Katechizm Kościoła katolickiego

Katechizm Kościoła katolickiego
Catechismus Catholicae Ecclesiae
	; Rysunek zdobiący okładkę
Autor	Kongregacja Nauki Wiary
Typ utworu	katechizm
	Wydanie oryginalne
Język	łacina
Data wydania	1992
	Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	1994
Wydawca	Pallottinum
	Cytaty w Wikicytatach

Katechizm Kościoła katolickiego^[1] (w skrócie KKK) – oficjalna wykładnia doktryny wiary i zasad moralności Kościoła katolickiego. Obowiązująca wersja opublikowana została po raz pierwszy w 1992 roku^[2]. Zawiera popularnie napisaną wykładnię najważniejszych zasad wiary, moralności i kultu, do których przestrzegania zobowiązani są wierni Kościoła katolickiego. Oryginalny tekst jest napisany po łacinie. Jest on sporządzany przez specjalną katechetyczną komisję przy papieskiej Kongregacji Nauki Wiary i ostatecznie zatwierdzany przez papieża.

Poprzednie katechizmy

Pierwszym powszechnym katechizmem w Kościele katolickim był Katechizm Rzymski, wydany w 1566 roku, będący odpowiedzią na reformację. Na podstawie zebranych w Katechizmie prawd wiary opracowano szereg katechizmów dla prostego, wówczas niewykształconego, ludu. Autorami popularnych katechizmów byli m.in. kardynałowie Robert Bellarmin (przełom XVI/XVII w.) i Pietro Gasparri (przełom XIX/XX w.).

Powstanie katechizmu Kościoła katolickiego

W latach 80. XX wieku w łonie Kościoła katolickiego zaobserwowano potrzebę wskazania nowych dróg ewangelizacji, nowych wskazań dotyczących aplikacji wymagań wiary w codziennym życiu. Wierni napotykali trudności z jasnym wyrażeniem prawd, które Kościół uważał za wiarygodne i przyjęte przez tradycję. Pytano też o wskazania dotyczące życia moralnego, jako odpowiedzi na zmieniające się warunki życia, przede wszystkim w społeczeństwach wysoko uprzemysłowionych. Jan Paweł II podjął wówczas decyzję o przygotowaniu we współpracy z wszystkimi biskupami świata książki, w której przeciętny katolik mógłby znaleźć odpowiedź na pytania dotyczące swojej wiary. W duchu posoborowym postanowiono napisać obszerne dzieło wyjaśniające, w co wierzy współcześnie Kościół. Koordynatorem przedsięwzięcia wybrany został, Joseph Ratzinger^[3], wówczas kardynał.

W 1992 roku opublikowano oficjalny tekst w języku francuskim. Jan Paweł II uznał to za jedno z „najważniejszych wydarzeń najnowszej historii Kościoła”^[4]^[5]. Tekst ten przetłumaczono na języki narodowe i przekazano wiernym, aby zgłosili uwagi. Pierwsza wersja polska ukazała się w 1994 roku nakładem wydawnictwa Pallottinum. Kolejnym etapem było przesłanie poprawek przez biskupów i opracowanie oficjalnego tekstu po łacinie. Do ważnych korekt zaliczyć trzeba zredagowanie punktów 2266-2267, które mówią o karze śmierci, która obecnie uważana jest za niedopuszczalną ponieważ „jest zamachem na nienaruszalność i godność osoby”, zaś Kościół w świetle Ewangelii z determinacją angażuje się na rzecz jej zniesienia na całym świecie^[6]. Łacińska editio typica została ogłoszona w 1998 roku. Na jej podstawie opracowano ponowne tłumaczenia. W Polsce opublikowano najpierw same Corrigenda (poprawki), a w 2002 roku drugie wydanie polskie całego katechizmu.

Struktura i treść Katechizmu

Katechizm składa się z 2865 punktów. Całość podzielona jest na części, działy, rozdziały, artykuły i niekiedy na paragrafy. Charakterystyczne jest to, że punkty znajdujące się na końcu artykułu stanowią skrót poprzednich. Opublikowany w 1992 r. Katechizm składa się z pełniącej rolę wstępu konstytucji apostolskiej Jana Pawła II Fidei depositum oraz z 4 części.

Pierwsza część jest szczegółową analizą poszczególnych elementów Credo (wyznania wiary).
Druga część omawia celebrację misterium chrześcijańskiego, czyli zagadnienie misterium paschalnego – tajemnicy śmierci i zmartwychwstania Chrystusa oraz poszczególne 7 sakramentów Kościoła.
Trzecia część dotyczy zasad moralności chrześcijańskiej, ze szczególnym uwzględnieniem przykazań Dekalogu.
Czwarta część określa cechy modlitwy chrześcijańskiej, ze zwróceniem uwagi na modlitwę Ojcze nasz.

