Krapkowice

	Informacje w projektach siostrzanych
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Krapkowice
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Rynek w Krapkowicach
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	krapkowicki
Gmina	Krapkowice
Aglomeracja	opolska
Prawa miejskie	1284
Burmistrz	Andrzej Kasiura
Powierzchnia	21 km²
Wysokość	170 m n.p.m.
Populacja (31.12.2020); • liczba ludności; • gęstość	; 15 962; 779,7 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 77
Kod pocztowy	47-300 oraz dzielnicy Otmęt 47-303
Tablice rejestracyjne	OKR
	Położenie na mapie gminy Krapkowice Krapkowice
	Położenie na mapie Polski Krapkowice
	Położenie na mapie województwa opolskiego Krapkowice
	Położenie na mapie powiatu krapkowickiego Krapkowice
	50°28′29″N 17°58′02″E/50,474722 17,967222
TERC (TERYT)	1605024
SIMC	0965677
	Hasło promocyjne: Krapkowice, na skrzyżowaniu szlaków Europy
	Urząd miejskiul. 3 Maja 17; 47-303 Krapkowice
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa
	BIP

^ⓘKrapkowice (niem. Krappitz^[2], cz. Krapkovice, Chrapkovice) – miasto w Polsce położone w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Krapkowice. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej, w Kotlinie Raciborskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływają przez nie rzeki Odra i Osobłoga.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa opolskiego.

Według danych na 31 grudnia 2020 miasto było zamieszkane przez 15 962 osoby^[1].

Geografia

Położenie

Miasto jest położone w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 24 km od granicy z Czechami, w Kotlinie Raciborskiej, przy granicy gminy Krapkowice z gminą Gogolin. Krapkowice położone są na wysokości 170 m n.p.m., u ujścia rzeki Osobłogi do Odry. Znaczna część starej części Krapkowic i Otmętu leży na wapieniach triasu (formacja gogolińska), które były wydobywane w kilku kamieniołomach zachowanych częściowo do dziś, choć już nieczynnych, podobnie jak zespół starych pieców wapienniczych^[3]. Przez miasto przepływa Odra, stąd są tu także osady rzeczne kenozoiku, a sama rzeka tworzy tzw. przełom krapkowicki^[4].

Środowisko naturalne

Klimatogramⁱ dla Krapkowic

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

33

1

-5

30

3

-4

31

8

-1

40

14

3

68

19

8

78

22

11

84

24

12

80

23

12

51

19

9

41

14

5

42

7

1

39

3

-2

Temperatury w °C
Opad całkowity w mm
Źródło: climate-data.org

Na jednostki imperialne

I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
1.3 34 23	1.2 37 25	1.2 46 31	1.6 57 38	2.7 66 46	3.1 72 52	3.3 75 54	3.1 74 53	2 67 48	1.6 57 41	1.7 45 34	1.5 37 28
Temperatury w °F Opad całkowity w calach

Średnia temperatura roczna wynosi +8,6 °C. Pokrywa śnieżna występuje od grudnia do kwietnia. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Krapkowic wynoszą 617 mm dominują wiatry zachodnie^[5].

Podział miasta

Według Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju częściami Krapkowic są^[6]:

W mieście znajdują się również osiedla^[6]:

Klonowy Zakątek
Odrzańskie Tarasy
os. 1000-Lecia
os. Powstańców Śląskich
os. XXX-lecia

Widok na Krapkowice od strony północno-wschodniej

Nazwa

Według jednej z teorii nazwa miejscowa Krapkowice pochodzi od starosłowiańskiego imienia Chrapek^[8]. Końcówka „ice” lub jej staropolska starsza wersja („icze”) charakterystyczna jest dla słowiańskich nazw patronimicznych wywodzących się od osad rodowych. Oznacza ona potomków założyciela lub właściciela miasta, czyli Chrapkowiczów, od których wywodzi się pierwotna nazwa z 1204 roku Chrapkowice.

Z kolei niemiecki nauczyciel Heinrich Adamy wywodził nazwę miejscowości od staropolskiej nazwy określającej siłę fizyczną „krzepy”^[9]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia Krzepicz podając jej znaczenie „Befestigter Ort”, czyli w języku polskim „Mocna, umocniona miejscowość”^[9]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Krappitz^[9] i utraciła swoje pierwotne znaczenie. Po II wojnie światowej zgermanizowana nazwa została spolonizowana na Krapkowice i nie wiąże się obecnie z pierwotnym znaczeniem.

Miejscowość nazywano później także po łacinie Crapicz oraz niemiecku Crapkowitz i Krappitz (1294 r.)^[10]. W spisanym po łacinie dokumencie średniowiecznym Bolesława opolskiego z dnia 1 września 1310 roku miasto wymienione jest pod nazwą Crapicz^[11].

W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińskie nazwy: Crappicium, Crapicium^[12]. W dziele Matthäusa Meriana pt. „Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae” z 1650 roku miejscowość wymieniona jest pod nazwami Krappitz oraz Bruenick i Brudnick^[13]. W 1750 roku polska nazwa Krapkowice wymieniona została w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska^[14].

