Jan Paweł II

Szablon:DisambigRP

{{{rodzaj}}}
{{{imię}}}

Karol Józef Wojtyła

{{{tytuły}}}
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{podpis grafiki}}}]] {{{podpis grafiki}}}
Data i miejsce urodzenia	{{{data urodzenia}}} {{{miejsce urodzenia}}}
Data i miejsce śmierci	{{{data śmierci}}} {{{miejsce śmierci}}}
Czczony przez	{{{kościół}}}
Beatyfikacja	{{{data beatyfikacji}}} {{{miejsce beatyfikacji}}} przez {{{beatyfikujący}}}
Kanonizacja	{{{data kanonizacji}}} {{{miejsce kanonizacji}}} przez {{{kanonizujący}}}
Wspomnienie	{{{wspomnienie}}}
Atrybuty	{{{atrybuty}}}
Patron	{{{patron}}}
Szczególne miejsca kultu	{{{miejsce kultu}}}
[[Plik:{{{faksymile}}}|130x100px|alt=Faksymile|{{{opis faksymile}}}]] {{{opis faksymile}}}

{{Święty infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | beatyfikujący = | miejsce kanonizacji = | data urodzenia = | patron = | kanonizujący = | miejsce beatyfikacji = | data kanonizacji = | rodzaj = | miejsce kultu = | podpis grafiki = | atrybuty = | faksymile = | data beatyfikacji = | miejsce śmierci = | tytuły = | wspomnienie = | imię = | data śmierci = | kościół = | grafika = | miejsce urodzenia = | opis faksymile = Nieznane pola: "Wspomnienie", "Portret", "Miejsce_śmierci", "Data_urodzenia", "Kanonizowana_przez", "quote", "Patron", "Patronka", "Atrybuty", "Beatyfikowana_przez", "Kanonizowany_przez", "Miejsce_kultu", "Miejsce_kanonizacji", "Data_kanonizacji", "zdjęcie podpis", "Beatyfikowany_przez", "Imię", "Miejsce_urodzenia", "Data_śmierci", "Miejsce_beatyfikacji", "Kościół", "Data_beatyfikacji", "Tytuły" oraz "opis zdjęcia".

Jan Paweł II

Totus Tuus Cały Twój
Data urodzenia	18 maja 1920
Data śmierci	2 kwietnia 2005
Miejsce pochówku	bazylika św. Piotra, ?↗
Arcybiskup metropolita krakowski
Okres sprawowania	1964–1978
Papież
Okres sprawowania	1978–2005
Wyznanie	katolickie
Kościół	łaciński
Diakonat	20 października 1946
Prezbiterat	1 listopada 1946
Nominacja biskupia	4 lipca 1958
Sakra biskupia	28 września 1958
Kreacja kardynalska	26 czerwca 1967 Paweł VI
Kościół tytularny	S. Cesareo in Palatio
Pontyfikat	16 października 1978
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach
Wiadomości w Wikinews
Strona internetowa

{{Duchowny infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | alt grafiki = | faksymile = | imię i nazwisko org = | miejsce pochówku = | kraj działania = | opis faksymile = Nieznane pola: "imię przybrane oryginalne", "imię i nazwisko oryginalne" oraz "państwo".

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	28 września 1958
Miejscowość	Kraków
Miejsce	archikatedra krakowska
Konsekrator	Eugeniusz Baziak
Współkonsekratorzy	Franciszek Jop Bolesław Kominek
Konsekrowani biskupi Józef Rozwadowski 24 listopada 1968 Stanisław Smoleński 5 kwietnia 1970 Albin Małysiak 5 kwietnia 1970 Paweł Socha 26 grudnia 1973 Józef Marek 27 grudnia 1973 Franciszek Macharski 6 stycznia 1979 Justo Mullor García 27 maja 1979 Alfio Rapisarda 27 maja 1979 Achille Silvestrini 27 maja 1979 Samuel Djoundrine 27 maja 1979 Rubén López Ardón 27 maja 1979 Paulino Lukudu Loro 27 maja 1979 Vincent Mojwok Nyiker 27 maja 1979 Armido Gasparini 27 maja 1979 Michael Kenny 27 maja 1979 José Cardoso Sobrinho 27 maja 1979 Gerhard Ludwig Goebel 27 maja 1979 Décio Pereira 27 maja 1979 Fernando Penteado 27 maja 1979 Girolamo Grillo 27 maja 1979 Paciano Aniceto 27 maja 1979 Alan Basil de Lastic 27 maja 1979 William Thomas Larkin 27 maja 1979 John Joseph O'Connor 27 maja 1979 Jean-Marie Lafontaine 27 maja 1979 Ladislau Biernaski 27 maja 1979 Newton Holanda Gurgel 27 maja 1979 Matthew Harvey Clark 27 maja 1979 Alejandro Karmelic 27 maja 1979 Pedro Magugat 27 maja 1979 Ramón López Carrozas 27 maja 1979 Jozef Tomko 15 września 1979 Myrosław Lubacziwśkyj 12 listopada 1979 Giovanni Coppa 6 stycznia 1980 Carlo Maria Martini 6 stycznia 1980 Christian Wiyghan Tumi 6 stycznia 1980 Marcel Bam'ba Gongoa 4 maja 1980 Louis Nkinga Bondala 4 maja 1980 Laurent Monsengwo Pasinya 4 maja 1980 Paride Taban 4 maja 1980 Roger Mpungu 4 maja 1980 Michel Gagnon 4 maja 1980 Dominique Kimpinde Amando 4 maja 1980 Joseph Nduhirubusa 4 maja 1980 Vicente Joaquim Zico 6 stycznia 1981 Sergio Goretti 6 stycznia 1981 Giulio Sanguineti 6 stycznia 1981 Francesco Voto 6 stycznia 1981 Gregory Obinna Ochiagha 6 stycznia 1981 Anicetus Sinaga 6 stycznia 1981 Lucas Luis Dónnelly 6 stycznia 1981 Filippo Giannini 6 stycznia 1981 Ennio Appignanesi 6 stycznia 1981 Martino Scarafile 6 stycznia 1981 Alessandro Plotti 6 stycznia 1981 Stanisław Szymecki 12 kwietnia 1981 Charles Vandame 6 stycznia 1982 John Bulaitis 6 stycznia 1982 Traian Crisan 6 stycznia 1982 Charles Kweku Sam 6 stycznia 1982 Thomas Joseph O’Brien 6 stycznia 1982 Antônio Guimarães Rezende 6 stycznia 1982 Francis Adeodatus Micallef 6 stycznia 1982 Anthony Milone 6 stycznia 1982 Salim Sayegh 6 stycznia 1982 Virgilio Noè 6 marca 1982 Dominik Hrušovský 6 stycznia 1983 Francesco Monterisi 6 stycznia 1983 Paolo Romeo 6 stycznia 1984 Kazimierz Górny 6 stycznia 1985 Beniamino Stella 5 września 1987 Erwin Josef Ender 5 kwietnia 1990 Antonio Franco 26 kwietnia 1992 Tadeusz Pieronek 26 kwietnia 1992 Tadeusz Rakoczy 26 kwietnia 1992 Crescenzio Sepe 26 kwietnia 1992 Carlo Maria Viganò 26 kwietnia 1992 Alojzij Uran 6 stycznia 1993 Claudio Maria Celli 6 stycznia 1996 Francisco Pérez González 6 stycznia 1996 Luciano Pacomio 6 stycznia 1997 Jean-Claude Périsset 6 stycznia 1997 Paolo Sardi 6 stycznia 1997 Wiktor Skworc 6 stycznia 1998 Stanisław Dziwisz 19 marca 1998 Piero Marini 19 marca 1998 James Michael Harvey 19 marca 1998 Diarmuid Martin 6 stycznia 1999 Giuseppe Pasotto 6 stycznia 2000 Angelo Amato 6 stycznia 2003 Ján Babjak 6 stycznia 2003 Calogero La Piana 6 stycznia 2003 Pedro López Quintana 6 stycznia 2003 Celestino Migliore 6 stycznia 2003
Współkonsekrowani biskupi Stefan Bareła 8 stycznia 1961 Jan Pietraszko 15 kwietnia 1963 Władysław Rubin 29 listopada 1964

Jan Paweł II (łac. Ioannes Paulus II), właśc. Karol Józef Wojtyła (ur. 18 maja 1920 w Wadowicach, zm. 2 kwietnia 2005 w Watykanie) – błogosławiony Kościoła katolickiego, polski biskup rzymskokatolicki, biskup pomocniczy krakowski a następnie arcybiskup metropolita krakowski, kardynał, 264. papież i 6. suwerenny władca Państwa Watykańskiego (16 października 1978 – 2 kwietnia 2005), kawaler Orderu Orła Białego.

Poeta i poliglota, a także aktor, dramaturg i pedagog. Filozof historii, fenomenolog, mistyk i przedstawiciel personalizmu chrześcijańskiego.

Karol Wojtyła urodził się w Wadowicach 18 maja 1920 jako drugi syn Karola Wojtyły i Emilii z Kaczorowskich. Ród Wojtyłów wywodzi się z Czańca k. Kęt i Lipnika . Ród Kaczorowskich pochodzi z Michalowa k. Szczebrzeszyna^[4].

Karol Wojtyła został ochrzczony w kościele parafialnym 20 czerwca 1920 roku przez księdza Franciszka Żaka, kapelana wojskowego. Rodzicami chrzestnymi Karola Wojtyły byli Józef Kuczmierczyk, szwagier Emilii Wojtyły, i jej siostra, Maria Wiadrowska^[5].

Zachowały się relacje, że rodzice nadali przyszłemu papieżowi imię Karol na cześć Karola Habsburga. Drugie imię Józef, miało zostać nadane na cześć Franciszka Józefa. Papież spotkał się kiedyś z Zytą Burbon-Parmeńską, żoną ostatniego cesarza Austrii Karola I Habsburga, witając ją słowami „Miło mi powitać cesarzową mojego ojca”. W rodzinie Wojtyłów silna była więź sympatii z Austrią. Ostatnim błogosławionym, którego Jan Paweł II wyniósł na ołtarze, był właśnie ostatni cesarz Austrii bł. Karol I Habsburg^[6][a].

