Przełączka pod Zadnim Mnichem
 Przełączka pod Zadnim Mnichem po lewej stronie turni Zadniego Mnicha | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość |
ok. 2135 m n.p.m. |
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty | |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°11′20,3″N 20°02′57,9″E/49,188972 20,049417
| |
Przełączka pod Zadnim Mnichem (słow. Štrbina za Druhým Mníchom, Štrbina pod Druhým Mníchom, niem. Hintere Mönchsscharte, węg. Hátsó-Barát-csorba[1], ok. 2135 m) – wąska i głęboka przełęcz w grani głównej Tatr, oddzielająca od siebie Zadniego Mnicha (2172 m) i Cubrynę (2376 m). Dawniej wykorzystywana jako połączenie do przejścia z Doliny za Mnichem do Doliny Ciemnosmreczyńskiej (Temnosmrečinská dolina)[2]. Z obydwu tych dolin jest bowiem łatwo dostępna. Południowe stoki opadają do słowackiej Doliny Piarżystej, w północne, opadające na najwyższą część Zadniego Mnichowego Piargu wcina się żlebek[3].
Zarówno Cubryna, jak i Zadni Mnich opadają na przełączkę pionowymi uskokami. 50–metrowy uskok w grani Zadniego Mnicha, opadający na przełęcz, jest jednym z najtrudniejszych punktów całej grani głównej (VI stopień trudności UIAA), przy schodzeniu niezbędny jest zjazd na linie[2]. Zejście ze szczytu Cubryny tą drogą zaleca jednak Władysław Cywiński zimą, przy dużym zagrożeniu lawinowym. Wielka Galeria Cubryńska, przez którą prowadzi najłatwiejsze zejście z Cubryny jest bowiem bardzo lawiniasta[3].
W rejonie przełączki stwierdzono występowanie m.in. wiechliny tatrzańskiej (Poa nobilis) oraz warzuchy tatrzańskiej (Cochlearia tatrae) – bardzo rzadkich roślin, w Polsce występujących tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach[4].
Historia zdobycia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze odnotowane przejścia:
- latem – Władysław Kleczyński, Klemens Bachleda, ok. 1894 r.,
- zimą – Jan Alfred Szczepański, Stanisław Krystyn Zaremba, 16 kwietnia 1926 r.[2]
Drogi wspinaczkowe
[edytuj | edytuj kod]Przez Przełączkę pod Zadnim Mnichem nie prowadzi żaden szlak turystyczny, znajduje się ona jednak w rejonie udostępnionym do wspinaczki dla taterników. Drogi wspinaczkowe:
- Z Zadniego Mnichowego Piargu; 0, 10 min,
- Z Zadniej Galerii Cubryńskiej; 0, 10 min,
- Z Doliny Piarżystej; 0, 30 min[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [online] [dostęp 2019-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
- ↑ a b c Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem, t. 4, Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1951.
- ↑ a b c Władysław Cywiński, Cubryna, t. 8, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2001, ISBN 83-7104-026-1.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.