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod nazwą niemiecką Krapitz oraz polską Krapkowice^[15]. W 1837 roku w statystycznym opisie Prus wymienione są jako Krappitz (poln. Krapkowicz)^[16]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje miejscowość we fragmencie „Der Name der Stadt Krappitz, polnisch Krapkowitz”^[17]. Polską nazwę Krapkowice w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa^[18]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje dwie niemieckie Krapitz, Krappitz oraz trzy polskie nazwy miejscowości Chrapkowice, Krapkowice i Krapowice^[19].

W polskiej książce geologicznej z 1903 roku widnieje nazwa Kropiwnica nad Odrą^[20].

Na polskiej mapie WIG z 1932 roku jako polska nazwa widnieje Chrapowice^[21].

Historia

Średniowiecze

Z XIII wieku pochodzą pierwsze wzmianki na temat miasta, pod nazwą Chrapkowice (od nazwiska Chrapek), oraz Otmętu – osady rybackiej, obecnie części miasta Krapkowic.

Krapkowice uzyskały lokację miejską w 1284^[22] na prawie magdeburskim^[23]. W 1294 książę Bolko I opolski, oddał do dyspozycji mieszkańców Crapicz 8 morgów pastwisk między Osobłogą a Odrą, a także łowiska ryb w 2 niedaleko położonych stawach, za co miasto było zobligowane uiszczać w dniu św. Marcina (11 listopada) roczną opłatę w wysokości 14 talarów^[23]; dziedziczną władzę w mieście sprawował wójt, wybrany przez księcia^{[potrzebny przypis]}.

XVI–XX wiek

W XIV i XV wieku rządy w Krapkowicach sprawował ród Temchinów. Dzięki nim w mieście powstał szpital i szkoła.

W 1531 miasto przeszło pod władzę Habsburgów. W 1582 cesarz Rudolf II Habsburg sprzedał Krapkowice rodzinie Redernów. Zbudowali oni drewniany most na Odrze, który połączył Krapkowice z Otmętem.

W XVIII wieku Krapkowice podlegały inspekcji podatkowej w Prudniku^[24]. Po trzech wojnach śląskich toczących się w okresie 1740–1763 miasto znalazło się wraz ze znaczną częścią Śląska w granicach Królestwa Prus. W 1762 wygasł ród Redernów, nowym właścicielem Krapkowic został Karol Wilhelm von Haugwitz.

W 1781 roku w miejscowości mieszkało 985 mieszkańców z czego 975 było chrześcijanami, a 10 żydami. W 1819 roku: 892 katolików, 129 ewangelików oraz 33 żydów; w 1831 roku: 1296 katolików, 238 ewangelików oraz 71 żydów. W 1861 roku z ogólnej sumy mieszkańców wynoszącej 1605 osób – 1067 mówiło po polsku, a 538 po niemiecku^[17]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje, że w roku 1861 w mieście mieszkało 2352 mieszkańców z czego 683 mówiło po polsku, a 1669 po niemiecku^[17]. Z kolei inne źródła stwierdzają, iż na początku XIX w. w Krapkowicach dominował język polski^[25].

W 1806 Krapkowice zostały zajęte przez wojska Napoleona Bonapartego.

Miasto zostało zniszczone w wyniku trzech pożarów w 1841, 1852 i 1854. Zostało rozbudowane dzięki środkom płaconym Prusom przez Francję jako kontrybucje wojenne. W 1887 wybudowano kolejny most na Odrze.

W 1896 otwarta została stacja kolejowa Krapkowice na linii Gogolin – Prudnik^[26]. Powstały również zakłady przemysłowe (papiernie).

Dwudziestolecie międzywojenne

Od 1919 Krapkowice należały do nowo utworzonej prowincji Górny Śląsk. Prowincja została zlikwidowana w 1938, a 18 stycznia 1941 utworzono ją ponownie.

Do głosowania podczas plebiscytu uprawnionych było 2526 osób, z czego 1801, ok. 71,3%, stanowili mieszkańcy (w tym 1716, ok. 67,9% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 2466 głosów (ok. 97,6% uprawnionych), w tym 2461 (ok. 99,8%) ważnych; za Niemcami głosowały 2369 osoby (ok. 96,1%), za Polską 92 osoby (ok. 3,7%). W obszarze dworskim (niem. Schloss Krappitz) rozkład głosów prezentował się następująco: uprawnione były 142 osoby, z czego 109, ok. 76,8%, stanowili mieszkańcy (w tym 102, ok. 71,8% całości, mieszkańcy urodzeni w obszarze dworskim). Oddano 138 głosów (ok. 97,2% uprawnionych), w tym 138 (100%) ważnych; za Niemcami głosowały 134 osoby (ok. 97,1%), za Polską 4 osoby (ok. 2,9%)^[27]. W Otmęcie (obecnej dzielnicy, wtedy osobnej wsi) także zwyciężyła opcja proniemiecka w stosunku 655 do 93^[28].

3 maja 1921 most nad Odrą w Krapkowicach został wysadzony przez Polaków w ramach akcji „Mosty” podczas III powstania śląskiego^[29]. Odra pod Krapkowicami stanowiła linię frontu. Miejscowość była punktem wypadowym niemieckiej ofensywy w kierunku Góry św. Anny, która rozpoczęła się 21 maja^[30].

W 1931 w Otmęcie działalność rozpoczęła filia koncernu Niemieckie Zakłady Obuwnicze Bata S.A. (istniała do 1980 jako Śląskie Zakłady Przemysłu Skórzanego „Otmęt”)^[31]^[32].