Rodzina Wojtyłów żyła skromnie. Jedynym źródłem utrzymania była pensja ojca – wojskowego urzędnika w Powiatowej Komendzie Uzupełnień w stopniu porucznika. Matka pracowała dorywczo jako szwaczka. Edmund, brat Karola, po ukończeniu wadowickiego gimnazjum studiował medycynę w Krakowie i został lekarzem. Wojtyłowie mieli jeszcze jedno dziecko – Olgę, która zmarła zaraz po urodzeniu w 1914 w Krakowie. Papież wspominał ją w opublikowanym po śmierci testamencie – na równi z rodzicami i bratem. Fakt urodzin i śmierci starszej siostry Papieża ujawnił francuski dziennikarz i filozof André Frossard, autor wydanej w 1982 roku książki Nie lękajcie się! Rozmowy z Janem Pawłem II.

W dzieciństwie Karola nazywano najczęściej zdrobnieniem imienia – Lolek. Uważano go za chłopca utalentowanego i wysportowanego. Regularnie grał w piłkę nożną oraz jeździł na nartach. Bardzo ważnym elementem życia Karola były wycieczki krajoznawcze, a także spacery po okolicy Wadowic. W większości wycieczek towarzyszył mu ojciec.

Jego matka zmarła 13 kwietnia 1929 roku, w wieku 45 lat. Trzy lata później, 5 grudnia 1932, w wieku 26 lat zmarł na szkarlatynę Edmund.

Od września 1930 roku, po zdaniu egzaminów wstępnych, Karol Wojtyła rozpoczął naukę w 8-letnim Państwowym Gimnazjum Męskim im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Według jego katechetów, wyróżniała go wówczas ogromna wiara. W pierwszej klasie ks. Kazimierz Figlewicz zachęcił go do przystąpienia do kółka ministranckiego, którego stał się prezesem. Katecheta ten miał znaczny wpływ na rozwój duchowy młodego Karola Wojtyły. Jednym z nauczycieli Karola Wojtyły i jego wychowawcą był Mirosław Moroz (1893–1940)^[7], w 1940 roku zamordowany w Katyniu^[8].

Podczas nauki w gimnazjum Karol zainteresował się teatrem – występował w przedstawieniach Kółka Teatralnego stworzonego przez polonistów z wadowickich gimnazjów: żeńskiego im. Michaliny Mościckiej i męskiego im. Marcina Wadowity (zobacz też: Dramaturgia, teatr).

14 maja 1938 Karol Wojtyła zakończył naukę w gimnazjum otrzymując świadectwo maturalne z oceną celującą, która umożliwiała podjęcie studiów na większości uczelni bez egzaminów wstępnych. Karol Wojtyła wybrał studia polonistyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia rozpoczął w październiku 1938 roku.

W pierwszym roku studiów Wojtyła przeprowadził się wraz z ojcem do rodzinnego domu matki przy ul. Tynieckiej 10 w Krakowie. Pozostał wierny swej pasji – piłce nożnej, uczęszczał na mecze Cracovii. Od października 1938 do lutego 1941 roku Karol Wojtyła studiował, uczęszczał na spotkania grupy literackiej, a także tworzył poezję. W lutym 1940 poznał Jana Tyranowskiego który prowadził dla młodzieży męskiej koło wiedzy religijnej. Uczestniczący w nim Wojtyła poznał wówczas i po raz pierwszy czytał pisma św. Jana od Krzyża.

18 lutego 1941 roku po długiej chorobie zmarł ojciec Karola Wojtyły. W 1942 i 1943, jako reprezentant krakowskiej społeczności akademickiej, udawał się do Częstochowy, by odnowić śluby jasnogórskie.

Wojna odebrała Karolowi Wojtyle możliwość kontynuowania studiów, zaczął więc pracować jako pracownik fizyczny w zakładach chemicznych Solvay. Początkowo od jesieni 1940 przez rok w kamieniołomie w Zakrzówku, a potem w oczyszczalni wody w Borku Fałęckim. W tym okresie Wojtyła związał się z Unią.

Jesienią roku 1941 Karol Wojtyła wraz z przyjaciółmi założył Teatr Rapsodyczny, który swoje pierwsze przedstawienie wystawił 1 listopada 1941. Rozstanie Wojtyły z teatrem nastąpiło nagle w roku 1942, gdy postanowił studiować teologię i wstąpił do tajnego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie, gdzie 1 listopada 1946^[9] otrzymał święcenia kapłańskie. W tym samym czasie rozpoczął w konspiracji studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W okresie od kwietnia 1945 do sierpnia 1946 roku Karol Wojtyła pracował na uczelni jako asystent i prowadził seminaria z historii dogmatu.

Był to też okres rozwoju literackiego Karola Wojtyły. Pierwszy zbiór wierszy Renesansowy psałterz, powstały 1939 roku (wydany w 1999), ma jeszcze charakter poetyckich pierwocin; jest też wyrazem hołdu dla wielkiej tradycji, w tym dla Jana Kochanowskiego. Podczas wojny powstał, między innymi, poemat Pieśń o Bogu ukrytym, o charakterze wizyjnym i mistycznym, nawiązujący twórczo do św. Jana od Krzyża. Tworzył poezję metafizyczną.

13 października 1946 roku alumn Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie Karol Wojtyła został subdiakonem, a tydzień później diakonem. 1 listopada 1946 roku kardynał Adam Stefan Sapieha wyświęcił Karola Wojtyłę na księdza. 2 listopada jako neoprezbiter odprawił mszę św. prymicyjną w krypcie św. Leonarda w katedrze na Wawelu. 15 listopada Karol Wojtyła wraz z klerykiem Stanisławem Starowieyskim poprzez Paryż wyjechał do Rzymu, aby kontynuować studia na Papieskim Międzynarodowym Athenaeum Angelicum (obecnie Papieski Uniwersytet Świętego Tomasza z Akwinu (Angelicum)) w Rzymie. Przez okres studiów zamieszkiwał w Kolegium Belgijskim, gdzie poznał wielu duchownych z krajów frankofońskich oraz z USA. W 1948 roku ukończył studia z dyplomem summa cum laude.

Pod kierunkiem wybitnego teologa, dominikanina Reginalda Garrigou-Lagrange’a napisał po łacinie rozprawę doktorską Zagadnienie wiary u świętego Jana od Krzyża (tytuł oryginału: Doctrina de fide apud S. Ioannem de Cruce^[10]). Dla potrzeb doktoratu nauczył się języka hiszpańskiego, by czytać teksty renesansowego mistyka w oryginale. Z powodu braku funduszy na wydanie rozprawy drukiem nie uzyskał stopnia doktorskiego. Tytuł ten został mu przyznany na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w grudniu 1948 r. na podstawie tej samej dysertacji.

W lipcu 1948, na okres Karol Wojtyła został skierowany do pracy w parafii Niegowić, gdzie spełniał zadania wikariusza i katechety. Wolny czas starał się spędzać z młodzieżą na łonie natury. W sierpniu 1949 roku Karol Wojtyła został przeniesiony do parafii św. Floriana w Krakowie^[11]. Tam założył mieszany chorał gregoriański. Nadal wyprawiał się na wycieczki z młodzieżą. Podczas wielu wycieczek ksiądz Wojtyła starał się zmylić ówczesną milicję, dlatego zdejmował sutannę i powiedział, że mogą go nazywać „wujkiem”.

W 1951 po śmierci kardynała Sapiehy, Karol Wojtyła został skierowany na urlop w celu ukończenia pracy habilitacyjnej. Dużo uwagi poświęcał także pracy publicystycznej, pisał eseje filozoficzne (np. Personalizm tomistyczny – o Tomaszu z Akwinu, O humanizmie św. Jana od Krzyża) i szkice. Często publikował w krakowskich periodykach katolickich: miesięczniku „Znak” i „Tygodniku Powszechnym”. W związku z habilitacją podjął systematyczne studia nad myślą etyczną fenomenologa Maxa Schelera, którego pisma czytał w oryginale niemieckim. Pisał wiele m.in. na temat chrześcijańskiej etyki seksualizmu. Dnia 12 grudnia 1953 jego praca Ocena możliwości oparcia etyki chrześcijańskiej na założeniach systemu Maksa Schelera [taka spolszczona wersja imienia w tytule] została przyjęta jednogłośnie przez Radę Wydziału Teologicznego UJ, jednak Wojtyła nie uzyskał habilitacji z powodu odmowy Ministerstwa Oświaty.

Karol Wojtyła powrócił do przerwanych obowiązków. Wykładał m.in. w seminariach diecezji: krakowskiej, katowickiej i częstochowskiej (mieściły się one wszystkie w Krakowie) oraz na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Jego wykłady obejmowały głównie teologię moralną i etykę małżeńską, ale ogarniały też szeroko pojętą historię filozofii. Były precyzyjne i trudne, Wojtyła ujmował jednak studentów jako profesor wprawdzie wymagający, lecz życzliwy, otwarty na rozmowę i sprawiedliwy.

4 lipca 1958 r. Karol Wojtyła został mianowany biskupem tytularnym Ombrii, a także biskupem pomocniczym Krakowa. Konsekracji biskupiej ks. Karola Wojtyły dokonał 28 września 1958 w katedrze na Wawelu metropolita krakowski i lwowski, arcybiskup Eugeniusz Baziak. Współkonsekratorami byli biskupi Franciszek Jop i Bolesław Kominek. W 1962 roku został krajowym duszpasterzem środowisk twórczych i inteligencji. Na okres biskupstwa Karola Wojtyły przypadły także obrady Soboru Watykańskiego II, w których aktywnie uczestniczył^[12]. Już w tym okresie bardzo dużo czasu poświęcał na podróże zagraniczne w celach ewangelizacyjnych i religijnych.

