Przejdź do zawartości

Carl Nielsen

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Carl Nielsen
Ilustracja
Carl Nielsen w 1931
Data i miejsce urodzenia

9 czerwca 1865
Sortelung

Data i miejsce śmierci

3 października 1931
Kopenhaga

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Odznaczenia
Komandor Orderu Danebroga (Dania) Komandor I Klasy Orderu Gwiazdy Polarnej (Szwecja) Komandor Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Komandor Orderu Korony Włoch Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Kawalerski I klasy Orderu Białej Róży Finlandii
Faksymile
Strona internetowa

Carl August Nielsen (ur. 9 czerwca 1865 w Sortelung k. Nørre Lyndelse, zm. 3 października 1931 w Kopenhadze[1]) – duński kompozytor, główny przedstawiciel muzyki duńskiej. Jego ojciec był malarzem pokojowym, który dorabiał jako muzykant grą na skrzypcach i kornecie, matka natomiast dobrze śpiewała.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodzony w biednej rodzinie, w małej miejscowości położonej niedaleko Odense, na wyspie Fionii. Mały Carl rozpoczął edukację muzyczną w wieku 8 lat, grał wtedy w miejscowej orkiestrze na skrzypcach, pobierał również lekcje w zakresie gry na trąbce. W tym okresie skomponował swój pierwszy utwór – polkę na skrzypce.

W 1884 przyjęto go do konserwatorium w Kopenhadze, gdzie studiował: grę na skrzypcach, teorię i historię muzyki, u V. Toftego, G. Matthisona-Hansena, J.P.E. Hartmanna, N. Gadego i O. Rosenhoffa.[2] W latach 1886–1905 był skrzypkiem w operze dworskiej w Kopenhadze. W 1908 został jej kierownikiem. W 1915 został dyrygentem Musikforeningen w Kopenhadze, a także profesorem tamtejszego konserwatorium. Mimo uwielbienia, jakim cieszył się w swej ojczyźnie, przez pewien czas reszta świata była na jego muzykę obojętna. Ostatnim własnym utworem, jaki usłyszał przez radio, był Koncert skrzypcowy nadany 1 października 1931. Dwa dni później zmarł, mając 66 lat.

Carl August Nielsen jest także autorem książek: Levende Musik („Żyjąca muzyka”) i Min fynske Barndom („Moje fiońskie dzieciństwo”).

Komponował symfonie, utwory kameralne, miniatury, pieśni, opery, a także - w duchu dbałości o rozwinięcie kultury muzycznej w kraju - proste pieśni dla szkół i kościołów.[2] Kompozycje Nielsena zostały skatalogowane w 1965 r. przez Dana Foga i Torbena Schousboe. Numer z Katalogu Foga oznaczany jest symbolem FS.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Najważniejsze dzieła

[edytuj | edytuj kod]

Symfonie

[edytuj | edytuj kod]
  • I symfonia g-moll, op. 7 (FS 16, 1890-1892)
  • II symfonia De fire Temperamenter (Cztery temperamenty), op. 16 (FS 29, 1901-1902)
  • III symfonia Sinfonia Espansiva, op. 27 (FS 60, 1910-1911)
  • IV symfonia Det Uudslukkelige (Nieugaszalna), op. 29 (FS 76, 1914-1916)
  • V symfonia, op. 50 (FS 97, 1921-1922)
  • VI symfonia Sinfonia Semplice (FS 116, 1924-1925)
  • opera biblijna Saul og David (Saul i Dawid) (FS 25, 1898-1901)
  • opera komiczna Maskarade (Maskarada) (FS 39, 1905)

Inne dzieła

[edytuj | edytuj kod]
  • Lille Suite a-moll na smyczki op. 1 (FS 6, 1888)
  • Koncert skrzypcowy op. 33 (FS 61, 1911)
  • Koncert fletowy (FS 119, 1926)
  • Koncert klarnetowy op. 57 (FS 129, 1928)
  • Helios uwertura (FS 32, 1903)
  • Pan i Syrinx utwór na orkiestrę (FS 87, 1917)
  • Hymnus amoris na chór (FS 21, 1896)
  • Foraar na chór op. 42 (FS 96, 1921)
  • Alladyn muzyka sceniczna (FS 89, 1919)
  • Symfonisk Suite na fortepian op. 8 (FS 19, 1894)
  • 29 małych preludiów na organy (FS 136, 1929)

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Carl Nielsen na stronie allmusic.com. allmusic.com. [dostęp 2011-05-17]. (ang.).
  2. a b Nielsen, Carl August [online], Polska Biblioteka Muzyczna [dostęp 2024-06-14] (pol.).
  3. a b c d e f Kraks Blå Bog. Kopenhaga: 1929, s. 712-713. (duń.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]