Polska Ludowa

Zdobycie Krapkowic 19 marca 1945 przez czewonoarmistów z 80 Dywizji Strzeleckiej 43 Korpusu Strzeleckiego 59 Armii 1 Frontu Ukraińskiego, pozwoliło na włączenie miejscowości w granice Polski Ludowej po rozgromieniu reżimu III Rzeszy^[33]. W tym samym roku tj.1945 miasto zostało przejęte przez polską administrację. Wówczas w Krapkowicach i okolicy została osiedlona między innymi część polskich przesiedleńców z Kresów Wschodnich. Niemieckojęzyczna ludność została wysiedlona na zachód. 7 maja 1946 miastu została nadana obecna nazwa Krapkowice^[2]. W 1961 Otmęt został formalnie włączony do Krapkowic.

III Rzeczpospolita

W 1997 miasto ucierpiało w wyniku powodzi tysiąclecia. Woda weszła do Krapkowic 7 lipca. Fala kulminacyjna przeszła przez nie 10 lipca przy stanie wody na Odrze 1032 cm, a sama powódź trwała do 28 lipca^[34].

Po reformie administracyjnej w 1999 Krapkowice zostały miastem powiatowym.

W 2007 została rozebrana biegnąca przez Krapkowice linia kolejowa z Prudnika do Gogolina, która została zniszczona podczas powodzi w 1997. W tym samym roku został odsłonięty pomnik upamiętniający powódź^[23].

W 2016 roku linia kolejowa została częściowo odbudowana od Prudnika do obiektu wojskowego i zakładów papierniczych w Krapkowicach.

Demografia

Według danych GUS z 30 czerwca 2018, Krapkowice miały 16500 mieszkańców (8. miejsce w województwie opolskim i 277. w Polsce), powierzchnię 21 km² (9. miejsce w województwie opolskim i 275. miejsce w Polsce) i gęstość zaludnienia 785,3 os./km²^[35].

Mieszkańcy Krapkowic stanowią około 25,88% populacji powiatu krapkowickiego, co stanowi 1,67% populacji województwa opolskiego.

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	16500	100	8555	51,8	7945	48,2
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	785,3		407,3		378

Liczba mieszkańców miasta

1933 – 5014^[36]

1939 – 5568^[36]

1988 – 19235^[a]

1995 – 20104^[37]

1996 – 20088^[37]

1997 – 19858^[37]

1998 – 19864^[37]

1999 – 19114^[37]

2000 – 18940^[37]

2001 – 18745^[37]

2002 – 18723^[b]

2008 – 17760^[38]

2009 – 17791^[c]^[39]

2010 – 17602^[37]

2011 – 17265^[37]

2012 – 17137^[37]

2013 – 16924^[37]

2014 – 16851^[37]

2015 – 16789^[37]

2016 – 16615^[37]

2017 – 16500^[37]

Liczba mieszkańców

Piramida wieku mieszkańców Krapkowic w 2014 roku

^[1]

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[40]:

Stare Miasto
kościół pw. św. Mikołaja, z k. XIV w., XV–XVIII w.
grób sapera Stanisława Bączka, na cmentarzu komunalnym, z 1946 r.
mogiła powstańców śląskich, na cmentarzu komunalnym, z 1921 r.
cmentarz żydowski, ul. Kolejowa, z pocz. XIX w.
zamek, wzmiankowany już w 1532 jako własności Jerzego Hohenzollerna, 1678 r., XVIII w./XX w.
mury obronne, fragment, z poł. XIV–XVI w.
wieża bramy Górnej
wieża wodna (ruina), ul. Kozielska, z XVII w., XIX w./XX w., wypisana z księgi rejestru
dom, Rynek 4, z XVIII w^[d].
dom zakonny elżbietanek, ul. Sądowa 8, z 1866 r.
trzy piece wapiennicze szybowe, ul. Opolska 69 a, 75, 77 a, z pocz. XX w.
śluza mała na Odrze, z l. 1890–95

Krapkowice – Otmęt

kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, zbudowany prawdopodobnie przez zakon templariuszy^[41], najstarsza wzmianka o nim pochodzi z 1223 r., przebudowany w kolejnych wiekach: XIV w., XVIII w., i znacznie rozbudowany w latach 1912–1914
ruiny zamku rycerskiego nad Odrą, zbudowanego prawdopodobnie w XIV wieku i XVI/XVII w., gruntownie przebudowanego w XVIII wieku, w ruinie od połowy XIX wieku, wedle legendy zbudowany przez templariuszy; wieża zamku w 1723 r. przyłączona została do kościoła i zachowała się do dnia dzisiejszego.
- park

Transport

Transport drogowy

Przez Krapkowice przebiegają drogi krajowe:

A4 E40 granica państwa z Niemcami – granica państwa z Ukrainą
45 Zabełków – Krzyżanowice – Racibórz – Krapkowice – Opole – Bierdzany – Kluczbork – Praszka – Wieluń – Złoczew

Sieć uzupełniają drogi wojewódzkie:

409 Dębina – Krapkowice – Strzelce Opolskie
415 Zimnice – Rogów Opolski – Krapkowice
416 Krapkowice – Głogówek – Głubczyce – Kietrz – Racibórz
423 Opole – Krapkowice – Zdzieszowice – Kędzierzyn-Koźle

Do 2019 r. ruch drogowy pomiędzy lewobrzeżną a prawobrzeżną częścią miasta odbywał się wyłącznie jednym mostem drogowym (nie wliczając przejazdu płatną autostradą A4), co powodowało ogromne problemy z komunikacją. W związku z tym dokonano przebudowy tzw. mostu kolejowego pomiędzy nieistniejącymi stacjami Krapkowice i Krapkowice-Otmęt (aktualnie ul. Obuwników). Ruch na moście północnym dostosowany jest do ruchu pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

Transport kolejowy

Nieczynna stacja kolejowa w Krapkowicach znajduje się przy ul. Dworcowej. Najbliższa czynna stacja kolejowa znajduje się w Gogolinie.