Jako biskup przyjął, zgodnie z obyczajem, hasło przewodnie swej posługi, które brzmiało: Totus Tuus (łac. Cały Twój). Kierował je do Matki Chrystusa. Inspiracją stał się barokowy pisarz ascetyczny, francuski św. Ludwik Maria Grignion de Montfort i jego książka Traktat o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny, z której Wojtyła przejął koncepcję „niewolnictwa duchowego”, rozumianą jako dobrowolne i ufne oddanie się w opiekę Matce Boskiej.

13 stycznia 1964, półtora roku po śmierci swego poprzednika, arcybiskupa Eugeniusza Baziaka, Karol Wojtyła został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim. Podczas konsystorza z 26 czerwca 1967 został nominowany kardynałem. 28 czerwca 1967 roku otrzymał w Kaplicy Sykstyńskiej od papieża Pawła VI czerwony biret, a jego kościołem tytularnym stał się kościół św. Cezarego Męczennika na Palatynie.

Jako biskup diecezji krakowskiej wizytował parafie, odwiedzał klasztory (w tym zgromadzenie albertynów, założone przez św. Adama Chmielowskiego, Brata Alberta). W 1965 otworzył proces beatyfikacyjny siostry Faustyny Kowalskiej, z której Dzienniczkiem oraz orędziem Miłosierdzia Bożego zapoznał się wcześniej. Spotykał się z inteligencją krakowską, zwłaszcza ze środowiskiem naukowym i artystycznym. Ponadto jeździł na Podhale i w Tatry.

Ogłosił drukiem (pod pseudonimem Andrzej Jawień) dramaty: Przed sklepem jubilera i jak misterium ujęte Promieniowanie ojcostwa, także poematy. W 1969 wydał filozoficzną monografię z zakresu antropologii Osoba i czyn, a w 1972 – książkę o II Soborze Watykańskim. Pomimo obowiązków duszpasterskich systematycznie prowadził wykłady na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, kształtując tam swą szkołę badawczą z zakresu etyki. Według świadectwa Tadeusza Nowaka, kardynał Wojtyła w 1970 roku był przeciwny rozsyłaniu i czytaniu w diecezji krakowskiej listu pasterskiego, który Episkopat Polski przygotowywał na 50. rocznicę wojny polsko-bolszewickiej^[13].

Zyskał dojrzałość jako myśliciel, sięgając do rozległej tradycji filozoficznej (grecka etyka klasyczna, św. Tomasz z Akwinu, fenomenologia), lecz też do Biblii i do mistyki (zawsze mu bliski święty Jan od Krzyża) i budując harmonijnie koncepcję zarówno z filozofii jak i teologii: człowieka jako integralnej osoby. Człowiek jest zadomowiony pośród świata jako byt cielesno-duchowy, otwarty na transcendencję, a godność i wolność dał mu Bóg. Tym sposobem Wojtyła stał się wybitnym przedstawicielem personalizmu. W filozofii reprezentował neotomizm fenomenologizujący. Swoje poglądy stosował też i przedstawiał w pracy duszpasterskiej.

Stał się znanym poza Polską autorytetem. Był obok prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego, najważniejszą postacią Episkopatu Polski. Z „prymasem Tysiąclecia” (bo tak nazywał kard. Wyszyńskiego) ściśle współpracował, okazując szacunek dla jego doświadczenia i mądrości. Jako kardynał odbywał podróże zagraniczne, zapraszany też przez środowiska uniwersyteckie. Wiosną 1976 papież Papież Paweł VI zaprosił go do Watykanu, by w dniach 7-13 marca głosił tam rekolekcje wielkopostne (wydane później w publikacji książkowej).

Na zwołanym po śmierci Jana Pawła I drugim konklawe w roku 1978 Wojtyła został wybrany na papieża i przybrał imię Jana Pawła II. Wynik wyboru ogłoszono 16 października o godzinie 16:16. Formalna inauguracja pontyfikatu miała miejsce w trakcie mszy św. na placu Św. Piotra 22 października 1978^[14].

Od 14 marca 2004 roku pontyfikat Jana Pawła II jest uznawany za najdłuższy, po pontyfikacie Świętego Piotra i bł. Piusa IX. Był papieżem przez 26 i pół roku (9666 dni). Długość jego pontyfikatu podkreśla także kontrast z papiestwem jego poprzednika Jana Pawła I, który papieżem był jedynie 33 dni.

Jan Paweł II beatyfikował i kanonizował o wiele więcej osób niż jakikolwiek poprzedni papież. Ogłosił błogosławionymi w sumie 1338 osób, kanonizował 482 świętych podczas 51 uroczystości^[15]. Trudno powiedzieć, czy kanonizował więcej świętych niż wszyscy poprzedni papieże razem wzięci, ponieważ wiele zapisów wczesnych kanonizacji jest niekompletnych, zaginionych lub niedokładnych.

Podczas swego pontyfikatu Jan Paweł II powołał więcej kardynałów niż którykolwiek z jego poprzedników. Na dziewięciu konsystorzach papież kreował kardynałami 231 duchownych katolickich (zobacz też: Kardynałowie z nominacji Jana Pawła II).

W 1989 roku Jan Paweł II otrzymał, wyjątkowo jako jedyny laureat, nagrodę Wiktora przyznawaną przez Akademię Telewizyjną (Wiktory 1989).

Podczas jego pontyfikatu ponad 300 milionów ludzi przeszło na katolicyzm^{[potrzebny przypis]}.

Osobistym sekretarzem Jana Pawła II przez cały pontyfikat był Stanisław Dziwisz, obecnie kardynał. Jego drugim osobistym sekretarzem był natomiast Mieczysław Mokrzycki.

Jan Paweł II był pierwszym papieżem z Polski, jak również pierwszym po 455 latach (od czasu pontyfikatu Hadriana VI) biskupem Rzymu, niebędącym Włochem. Wielokrotnie sam przywoływał spełnione proroctwo Juliusza Słowackiego z wiersza „Słowiański papież”. Wybór na głowę Kościoła osoby z kraju komunistycznego wpłynął znacząco na wydarzenia w Europie Wschodniej i Azji w latach 80. XX wieku.

13 maja 1981 roku, podczas audiencji generalnej na placu Św. Piotra w Rzymie o godzinie 17:19, Jan Paweł II został postrzelony przez tureckiego zamachowca Mehmeta Alego Agcę w brzuch oraz rękę. Jak ustalili śledczy, chwilę wcześniej Ali Ağca mierzył w jego głowę. Jan Paweł II schylił się wtedy do małej dziewczynki (Sara Bartoli) i wziął ją na ręce. Zamachowiec opóźnił oddanie strzału prawdopodobnie dlatego, że dziewczynka którą papież trzymał na rękach lekko przysłoniła go co uniemożliwiło zamachowcowi dokładne wycelowanie. Ranny papież osunął się w ramiona stojącego za nim sekretarza Dziwisza. Ochrona przewiozła Jana Pawła II do kliniki Gemelli, gdzie poddano papieża sześciogodzinnej operacji. Do pełni zdrowia jednak nigdy nie wrócił. Papież wierzył, że swoje ocalenie nie zawdzięczał tylko szczęściu. Wyraził to słowami: Jedna ręka strzelała, a inna kierowała kulę. Wierni dostrzegli pewien związek. Zamach miał miejsce 13 maja, podobnie jak pierwsze objawienie Matki Boskiej w Fátimie w roku 1917. Jan Paweł II spędził na rehabilitacji w szpitalu 22 dni. Potem wielokrotnie cierpiał z powodu różnorodnych dolegliwości będących następstwem postrzału. Papież nigdy nie ukrywał swoich niedomagań przed wiernymi, ukazując wszystkim oblicze zwykłego człowieka poddanego cierpieniu.

Charakterystycznym elementem pontyfikatu Jana Pawła II były podróże zagraniczne. Odbył ich 104, odwiedzając wszystkie zamieszkane kontynenty. W wielu miejscach, które odwiedził, nigdy przedtem nie postawił stopy żaden papież. Był m.in. pierwszym papieżem, który odwiedził Wielką Brytanię (od roku 1534 Kościół Anglii nie uznaje władzy zwierzchniej Stolicy Apostolskiej). Mimo wielu zabiegów nie udało mu się jednak odbyć pielgrzymki do Rosji, prawdopodobnie ze względu na niechęć ze strony patriarchatu moskiewskiego, który zarzuca Watykanowi prozelityzm.

Jan Paweł II jako papież najwięcej razy odwiedził m.in. Polskę (9 razy), USA (7 razy), Francję (7 razy).

Podróże apostolskie do Polski:

• I pielgrzymka (2–10 czerwca 1979)
• II pielgrzymka (16–23 czerwca 1983)
• III pielgrzymka (8–14 czerwca 1987)
• IV pielgrzymka (1–9 czerwca, 13–16 sierpnia1991)
• V pielgrzymka (22 maja 1995)
• VI pielgrzymka (31 maja–10 czerwca 1997)
• VII pielgrzymka (5–17 czerwca 1999)
• VIII pielgrzymka (16–19 sierpnia 2002)

Jan Paweł II odbył także blisko 100 podróży na terenie Włoch (najważniejsze z nich):

• 20–22 maja 1985 – Mediolan
• 8–10 maja 1993 – Sycylia
• 5 września 2004 – Loreto

Jan Paweł II wygłosił wiele przemówień i napisał dużą liczbę listów na temat stosunku chrześcijan do społeczności żydowskiej. Skupił się nie tylko na tragedii holocaustu, ale również na aspektach teologicznych w relacjach między chrześcijaństwem a Narodem Wybranym, rozwijając i wprowadzając w praktykę myśl zaistniałą w dokumencie soborowym Nostra aetate. Zdaniem watykanistów, należy widzieć w tej papieskiej wrażliwości echa jego przeżyć sprzed II wojny światowej i zwłaszcza z czasów wojennych. Potępił antysemityzm, który nazwał nie do pogodzenia z chrześcijaństwem. W okresie Wielkiego Jubileuszu roku 2000 dokonał historycznego wyznania win Kościoła – w tym win względem Żydów. Ważnymi etapami pojednawczymi były: wizyta w Wielkiej Synagodze w Rzymie 13 kwietnia 1986, która była pierwszą papieską wizytą w synagodze praktycznie od początku chrześcijaństwa oraz pielgrzymka do Ziemi Świętej (20–26 marca 2000), w czasie której modlił się przed Ścianą Płaczu.

