Igman (kompleks skoczni)

Igman

Punkt konstrukcyjny K112
Państwo	Bośnia i Hercegowina
Miejscowość	Sarajewo
Data otwarcia	1983
Igelit	brak
Rekord	116 m
(1984-02-18)	Matti Nykänen
Położenie na mapie Bośni i Hercegowiny Igman
43°46′06″N 18°15′02″E/43,768333 18,250556

Igman – kompleks skoczni narciarskich położony w masywie Igman w Górach Dynarskich, na południowy zachód od stolicy Bośni i Hercegowiny Sarajewa.

Skocznie posiadały punkty konstrukcyjne K112 i K90, a powstały z myślą o organizacji w Sarajewie XIV Zimowych Igrzysk Olimpijskich. Po igrzyskach okazjonalnie odbywały się na nich zawody pucharu Europy w skokach narciarskich. Obiekt popadł w ruinę podczas wojny w Bośni i Hercegowinie i mimo kilku projektów nie został do dziś odbudowany. Obecnie oba obiekty nie spełniają wymogów FIS.

Pierwotnie obok zachowanych do dziś skoczni znajdowały się także trzy mniejsze obiekty^[1].

W drugiej połowie lat 70. XX wieku Sarajewo rozpoczęło starania o organizacje w roku 1984 zimowych igrzysk olimpijskich. Kontrkandydatami położonego w ówczesnej Socjalistycznej Federacyjnej Republice Jugosławii miasta były szwedzki Göteborg oraz japońskie Sapporo^[2], które poprzednio gościło zimowe igrzyska w 1972 roku. Ostatecznie 18 maja 1978 roku w Atenach Międzynarodowy Komitet Olimpijski przyznał prawo goszczenia igrzysk Sarajewu, które zobowiązało się do wybudowania w przeciągu kolejnych lat nowoczesnego centrum sportów zimowych^[3]. Wśród argumentów przemawiających za Sarajewem była potrzeba stworzenia nowego centrum sportów zimowych w tym rejonie Europy^[4].

W następstwie decyzji MKOl lokalny komitet wybrał rejon Malo Polje w masywie Igman, popularny wśród amatorów biegów narciarskich, aby tam zbudować skocznie narciarskie^[5]. Jugosłowianie przygotowując ofertę olimpijską planowali zbudować dwie skocznie jako osobne obiekty, ale po przyznaniu praw zmieniono koncepcję i postanowiono zbudować jeden wspólny obiekt, który miał pozwolić na lepsze wykorzystanie po zakończeniu igrzysk^[5]. Projekt skoczni został przedstawiony 30 kwietnia 1979, a Rada Miasta Sarajewo zatwierdziła go we wrześniu tego samego roku^[5]. W październiku 1979 roku projekt został zaakceptowany przez Międzynarodową Federację Narciarską^[5]. W tym samym czasie rozpoczęto pierwsze prace związane z infrastrukturą drogową, która miała połączyć obiekty z miastem^[5].

Budowa skoczni oraz wieży sędziowskiej rozpoczęła się 1 lipca 1980 roku, a została zakończona 1 grudnia 1982^[5]. Od października 1982 do października 1983 trwały prace przy konstruowaniu wyciągu krzesełkowym^[5]. Pierwsze konkursy, będące próbą przedolimpijską, odbyły się na obiekcie Igman 12 i 13 lutego 1983 roku^[6].

 Zobacz też: Skoki narciarskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1984.

 Zobacz też: Kombinacja norweska na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1984.

Podczas igrzysk olimpijskich na skoczniach odbyły się dwa konkursy skoków, cieszące się bardzo dużym zainteresowaniem kibiców, których przybyło ok. 90 000^[5]. Zwycięzcą konkursu na skoczni dużej został Matti Nykänen, który wyprzedził Jensa Weißfloga oraz Pavla Ploca^[7]. Na skoczni normalnej wygrał Jens Weißflog, wyprzedzając Mattiego Nykänena oraz Jariego Puikkonena^[7]. Igman był także częścią rywalizacji w kombinacji norweskiej, która zakończyła się zwycięstwem Norwega Tom Sandberg, a srebro i brąz zdobyli Finowie: Jouko Karjalainen i Jukka Ylipulli^[8].

Po zmaganiach olimpijskich skocznia Igman gościła w kolejnych latach zawody pucharu Europy w skokach narciarskich (w sezonach 1984/1985, 1985/1986, 1987/1988, 1988/1989)^[6]. Ostatnie oficjalne zawody międzynarodowe odbyły się na skoczni Igman we wrześniu 1989 roku^[6].

Podczas trwającego w latach 1992–1995 oblężenia Sarajewa teren, na którym położone są skocznie był częścią strefy buforowej pomiędzy Republiką Serbską i terenami kontrolowanymi przez armie bośniacką. W rejonie skoczni także trwały walki. W trakcie wojny w Bośni i Hercegownie rejon skoczni był także miejscem walk. Po zakończeniu działań zbrojnych w rejonie masywu Igman powstały pomniki upamiętniające wydarzenia^[9].

Pierwsze plany odbudowy skoczni po działaniach wojennych wiązały się z wysunięciem kandydatury Sarajewa, w roku 1999, do organizacji igrzysk zimowych w 2010 roku^[10]. Projekt ten nie został jednak wcielony w życie, a Międzynarodowy Komitet Olimpijski nie przyjął bośniackiej kandydatury^[10][2]. W kolejnych latach plany modernizacji niszczejących skoczni (m.in. przesunięcie punktu K na 90 i 120 metr) miała współfinansować Unia Europejska, ale nie doszło to do skutku^[11][1].

Kolejne plany związane z remontem skoczni wiązał się z przyznaniem stolicy Bośni i Hercegowiny prawa do organizacji olimpijskiego festiwalu młodzieży w 2017 roku (EYOF)^[12]. Później Sarajewo zamieniło się z Erzurum w roli gospodarza zimowego EYOF-u i zamiast w 2017 roku zorganizowało edycję w 2019 roku^[13]. Ostatecznie w programie zawodów zabrakło skoków narciarskich oraz kombinacji norweskiej, ponieważ ze względów na duże koszty nie podjęto się remontu obiektów Igman.

Na początku 2020 roku Barcelona, chcąca ubiegać się o prawo do organizacji zimowych igrzysk w roku 2030, złożyła propozycję lokalnym władzom olimpijskim Bośni i Hercegowiny, aby w przypadku przyznania jej imprezy konkursy skoków narciarskich rozegrać w Sarajewie^[14]. Propozycja wynika z partnerstwa pomiędzy Barceloną i Sarajewem, a oprócz konkurencji klasycznych obejmowała także potencjalne rozegranie zawodów na odbudowanym torze bobslejowo-saneczkarskim na zboczu szczytu Trebević^[14].