Lokalni przedsiębiorcy i właściciele majątków ziemskich zawiązali w 1895 spółkę Kolej Prudnicko-Gogolińska z siedzibą w Prudniku, której celem stała się budowa linii lokalnej z Prudnika do Gogolina. Linia kolejowa nr 306 relacji Prudnik – Gogolin została oddana do użytku w 1896^[42]. Powódź w 1997 zniszczyła most na Odrze w Krapkowicach, uniemożliwiając dojazd do Gogolina. W 2005 ruch na linii 306 został zawieszony. Zmodernizowana do celów towarowych linia relacji Prudnik – Krapkowice została oddana do użytku w 2016^[43]^[44].

Komunikacja miejska

Na terenie miasta funkcjonuje komunikacja miejska, świadczenie usług zleca Urząd Miasta. Transport zbiorowy realizowany jest przez firmę PKS Strzelce Opolskie^[45]. W porozumieniu z gminą Gogolin, ustawiono również linię autobusową pomiędzy Krapkowicami a Gogolinem.

Dworzec autobusowy w Krapkowicach znajduje się przy ul. Bolesława Głowackiego. Na dzień 23.05.2023 rozpisany jest konkurs na projekt dworca autobusowego, ponieważ aktualny znajduje się w bardzo słabym stanie.

Media lokalne

Prasa

Tygodnik Krapkowicki
Nowiny Krapkowickie
Nowa Trybuna Opolska – oddział w Krapkowicach

Telewizja

TV Krapkowice

Radio

Radio Opole – oddział w Krapkowicach

Portale

tygodnik-krapkowicki.pl^[46]
nowinykrapkowickie.pl^[47]

Religia

Z tym tematem związana jest kategoria: Religia w Krapkowicach.

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół Boży w Chrystusie

Centrum Chrześcijańskie „Tylko Jezus”^[48]

Kościół rzymskokatolicki

Dekanat Krapkowice:
- parafia Ducha Świętego (ul. Maksymiliana Kolbe 1)^[49]
  - kościół Ducha Świętego (ul. Maksymiliana Kolbe 1)^[49]
- parafia św. Mikołaja (ul. Kościelna 8)^[49]
  - kościół św. Mikołaja (ul. Kościelna 8)^[49]
  - kościół Miłosierdzia Bożego (ul. Sądowa 2)^[49]
- parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (ul. Piastowska 18)^[49]
  - kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (ul. Piastowska 18)^[49]

Świadkowie Jehowy

Sala Królestwa (ul. Piastowska 13)^[50]^[51]
- zbór Krapkowice-Centrum^[51]
- zbór Krapkowice-Otmęt^[51]

Cmentarze

Cmentarz Komunalny (ul. Stanisława Staszica)
Cmentarz żydowski (ul. Kolejowa)
Cmentarz parafialny (ul. Adama Mickiewicza)

Sport

Obiekty sportowe

Stadion sportowy (ul. Olimpijska 1)
Stadion sportowy (ul. Sportowa 1)
Kryta pływalnia „Delfin” (ul. Wrzosów 2)
Hala widowiskowo-sportowa im. Władysława Piechoty (ul. Kilińskiego 3)
Boiska ORLIK 2012 (ul. Sportowa)

Kluby sportowe

Bongo Krapkowice (piłka nożna)
Compensa Krapkowice (piłka nożna)
Hestia Krapkowice (piłka nożna)
KS Unia Krapkowice (piłka nożna)
FKS Otmęt Krapkowice (piłka nożna)
Wakro Krapkowice (piłka nożna)
Zjednoczeni Krapkowice (piłka nożna)
PV Volley Krapkowice (piłka siatkowa)

Zawody sportowe

Indywidualne Mistrzostwa Polski w Zapasach 2003

Polityka

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Organem wykonawczym jest burmistrz. W wyborach samorządowych w 2018 na urząd został wybrany Andrzej Kasiura^[52]. Siedzibą władz jest Urząd Miejski przy ul. 3 Maja 17. W mieście znajduje się starostwo powiatu krapkowickiego.

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie^[53]
Miasto	Kraj	Data podpisania umowy
Wissen	Niemcy	27 maja 2000^[54]
Neugerdorf	Niemcy	16 września 2001^[55]
Camas	Stany Zjednoczone	2 maja 2004^[56]
Hillsboro	Stany Zjednoczone	2 maja 2004^[56]
Morawica	Polska	2 maja 2004^[56]^[57]
Zabierzów	Polska	2 maja 2004^[56]^[57]
Lipová-lázně	Czechy	2 maja 2004^[58]
Rohatyn	Ukraina	2 maja 2004^[59]
Partizánske	Słowacja	7 listopada 2017^[60]

Ludzie związani z Krapkowicami

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Krapkowicami.