Wiele czasu poświęcił budowie jedności pomiędzy Kościołami chrześcijańskimi. Sam podkreślał także ważność ekumenizmu w swoim pontyfikacie, m.in. w encyklice Redemptor hominis: nigdy nie przestanę tego podkreślać i będę popierał każdy wysiłek podejmowany w tym kierunku na wszystkich płaszczyznach, w których spotkamy naszych braci chrześcijan.

Jan Paweł II wielką wagę przywiązywał do stosunków z ludźmi innej wiary, nie tylko w ramach chrześcijaństwa, ale także członków innych religii i ateistów. W 1999 papież ucałował Koran przywieziony w prezencie przez muzułmańskich duchownych. Osobiście uczestniczył we wspólnym trwaniu w modlitwie w Asyżu przedstawicieli kilkudziesięciu religii światowych.

Za pontyfikatu Jana Pawła II, dzięki samemu papieżowi, nastąpiły ogromne zmiany w Watykanie, a także w postrzeganiu osoby papieża przez społeczność zarówno katolicką jak i pozostałych chrześcijan oraz wyznawców innych religii. Zaraz po swoim wyborze na Stolicę Apostolską, przy składaniu homagium nowo wybranemu papieżowi, Jan Paweł II nie pozwolił prymasowi Wyszyńskiemu uklęknąć przed sobą. Pierwsze przemówienie wygłosił po włosku, a więc w języku narodu, do jakiego przemawiał. Do tej pory przyjęte było, że papież zawsze swoje pierwsze przemówienie wygłasza po łacinie. Do kolejnych nowości w tym pontyfikacie należą:

• liczne pielgrzymki (zagraniczne oraz parafii we Włoszech),
  • zwyczaj całowania ziemi kraju, do którego przybywał z pielgrzymką,
  • msze święte dla wielkich tłumów, organizowane na stadionach, lotniskach, placach itp.,
  • wygłaszanie całych homilii lub choćby krótkich sentencji w języku kraju, do którego przybywał z pielgrzymką (porozumiewał się swobodnie w językach: polskim, włoskim, francuskim, niemieckim, angielskim, hiszpańskim, portugalskim, łacinie i klasycznej grece),
  • udział zespołów folklorystycznych w czasie mszy,
• spotkania z duchownymi innych wyznań oraz odwiedziny świątyń różnych religii (chrześcijańskich oraz niechrześcijańskich),
• udział w przedsięwzięciach artystycznych: koncertach, występach zespołów, projekcjach filmowych,
• prywatne spotkania z wiernymi,
• bezpośrednie spotkania z ludźmi w trakcie pielgrzymek,
• żarty i bezpośredniość w kontaktach z ludźmi.

Wprawdzie już począwszy od Jana XXIII papiestwo zaczęło rezygnować z niektórych elementów ceremoniału, jednakże Jan Paweł II zniwelował większość barier, przyjmując postawę papieża bliskiego wszystkim ludziom, papieża-apostoła. Nie zmieniło się to nawet po zamachu.

Jan Paweł II chętnie spotykał się z młodymi ludźmi i poświęcał im dużo uwagi. Na spotkanie w Rzymie 31 marca 1985 roku, który ONZ ogłosiło Międzynarodowym Rokiem Młodzieży, napisał list apostolski na temat roli młodości jako okresu szczególnego kształtowania drogi życia (Dilecti Amici), a 20 grudnia zapoczątkował tradycję Światowych Dni Młodzieży^[16]. Odtąd co roku przygotowywał orędzie skierowane do młodych, które stawało się tematem tego międzynarodowego spotkania, organizowanego w różnych miejscach świata (odbyło się ono również w Polsce – Częstochowa, 1991). Zaraz po ogłoszeniu daty beatyfikacji przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich, kard. Stanisław Ryłko poinformował, iż Jan Paweł II zostanie patronem Światowych Dni Młodzieży^[17].

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. śmierci Jana Pawła II.

Jan Paweł II od 1992 r.^[18][19] cierpiał na postępującą chorobę Parkinsona. Mimo licznych spekulacji i sugestii ustąpienia z funkcji, które nasilały się w mediach zwłaszcza podczas kolejnych pobytów papieża w szpitalu, pełnił ją aż do śmierci. W lipcu 1992 przeszedł operację w celu usunięcia guza nowotworowego na jelicie grubym. Jego długoletnie zmagania z chorobą i ze starością były osobistym przykładem głoszonych na ten temat poglądów, w których podkreślał godność ludzkiego cierpienia i odnosił je do męki Chrystusa. 13 maja 1992 papież, w 11. rocznicę zamachu, ustanowił Światowy Dzień Chorego.

Nagłe pogorszenie stanu zdrowia papieża rozpoczęło się 1 lutego 2005. Przez ostatnie dwa miesiące życia Jan Paweł II wiele dni spędził w szpitalu i nie udzielał się publicznie. Przeszedł grypę oraz zabieg tracheotomii, wykonany z powodu niewydolności oddechowej.

W czwartek 31 marca tuż po godzinie 11, gdy Jan Paweł II udał się do swej prywatnej kaplicy, wystąpiły u niego silne dreszcze, ze wzrostem temperatury ciała do 39,6 °C. Był to początek wstrząsu septycznego połączonego z zapaścią sercowo-naczyniową. Czynnikiem wywołującym była infekcja dróg moczowych w osłabionym chorobą Parkinsona i niewydolnością oddechową organizmie.

Uszanowano wolę papieża, który chciał pozostać w domu. Podczas mszy przy jego łożu, którą Jan Paweł II koncelebrował z przymkniętymi oczyma, kardynał Marian Jaworski udzielił mu sakramentu namaszczenia. 2 kwietnia, w dniu śmierci, o godzinie 7:30 rano, papież zaczął tracić przytomność, a późnym porankiem przyjął jeszcze watykańskiego sekretarza stanu kardynała Angelo Sodano. Później tego samego dnia doszło do gwałtownego wzrostu temperatury. Około godziny 15.30 bardzo słabym głosem papież powiedział: „Pozwólcie mi iść do domu Ojca”. O godzinie 19 wszedł w stan śpiączki, a monitor wykazał postępujący zanik funkcji życiowych. Osobisty papieski lekarz Renato Buzzonetti stwierdził śmierć papieża Jana Pawła II o godzinie 21:37, a elektrokardiograf wyłączono po 20 minutach od tej chwili. Zmarł 2 kwietnia 2005 po zakończeniu Apelu Jasnogórskiego, w pierwszą sobotę miesiąca i wigilię Święta Miłosierdzia Bożego, w 9666. dniu swojego pontyfikatu. W ciągu ostatnich dwóch dni życia nieustannie towarzyszyli mu wierni z całego świata, śledząc na bieżąco wiadomości dochodzące z Watykanu oraz trwając na modlitwie w jego intencji^[20].

Po otrzymaniu zgody kardynała Kamerlinga^[b] 3 kwietnia 2005 zwłoki Jana Pawła II umieszczone na katafalku oraz ubrane w ozdobne szaty papieskie i wystawione na widok publiczny w Sali Klementyńskiej Pałacu Apostolskiego. Następnego dnia zostały przeniesione do Bazyliki Świętego Piotra, gdzie były dostępne dla delegacji państwowych i pielgrzymów przybyłych na obrzędy pogrzebowe.

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. ujawnienia testamentu Jana Pawła II.

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. pogrzebu Jana Pawła II.

Plik:Kaplica Kapłańska.JPG

Pogrzeb Jana Pawła II odbył się w piątek 8 kwietnia 2005 r. Trumnę z prostych desek z drewna cyprysowego (symbolu nieśmiertelności) ustawiono wprost na rozłożonym na bruku placu Św. Piotra dywanie. Mszy świętej koncelebrowanej przez kilka tysięcy kardynałów, arcybiskupów, biskupów i patriarchów katolickich Kościołów wschodnich przewodniczył dziekan kolegium, kardynał Joseph Ratzinger (który 11 dni później został następcą zmarłego papieża). Uczestniczyło w niej na placu Św. Piotra ok. 300 tysięcy wiernych oraz 200 prezydentów i premierów, a także przedstawiciele różnych religii światowych, w tym duchowni islamscy i żydowscy^[21]. Wielu zgromadzonych na uroczystości ludzi miało ze sobą transparenty z włoskim napisem santo subito („święty natychmiast”)^[22]. W całym Rzymie przed ekranami rozstawionymi w wielu miejscach miasta zgromadziło się 5 mln ludzi, w tym ok. 1,5 mln Polaków^[23].

Procesji z trumną przewodniczył kardynał kamerling, Eduardo Martínez Somalo. W krypcie Jana XXIII w Grotach Watykańskich trumnę złożono w drugiej, cynkowej, którą szczelnie zalutowano, a tę w trzeciej, wykonanej z drewna orzechowego. Do trumny został włożony woreczek z medalami wybitymi w czasie pontyfikatu Jana Pawła II oraz umieszczony w ołowianym pojemniku akt, który zawiera najważniejsze fakty z okresu jego pontyfikatu. Trumny zostały opatrzone watykańskimi pieczęciami. W złożeniu trumny uczestniczyli jedynie najbliżsi współpracownicy papieża, arcybiskupi Stanisław Dziwisz i Piero Marini.

