2WLs40/2WLs50
 2WLs50 w muzeum w Szreniawie | |
| Producent | |
|---|---|
| Lata budowy |
1954–1975 |
| Układ osi |
B |
| Wymiary | |
| Masa służbowa |
7800 kg |
| Długość |
4180 mm |
| Szerokość |
1620 mm |
| Wysokość |
2650 mm |
| Rozstaw osi skrajnych |
1200 mm |
| Średnica kół |
550 mm |
| Napęd | |
| Trakcja |
spalinowa |
| Typ silników |
S64L lub S324HL |
| Pojemność zbiorników paliwa |
136 l |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc znamionowa |
40 lub 50 KM |
| Maksymalna siła pociągowa |
1900 kG |
| Rodzaj przekładni |
mechaniczna |
| Prędkość konstrukcyjna |
16 lub 17 km/h |
| Nacisk osi na szyny |
3,9 t |
| System hamulca |
ręczny dźwigniowy |
| Parametry użytkowe | |
| Rozstaw szyn |
750, 785, 900 mm |
| Minimalny promień łuku |
14 m |
2WLs40 i 2WLs50 – polskie wąskotorowe lokomotywy spalinowe na tor szerokości 750–900 mm, przeznaczone dla górnictwa i przemysłu, produkowane w latach 1954–1975 przez ZNTK Poznań. Obie wersje różniły się zastosowanym silnikiem wysokoprężnym, o mocy 40 lub 50 KM.
Historia i opis
[edytuj | edytuj kod]Lokomotywa 2WLs40 została opracowana przez Biuro Techniczne Fabryki Lokomotyw (Fablok) w Chrzanowie jesienią 1954 roku, jako wersja pochodna lokomotywy WLs40 na szerszy tor 750 mm[1]. Miała takie same zespoły mechaniczne i ogólną konstrukcję, a różnicę stanowiły większe rozmiary z uwagi na większą skrajnię, i odmienny wygląd, z obudową silnika i powiększoną budką maszynisty w formie prostopadłościanów[2]. Rozstaw osi zwiększono o 20 cm, z kolei dzięki poszerzeniu lokomotywy ostoja została skrócona w tylnej części o 20 cm i o tyle zmalała długość całkowita. Powiększono budkę, która stała się szersza o 18 cm i wyższa[1]. Długość całkowita lokomotywy wynosiła 4180 mm, a bez sprzęgów 3760 mm[3].
Napęd pierwszej wersji 2WLs40 stanowił silnik wysokoprężny S-64L o mocy nominalnej 40 KM, produkowany przez Wytwórnię Silników Wysokoprężnych w Andrychowie[2]. Silnik chłodzony był cieczą, średnica cylindra wynosiła 110 mm, skok tłoka 160 mm, moc nominalną osiągał przy 1000 obr./min, a maksymalnie osiągał moc 44 KM[4]. Silnik połączony był z czterobiegową skrzynią mechaniczną L8, stanowiącą rozwinięcie licencyjnej przekładni Deutz[5]. Napęd był przenoszony na koła tylnej osi za pomocą ślepego wału z korbami Halla i korbowodami, a na przednią oś za pomocą wiązarów[2]. Za skrzynią biegów była przekładnia rewersowa, umożliwiająca jazdę wstecz[2]. Zestawy kołowe były osadzone w łożyskach ślizgowych. Silnik można było uruchamiać rozrusznikiem elektrycznym lub korbą[2]. Lokomotywy były wyposażone w dzwon sygnałowy i gwizdawkę spalinową[2]. Oznaczenie fabryczne 2WLs40 oznaczało „Wąskotorowa Lokomotywa spalinowa” o mocy 40 KM, a 2 stanowiło wyróżnik wersji na szerszy tor[6].
Po prototypie z 1954 roku, lokomotywy 2WLs40 produkowano seryjnie w ZNTK Poznań od 1957 roku[a]. Od 1960 roku produkowano równolegle wersję z ekonomiczniejszym i mocniejszym silnikiem S-324HL o mocy 50 KM, oznaczoną 2WLs50[b]. Silnik chłodzony był cieczą, średnica cylindra wynosiła 120 mm, skok tłoka 160 mm, moc nominalną osiągał przy 1200 obr./min, a maksymalnie osiągał moc 54 KM[4].
Produkcja i eksploatacja
[edytuj | edytuj kod]_Travelarz.jpg)
Podaje się w literaturze, że od 1954 do 1975 roku zbudowano 47 egzemplarzy 2WLs40 i 153 egzemplarze 2WLs50[3][2]. Z powodu braków i nieścisłości w zachowanej dokumentacji, informacje o produkcji tych lokomotyw mogą być jednak niepewne, zwłaszcza że miały one numery fabryczne naprzemienne z WLs40/50 i bywały oznakowane takim symbolem, co stwarza możliwość pomyłek[7].
Podstawowym modelem była lokomotywa na tor szerokości 750 mm, lecz budowano je także zależnie od zamówień na tor szerokości 785 mm, dla kolei górnośląskich[2]. Używane były głównie w kopalniach węgla kamiennego do transportu powierzchniowego, rzadziej w hutach, cukrowniach, kamieniołomach i innych zakładach[8]. Wykonano także przynajmniej 11 lokomotyw na tor 900 mm, z tego trzy dla kolei w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie[8].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tak podaje Zintel 1999 ↓, s. 29, jednakże Pokropiński 2009 ↓, s. 155 wymienia w zestawieniu lokomotywę 2WLs40-461 produkcji 1956 roku.
- ↑ Zintel 1999 ↓, s. 29 i za nim Pokropiński 2009 ↓, s. 152 podają, że 2WLs50 produkowano od 1964 roku, jednakże w zestawieniu na s. 157–159 Pokropiński wymienia lokomotywy 2WLs50 już w latach 1960–1963, produkowane równolegle z 2WLs40.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Zintel 1999 ↓, s. 28-29.
- ↑ a b c d e f g h Pokropiński 2009 ↓, s. 152.
- ↑ a b Zintel 1999 ↓, s. 29.
- ↑ a b Pokropiński 2009 ↓, s. 152, 208.
- ↑ Pokropiński 2009 ↓, s. 35–36, 148.
- ↑ Pokropiński 2009 ↓, s. 14, 152.
- ↑ Pokropiński 2009 ↓, s. 7, 154-164, fotografia s. 153.
- ↑ a b Pokropiński 2009 ↓, s. 154-164.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bogdan Pokropiński: Lokomotywy spalinowe produkcji polskiej. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2009. ISBN 978-83-206-1731-3. OCLC 751021126.
- Krzysztof Zintel. Wąskotorowe lokomotywy spalinowe budowane w ZNTK Poznań. „Świat Kolei”. nr 2/1999, 1999.