Zobacz też

Śląskie Zakłady Przemysłu Skórzanego „Otmęt”

Uwagi

↑ Liczba gospodarstw domowych: 6034.
↑ W tym 9628 osoby (ok. 51,4%) to kobiety; w wieku przedprodukcyjnym/produkcyjnym/poprodukcyjnym: 4060 (ok. 21,7%)/12529 (ok. 66,9%)/2134 (ok. 11,4%). Liczba budynków: 1576 (w tym 1565 mieszkalnych), liczba gospodarstw domowych: 6895.
↑ W tym 9191 osób (ok. 51,7%) to kobiety; w wieku przedprodukcyjnym/produkcyjnym/poprodukcyjnym: 17,0%/67,9%/15,1%.
↑ Dom jest najstarszy na rynku, wykonany w stylu barokowym.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Krapkowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-10-10] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ ^a ^b Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
↑ Robert Niedźwiedzki, Joachim Szulc, Marek Zarankiewicz, 2012: Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej. Wyd.: Stowarzyszenie Kraina św. Anny, strony 80-81. ISBN 978-83-63036-04-1.
↑ Robert Niedźwiedzki, Joachim Szulc, Marek Zarankiewicz, 2012: Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej. Wyd.: Stowarzyszenie Kraina św. Anny, strony 82–83. ISBN 978-83-63036-04-1.
↑ Klimat: Krapkowice: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-06-13] .
↑ ^a ^b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
↑ Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
↑ Według legendy uratował on miasto przed obrabowaniem przez zbójców.
↑ ^a ^b ^c HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 80, OCLC 456751858 (niem.).
↑ Nazwa Krapkowice na oficjalnych stronach miasta. krapkowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-13)].
↑ Georg Korn, „Breslauer Urkundenbuch”, Erster Theil, Breslau, Verlag von Wilhelm Gottlieb Korn 1870, s. 83.
↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 175. ISBN 978-83-910595-2-4.
↑ Matthäusa Meriana, „Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae”, Frankfurt am Main 1650.
↑ „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
↑ Knie 1830 ↓, s. 955.
↑ L. Freiherrn: Der Preußische Staat in allen seinen Beziehungen (...) Dritter Band. Berlin: Verlag von’August Hirschwald, 1837, s. 135.
↑ ^a ^b ^c Triest 1865 ↓, s. 89.
↑ Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 28.
↑ Krapkowice – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, 1880–1902, Tom IV str.611.
↑ JózefJ. Siemiradzki JózefJ., Geologia Ziem Polskich TOM 1 (s.180), 1903 .
↑ 499 Cosel, 1:100 000, Warszawski Instytut Geograficzny, Warszawa 1932.
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 42–43.
↑ ^a ^b ^c nk.pl: KRAPKOWICE: Oficjalna strona internetowa Miasta i Gminy Krapkowice. UMiG Krapkowice, 2007. [dostęp 2012-04-06]. (pol.).
↑ Historia Powiatu Prudnickiego – Starostwo Powiatowe w Prudniku [online], www.powiatprudnicki.pl [dostęp 2020-11-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-16] .
↑ Dorota Borowicz: Mapy narodowościowe Górnego Śląska od połowy XIX wieku do II Wojny Światowej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 36. ISBN 83-229-2569-7. (pol.).
↑ Historia linii Gogolin-Prudnik. bluefish.foxnet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-24)].
↑ Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W. [dostęp 2012-04-03]. (niem.).
↑ Mapa wyników plebiscytu.
↑ Wybuch III powstania śląskiego – akcja „Mosty”. Powstanie miało wybuchnąć w nocy z 2 na 3 maja 1921 r. o 3:00 nad ranem – WNET.fm [online], wnet.fm [dostęp 2020-06-13] .
↑ Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982 .
↑ Zakład obuwniczy Bata w Krapkowicach-Otmęcie. Regiopedia, Opolskie, encyklopedia regionów [online], web.archive.org, 29 maja 2016 [dostęp 2020-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-29] .
↑ Śląskie Zakłady Przemysłu Skórzanego „Otmęt” w Krapkowicach. Regiopedia, Opolskie, encyklopedia regionów [online], web.archive.org, 15 stycznia 2018 [dostęp 2020-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-15] .
↑ Dolata 1971 ↓, s. 411.
↑ KRAPKOWICE: Oficjalna strona internetowa Miasta i Gminy Krapkowice [online], web.archive.org, 2 czerwca 2008 [dostęp 2020-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2008-06-02] .
↑ GUS, Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2018 r. Stan w dniu 30 VI [online], stat.gov.pl, 12 października 2018 [dostęp 2019-04-15] (pol.).
↑ ^a ^b Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln. 2006. [dostęp 2012-04-04]. (niem.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Krapkowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-06-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ LucynaL. Nowak LucynaL., JoannaJ. Stańczyk JoannaJ., AgnieszkaA. Znajewska AgnieszkaA., Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2008 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008, ISSN 1734-6118 .
↑ Bank Danych Lokalnych. Jednostka terytorialna: Krapkowice. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2023-10-17].
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 50 .
↑ Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VII. Warszawa: 1880–1902, s. 379.
↑ Kasza 2020 ↓, s. 105.
↑ Maciej Dobrzański: Pociągi wracają na linię Prudnik-Krapkowice. prudnik24.pl, 2016-08-03. [dostęp 2019-03-02]. (pol.).
↑ Radosław Dimitrow: Linia kolejowa Krapkowice – Prudnik wyremontowana. Ale pociągi pasażerskie tędy nie pojadą. nto.pl, 2016-08-30. [dostęp 2020-02-15]. (pol.).
↑ Strona Główna [online], www.pks.strzelceop.pl [dostęp 2020-06-14] .
↑ Tygodnik Krapkowicki – Krapkowice, reklama, ogłoszenia, wiadomości, społeczność, wydarzenia, liga [online], www.tygodnik-krapkowicki.pl [dostęp 2020-06-14] .
↑ Nowiny Krapkowickie – Wydarzenia, Krapkowice [online], nowinykrapkowickie.pl [dostęp 2020-06-14] .
↑ Zbory [online], kbwch.pl [dostęp 2023-03-28] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Parafie wg dekanatów [online], diecezja.opole.pl [dostęp 2023-03-28] .
↑ pkt.pl: “Strażnica. Towarzystwo Biblijne i Traktatowe”, „Krapkowice”, Stowarzyszenia, Towarzystwa, Związki – pkt.pl. pkt.pl Polskie Książki Telefoniczne Sp. z o.o, 2012. [dostęp 2012-04-04].
↑ ^a ^b ^c Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-11] .
↑ Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2020-06-14] .
↑ Miasta partnerskie – Gmina Krapkowice [online], krapkowice.pl [dostęp 2020-08-29] .
↑ Porozumienie o partnerstwie miast Krapkowice – Wissen [online], 27 maja 2000 .
↑ Porozumienie o partnerstwie miast Krapkowice – Neugersdorf [online], 16 września 2001 .
↑ ^a ^b ^c ^d Co-operation agreement between the cities of Camas – Washington (USA) and Hillsboro – Oregon (USA) and the communities of Krapkowice, Morawica, Zabierzów – Poland within the framework of partnership. [online], 2 maja 2004 .
↑ ^a ^b Morawica, Krapkowice, Zabierzów – Deklaracja woli współpracy [online], 2 maja 2004 .
↑ Umowa w sprawie partnerstwa miasta Krapkowice (Rzeczpospolita Polska) z miastem Lipowa Lazne (Republika Czeska) [online], 2 maja 2004 .
↑ Umowa o partnerstwie międzyregionalnym Krapkowice – Rohatyn [online], 2 maja 2004 .
↑ WitoldW. Wośtak WitoldW., Krapkowice rozpoczynają współpracę ze słowackim miastem. Łączy ich dawna produkcja obuwia [online], Radio Opole, 7 października 2017 [dostęp 2020-08-29] (pol.).