Grobowiec o głębokości 1,7 m, przykryto marmurową płytą z napisem Ioannes Paulus II 16 X 1978 – 2 IV 2005, który to ma być spełnieniem woli Wojtyły z testamentu, który mówił o „prostym grobie w ziemi”. Grobowiec Jana Pawła II znajduje się w krypcie w pobliżu miejsca, gdzie według tradycji ma znajdować się grobowiec św. Piotra. Sama płyta w roku 2011 po obrzędach beatyfikacyjnych została złożona w Sanktuarium Jana Pawła II powstającym w Krakowie na tzw. "Białych Morzach" znajdujących się na terenie dawnej fabryki Solvay (w tym samym Sanktuarium znajdują się również relikwie krwi bł. Jana Pawła II, jego mitra i ornat oraz słynny pastorał w kształcie lekko wygiętego krzyża).

W ramach uroczystości związanych z beatyfikacją 29 kwietnia 2011 w obecności kardynała Tarcisio Bertone dokonano otwarcia grobu i wyjęcia z niego trumny ze zwłokami papieża Jana Pawła II. Następnie trumna bez otwierania została wystawiona na widok publiczny w Bazylice Świętego Piotra, gdzie odwiedził ją m.in. papież Benedykt XVI. Po porannych obrzędach beatyfikacyjnych w godzinach wieczornych 1 maja 2011 trumna została wmurowana pod ołtarzem w kaplicy św. Sebastiana w bazylice watykańskiej.

Rada Ministrów uchwałą z 3 kwietnia 2005 nr 80/2005 opublikowaną w Monitorze Polskim numer 19, pozycja 307 wprowadziła żałobę narodową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od dnia 3 kwietnia 2005 do dnia pogrzebu, ponadto zwróciła się z apelem do wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, władz państwowych, samorządowych, organizacji społecznych i zawodowych, innych podmiotów i instytucji oraz organizatorów imprez masowych o zachowanie żałoby narodowej i wspólne uczczenie pamięci Jego Świątobliwości Papieża Jana Pawła II.

Na czas żałoby w miastach odwoływano zaplanowane seanse filmowe, przedstawienia teatralne oraz wszelkie inne imprezy rozrywkowe. TVP zaprzestała także transmisji meczów Ligi Mistrzów. Stacje telewizyjne większość (a TVP i TVN24 – całość) czasu antenowego poświęcały aktualnym wydarzeniom w Watykanie i wspomnieniom o zmarłym papieżu. Część polskich stacji (m.in. MTV, Jetix i VIVA Polska) całkowicie wstrzymała emisję swoich programów do poniedziałku, 4 kwietnia. Wszystkie stacje wstrzymały emisję reklam. Przez cały żałobny tydzień polskie telewizje muzyczne prezentowały spokojną, stonowaną muzykę.

Wiele programów publicystycznych na kilka dni zaprzestało zapraszania polityków. Sami politycy powstrzymywali się w tym czasie od publicznych sporów. Słynne stało się podanie sobie ręki przez Aleksandra Kwaśniewskiego i Lecha Wałęsę podczas spotkania w Rzymie. Wielu mieszkańców Warszawy bardzo pozytywnie przyjęło organizowane w stolicy uroczystości żałobne, którym patronował ówczesny prezydent tego miasta, Lech Kaczyński.

Po śmierci papieża zaczęto dodawać mu nowy przydomek nazywając go Janem Pawłem Wielkim. Tylko trzech papieży w historii Kościoła katolickiego nosiło taki przydomek: Leon I, Mikołaj I i Grzegorz I.

Przydomek ten pojawił się po raz pierwszy w homilii wygłoszonej przez kardynała Angelo Sodano w czasie żałobnej mszy na placu Św. Piotra w niedzielę 3 kwietnia 2005 (nazajutrz po śmierci Jana Pawła II), w publikacjach „Tygodnika Powszechnego” oraz programach informacyjnych i publicystycznych największych amerykańskich stacji telewizyjnych („John Paul the Great” – CNN, Fox News, ABC, CBS). Również następca Benedykt XVI rozpoczął swoje wystąpienie od słów: Po wielkim papieżu Janie Pawle II....

Następcę Jana Pawła II konklawe wybrało 19 kwietnia 2005. Został nim jeden z najbliższych współpracowników zmarłego papieża, niemiecki kardynał Joseph Ratzinger, który przyjął imię Benedykta XVI.

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. rozpoczęcia procesu beatyfikacji Jana Pawła II.

13 maja 2005 papież Benedykt XVI zezwolił na natychmiastowe rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła II, udzielając dyspensy od pięcioletniego okresu oczekiwania od śmierci kandydata, jaki jest wymagany przez prawo kanoniczne. Od momentu zezwolenia na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Janowi Pawłowi II przysługuje tytuł Sługi Bożego. Formalnie proces rozpoczął się 28 czerwca 2005, kiedy zaprzysiężeni zostali członkowie trybunału beatyfikacyjnego. Postulatorem procesu został polski ksiądz Sławomir Oder.

2 kwietnia 2007 zakończyła się faza diecezjalna procesu. Wszystkie akta zostały przekazane do watykańskiej Kongregacji ds. kanonizacyjnych. 19 grudnia 2009 papież Benedykt XVI podpisał dekret o heroiczności cnót Jana Pawła II.

Podczas przygotowań do procesu beatyfikacyjnego dwie osoby zeznały, że Jan Paweł II regularnie się biczował w akcie pokuty za grzechy. Zeznała tak polska zakonnica Tobiana Sobótka z zakonu Najświętszego Serca Jezusowego, której spisane zeznania odnalazła komisja analizująca życie papieża przed beatyfikacją i kanonizacją. Te doniesienia potwierdził także były papieski sekretarz z lat 80., pochodzący z Konga biskup Emery Kabongo, który stwierdził także m.in. , że papież karał się w szczególności zaraz przed wyświęcaniem biskupów i kapłanów. Rzecznik prasowy Watykanu nie skomentował tych informacji, tłumacząc, że wszystkie dokumenty są utajnione do czasu ukończenia ostatecznego raportu^[24][25][26].

12 stycznia 2011 komisja Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych zaaprobowała cud za wstawiennictwem Jana Pawła II mający polegać na uzdrowieniu francuskiej zakonnicy^[27]. Zgodnie z konstytucją apostolską Jana Pawła II Divinus perfectionis Magister z 1983 r. ustalającą nowe zasady postępowania kanonizacyjnego orzeczenie Kongregacji zostanie przedstawione papieżowi, który jedynie ma prawo decydować o kościelnym kulcie publicznym Sług Bożych^[28].

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. zakończenia procesu beatyfikacyjnego

Zobacz multimedia związane z tematem: Jan Paweł II

14 stycznia 2011 Papież Benedykt XVI podpisał dekret o cudzie, wyznaczył na dzień 1 maja br. beatyfikację papieża Jana Pawła II, której dokona osobiście w Watykanie na placu św. Piotra.

1 maja 2011 ok. godz. 10:40 nastąpiła beatyfikacja Jana Pawła II podczas uroczystej mszy świętej na placu Św. Piotra w Rzymie^[29]. Nabożeństwo prowadził papież Benedykt XVI, a uczestniczyło w nim wiele zagranicznych delegacji. Polskę reprezentował prezydent Bronisław Komorowski wraz z małżonką, wśród obecnych na placu byli również prezydenci: Włoch Giorgio Napolitano, Meksyku Felipe Calderon, Bośni Bakir Izetbegović, Albanii Bamir Topi, Estonii Toomas Hendrik Ilves, Beninu Thomas Yayi Boni, Kamerunu Paul Biya, Demokratycznej Republiki Konga Denis Sassou Nguesso oraz Hondurasu Porfirio Lobo Sosa. We włoskiej delegacji obecny był również premier Silvio Berlusconi oraz przewodniczący obu izb parlamentu. Przybył również przywódca Zimbabwe Robert Mugabe. Belgię reprezentowała rodzina królewska – król Albert II z królową Paolą, Francję – premier Francois Fillon, Litwę – premier Andrius Kubilius, Stany Zjednoczone reprezentował ambasador^[30]. Liczba wiernych uczestniczących w nabożeństwie jest szacowana przez włoską policję na milion osób, w tym kilkadziesiąt tysięcy Polaków^[29]. Benedykt XVI ogłosił oficjalnie że dniem wspomnienia liturgicznego bł. Jana Pawła II będzie 22 października – data inauguracji pontyfikatu w 1978^[31].

Relikwiarz zawierający krew papieża wniosła polska zakonnica Tobiana Sobótka.

Encykliki to najważniejsze i podstawowe dokumenty papieskie. Jan Paweł II pisał je po polsku^[32], jednak oficjalny charakter miała zawsze wersja łacińska tekstu, która służyła do dalszych przekładów na języki nowożytne. Zgodnie z tradycją kościelną tytuł encykliki tworzą pierwsze słowa jej oficjalnego tekstu. Poniżej podano w nawiasie tłumaczenie tytułu na podstawie polskiego tekstu. Niekiedy Jan Paweł II nadawał encyklice także podtytuł.

