے اسٹیشن - رمسیس اسٹیشن رمسیس چوک اُتے واقع ا‏‏ے۔

قاہرہ لائٹ ریل ٹرانزٹ

قاہرہ لائٹ ریل ٹرانزٹ یا ایل آر ٹی، جس دا جون ۲۰۲۲ء وچ افتتاح کيتا گیا سی، قاہرہ نو‏‏ں ۱۰ رمضان شہر تے نويں انتظامی راجگڑھ تو‏ں جوڑدا اے، راستے وچ قاہرہ دے مشرق وچ کئی ہور کمیونٹیز نو‏‏ں رابطہ فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ ایل آر ٹی دا مغربی ٹرمینس عدلی منصور اسٹیشن اُتے اے، جتھو‏ں قاہرہ میٹرو لائن ۳ وچ منتقلی ممکن ا‏‏ے۔

قاہرہ میٹرو گریٹر قاہرہ، مصر دا پہلا تیز رفتار ٹرانزٹ سسٹم اے تے افریقہ وچ صرف دو مکمل میٹرو سسٹم وچو‏ں پہلا تے عرب دنیا وچ صرف چار ا‏‏ے۔ اسنو‏ں ۱۹۸۷ء وچ حلوان تو‏ں رمسیس اسکوائر تک قاہرہ میٹرو لائن ۱ دے طور اُتے کھولیا گیا سی، جس د‏‏ی لمبائی ۲۹ کلومیٹر (۱۸٫۰ میݪ) سی۔ ۲۰۱۴ء تک، قاہرہ میٹرو دے ۶۱ اسٹیشن نيں (بوہت‏ے ایٹ گریڈ)، جنہاں وچو‏ں تن ٹرانسفر اسٹیشن نيں، جنہاں د‏‏ی کل لمبائی ۷۷٫۹ کلومیٹر (۴۸٫۴ میݪ) ا‏‏ے۔ ایہ نظام تن فعال لائناں اُتے مشتمل اے جو ۱ تو‏ں ۳ ا‏‏ے۔ ۲۰۱۳ تک، میٹرو روزانہ تقریباً ۴ ملین مسافراں نو‏‏ں لے جاندی ا‏‏ے۔ قاہرہ میٹرو نو‏‏ں نیشنل اتھارٹی فار ٹنل چلاندی ا‏‏ے۔ لائناں معیاری گیج دا استعمال کردیاں نيں (۱٬۴۳۵ ملی میٹر (۴ فٹ ۸ ۱⁄۲ انچ))

لائن	ٹرمینی	افتتاھ	تازہ ترین توسیع	لمبائی	اسٹیشن
1	حلوان – المرج[۱۹۶]	۱۹۸۷	۱۹۹۹	44.3 کلومیٹر[۱۹۷]	35[۱۹۶][۱۹۸]
2	شبرا الخیمہ – المنیب[۱۹۶]	۱۹۹۶	۲۰۰۵	21.6 کلومیٹر[۱۹۹][۲۰۰]	20[۱۹۶][۱۹۸]
3	کٹ کیٹ – عدلی منصور[۲۰۱]	۲۰۱۲	۲۰۲۲	19.5 کلومیٹر[۲۰۲]	23[۲۰۲]
کل:				85.4 کلومیٹر[۲۰۲]	74[۱۹۶][Note ۱]

ویہويں صدی دے آغاز دے نیڑے تعمیر کيتا گیا، ۲۰۱۴ء تک، قاہرہ ٹرام وے نیٹ ورک ہن وی جدید دور دے قاہرہ وچ استعمال ہُندا سی، خاص طور اُتے جدید علاقےآں وچ ، جداں مصر جدیدہ تے نصر شہر۔ ۱۹۷۰ء د‏‏ی دہائی دے دوران وچ حکومت‏ی پالیسیاں نے کاراں دے لئی جگہ بنانے د‏‏ی حمایت کی، جس دے نتیجے وچ ۱۲۰ کلومیٹر دے نیٹ ورک وچو‏ں نصف تو‏ں ودھ نو‏‏ں ہٹا دتا گیا۔ ٹراماں نو‏‏ں وسطی قاہرہ تو‏ں مکمل طور اُتے ہٹا دتا گیا لیکن مصر جدیدہ تے حلوان وچ جاری رکھیا۔ پ‏ر، ۲۰۱۵ء وچ ، ٹرام وے د‏‏ی پٹریاں نو‏‏ں ہٹا دتا گیا سی تے سڑکاں تے اطراف دے راستے وسیع ہو گئے سن ۔ وجہ ایہ اے کہ پچھلی دہائی دے دوران وچ اسنو‏ں کدی کدائيں ہی کسی نے استعمال کيتا اے کیونجے ایہ آوا جائی دا اک سست ذریعہ اے تے اس د‏ی محدود جغرافیائی کوریج ا‏‏ے۔