Bibliografia

Johann GeorgJ.G. Knie Johann GeorgJ.G., Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).
FelixF. Triest FelixF., Topographisches Handbuch von Oberschlesien., Breslau: Wilh. Gottl. Korn, 1864–1865, OCLC 315739117 (niem.), Erste Hälfte, Zweite Hälfte.
Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.
Bolesław Dolata: Wyzwolenie Polski 1944-1945. Warszawa: 1971.

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona internetowa
Z historii ziemi krapkowickiej. gwo24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-13)]. na portalu GWO24.pl
Krapkowice, Chrapkowice, Krapowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 611 .
Krapkowice, [w:] Archiwum wycinków prasowych, Instytut Śląski [dostęp 2021-03-18] .

[37] Liczba gospodarstw domowych: 6034.

[39] W tym 9628 osoby (ok. 51,4%) to kobiety; w wieku przedprodukcyjnym/produkcyjnym/poprodukcyjnym: 4060 (ok. 21,7%)/12529 (ok. 66,9%)/2134 (ok. 11,4%). Liczba budynków: 1576 (w tym 1565 mieszkalnych), liczba gospodarstw domowych: 6895.

[41] W tym 9191 osób (ok. 51,7%) to kobiety; w wieku przedprodukcyjnym/produkcyjnym/poprodukcyjnym: 17,0%/67,9%/15,1%.

[44] Dom jest najstarszy na rynku, wykonany w stylu barokowym.

[populacja2016-1] Krapkowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-10-10] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[MP-2] Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).

[3] Robert Niedźwiedzki, Joachim Szulc, Marek Zarankiewicz, 2012: Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej. Wyd.: Stowarzyszenie Kraina św. Anny, strony 80-81. ISBN 978-83-63036-04-1.

[4] Robert Niedźwiedzki, Joachim Szulc, Marek Zarankiewicz, 2012: Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej. Wyd.: Stowarzyszenie Kraina św. Anny, strony 82–83. ISBN 978-83-63036-04-1.

[5] Klimat: Krapkowice: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-06-13] .

[gugik-6] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023

[7] Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.

[8] Według legendy uratował on miasto przed obrabowaniem przez zbójców.

[Adamy-9] HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 80, OCLC 456751858 (niem.).

[10] Nazwa Krapkowice na oficjalnych stronach miasta. krapkowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-13)].

[11] Georg Korn, „Breslauer Urkundenbuch”, Erster Theil, Breslau, Verlag von Wilhelm Gottlieb Korn 1870, s. 83.

[12] Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 175. ISBN 978-83-910595-2-4.

