Sobór Trójcy Świętej w Ruse

Sobór Trójcy Świętej

Катедрален храм „Св. Троица“

sobór katedralny
Sobór od frontu
Państwo	Bułgaria
Miejscowość	Ruse
Adres	pl. Sweta Trojca 9
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Bułgarski Kościół Prawosławny
Eparchia	Metropolia ruseńska
Wezwanie	Trójcy Świętej
Wspomnienie liturgiczne	Święto Trójcy Świętej (niedziela Pięćdziesiątnicy)
Przedmioty szczególnego kultu
Cudowne ikony	ikona Matki Bożej
Historia Data zakończenia budowy 1632 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna
Dane świątyni Styl bułgarski Świątynia • materiał bud. • kamień Wieża kościelna • wysokość wież 2 m Kopuła • liczba kopuł 1 Liczba ikonostasów 1 Ołtarz • liczba ołtarzy 1 Liczba naw 3
Położenie na mapie Bułgarii Sobór Trójcy Świętej
43°50′51,5″N 25°57′24,1″E/43,847639 25,956694
Multimedia w Wikimedia Commons

Sobór Trójcy Świętej – prawosławna cerkiew w Ruse, pełniąca funkcję soboru katedralnego metropolii ruseńskiej^[1]. Wzniesiona w 1632, jest najstarszą świątynią prawosławną w Ruse^[2].

Cerkiew została wzniesiona w 1632 r. Ówczesne prawo w Imperium Osmańskim zabraniało budowania świątyń chrześcijańskich wyższych niż wzrost Turka siedzącego na koniu, toteż budowniczowie cerkwi w Ruse przy jej wznoszeniu wykorzystali dawne katakumby. Główna nawa cerkiewna znalazła się na poziomie 4,5 metra poniżej gruntu. Ikonostas znajdujący się w świątyni powstał w latach 1805–1807^[2]. Wtedy również w cerkwi powstała dekoracja malarska^[2]. Autorstwo trzyrzędowego, złożonego z 32 wizerunków ikonostasu jest niejasne – część historyków sztuki łączy go ze szkołą samokowską (byłoby to wtedy jedyne takie dzieło tej grupy twórców w północnej Bułgarii), inni – ze szkołą triawneńską, kolejni wreszcie sugerują autorstwo miejscowych artystów^[3].

W 1878 r. przed cerkwią Trójcy Świętej w Ruse uroczyście witano wkraczające do miasta wojska rosyjskie pod dowództwem gen. Eduarda Totlebena^[3].

W okresie bułgarskiego odrodzenia narodowego budynek został rozbudowany o dwie kaplice św. Aleksandra Newskiego (poświęconą w 1884) i Świętych Cyryla i Metodego (oddaną do użytku w 1886 r.). Wzniesiono również cerkiewną dzwonnicę zwieńczoną hełmem nawiązującym do architektury rosyjskiej, o wysokości 19 m^[2]. Budowę kaplic sfinansował Zafir Saroglu, przyjaciel metropolity dorostolsko-czerweńskiego Grzegorza, rezydującego w Ruse^[3].

W 1979 r. kaplica św. Aleksandra Newskiego przestała być użytkowana liturgicznie, od 1983 funkcjonuje w niej wystawa sztuki sakralnej^[2]. Wcześniej, w 1934 r. Stefan Iwanow i Gospodin Żelazkow wykonali w świątyni nowe freski^[2]. W 2000 r. w świątyni wstawiono witraże^[3].

Na wyposażeniu cerkwi pozostaje ikona Matki Bożej w typie Eleusy z XVII w., uważana za cudotwórczą^[2].

W przedsionku świątyni pochowano metropolitów dorostolsko-czerweńskich, rezydujących w Ruse – Grzegorza^[4], Michała, Sofroniusza i Bazylego^[2].