Niszczyciele eskortowe typu Evarts

Niszczyciele typu Evarts
Kraj budowy	Stany Zjednoczone
Użytkownicy	US Navy,; Royal Navy
Wejście do służby	1943
Zbudowane okręty	97
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 1140 t; pełna: 1360 t
Długość	88,3 m
Szerokość	10,6 m
Zanurzenie	2,7 m
Napęd	4 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 6000 KM
Prędkość	19 węzłów
Zasięg	4150 Mm przy 12 w.
Załoga	198
Uzbrojenie	3 działa kal. 76 mm; 4 działka plot. kal. 28 mm; do 9 działek plot. kal. 20 mm; Hedgehog; 8 miotaczy bomb głębinowych; 2 zrzutnie bomb głębinowych
	Multimedia w Wikimedia Commons

Niszczyciele eskortowe typu Evarts – amerykańskie niszczyciele eskortowe z okresu II wojny światowej. Łącznie zbudowano 97 jednostek tego typu, z których 32 przekazano Wielkiej Brytanii.

Historia

Na początku 1939 roku podstawowymi okrętami eskortowymi US Navy były stare, pochodzące z czasów I wojny światowej niszczyciele typów Wickes i Clemson, znane jako „flush-deck” („gładkopokładowe”). Wobec ich malejącej wartości bojowej komandor Robert B. Carney przedstawił w czerwcu 1939 roku propozycję budowy nowych amerykańskich jednostek eskortowych mniejszych od niszczycieli, a większych od ścigaczy okrętów podwodnych. We wrześniu 1939 roku Wydział Planowania Wojennego potwierdził potrzebę posiadania nowych okrętów i przedstawił wymagania, jakie powinny one spełniać. Okręty miały posiadać prostą, przystosowaną do masowej produkcji konstrukcję i dobre właściwości morskie. Wyporność standardowa miała wynosić ok. 1200 ton, prędkość maksymalną do 25 węzłów a zasięg 6000 mil morskich przy prędkości 12 węzłów. Głównym zadaniem okrętów miało być zwalczanie okrętów podwodnych i obrona przeciwlotnicza.

Opracowywanie projektu, który nie zyskał poparcia części wyższych oficerów US Navy, trwało do połowy 1941 roku. W tym czasie Wielka Brytania zwróciła się z prośbą o pilną dostawę dużej ilości niszczycieli eskortowych. W lipcu powstał projekt okrętu British Destroyer Escort, zakładający wyporność 1144 ton przy długości kadłuba 94 m, napęd składający się z turbin parowych o łącznej mocy 12 000 KM, nadający prędkość maksymalną 24 węzłów oraz uzbrojenie składające się z dział uniwersalnych kalibru 76 mm, trzech wyrzutni torpedowych i miotacza bomb głębinowych Hedgehog.

W sierpniu 1941 roku podjęto decyzję o dostarczeniu Brytyjczykom w ramach programu Lend-Lease 50 okrętów tego typu. Kontrakty na budowę otrzymały stocznie: Boston Navy Yard(inne języki), Mare Island Navy Yard i Puget Sound Naval Shipyard. Jednocześnie w projekcie wprowadzono zmiany spowodowane możliwościami produkcyjnymi. Wobec niewystarczającej produkcji turbin parowych zastąpiono je silnikami wysokoprężnymi, zmniejszono długość całkowitą do 88 m i konfigurację uzbrojenia. W związku z włączeniem się Stanów Zjednoczonych do działań II wojny światowej, także US Navy zamówiła okręty tego typu, dodatkowo przejmując część budowanych dla Brytyjczyków okrętów. Ostatecznie ze 105 zamówionych zbudowano 97 jednostek, z których dla Royal Navy dostarczono 32 klasyfikowane wspólnie z podobnymi typu Buckley jako fregaty typu Captain. Pozostałe 65 użytkowała US Navy.

Okręty będące w służbie Royal Navy brały udział w bitwie o Atlantyk. Trzem z nich: HMS „Cooke”(inne języki), HMS „Goodall” i HMS „Louis” udało się zatopić samodzielnie po jednym U-Boocie. Straty marynarki brytyjskiej wyniosły pięć jednostek, cztery storpedowane przez niemieckie okręty podwodne, piąta zatopiona przez samoloty Luftwaffe podczas lądowania w Normandii. Okręty amerykańskie służyły zarówno na Oceanie Atlantyckim jak i Pacyfiku, nie ponosząc strat.

Po zakończeniu wojny Wielka Brytania zwróciła większość fregat typu Captain Stanom Zjednoczonym, gdzie zostały wkrótce sprzedane na złom. Podobnie stało się z okrętami US Navy. Jedynie dwa przekazano w sierpniu 1945 roku marynarce wojennej Chin.

Opis konstrukcji

Niszczyciele eskortowe typu Evarts były napędzane czterema silnikami wysokoprężnymi produkcji General Motors o mocy 1500 KM każdy, napędzającymi generatory wytwarzające prąd dla ustawionych w tandem silników elektrycznych. Te z kolei poruszały dwie śruby. Układ ten zapewniał okrętom prędkość maksymalną 19 węzłów i zasięg 4150 mil morskich przy prędkości ekonomicznej 12 węzłów.

Projektowane uzbrojenie artyleryjskie składało się z trzech dział uniwersalnych kal. 76 mm w pojedynczych nieosłoniętych stanowiskach, jednego poczwórnie sprzężonego działka przeciwlotniczego kal. 28 mm oraz od siedmiu do dziewięciu pojedynczych działek Oerlikon kal. 20 mm. W trakcie służby nieskuteczne działka kal. 28 mm wymieniano na podwójnie sprzężone Bofors kal. 40 mm. Do zwalczania okrętów podwodnych przewidziano miotacz pocisków głębinowych Hedgehog oraz osiem miotaczy i dwie zrzutnie bomb głębinowych.

Wyposażenie elektroniczne niszczycieli typu Evarts stanowiły radary wykrywania celów nawodnych typu SL i obserwacji przestrzeni powietrznej typu SA. Do wykrywania zanurzonych okrętów podwodnych służył sonar typu QC, zaś do namierzania transmisji radiowych przeciwnika radionamiernik HF/DF.

Bibliografia

Wojciech Holicki. Amerykańskie niszczyciele eskortowe II wojny światowej cz. I. „Nowa Technika Wojskowa”. Lipiec 1998.
Wojciech Holicki. Amerykańskie niszczyciele eskortowe II wojny światowej cz. II. „Nowa Technika Wojskowa”. Sierpień 1998.