[13] Matthäusa Meriana, „Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae”, Frankfurt am Main 1650.

[14] „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.

[CITEREFKnie1830955-15] Knie 1830 ↓, s. 955.

[16] L. Freiherrn: Der Preußische Staat in allen seinen Beziehungen (...) Dritter Band. Berlin: Verlag von’August Hirschwald, 1837, s. 135.

[CITEREFTriest186589-17] Triest 1865 ↓, s. 89.

[18] Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 28.

[19] Krapkowice – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, 1880–1902, Tom IV str.611.

[20] JózefJ. Siemiradzki JózefJ., Geologia Ziem Polskich TOM 1 (s.180), 1903 .

[21] 499 Cosel, 1:100 000, Warszawski Instytut Geograficzny, Warszawa 1932.

[22] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 42–43.

[krap-his-23] .pl: KRAPKOWICE: Oficjalna strona internetowa Miasta i Gminy Krapkowice. UMiG Krapkowice, 2007. [dostęp 2012-04-06]. (pol.).

[24] Historia Powiatu Prudnickiego – Starostwo Powiatowe w Prudniku [online], www.powiatprudnicki.pl [dostęp 2020-11-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-16] .

[25] Dorota Borowicz: Mapy narodowościowe Górnego Śląska od połowy XIX wieku do II Wojny Światowej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 36. ISBN 83-229-2569-7. (pol.).

[:18-26] Historia linii Gogolin-Prudnik. bluefish.foxnet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-24)].

[27] Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W. [dostęp 2012-04-03]. (niem.).

[28] Mapa wyników plebiscytu.

[29] Wybuch III powstania śląskiego – akcja „Mosty”. Powstanie miało wybuchnąć w nocy z 2 na 3 maja 1921 r. o 3:00 nad ranem – WNET.fm [online], wnet.fm [dostęp 2020-06-13] .

[encyklopedia_powstań-30] Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982 .

[31] Zakład obuwniczy Bata w Krapkowicach-Otmęcie. Regiopedia, Opolskie, encyklopedia regionów [online], web.archive.org, 29 maja 2016 [dostęp 2020-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-29] .

[32] Śląskie Zakłady Przemysłu Skórzanego „Otmęt” w Krapkowicach. Regiopedia, Opolskie, encyklopedia regionów [online], web.archive.org, 15 stycznia 2018 [dostęp 2020-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-15] .

[CITEREFDolata1971411-33] Dolata 1971 ↓, s. 411.

[34] KRAPKOWICE: Oficjalna strona internetowa Miasta i Gminy Krapkowice [online], web.archive.org, 2 czerwca 2008 [dostęp 2020-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2008-06-02] .

[mieszkancy-35] GUS, Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2018 r. Stan w dniu 30 VI [online], stat.gov.pl, 12 października 2018 [dostęp 2019-04-15] (pol.).

[:0-36] Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln. 2006. [dostęp 2012-04-04]. (niem.).

[:1-38] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Krapkowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-06-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[40] LucynaL. Nowak LucynaL., JoannaJ. Stańczyk JoannaJ., AgnieszkaA. Znajewska AgnieszkaA., Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2008 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008, ISSN 1734-6118 .

[BDL-42] Bank Danych Lokalnych. Jednostka terytorialna: Krapkowice. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2023-10-17].

[43] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 50 .

[45] Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VII. Warszawa: 1880–1902, s. 379.

[CITEREFKasza2020105-46] Kasza 2020 ↓, s. 105.

[Linia_2016-47] Maciej Dobrzański: Pociągi wracają na linię Prudnik-Krapkowice. prudnik24.pl, 2016-08-03. [dostęp 2019-03-02]. (pol.).

[48] Radosław Dimitrow: Linia kolejowa Krapkowice – Prudnik wyremontowana. Ale pociągi pasażerskie tędy nie pojadą. nto.pl, 2016-08-30. [dostęp 2020-02-15]. (pol.).

[49] Strona Główna [online], www.pks.strzelceop.pl [dostęp 2020-06-14] .

[50] Tygodnik Krapkowicki – Krapkowice, reklama, ogłoszenia, wiadomości, społeczność, wydarzenia, liga [online], www.tygodnik-krapkowicki.pl [dostęp 2020-06-14] .

[51] Nowiny Krapkowickie – Wydarzenia, Krapkowice [online], nowinykrapkowickie.pl [dostęp 2020-06-14] .

[52] Zbory [online], kbwch.pl [dostęp 2023-03-28] .

[diec-53] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Parafie wg dekanatów [online], diecezja.opole.pl [dostęp 2023-03-28] .

[54] t.pl: “Strażnica. Towarzystwo Biblijne i Traktatowe”, „Krapkowice”, Stowarzyszenia, Towarzystwa, Związki – pkt.pl. pkt.pl Polskie Książki Telefoniczne Sp. z o.o, 2012. [dostęp 2012-04-04].

[jw-55] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-11] .

[56] Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2020-06-14] .

[57] Miasta partnerskie – Gmina Krapkowice [online], krapkowice.pl [dostęp 2020-08-29] .

[58] Porozumienie o partnerstwie miast Krapkowice – Wissen [online], 27 maja 2000 .

[59] Porozumienie o partnerstwie miast Krapkowice – Neugersdorf [online], 16 września 2001 .

