Rusałka admirał
| Vanessa atalanta[1] | |
| (Linnaeus, 1758) | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
rusałka admirał |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
Rusałka admirał[3] (Vanessa atalanta) – gatunek motyla z rodziny rusałkowatych (Nymphalidae), obejmujący zasięgiem występowania Palearktykę oraz Amerykę Północną, Azję. Zasięg występowania obejmuje całą Polskę i Rosję.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Rozpiętość skrzydeł 58–64 mm. Na przedniej parze czarnych skrzydeł widnieje czerwona, skośna przepaska, na tylnej czerwony pasek brzegowy. Ponadto na przednim skrzydle widać białe plamki. Spodnia strona skrzydeł ma brązowo-żółty wzór. Gąsienice ubarwione od koloru żółto-zielonego po czarny z szaroczarną głową. Charakterystyczną cechą są również żółte pasy z boku i plamki o tej samej barwie, pokrywające całe ciało[4]. Poczwarka szarobrunatna lub brunatna z prążkowanym deseniem oraz żółtym przyprószeniem[4]. Występuje u niej także garb, a na grzbiecie występują dwa rzędy srebrnych kolców[4].
Rozmnażanie, tryb życia, środowisko i pożywienie
[edytuj | edytuj kod]Motyl spotykany od 3 dekady maja do 3 dekady czerwca i od 2 dekady lipca do 2 dekady października. Jajo rusałki admirał jest białozielone, beczułkowate, z wierzchu zaokrąglone. Chorion posiada podłużne żeberka. Składane są pojedynczo na pokrzywach. Pojawia się przy tym jedno pokolenie na rok. Rusałka admirał jest gatunkiem wędrownym, a w Polsce spotykane osobniki pochodzą z południowej Europy. Wyjątkowo niektóre zimują. Gąsienice rusałki żerują na pokrzywie zwyczajnej, ponadto skrycie w niej żyją i przepoczwarzają się w niej. Postać dorosła odwiedza w poszukiwaniu nektaru kwiaty sadźca konopniastego, ostrożenia warzywnego i polnego, nawłoci późnej, a wczesną wiosną również kwiaty wierzby iwy. W ogrodach jednak częściej są spotykane na takich roślinach jak: budleja Davida, aksamitka i aster nowobelgijski. Bardzo lubią odwiedzać też sfermentowane owoce i sok wyciekający z drzew. Zamieszkuje polany, leśne dróżki, skraje lasów, a także ogrody, tereny ruderalne i sady. Spotykana również jest w lasach łęgowych[4].
Zagrożenia, ochrona i status
[edytuj | edytuj kod]Rusałka admirał na terenie Polski nie jest zagrożona i nie wymaga ochrony[4]. IUCN uznaje rusałkę admirał (Vanessa atalanta) za gatunek najmniejszej troski (LC)[5].
Filatelistyka
[edytuj | edytuj kod]Poczta Polska wyemitowała 14 października 1967 r. znaczek pocztowy przedstawiający rusałkę admirała o nominale 2,50 zł, w serii Motyle. Autorem projektu znaczka był Jerzy Desselberger. Znaczek pozostawał w obiegu do 31 grudnia 1994 r.[6].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Gąsienice -
Poczwarka -
z wierzchu -
od spodu
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Vanessa atalanta, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Vanessa atalanta, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Zoltán Mészáros, András Vojnits, Motyle i ćmy, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 287, ISBN 83-01-01078-9.
- ↑ a b c d e Jarosław Buszko, Janusz Masłowski, Motyle dzienne Polski: Lepidoptera: Hesperioidea, Papilionoidea, Wyd. 2, Nowy Sącz: Wydawnictwo "Koliber", 2015, s. 148, ISBN 978-83-930500-9-3 [dostęp 2024-01-02].
- ↑ Red Admiral - Vanessa atalanta - (Linnaeus, 1758) [online], eea.europa.eu [dostęp 2024-04-25].
- ↑ Marek Jedziniak: Motyle. www.kzp.pl. [dostęp 2018-05-31]. (pol.).