1. Redemptor hominis (Odkupiciel człowieka) – 4 marca 1979. Pierwsza encyklika Jana Pawła II (przyjęta z wielkim zainteresowaniem i z aprobatą), zarazem pierwsza z cyklu trynitarnego, podejmującego nową interpretację Boga jako Trójcy Świętej. Temat: Jezus Chrystus jako Syn Boży. Analiza „Boskiego” oraz „ludzkiego wymiaru Odkupienia”, w tym ofiary Chrystusa na krzyżu jako przejawu miłości do każdej osoby, co ukazuje godność ludzką. Słynne zdanie: „Człowiek nie może żyć bez miłości” (a jest nią finalnie Bóg). Encyklikę interpretowano jako manifest personalizmu i humanizmu chrześcijańskiego.
2. Dives in misericordia (Bogaty w Miłosierdziu), podtytuł: O Bożym Miłosierdziu – 30 listopada 1980. Druga encyklika trynitarna. Temat: Bóg-Ojciec. Analiza miłosierdzia jako najwyższego przymiotu Stwórcy: przejawu Jego miłości do każdej osoby ludzkiej, co umacnia jej godność. Osobny rozdział zawiera interpretację egzystencjalną przypowieści o synu marnotrawnym (Łk 15,11-32). W interpretacjach wskazywano związek z Dzienniczkiem św. Faustyny Kowalskiej, którego wizję Miłosierdzia Bożego papież analitycznie i twórczo rozwinął.
3. Laborem exercens (Z pracy), podtytuł: O pracy ludzkiej – 14 września 1981.
4. Slavorum apostoli (Apostołowie Słowian), podtytuł: Na 1100 rocznicę dzieła ewangelizacji Św. Cyryla i Metodego – 2 czerwca 1985.
5. Dominum et vivificantem (Pana i Ożywiciela), podtytuł: O Duchu Świętym w życiu Kościoła i świata – 18 maja 1986. Trzecia encyklika trynitarna. Temat: Duch Święty. Studium unaoczniania się Boga jako osobowej miłości. Analiza pojęć biblijnych („ruah”, „nefesh”, „Parakletos”). Duch Święty zapowiedziany przez Chrystusa w toku Ostatniej Wieczerzy jako osobowe tchnienie miłości Boga ku ludziom, przenikające świat. „Grzech” jako akt wolnej woli człowieka: zamknięcie na ducha miłości.
6. Redemptoris Mater (Matka Odkupiciela), podtytuł: Błogosławiona Maryja Dziewica w życiu pielgrzymującego Kościoła – 25 marca 1987.
7. Sollicitudo rei socialis (Społeczna troska), podtytuł: Społeczna troska – 30 grudnia 1987.
8. Redemptoris missio (Misja Odkupiciela), podtytuł: O stałej aktualności posłania misyjnego – 7 grudnia 1990.
9. Centesimus annus (Stulecie), podtytuł: W stulecie encykliki Leona XIII „Rerum Novarum” – 1 maja 1991.
10. Veritatis splendor (Blask prawdy), podtytuł: Podstawowe problemy nauczania moralnego Kościoła – 6 sierpnia 1993.
11. Evangelium Vitae (Ewangelia życia), podtytuł: O wartości i nienaruszalności życia ludzkiego – 25 marca 1995.
12. Ut unum sint (tytuł zachowany w tekście polskim w wersji łacińskiej; sens: Aby byli jedno), podtytuł: O działalności ekumenicznej – 25 maja 1995.
13. Fides et ratio (Wiara i rozum), podtytuł: O relacjach między wiarą a rozumem – 14 września 1998.
14. Ecclesia de Eucharistia (Kościół dzięki Eucharystii), podtytuł: Eucharystia w życiu Kościoła – 17 kwietnia 2003.

1. Rutilans Agmen 8 maja 1979
2. Patres Ecclesiae 2 stycznia 1980
3. Amantissima Providentia 29 kwietnia 1980
4. Sanctorum Altrix 11 lipca 1980
5. Egregiae Virtutis 31 grudnia 1980
6. A Concilio Constantinopolitano I 25 marca 1981
7. Salvifici Doloris 11 lutego 1984
8. Redemptionis Anno 20 kwietnia 1984
9. Les Grands Mystčres 1 maja 1984
10. Dolentium Hominum 11 lutego 1985
11. Dilecti Amici 31 marca 1985
12. Augustinum Hipponensem 28 sierpnia 1987
13. Sescentesima Anniversaria 5 czerwca 1987
14. Spiritus Domini 1 sierpnia 1987
15. Duodecimum Saeculum 4 grudnia 1987
16. Euntes In Mundum Universum 25 stycznia 1988
17. Mulieris Dignitatem 15 sierpnia 1988
18. Vicesimus Quintus Annus 4 grudnia 1988
19. List Apostolski z okazji pięćdziesiątej rocznicy wybuchu II wojny światowej 27 sierpnia 1989
20. List Apostolski o sytuacji w Libanie 7 września 1989
21. List Apostolski na stulecie 'Opera di San Pietro Apostolo' 1 października 1989
22. List Apostolski na pięćsetlecie ewangelizacji Nowego Świata 29 czerwca 1990
23. List do Kościoła w Polsce w związku z ustanowieniem nowej organizacji kościelnej 25 marca 1992
24. Ordinatio Sacerdotalis 22 maja 1994
25. Tertio Millennio Adveniente 10 listopada 1994
26. Orientale Lumen 2 maja 1995
27. List Apostolski na 400-setlecie Unii Brzeskiej 12 listopada 1995
28. List Apostolski na 350 lecie Unii Użgorodzkiej 18 kwietnia 1996
29. Operosam Diem 1 grudnia 1996
30. Laetamur Magnopere 15 sierpnia 1997
31. Divini Amoris Scientia 19 października 1997
32. Dies Domini 31 maja 1998
33. Inter Munera Academiarum 28 stycznia 1999
34. 300-letnia rocznica unii Greckokatolickiego Kościoła Rumunii z Kościołem Rzymskim 20 lipca 2000
35. Novo millennio ineunte (6 stycznia 2001)^[33].
36. Z okazji 1700-letniej rocznicy "Chrztu Armenii" 17 lutego 2001
37. List Apostolski do Katolików z Węgier na zakończenie "Millennium Węgierskiego" 25 lipca 2001
38. Misericordia Dei o pewnych aspektach sprawowania Sakramentu Pojednania 2 maja 2002
39. Rosarium Virginis Mariae o Różańcu Świętym 16 października 2002
40. Spiritus et Sponsa – z okazji czterdziestej rocznicy ogłoszenia Konstytucji Sacrosanctum Concilium o Liturgii Świętej 4 grudnia 2003
41. Mane nobiscum Domine tekst listu na Wikiźródłach – z okazji Roku Eucharystii (X-2004 – X-2005) ogłoszony 7 października 2004 r.
42. Gwałtowny rozwój 24 stycznia 2005

1. Catechesi Tradendae – O katechizacji w naszych czasach – 1979.
2. Familiaris Consortio – O zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym – 1981.
3. Redemptionis Donum – O konsekracji zakonnej w świetle tajemnicy odkupienia – 1984.
4. Reconciliatio et Paenitentia – O pojednaniu i pokucie w dzisiejszym posłannictwie Kościoła – 1984.
5. Christifideles Laici – O powołaniu i misji świeckich w Kościele i w świecie dwadzieścia lat po Soborze Watykańskim II – 1988.
6. Redemptoris Custos – O świętym Józefie i jego posłannictwie w życiu Chrystusa i Kościoła – 1989.
7. Pastores Dabo Vobis – O formacji kapłanów we współczesnym świecie – 1992.
8. Ecclesia in Africa – O Kościele w Afryce – 1995.
9. Vita Consecrata – O życiu konsekrowanym i jego misji w Kościele i w świecie – 1996.
10. Ecclesia in America – O Kościele w Ameryce – 1999.
11. Ecclesia in Asia – O Kościele w Azji – 1999.
12. Ecclesia in Oceania – O Kościele w Oceanii – 2001.
13. Ecclesia in Europa – O Kościele w Europie – 2003.
14. Pastores Gregis – O biskupie, słudze Ewangelii Jezusa Chrystusa dla nadziei świata – 2003.

• Sapientia Christiana – o uniwersytetach i wydziałach teologicznych – 1979.
• Magnum Matrimonii Sacramentum – prawne uznanie Papieskiego Instytutu Studiów nad Małżeństwem i Rodziną – 1982.
• Ut sit – o powołaniu Prałatury Personalnej Świętego Krzyża i Opus Dei – 1982.
• Sacrae disciplinae leges – ogłoszona z okazji wprowadzenia nowego kodeksu prawa kanonicznego – 1983.
• Divinus perfectionis Magister – określająca zasady postępowania beatyfikacyjnego i kanonizacyjnego – 1983.
• Spirituali Militum Curae – o duszpasterstwie żołnierzy – 1986.
• Pastor Bonus – o odnowie i reformie Kurii Rzymskiej – 1988.
• Ex corde Ecclesiae – o uniwersytetach katolickich – 1990.
• Sacri canones – ogłoszona z okazji wprowadzenia kodeksu kanonów Kościołów wschodnich – 1990.
• Fidei depositum – z okazji publikacji Katechizmu Kościoła Katolickiego – 1992.
• Universi Dominici Gregis – o wakacie Stolicy Piotrowej – 1996.

Niektóre poglądy głoszone przez Jana Pawła II wywoływały i nadal wywołują wyraźną krytykę. Różne środowiska oceniały jego działalność z odmiennych, czasem przeciwstawnych perspektyw, dlatego krytyka ta nie była jednolita.

Stosunek papieża do kapłaństwa kobiet stał się podstawą krytyki pochodzącej ze środowiska feministycznego. Wśród organizacji walczących o prawa człowieka kontrowersje budziły wypowiedzi papieża dotyczące zakazu stosowania antykoncepcji. Krytycy, m.in. belgijski kardynał Godfried Danneels zwracali uwagę, iż potępianie używania prezerwatyw jest jednym z powodów rozprzestrzeniania się wirusa HIV^[34].

Wewnątrz kościoła Jan Paweł II spotkał się z krytyką ze strony zwolenników zniesienia celibatu księży. Poważnym zarzutem wobec papieża stało się oskarżenie o niewłaściwe traktowanie przypadków pedofilii pośród kapłanów^[35].

Papież ten był również krytykowany za negatywne nastawienie do teologii wyzwolenia, którą uważał za nie w pełni zgodną z wiarą katolicką. Okazywał wręcz niechęć do tego nurtu, potępił go podczas pielgrzymki do Meksyku w 1979. Z tego też powodu powstał konflikt między Janem Pawłem II a arcybiskupem Oscarem Romero z Salwadoru.

Niektórzy konserwatyści (m.in. sedewakantyści, sedeprywacjoniści i część lefebrystów) widzieli w papieżu modernistę podważającego tradycje Kościoła. Przeciwstawiali się także wspieraniu przez Jana Pawła II ekumenizmu oraz szerokiego otwarcia Kościoła katolickiego na inne religie.

