Spachacz zielonawy

Spachacz zielonawy
	Micrommata virescens
	(Clerck, 1757)
	; Samiec spachacza zielonawego
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkowce
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Infrarząd	Araneomorphae
Rodzina	spachaczowate
Podrodzina	Sparassinae
Rodzaj	Micrommata
Gatunek	spachacz zielonawy
Synonimy
	Aranea rosea; Aranea smaragdula; Aranea virescens; Aranea viridissima; Araneus roseus; Araneus virescens; Micrommata rosea; Micrommata roseum; Micrommata smaragdina; Micrommata viridissima; Micrommata viridissima valvulata; Sparassus smaragdulus; Sparassus roseus; Sparassus virescens;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Spachacz zielonawy (Micrommata virescens) – gatunek średniej wielkości pająka z rodziny spachaczowatych (Sparassidae). Jest jedynym przedstawicielem spachaczowatych występującym na terenie Europy^[2]; występuje także w Polsce^[3].

Budowa

Samce spachaczy zielonawych osiągają długość 7–10 mm, a samice – 10–15 mm^[2]. Samice są ubarwione jednolicie jaskrawozielono, zaś odwłok samców zdobi czerwony podłużny pas^[4]. Zielone ubarwienie jest wynikiem podobnego do biliwerdyny barwnika mikromatabiliny^[5] i jego koniugatów obecnych w hemolimfie, płynie tkankowym i żółtku oocytów^[6].

Biologia i ekologia

Pająk ten występuje głównie wśród niskiej roślinności obrzeży lasów i gęsto porośniętych łąk, przeważnie na roślinach zielnych. Nie unika terenów podmokłych. Żywi się owadami i innymi niewielkimi bezkręgowcami, w poszukiwaniu których wspina się po roślinach. Nie buduje sieci, lecz poluje aktywnie, w czym pomaga mu dość dobry wzrok^[4]. Zimuje od października do kwietnia. Zimujące niedojrzałe osobniki ubarwione są zielono-brązowo lub jasnobrązowo, z czerwonymi kropkami. Po ostatnim linieniu, po uzyskaniu dojrzałości płciowej, pająki uzyskują ostateczne zabarwienie^[5].

Rozmnażanie

W 1871 roku Karol Darwin zasugerował, że ubarwienie samców spachaczy zielonawych może odgrywać rolę w rozmnażaniu, nie przeprowadzono jednak eksperymentów mogących potwierdzić tę teorię. Wydaje się ona mało prawdopodobna, gdyż zaloty trwają bardzo krótko, a w trakcie kopulacji samica nie widzi ubarwienia grzbietu samca^[7]. Kopulacja odbywa się na początku wiosny, po czym samica łączy nićmi kilka liści, budując schronienie, w którym składa jaja i tworzy kokon. Następnie pilnuje go, nie wahając się atakować nawet wielokrotnie większego intruza w obronie przychówku^[4].

Taksonomia

Spachacz zielonawy został opisany w 1757 roku przez Carla Alexandra Clercka pod nazwą Araneus virescens^[8]. Pod różnymi nazwami gatunkowymi często opisywano samce, samice i formy młodociane^[9] (także Clerck w 1757 roku użył dla tego gatunku drugiej nazwy: Araneus roseus^[8]). Z powodu synonimizacji rodzaju Sparassus z Micrommata, spachacz zielonawy – jako gatunek typowy tego rodzaju – jest też gatunkiem typowym rodziny Sparassidae^[9].

Przypisy

↑ Micrommata virescens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Abdullah Bayram, Sevda Özdağ. Micrommata virescens (Clerck, 1757), a new species for the spider fauna of Turkey (Araneae, Sparassidae). „Turkish Journal of Zoology”. 26, s. 305–307, 2002. (ang.).
↑ Blick, T. et al. (2004).Checklist of the spiders of Central Europe. (Arachnida: Araneae). Version 1. Dezember 2004. (PDF)
↑ ^a ^b ^c Barbara Baehr, Martin Baehr: Jaki to pająk?. Warszawa: MULTICO, 2008, s. 60. ISBN 978-83-7073-635-4.
↑ ^a ^b A. Holl, W. Rüdiger. Micromatabilin, a new biliverdin conjugate in the spider, Micromata rosea (Sparassidae). „Journal of Comparative Physiology B: Biochemical, Systemic, and Environmental Physiology”. 98 (2), s. 189–191, 1975. DOI: 10.1007/BF00706130. (ang.).
↑ G. S. Oxford, R. G. Gillespie. Evolution and ecology of spider coloration. „Annual Review of Entomology”. 43 (1), s. 619–643, 1998. DOI: 10.1146/annurev.ento.43.1.619. (ang.).
↑ Bernhard A. Huber. Sexual selection research on spiders: progress and biases. „Biological Reviews”. 80 (3), s. 363–385, 2005. DOI: 10.1017/S1464793104006700. (ang.).
↑ ^a ^b Norman I.N.I. Platnick Norman I.N.I., Sparassidae, [w:] The World Spider Catalog, Version 13.0, American Museum of Natural History., DOI: 10.5531/db.iz.0001 [dostęp 2012-08-26] (ang.).
↑ ^a ^b Peter Jäger. Sparassidae – the valid scientific name for the huntsman spiders (Arachnida, Araneae). „Arachnologische Mitteilungen”. 17, s. 1–10, 1999. (ang.).

[itis-1] Micrommata virescens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[BO02-2] Abdullah Bayram, Sevda Özdağ. Micrommata virescens (Clerck, 1757), a new species for the spider fauna of Turkey (Araneae, Sparassidae). „Turkish Journal of Zoology”. 26, s. 305–307, 2002. (ang.).

[3] Blick, T. et al. (2004).Checklist of the spiders of Central Europe. (Arachnida: Araneae). Version 1. Dezember 2004. (PDF)

[Baehr-4] Barbara Baehr, Martin Baehr: Jaki to pająk?. Warszawa: MULTICO, 2008, s. 60. ISBN 978-83-7073-635-4.

[barwnik-5] A. Holl, W. Rüdiger. Micromatabilin, a new biliverdin conjugate in the spider, Micromata rosea (Sparassidae). „Journal of Comparative Physiology B: Biochemical, Systemic, and Environmental Physiology”. 98 (2), s. 189–191, 1975. DOI: 10.1007/BF00706130. (ang.).

[OG98-6] G. S. Oxford, R. G. Gillespie. Evolution and ecology of spider coloration. „Annual Review of Entomology”. 43 (1), s. 619–643, 1998. DOI: 10.1146/annurev.ento.43.1.619. (ang.).

[BH05-7] Bernhard A. Huber. Sexual selection research on spiders: progress and biases. „Biological Reviews”. 80 (3), s. 363–385, 2005. DOI: 10.1017/S1464793104006700. (ang.).

[Platnick-8] Norman I.N.I. Platnick Norman I.N.I., Sparassidae, [w:] The World Spider Catalog, Version 13.0, American Museum of Natural History., DOI: 10.5531/db.iz.0001 [dostęp 2012-08-26] (ang.).

[nazwa-9] Peter Jäger. Sparassidae – the valid scientific name for the huntsman spiders (Arachnida, Araneae). „Arachnologische Mitteilungen”. 17, s. 1–10, 1999. (ang.).

[1]