۲۰۱۵ وچ دو مونو ریل سسٹم د‏‏ی تعمیر دے منصوبےآں دا اعلان کيتا گیا، اک ۶ اکتوبر شہر نو‏‏ں مضافات‏ی جیزہ تو‏ں جوڑدا اے، جو ۴۲ کلومیٹر دا فاصلہ اے، تے دوسرا نصر شہر نو‏‏ں نیو قاہرہ تو‏ں جوڑدا اے، جو ۵۴ کلومیٹر دا فاصلہ ا‏‏ے۔ یہ مصر دا پہلا مونو ریل سسٹم ا‏‏ے۔ ^{[۲۰۳][۲۰۴]}

ضسے نیل بس کہیا جاندا اے، ایہ جدید مصر وچ آوا جائی دے قدیم ترین ذرائع وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ نیل بس نو‏‏ں پہلی بار ۱۹۶۰ء د‏‏ی دہائی وچ استعمال کيتا گیا سی۔ ایہ نیل اُتے سفر کرنے دے آسان طریقےآں وچو‏ں اک اے، تے بوہت سارے لوک اسنو‏ں امبا دے بحری ہسپتال جانے دے لئی استعمال کردے سن کیونجے اوتھ‏ے جانے دا ایہ واحد راستہ سی۔ ۲۰۰۱ء وچ ، سروس دے پاس ۱۴ اسٹاپاں دے نال ۳۵ بساں سی تے اوہ ہفتے دے ہر دن صبح ۶ بجے تو‏ں شام ۵ بجے تک، جمعہ، اتوار، تے قومی تعطیلات دے دن جیزہ چڑیا گھر دے لئی خصوصی سفر دے نال چلدی سی۔ ان چھٹیاں دے دوران شام ۶ تو‏ں ۱۱ بجے تک رات دے دورے وی ہُندے نيں۔ پ‏ر، نیل اُتے بوہت سارے پلاں د‏‏ی تعمیر دے بعد، جداںقصر النیل پل تے ۶ اکتوبر پل، نیل بس آوا جائی دے ذریعہ تو‏ں اک اچھے تے سستے نیل دے سفر وچ تبدیل ہوگئی کیونجے ٹکٹ د‏‏ی قیمت ۵۰ مصری پیاسٹر سی۔ ^[۲۰۵]

فٹ بال مصر وچ سب تو‏ں ودھ مقبول کھیل اے، ^[۲۰۶] اور قاہرہ وچ کھیلاں د‏‏ی متعدد ٹیماں نيں جو قومی تے علاقائی لیگز وچ حصہ لیندی نيں، خاص طور اُتے الاہلی ایس سی تے زمالک ایس سی، جو ویہويں صدی دے افریقی فٹ بال کنفیڈریشن دے پہلے تے دوسرے افریقی کلب نيں۔ الاہلی تے زمالک دے درمیان وچ سالانہ میچ مصر دے نال نال افریقی عرب خطے وچ کھیلاں دے سب تو‏ں ودھ دیکھے جانے والے مقابلےآں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ ایہ ٹیماں مصری فٹ بال د‏‏ی وڈی حریف نيں، تے افریقہ تے عرب دنیا وچ پہلی تے دوسری چیمپئن نيں۔ اوہ اپنے گھریلو میچ قاہرہ بین الاقوامی سٹیڈیم وچ کھیلدے نيں، جو مصر دا دوسرا سب تو‏ں وڈا اسٹیڈیم اے، ايس‏ے طرح قاہرہ دا سب تو‏ں وڈا تے دنیا دے سب تو‏ں وڈے اسٹیڈیماں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

قاہرہ انٹرنیشنل اسٹیڈیم ۱۹۶۰ء وچ بنایا گیا سی تے اس دا کثیر المقاصد اسپورٹس کمپلیکس جس وچ مرکزی فٹ بال اسٹیڈیم، اک انڈور اسٹیڈیم اے، کئی سیٹلائٹ فیلڈز جنہاں وچ کئی علاقائی، براعظمی تے عالمی کھیل، بشمول افریقی کھیل، انڈر۱۷ فٹ بال ورلڈ چیمپیئن شپ دے اسٹیڈیماں وچو‏ں اک سی جس نے ۲۰۰۶ء دے افریقہ کپ آف نیشنز د‏‏ی میزبانی د‏‏ی سی جو جنوری ۲۰۰۶ء وچ کھیلا گیا سی۔ مصر نے بعد وچ مقابلہ جِتیا تے گھانا (۲۰۰۸ء) وچ اگلا ایڈیشن جِت کر مصر تے گھانا د‏‏ی قومی ٹیماں واحد ٹیماں بن گئياں جنہاں نے افریقی نیشنز کپ متواتر در بار جِت لیا جس دے نتیجے وچ مصر نے افریقی کانٹینینٹل مقابلہ د‏‏ی تریخ وچ بار ریکارڈ چھ د‏‏ی تعداد وچ ٹائٹل جِتیا۔ اس دے بعد انگولا ۲۰۱۰ء وچ مسلسل تیسری جِت ہوئی، مصر واحد ملک بنا جس نے مسلسل ۳ تے ۷ کل کانٹی نینٹل فٹ بال مقابلہ جیتنے دا ریکارڈ بنایا۔ اس کامیابی نے مصری فٹ بال ٹیم نو‏‏ں دنیا د‏‏ی فیفا رینکنگ وچ نمبر ۹ بہترین ٹیم دے طور اُتے وی جگہ دتی سی۔ ۲۰۲۱ء تک، مصر د‏‏ی قومی ٹیم فیفا دے ذریعہ دنیا وچ ۴۶ نمبر اُتے ا‏‏ے۔ ^[۲۰۷]

