Atakamit

Atakamit
	Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	Cu2Cl(OH)3
Twardość w skali Mohsa	3-3,5
Przełam	muszlowy, schodkowy
Łupliwość	dokładna do doskonałej
Pokrój kryształu	pryzmatyczny, włóknisty, ziarnisty do zwartego, masywny
Układ krystalograficzny	rombowy
Właściwości mechaniczne	kruchy
Gęstość	3,8 g/cm3
	Właściwości optyczne
Barwa	szmaragdowozielona, trawiastozielona do czarnozielonej
Rysa	zielona
Połysk	szklisty lub diamentowy
Współczynnik załamania	nα = 1,831 nβ = 1,861 nγ = 1,880 (dwuosiowy)
Inne	dwójłomność: 0,049 pleochroizm: słaby dyspersja: silna
	Multimedia w Wikimedia Commons

Atakamit – minerał z grupy halogenków, chlorowodorotlenek miedzi^[2].

Jego nazwa pochodzi od do miejsca pochodzenia. Jest nim położona na północy Chile pustynia Atakama, jedno z najsuchszych miejsc na Ziemi. Atakamit występuje w postaci kryształów w układzie słupkowym, rombowym lub tabliczkowym^[1]. Tworzy także skupienia o pokroju włóknistym, igiełkowym, promienistym, listkowym^[3] lub groniastym^[2]. Jest przezroczysty lub półprzezroczysty^[4]. Rozpuszczalny w kwasie azotowym i amoniaku. Poprzez obecność miedzi zabarwia płomień na niebieskozielono^[3].

Powstały w ekstremalnych warunkach

Aby powstał atakamit, muszą być spełnione dwa warunki: suchy i pustynny klimat^[3] i obecność rud miedzi. W takich warunkach rudy ulegają utlenieniu, uwalniając miedź niezbędną do powstania atakamitu. Jest to zatem minerał wtórny, który często współwystępuje z chryzokolą, miedzią rodzimą, claringbullitem, connellitem, kuprytem, malachitem i brochantytem^[1].

Polimorfizm i asocjacje mineralne

Charakteryzuje się polimorfizmem, tzn. może występować w różnych postaciach, zachowując przy tym ten sam wzór chemiczny. Dwie najważniejsze postaci tego minerału to niebieski bottalackit, który krystalizuje się w układzie jednoskośnym (jego nazwa pochodzi od kopalni w Botallack w Kornwalii), oraz paratakamit, który przyjmuje barwę od żółtozielonej do ciemnozielonej, niemal czarnej i krystalizuje się w układzie heksagonalnym. Jeśli rudy miedzi ulegają przeobrażeniom w miejscach, gdzie nie jest dostatecznie sucho, powstają minerały podobne do atakamitu, lecz zawierające w swojej strukturze krystalicznej także wodę. Najważniejszy z nich to kalumetyt.

Miejsca występowania

Australia (Burra Burra, Wallaroo), Chile (Minas generosa e Herminia, Sierra Gorda, pustynia Atakama), Peru (Ika), USA (hrabstwo Pinal, Arizona), Włochy (Wezuwiusz), Rosja, Kazachstan^[3], Meksyk, Boliwia, Namibia, Wielka Brytania^[2]. W Polsce występuje w asocjacji z gipsem lub halitem z kopalni Rudna w Polkowicach.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Rupert Hochleitner: Minerały, kamienie szlachetne skały. Multico Oficyna Wydawnicza, 2022, s. 84. ISBN 978-83-7073-816-7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jerzy Żaba: Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów. Wydawnictwa Videograf SA, 2024, s. 48. ISBN 978-83-8293-231-7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Jan Parafiniuk: Atlas minerałów. Multico Oficyna Wydawnicza, 2019, s. 104. ISBN 978-83-7073-845-7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Atacamite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2025-02-17] (ang.).

Bibliografia

Minerały i kamienie szlachetne. ISBN 978-83-7813-150-2.

Linki zewnętrzne

The mineral atacamite. galleries.com - Minerals. [dostęp 2012-05-24]. (ang.).

[nazwa4-1] Rupert Hochleitner: Minerały, kamienie szlachetne skały. Multico Oficyna Wydawnicza, 2022, s. 84. ISBN 978-83-7073-816-7.

[nazwa5-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jerzy Żaba: Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów. Wydawnictwa Videograf SA, 2024, s. 48. ISBN 978-83-8293-231-7.

[nazwa2-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Jan Parafiniuk: Atlas minerałów. Multico Oficyna Wydawnicza, 2019, s. 104. ISBN 978-83-7073-845-7.

[mindat-4] Atacamite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2025-02-17] (ang.).

[1]