[comas-60] Co-operation agreement between the cities of Camas – Washington (USA) and Hillsboro – Oregon (USA) and the communities of Krapkowice, Morawica, Zabierzów – Poland within the framework of partnership. [online], 2 maja 2004 .

[morawica-61] Morawica, Krapkowice, Zabierzów – Deklaracja woli współpracy [online], 2 maja 2004 .

[62] Umowa w sprawie partnerstwa miasta Krapkowice (Rzeczpospolita Polska) z miastem Lipowa Lazne (Republika Czeska) [online], 2 maja 2004 .

[63] Umowa o partnerstwie międzyregionalnym Krapkowice – Rohatyn [online], 2 maja 2004 .

[64] WitoldW. Wośtak WitoldW., Krapkowice rozpoczynają współpracę ze słowackim miastem. Łączy ich dawna produkcja obuwia [online], Radio Opole, 7 października 2017 [dostęp 2020-08-29] (pol.).

[1]

Miasta na prawach powiatu	Opole
Miasta powiatowe	Brzeg Głubczyce Kędzierzyn-Koźle Kluczbork Krapkowice Namysłów Nysa Olesno Prudnik Strzelce Opolskie
Miasta gminne	Baborów Biała Byczyna Dobrodzień Głogówek Głuchołazy Gogolin Gorzów Śląski Grodków Kietrz Kolonowskie Korfantów Leśnica Lewin Brzeski Niemodlin Otmuchów Ozimek Paczków Praszka Prószków Strzeleczki Tułowice Ujazd Wołczyn Zawadzkie Zdzieszowice

Miasta	Gogolin Krapkowice Strzeleczki Zdzieszowice
Gminy miejsko-wiejskie	Gogolin Krapkowice Strzeleczki Zdzieszowice
Gmina wiejska	Walce

Przynależność wojewódzka	woj. śląskie (1945–50) woj. opolskie (1950–75)
Miasta (1945–75)	Krapkowice (do 1955 →) Opole (do 1948 →) Ozimek (od 1962)
Osiedla (1954–72)	Groszowice (1956–64) Ozimek (do 1962)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Chróścina (od 1952) Chrząstowice (Chrząsty) Czarnowąsy (do 1974) Dąbrówka Dolna (do 1954) Dobrzeń Wielki (Dobrzeń) Gosławice (do 1954) Groszowice (do 1954) Komprachcice Krapkowice (Chrapkowice) (do 1954) Kup (Kupy) (do 1954) Łubniany (Ługniany) Murów (od 1973) Nowa Wieś Królewska (do 1954) Ozimek Pokój Popielów Prószków (Pruszków) Przywory (1973–74) Tarnów Opolski (Tarnów) Turawa Wójtowa Wieś (do 1954) Wrzoski (do 1951) Zagwiździe (do 1954)
Gromady (1954–72)	Boguszyce (1954–72) Brynica (1954–61) Budkowice Stare (1954–72) Chmielowice (1954–61) Chróścice (1954–72) Chróścina (1954–72) Chrząstowice (1954–72) Czarnowąsy (1954–72) Dąbrówka Dolna (1954–72) Dębie (1954–61) Dobrzeń Wielki (1954–72) Domaradz (1954–61) Domecko (1954–59) Dylaki (1954–61) Gosławice (1954–61) Górki (1954–59) Grodziec (1954–61) Groszowice (1954–55) Grudzice (1954–72) Jełowa (1954–72) Komprachcice (1954–72) Krasiejów (1954–61) Kup (1954–72) Ligota Prószkowska (1954–59) Ligota Turawska (1954–72) Luboszyce (1954–72) Łubniany (1954–72) Malina (1954–59) Murów (1954–72) Ozimek (1954) Ozimek (1961–72) Pokój (1954–72) Polska Nowa Wieś (1954–68) Popielów (1954–72) Prószków (1954–72) Przywory (1954–72) Radomierowice (1954–59) Raszowa (1954–72) Rogów Opolski (1954–55 →) Schodnia Stara (1954–68) Sławice (1954–61) Stare Siołkowice (1954–72) Tarnów Opolski (1954–72) Turawa (1954–72) Węgry (1954–72) Winów (1959–72) Wójtowa Wieś (1954–59) Wróblin (1954–59) Żużela (1954–55 →) Żywocice (1954–55 →)

Przynależność wojewódzka	woj. opolskie
Miasta (1956–75)	Gogolin (od 1967) Krapkowice (← od 1956) Zdzieszowice (od 1962)
Osiedla (1956–72)	Gogolin (1958–66) Otmęt (← 1956–61) Zdzieszowice ((←) 1956–62)
Gromady (1956–72)	Brożec (← 1956–61) Dobra (← 1956–72) Gogolin (← 1956–72) Jasiona (← 1956–72) Kamień Śląski (← 1956–72) Komorniki (← 1956–59) Kórnica (← 1956–72) Krępna (← 1956–72) Malnie (← 1956–72) Racławiczki (← 1956–59) Rogów Opolski (← 1956–72) Rozkochów (← 1956–61) Strzeleczki (← 1956–72) Walce (← 1956–72) ~~Zdzieszowice~~(←~~1956~~) Zielina (← 1956–72) Żużela (← 1956–72) Żywocice (← 1956–72)
Gminy wiejskie (1973–75)	Gogolin Krapkowice Strzeleczki Walce Zdzieszowice