Hopp til innhald

Sicilia

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Versjonen frå 18. april 2024 kl. 16:07 av HerVal7752 (diskusjon | bidrag) (Geoboks)
(skil) ← Eldre versjon | Siste versjonen (skil) | Nyare versjon → (skil)
Siciliana
region
Flagg
Land  Italia
Hovudstad Palermo
Areal 25 711 km²
Folketal 4 983 478 (2019)
Kart
Sicilia
37°36′00″N 14°00′55″E / 37.599958333333°N 14.015377777778°E / 37.599958333333; 14.015377777778
Kart som viser Sicilia.
Kart som viser Sicilia.
Kart som viser Sicilia.
Wikimedia Commons: Sicily

Sicilia er ein autonom region i Italia, og den største øya i Middelhavet. Regionen har ei flatevidd på 25 711 km², og 5,0 millionar innbyggjarar.

Regionshovudstaden er Palermo, og provinshovudstadane er Catania, Messina, Siracusa, Trapani, Enna, Caltanissetta, Agrigento og Ragusa.

Sicilia. Fotoet er teke av NASA.

Vulkanen Etna ligg i nærleiken av Catania. Mot nord ligg dei eoliske øyane, mot vest Egadiøyane, mot nord-vest Ustica og mot sørvest dei pelagiske øyane. Alle desse øyane er administrativt del av regionen Sicilia.

Rocca di Salvatesta i Peloritanifjella.

Sicilia har lenge vore rekna som Italia sitt kornkammer. Andre viktige jordbruksprodukt er oliven og vin. Svovelgruver kring Caltanissetta gav gode innkomer i det på 1700-talet, men gruvedrift har det vorte gradvis mindre av sidan 1950-talet.

Infrastruktur

[endre | endre wikiteksten]

Øya har eit nettverk av motorvegar, og eit jarnvegnett drive av det statlege selskapet Trenitalia.

Det er to internasjonale flyplassar: Palermo internasjonale flyplass og Catania-Fontanarossa flyplass. Det finst mindre flyplassar i Trapani og på øyane Pantelleria og Lampedusa.

Dei tidlegaste kjende menneska på Sicilia var stammer som av greske forfattarar vart kalla elymarane, sikanarane og sikeliane. Den sistnemnde var den siste gruppa som kom til øya, og høyrer til same folkegruppa som fleire stammer i det sørlege Italia.

Sicilia vart kolonisert av fønikarar, punarar frå Kartago og grekarar frå 900-talet f.Kr. Den viktigaste greske kolonien var Syrakus (i dag Siracusa) i 734 f.kr.; andre greske koloniar var Gela, Akragas (i dag Agrigento), Selinunt, Himera, Megara Hyblaea, Zankle, Leontini, Helorus og Messene. Dei vart oppretta som sjølvstendige bystatar, og utgjorde ein viktig del av Magna Graecia, det greske området som òg omfatta Sør-Italia. Sjølv om byane var sjølvstendige, hadde dei band til opphavsbyen, noko som førte med seg mellom anna athenarane sin sicilianske ekspedisjon under den andre peloponnesarkrigen.

I 1946 vart Sicilia ein autonom region, og i etterkrigstida har det kome store overføringar frå eit fond for utvikling av det sørlege Italia - Cassa per il Mezzogiorno.

Siciliansk språk

[endre | endre wikiteksten]

Sjølv om italiensk er det offisielle språket, talar dei fleste sicilianarane sitt eige søritalienske språk, siciliansk. Det er eit romansk språk med mange lånord frå arabisk, høgtysk, katalansk, fransk og spansk. Det vert òg tala i Reggio di Calabria og det sørlege Puglia på det italienske fastlandet.

Stranda i Cefalu på Sicilia.

Sicilia er inndelt i ni provinsar:

Regionsflagget er diagonalt delt med raudt over gult, med trinacriasymbolet i midten.

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]
Commons har multimedium som gjeld: Sicilia