Karol Wojtyła jako poeta był najpierw zafascynowany Biblią i renesansem, o czym świadczy młodzieńczy zbiór wierszy (wydany po latach) Renesansowy psałterz, nawiązujący do Jana Kochanowskiego. Potem przedmiotem trwałej fascynacji stał się romantyzm, zwłaszcza Juliusz Słowacki oraz Cyprian Kamil Norwid. Wczesne utwory publikował od roku 1950 w prasie katolickiej pod pseudonimami literackimi Andrzej Jawień, AJ i Piotr Jasień, a po 1961 roku – Stanisław Andrzej Gruda. Współpracował z „Tygodnikiem Powszechnym”.

Wojtyła uprawiał lirykę refleksyjną, precyzyjną i powściągliwą stylistycznie, często wizyjną. Dwa nieduże poematy Pieśń o Bogu ukrytym oraz Pieśń o blasku wody skupiają się wokół doświadczeń wewnętrznych człowieka w jego obcowaniu z naturą, tajemnicą bytu, a w końcu z Bogiem. Utwór Myśl jest przestrzenią dziwną to niemal filozoficzna analiza ludzkich aktów poznawczych, w tym fenomenu intelektu jako daru (po latach temat powróci w encyklice Fides et ratio). Poemat Kamieniołom rozważa moc osoby ludzkiej, jej pracę, budowanie wspólnoty z naturą i ludźmi (temat niewątpliwie nawiązuje do Norwida, a później podejmie go książka Osoba i czyn). Rozwija te myśli obszerny, z pogranicza poezji i prozy poetyckiej, utwór Wigilia wielkanocna 1966, z mistycznym motywem rozmowy z Bogiem, z tematem cierpienia i natury, wreszcie z finalną wizją ziemi jako świętej więzi człowieka i przyrody, co jest obrzędem ukazującym światło Boga.

Działalność artystyczna (wcześniej aktorstwo, później twórczość literacka) zakończyła się z chwilą jego wyboru na papieża. Wyjątkiem jest jednak wydany 6 marca 2003 Tryptyk rzymski, który sygnował już jako Jan Paweł II.

W roku 1999 udziałem Jana Pawła II ukazała się płyta kompaktowa Abbà Pater, z fragmentami recytowanymi i śpiewanymi przez Jana Pawła II w muzycznym opracowaniu Leonarda de Amicis oraz Stefano Mainettiego. To wydawnictwo muzyczne powstało dla uczczenia oficjalnych obchodów 2000-lecia chrześcijaństwa oraz jubileuszu dwudziestolecia pontyfikatu. Jest ono pierwszym w historii wydawnictwem muzycznym z udziałem papieża. Powstało przy udziale Radia Watykańskiego i pod patronatem nuncjatur apostolskich w kilku krajach. Utwór Pater Noster pochodzący z płyty, ukazał się również w wersji wideo.

Interpretacje poezji Wojtyły, nagrane też na płycie, dała aktorka Danuta Michałowska, zaprzyjaźniona z nim w czasach Teatru Rapsodycznego.

Z teatrem Karol Wojtyła zetknął się już w gimnazjum w Wadowicach, gdzie brał udział jako aktor w przedstawieniach szkolnych. Swoje zainteresowania teatralne traktował bardzo poważnie, a na kształtowanie jego osobowości jako artysty miał największy wpływ jego mistrz, reżyser teatralny Mieczysław Kotlarczyk. Brał udział w stworzonym jesienią roku 1941 przez Kotlarczyka Teatrze Słowa (później nazywanym Teatrem Rapsodycznym). W 1942, ku rozczarowaniu Kotlarczyka, Wojtyła zrezygnował z dalszej pracy artystycznej i postanowił studiować teologię w tajnym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Krakowie, a potem na konspiracyjnym Wydziale Teologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Mimo że Karol Wojtyła w latach 40. wybrał drogę kapłaństwa, nie zerwał swoich związków z teatrem – był dramaturgiem i krytykiem teatralnym. Napisał kilka dramatów. Wczesne sztuki teatralne Wojtyły to Hiob (utwór osnuty wokół biblijnej Księgi Hioba) i Jeremiasz, także o tematyce biblijnej – oba z 1940. Uważa się, że jedna ze sztuk o tematyce starotestamentowej zaginęła w czasie wojny^{[potrzebny przypis]}.

Sztuka Brat naszego Boga (powst. 1944–1950) została zainspirowana postacią żyjącego na przełomie XIX i XX wieku św. Adama Chmielowskiego, znanego jako Brat Albert. Adam Chmielowski, malarz i teoretyk sztuki, stał się założycielem zgromadzenia albertynów, zajmował się w Krakowie pomocą biednym, upośledzonym i chorym. Utwór Wojtyły przedstawia dylematy moralne artysty, który porzuca malarstwo, by służyć biednym. W roku 1989 Adam Chmielowski został przez Jana Pawła II kanonizowany. Przed sklepem jubilera (powst. 1960) to najbardziej znana sztuka Wojtyły, wielokrotnie wystawiana w teatrze. Ma postać, jak podaje podtytuł, „medytacji o sakramencie małżeństwa”, która „przechodzi chwilami w dramat”. Tematem jest miłość między ludźmi: jako nadzieja lub rozczarowanie, jako uczucie i więź intymna, a w końcu jako uświęcający sakrament. Wymiaru symbolicznego nabiera postać jubilera: jest on jak ojcowski i miłujący Bóg. Miłość małżeńska okazuje się drogą do Stwórcy.

Ostatni dramat Wojtyły, Promieniowanie ojcostwa (powst. 1964), określony został w podtytule jako „misterium”. Dotyczy podmiotowości ludzkiej, fenomenu miłości, także Boga jako tajemnicy metafizycznej. Człowiek od samoświadomości przechodzi do czynu (Wojtyła później będzie analizował to w monografii filozoficznej Osoba i czyn), spełnia się poprzez miłość, czując się zarazem jak dziecko, rozpozna istotę Boga jako miłującego Ojca („Powraca się do ojca przez dziecko”).

Styl Wojtyły – dramaturga krystalizuje się w stopniowym odchodzeniu od rozbudowanej fabuły w stronę dyskursywnego stawiania zagadnień. Jeszcze Brat naszego Boga bliski jest realizmowi, ukazuje splot wydarzeń, śledzi przemiany wewnętrzne bohatera. W dramatach późnych, Przed sklepem jubilera i najbardziej radykalnym i nowatorskim (przez to prawie niewykonalnym teatralnie) Promieniowaniu ojcostwa, wydarzeń zewnętrznych jest niewiele, akcja sceniczna staje się skąpa. Mnożą się rozbudowane monologi, partie narracyjne, fragmenty zapisane jak esej (budowany jak proza poetycka). Właściwą bohaterką tych utworów staje się myśl. Tekst buduje skupioną wizję. Wojtyła wypracował swoistą „dramaturgię wnętrza” (jak to określił Bolesław Taborski), intelektualno-wizyjną.

Karol Wojtyła zetknął się z filozofią w czasie studiów seminaryjnych, które odbywał w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie w latach 1944-1946. Była to filozofia w ujęciu tomistycznym. W późniejszym okresie zapoznał się z dziełami niemieckiego fenomenologa Maxa Schelera; było to na tyle inspirujące spotkanie, iż Wojtyła poświęcił swą pracę habilitacyjną (1953 r.) zagadnieniu możliwości zbudowania etyki chrześcijańskiej na systemie Schelera. I choć dostrzegł trudność pogodzenia etyki Schelera z moralnością chrześcijańską, wykorzystywał narzędzia fenomenologii we własnych koncepcjach filozoficznych.

Centralnym tematem filozofii Wojtyły był człowiek: jego wolność i moralność. Koncepcję personalistyczną Wojtyły można streścić w słowach: człowiek jest osobą. Konstruując swoją myśl Wojtyła korzysta ze szkieletu pojęciowego tomizmu, uzupełniając go jednak o elementy analizy fenomenologicznej; jest to metoda podobna do tej, której używała Edyta Stein. Obecność elementów tomizmu w filozofii Wojtyły i jego przenikanie się z analizą fenomenologiczną trafnie ujmuje Rocco Buttiglione: filozofia tomistyczna jest „cały czas niejako obecna jako wielka hipoteza fundamentalna, która jest weryfikowana poprzez analizę fenomenologiczną i która – z drugiej strony – nieustannie pilotuje tę analizę, pozwalając uzyskać jej większą głębię.”^[36]

Najważniejszym wkładem Wojtyły w filozofię jest dzieło Osoba i czyn (1969 r.). Wychodząc z kategorii czynu ludzkiego i analizy świadomości człowieka Wojtyła szkicuje główne rysy swojej antropologii: człowiek jest osobą, to znaczy świadomym sprawcą swoich czynów, przez które sam stanowi o sobie, posiada siebie i panuje nad sobą. W ostatnim rozdziale Wojtyła zajmuje się zagadnieniem czynów spełnianych we wspólnocie osób.

Koncepcja antropologiczna Wojtyły stanowi swoistą podbudowę pod jego myśl teologiczną, w sposób szczególny z zakresu „teologii ciała” i katolickiej nauki społecznej.

