Buk wschodni

Buk wschodni
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bukowce
Rodzina	bukowate
Rodzaj	buk
Gatunek	buk wschodni
	Nazwa systematyczna
	Fagus orientalis Lipsky; Trudy Imp. S.-Peterburgsk. Bot. Sada 14: 300 (1898)
Synonimy
	Fagus hohenackeri Palib. ex Grossh.; Fagus hohenackeriana Palib.; Fagus macrophylla (Hohen. ex A.DC.) Koidz.; Fagus orientalis var. dentata V.V.Byalt & Firsov; Fagus pyramidalis Litv.; Fagus sylvatica var. macrophylla Hohen. ex A.DC.; Fagus sylvatica subsp. orientalis (Lipsky) Greuter & Burdet;
	Fagus hohenackeri Palib. ex Grossh.; Fagus hohenackeriana Palib.; Fagus macrophylla (Hohen. ex A.DC.) Koidz.; Fagus orientalis var. dentata V.V.Byalt & Firsov; Fagus pyramidalis Litv.; Fagus sylvatica var. macrophylla Hohen. ex A.DC.; Fagus sylvatica subsp. orientalis (Lipsky) Greuter & Burdet;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Buk wschodni (Fagus orientalis) – gatunek z rodziny bukowatych, często uznawany także za podgatunek buka zwyczajnego F. sylvatica subsp. orientalis^[5]. Zasięg obejmuje wschodnią część Półwyspu Bałkańskiego, Krym, Kaukaz, północną Turcję oraz północny Iran^[6].

Morfologia

Pokrój: Drzewo dorastające do 50 m wysokości^[6].
Liście: Długości do 12 cm lub rzadziej nawet dłuższe, odwrotnie jajowate, z 7–14 żyłkami drugiego rzędu (nerwami bocznymi)^[6].
Owoce: Orzeszki zamknięte w okrywie długości do 2 cm, na której wyrostki w dolnej części są listkowato spłaszczone i osiągają do 17 mm długości^[6].
Gatunki podobne: Buk zwyczajny – ma liście eliptyczne (najszersze w połowie, a nie w górnej części blaszki), z mniejszą liczbą (5–8) nerwów bocznych, okrywy owoców ma bez listkowato spłaszczonych wyrostków, kwiaty męskie z wąskimi listkami okwiatu (u buka wschodniego są one szerokotrójkątne)^[6].

Zmienność

Na terenach, gdzie występuje wspólnie z bukiem zwyczajnym, tworzy mieszańca o nazwie buk pośredni Fagus × taurica Popl.^[7], syn. Fagus × moesiaca (K.Malý) Czeczott^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-04] (ang.).
↑ ^a ^b Fagus orientalis Lipsky. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-26].
↑ Fagus orientalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Fagus. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-04]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste D-H. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 123-124. ISBN 83-01-12029-0.
↑ Fagus × taurica Popl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-26].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-04] (ang.).

[powo-3] Fagus orientalis Lipsky. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-26].

[iucn-4] Fagus orientalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[grin-5] Fagus. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-04]. (ang.).

[seneta-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste D-H. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 123-124. ISBN 83-01-12029-0.

[7] Fagus × taurica Popl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-26].

[1]