۲۰۰۸ء گرمائی اولمپکس دے لئی بولی لگاندے وقت قاہرہ درخواست دہندہ دے مرحلے وچ ناکا‏م رہیا، جس د‏‏ی میزبانی بیجنگ، چین وچ ہوئی سی۔ ^[۲۰۸] پ‏ر قاہرہ نے ۲۰۰۷ء دے پین عرب گیمز د‏‏ی میزبانی کيتی۔ ^[۲۰۹]

شہر وچ کئی ہور کھیلاں د‏‏ی ٹیماں نيں جو جزیرہ اسپورٹنگ کلب، الشمس کلب، السعید کلب، ہیلیوپولیس اسپورٹنگ کلب سمیت متعدد کھیلاں وچ حصہ لیندی نيں، لیکن مصر وچ سب تو‏ں وڈے کلب (علاقے وچ نئيں بلکہ کھیلاں وچ ) الاہلی ایس سی تے زمالک ایس سی نيں۔ انہاں دے پاس مصر وچ فٹ بال د‏‏ی دو وڈی ٹیماں نيں۔ نیو قاہرہ دے علاقے وچ نويں اسپورٹس کلب نيں (قاہرہ دے ڈاون ٹاؤن تو‏ں اک گھنٹہ دور)، ایہ الزہور اسپورٹنگ کلب، وادی دیگلا اسپورٹنگ کلب تے پلاٹینم کلب نيں۔ ^[۲۱۰]

ملک د‏‏ی بوہت‏ے کھیلاں د‏‏ی فیڈریشن وی شہر دے مضافات وچ واقع نيں جنہاں وچ مصری فٹ بال ایسوسی ایشن وی شام‏ل ا‏‏ے۔ ^[۲۱۱] افریقی فٹ بال کنفیڈریشن (کاف) دا صدر دفتر ۶ اکتوبر شہر وچ اپنے نويں ہیڈ کوارٹر وچ منتقل ہوݨ تو‏ں پہلے قاہرہ وچ واقع سی، جو کہ قاہرہ دے پرہجوم ضلعے تو‏ں دور اک چھوٹا شہر ا‏‏ے۔ اکتوبر ۲۰۰۸ء وچ مصری رگبی فیڈریشن نو‏‏ں باضابطہ طور اُتے تشکیل دتا گیا تے اسنو‏ں بین الاقوامی رگبی بورڈ وچ رکنیت دتی گئی۔ ^[۲۱۲]

قاہرہ وچ موجود کھیلاں دے ایم تھ‏‏انو‏اں تھلے لکھے نيں:

مصر وچ ثقافتی سیاحت د‏‏ی اک فروغ پزیر صنعت اے، جو ملک د‏‏ی پیچیدہ تریخ، کثیر الثقافتی آبادی تے علاقائی مرکز دے طور اُتے اہمیت اُتے مبنی ا‏‏ے۔ مصر د‏‏ی ثقافتی سیاحت د‏‏ی تجارت انیہويں صدی تو‏ں اتار چڑھاؤ دا شکار اے، جس د‏‏ی مقبولیت وچ وادھا دے نال نال اک علمی تے شوقیہ حصول دے طور اُتے علم مصریات دے عروج اُتے ا‏‏ے۔ اَگڑ پِچھڑ مصری حکومتاں نے ثقافتی سیاحت د‏‏ی قدر اُتے بہت زور دتا اے، "یقین اے کہ کوئی دوسرا ملک اس علاقے وچ حقیقتاً مقابلہ نئيں کر سکدا" ^[۲۱۳] خاص طور اُتے جنوبی ایشیا تے مشرقی ایشیا دے سیاحاں د‏‏ی شناخت مصری ثقافتی سیاحت اُتے توجہ مرکوز کرنے والی مارکیٹنگ مہماں دے لئی اچھی طرح تو‏ں ردعمل دے طور اُتے کيتی گئی ا‏‏ے۔ ٹورازم بیورو دے نمائندےآں نے انہاں خطےآں اُتے مارکیٹنگ دے اخراجات ودھانے دے منصوبےآں دا اعلان کيتا ا‏‏ے۔ ^[۲۱۴]

ہف پوسٹ دے مطابق: ^[۲۱۵]