• Renesansowy psałterz – Kraków 1999; młodzieńczy zbiór wierszy, powst. przed II wojną światową
• Świętego Jana od Krzyża nauka o wierze (tytuł w innym przekładzie: Zagadnienie wiary w dziełach świętego Jana od Krzyża) – rozprawa doktorska obroniona w 1948 na Uniwersytecie Angelicum w Rzymie, napisana po łacinie (tytuł: Doctrina de fide apud S. Ioannem de Cruce^[10]) o św. Janie od Krzyża, czytanym w oryginale, ogłoszona w czasopiśmie „Collectanea Theologica” XXI: 1950, a streszczenie polskie w „Ateneum Kapłańskim” 1950, z. 1; promocja doktorska w Polsce: 16 XII 1948 na Uniwersytecie Jagiellońskim; pełna wersja w przekładzie polskim (istnieją 2 tłumaczenia), jako książka: od 1991; liczne przekłady na obce języki nowożytne
• Wykłady lubelskie – Lublin, KUL, 1986; zapis wykładów z filozofii głoszonych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1954–1956
• Elementarz etyczny – Kraków 1983; szkice zamieszczane pierwotnie w „Tygodniku Powszechnym” w roku 1957
• Ocena możliwości zbudowania etyki chrześcijańskiej przy założeniach systemu Maksa Schelera – Lublin, KUL, 1959; książka habilitacyjna na temat Maxa Schelera, czytanego w oryginale niemieckim; habilitacja przyjęta 3 XII 1953 na Uniwersytecie Jagiellońskim, ostatnia przed likwidacją Wydziału Teologicznego UJ przez władze stalinowskie
• Miłość i odpowiedzialność – Lublin, KUL, 1960; monografia przedstawiająca analizę psychologiczną, filozoficzną i teologiczną zjawiska miłości; wielokrotnie wznawiana; liczne przekłady na języki obce
• Osoba i czyn – Kraków 1969; najważniejsza monografia filozoficzna; studium z zakresu antropologii chrześcijańskiej, inspirowane przez fenomenologię i tomizm; w duchu humanizmu budowana koncepcja osoby ludzkiej jako suwerennego podmiotu; wiele przekładów na języki obce
• U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II – Kraków 1972; pisana przez jednego z głównych jego uczestników monografia na temat II Soboru Watykańskiego i jego dorobku intelektualnego; po 16 X 1978 liczne przekłady na języki obce
• Znak, któremu sprzeciwiać się będą – Poznań, Pallottinum, 1976 (wersja ocenzurowana przez cenzurę prewencyjną PRL); edycja pełna: Znak sprzeciwu. Paryż, Editions du Dialogue, 1980; zapis rekolekcji głoszonych w Watykanie na prośbę papieża Pawła VI
• Poezje i dramaty – Kraków, Znak, 1979; całość dorobku artystycznego autora (prócz młodzieńczych psalmów oraz późnego Tryptyku rzymskiego); utwory poetyckie, m.in. poematy; Pieśń o Bogu ukrytym, Stanisław; dramaty, m.in.: Brat naszego Boga (o malarzu św. Adamie Chmielowskim, znanym jako Brat Albert), Przed sklepem jubilera, Promieniowanie ojcostwa; także esej O teatrze słowa (na temat Teatru Rapsodycznego Mieczysława Kotlarczyka); liczne wznowienia i przekłady na języki obce
• Aby Chrystus się nami posługiwał – Kraków, Znak, 1979; zbiór esejów z całego okresu pracy twórczej sprzed pontyfikatu; m.in.: Apostoł (o Janie Tyranowskim), O humanizmie św. Jana od Krzyża, Personalizm tomistyczny (o św. Tomaszu z Akwinu; także przedruk cyklu szkiców Elementarz etyczny
• Zagadnienie podmiotu moralności – Lublin, KUL, 1991; zespół rozpraw z zakresu etyki; tu przedruk książki habilitacyjnej z 1959 roku

• Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa – Watykan 1986; pełna, książkowa (i opatrzona przypisami) wersja środowych wykładów do wiernych; wysnuta z Biblii, a nawiązująca do encykliki Pawła VI Humanae vitae, monografia na temat, jak to nazwał autor, „teologii ciała”, także godności integralnie ujętej osoby ludzkiej.
• Przekroczyć próg nadziei – Lublin, 1994, KUL. ISBN 83-228-0395-8.
• Dar i Tajemnica – 1996.
• Tryptyk rzymski (poemat) – Kraków, 2003, Wydawnictwo Literackie. ISBN 83-88971-43-3.
• Wstańcie, chodźmy! – Kraków, 2004, Wydawnictwo św. Stanisława. ISBN 83-88971-86-7.
• Pamięć i tożsamość – Kraków, 2005, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak. ISBN 83-240-0525-0.

Nakładem Wydawnictwa Znak ukazała się w kilku wydaniach pozycja zawierająca teksty przemówień i homilii, jakie Jan Paweł II wygłosił w Polsce – Jan Paweł II – Pielgrzymki do Ojczyzny, której faktycznym autorem jest papież.

• Abbà Pater – Sony Music Entertainment, 1999
• Wśród nocnej ciszy z albumu Wśród nocnej ciszy... – śpiew

• Order Orła Białego, nadany postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 maja 1993 r. Było to pierwsze nadanie tego Orderu po II wojnie światowej; legitymacja orderowa nosi nr 1^[37][38].
• Godność Doctora honoris causa m.in. Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie^[39], Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego^[40], Uniwersytetu Opolskiego^[41], Uniwersytetu Mikołaja Kopernika^[42] oraz Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego^[43]
• Człowiek Roku 1994 magazynu „Time”^[44].
• Na wniosek niewidomych dzieci z Krakowa i z Lasek, Jan Paweł II został 267. Kawalerem Orderu Uśmiechu, który w 1981 przyznała mu Międzynarodowa Kapituła Orderu Uśmiechu. Wręczenie miało miejsce 28 marca 1984 w Watykanie.
• Jan Paweł II jest laureatem statuetki Dziecięcej Nagrody SERCA, którą odebrał we Wrocławiu 1 czerwca 1997 od dzieci ze Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci Chorych „SERCE” ze Świdnicy.
• Za działalność dla pokoju Jan Paweł II otrzymał przyznaną Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Społecznego „Misja Pojednania” (powołanego w wyniku historycznego spotkania i pojednania się w 1993 r. obrońców Westerplatte i marynarzy z pancernika Schleswig-Holstein) Komandorię Missio Reconciliationis.
• W roku 2000 Jan Paweł II został honorowym członkiem drużyny Harlem Globetrotters.
• Radni Miasta Rzym nadali głównej stacji kolejowej Stazione Termini w Rzymie imię Jana Pawła II. Jest to pierwszy i jak dotąd jedyny obiekt użyteczności publicznej w Rzymie noszący imię cudzoziemca.
• Honorowy obywatel Rzymu.
• Jan Paweł II jest także honorowym obywatelem wielu polskich miast.

• Z dalekiego kraju – film biograficzny z 1981 roku
• Papież Jan Paweł II – film biograficzny z 1984 roku
• Świadek nadziei – film dokumentalny z 2002 roku
• Jan Paweł II – film o pontyfikacie Jana Pawła II z 2005 roku
• Jan Paweł II: Nie lękajcie się – film biograficzny z 2005 roku
• Karol. Człowiek, który został papieżem – film o Karolu Wojtyle z 2005 roku
• Karol. Papież, który pozostał człowiekiem – film o pontyfikacie Jana Pawła II z 2006 roku
• Oczyma Pokolenia '78. Pontyfikat Jana Pawła II – film dokumentalny z 2007 roku
• Świadectwo – film z 2008 roku
• Jan Paweł II. Szukałem Was... - film dokumentalny z 2011 roku

Szablon:Portal

• Świadectwo – książka biograficzna o Janie Pawle II widzianym oczami kardynała Stanisława Dziwisza
• Kościół katolicki wobec integracji europejskiej

• Adam Boniecki: Kalendarium życia Karola Wojtyły. Kraków: Znak, 1983 (i wyd. nast.). Brak numerów stron w książce
• Adam Bujak, Michał Rożek: Wojtyła. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1999 (i wyd. nast.), seria: A to Polska właśnie. Brak numerów stron w książce
• Praca zbiorowa: Dar obecności – Jan Paweł II w KUL. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007. ISBN 978-83-7363-568-5. Brak numerów stron w książce
• Krzysztof Dybciak: Karol Wojtyła a literatura. Tarnów: 1991. Brak numerów stron w książce
• ks. Mieczysław Maliński: Droga do Watykanu. Wydawnictwo Literackie. Brak numerów stron w książce
• Joseph Ratzinger: Jan Paweł II. Mój umiłowany Poprzednik. Kraków: Wydawnictwo Święty Paweł, 2007. ISBN 978-83-7424-333-9. Brak numerów stron w książce
• Bolesław Taborski: Karola Wojtyły dramaturgia wnętrza. Lublin, KUL: 1989. Brak numerów stron w książce
• Paweł Zuchniewicz: Cuda Jana Pawła II. Wydanie poszerzone i uaktualnione. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2006. Brak numerów stron w książce
• Paweł Zuchniewicz: Narodziny pokolenia JP2. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2007. ISBN 978-83-7469-527-5. Brak numerów stron w książce

Zobacz wiadomości w serwisie Wikinews na temat: Jan Paweł II

Zobacz publikację Historia dla gimnazjum/Jan Paweł II w Wikibooks

Zobacz publikację Historia powszechna/Wybór na papieża Jana Pawła II w Wikibooks

• Pontyfikat Jana Pawła II Oficjalna strona Watykanu
• Serwis poświęcony papieżowi Janowi Pawłowi II w portalu Polska.pl
• Mediateka Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie – m.in. wywiady filmowe dokumentujące wypowiedzi polskich i zagranicznych świadków pontyfikatu
• Zintegrowana Baza Tekstów Papieskich nauczaniejp2.pl – baza dokumentów Jana Pawła II wraz ze specjalnie przygotowanym indeksem pozwalającym na tematyczne przeszukiwanie nauczania Papieża Polaka
• Artykuł – Zamach na papieża Jana Pawła II
• Obszerny zbiór tekstów Jana Pawła II w archiwum polskiego wydania „L’Osservatore Romano”
• Proces Beatyfikacji i Kanonizacji Sługi Bożego Jana Pawła II
• Kamera internetowa z grobu Jana Pawła II

Szablon:Open Directory Project

Szablon:Władca-Papież

Szablon:Link FA Szablon:Link FA Szablon:Link FA Szablon:Link FA Szablon:Link FA Szablon:Link FA Szablon:Link FA Szablon:Link GA