Struktura ta odpowiada schematowi katechizmów potrydenckich.

Kompendium katechizmu Kościoła katolickiego

W 2005 roku wydano w języku włoskim Catechismo della Chiesa Cattolica. Compendio (pol. Kompendium katechizmu Kościoła katolickiego), będące syntezą Katechizmu Kościoła katolickiego obejmującą w sposób zwięzły wszystkie istotne i podstawowe elementy wiary Kościoła. Kompendium zostało opracowane przez komisję specjalną powołaną przez Jana Pawła II, której przewodniczył kardynał Joseph Ratzinger, późniejszy papież Benedykt XVI. W kompendium zastosowano schemat „pytanie-odpowiedź”.

YOUCAT

Osobny artykuł: YOUCAT.

W 2011 roku ukazała się wersja KKK skierowana przede wszystkim do młodzieży, zatytułowana YOUCAT. Publikacja, która składa się z 527 pytań i odpowiedzi, została oparta na Katechizmie i jego Kompendium. Uzupełniona została o cytaty z Pisma Świętego oraz ze świętych, autorytetów i uczonych^[7]. Jej redaktorem był metropolita Wiednia, kardynał Christoph Schönborn, a wstęp napisał Benedykt XVI. Celem wydania YOUCAT było powiązanie wiary Kościoła [...] z mentalnością współczesnych młodych ludzi^[8]. W Polsce YOUCAT ukazał się 2 czerwca 2011 roku nakładem Edycji Świętego Pawła^[7].

Zobacz też

Ojcowie Kościoła w Katechizmie Kościoła Katolickiego

Przypisy

↑ Renata Przybylska, Wiesław Przyczyna: Pisownia słownictwa religijnego. Wyd. 2. Tarnów: Biblos, 2018, s. 26. ISBN 978-83-7793-625-2.
↑ FIDEI DEPOSITUM
↑ Benedykt XVI: Préface écrite par le pape Benoît XVI pour „Youcat”, manuel du Catéchisme de l'Église Catholique destiné aux jeunes, en vu des JMJ 2011 de Madrid. Watykan: 2011. [dostęp 2011-04-16]. (pol.).
↑ Jan Paweł II, Prezentacja Katechizmu Kościoła Katolickiego, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) z 7 grudnia 1992 roku.
↑ Offmański 2013 ↓, s. 41.
↑ Franciszek: Przemówienie do uczestników spotkania zorganizowanego przez Papieską Radę ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji. Watykan: 2017. [dostęp 2018-08-09]. (pol.).
↑ ^a ^b Prezentacja „Youcat”. ekai.pl, 2011-06-02. [dostęp 2011-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-22)].
↑ „YouCat” ewangelizuje. ekai.pl, 2011-03-29. [dostęp 2011-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-28)].

Bibliografia

Andrzej Offmański. Katechizm Kościoła Katolickiego ostatnim z dokumentów odnowy soborowej. „Colloquia Theologica Ottoniana”. 1 (2013). s. 41–56.

Linki zewnętrzne

Treść wydań współczesnych:

Tekst katechizmu oraz kompendium na stronach www Watykanu (brak wersji polskiej)
polskie tłumaczenie katechizmu wg wydania Pallottinum 1994: wersja www • wersja mobilna (Android)
KOMPENDIUM KATECHIZMU KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO w języku polskim. 2005-06-28. [dostęp 2023-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-18)].

Treść wydań historycznych:

Katechizm kardynała Pietro Gasparriego. piusx.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-31)]. (początek XX wieku)
Katechizm kardynała Roberta Bellarmina (1597) (edycja polska z roku 1844)

[przybylska-1] Renata Przybylska, Wiesław Przyczyna: Pisownia słownictwa religijnego. Wyd. 2. Tarnów: Biblos, 2018, s. 26. ISBN 978-83-7793-625-2.

[2] FIDEI DEPOSITUM

[3] Benedykt XVI: Préface écrite par le pape Benoît XVI pour „Youcat”, manuel du Catéchisme de l'Église Catholique destiné aux jeunes, en vu des JMJ 2011 de Madrid. Watykan: 2011. [dostęp 2011-04-16]. (pol.).

[4] Jan Paweł II, Prezentacja Katechizmu Kościoła Katolickiego, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) z 7 grudnia 1992 roku.

[CITEREFOffmański201341-5] Offmański 2013 ↓, s. 41.

[6] Franciszek: Przemówienie do uczestników spotkania zorganizowanego przez Papieską Radę ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji. Watykan: 2017. [dostęp 2018-08-09]. (pol.).

[ekai2011-06-02-7] Prezentacja „Youcat”. ekai.pl, 2011-06-02. [dostęp 2011-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-22)].

[ekai.pl-8] „YouCat” ewangelizuje. ekai.pl, 2011-03-29. [dostęp 2011-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-28)].

[1]