VY Canis Majoris
| "VY Canis Majoris" | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
VY Canis Majoris
| ||||
| Sterrenbeeld | Grote Hond (Canis Major) | |||
| Bayer-aanduiding | VY CMa | |||
| Overige aanduidingen | HD 58061, HIP 35793, SAO 173591, TYC 6541-2525-1 | |||
| Waarnemingsgegevens | ||||
| Rechte klimming | 07u22m58,3s | |||
| Declinatie (Epoche 2000) |
-25° 46' 03" | |||
| Schijnbare magnitude | 6,5-9,6 | |||
| Details | ||||
| Lichtkracht | 270.000 L☉ | |||
| Spectraalklasse | M3-M5 Ia | |||
| Temperatuur (K) | 3490 K | |||
| Afstand* (lj) | 3800 ± 300 (1,17 ± 0,08 kpc)[1] | |||
| Straal | 1420 ± 120 R☉ | |||
| Massa | 17 ± 8 M☉ | |||
| Veranderlijk | Halfregelmatige veranderlijke | |||
| Meervoudig | nee | |||
| * afstanden aangegeven als "parallax xxx = yyy lj" zijn herleid uit de in de bron aangegeven parallax | ||||
| ||||
VY Canis Majoris (VY CMa) is een type M superreus of hyperreus in het sterrenbeeld Grote Hond (Canis Major). Het is een van de grootste sterren die in het heelal zijn ontdekt. De straal van de rode ster is ongeveer 1420±120 maal zo groot als die van onze zon, waardoor onze zon er enkele miljarden malen in zou passen.[1][2]
Het is een van de lichtsterkste rode sterren van het nabije heelal. VY CMa is een halfregelmatige veranderlijke; haar schijnbare helderheid varieert tussen magnitude 6,5 en 9,6 (maar is soms ook zwakker[3]). De ster heeft een lichtkracht van 270 000 L☉,[4][5] hetgeen echter niet in de buurt komt van een LBV als Cygnus OB2-12 (6,3 miljoen L☉). Zowel de omvang als de helderheid zijn echter nog altijd onderwerp van discussie (en twijfel) binnen de wetenschappelijke wereld.
De aard van VY Canis Majoris
[bewerken | brontekst bewerken]De eerste bekende notering van VY Canis Majoris is in de sterrencatalogus van Jérôme Lalande op 7 maart 1801. In de catalogus staat dat VY CMa een magnitude 7-ster is. Latere studies over de schijnbare magnitude gedurende de 19e eeuw tonen dat de ster aan het vervagen is sinds 1850. Sinds 1847 staat VY CMa bekend als een hyperreus. Gedurende de 19e eeuw hebben wetenschappers ten minste 6 verschillende componenten gemeten bij VY CMa, dat zou kunnen betekenen dat het om een meervoudige ster gaat. Deze afzonderlijke componenten staan nu bekend als heldere gebieden in de omringende nevel. Observaties in 1957 met hogeresolutiefoto’s toonden aan dat VY CMa geen dubbelster is.
VY CMa is een sterk lichtgevende rode hyperreus met een temperatuur van ongeveer 3000 K, wat hem een plek geeft in de rechterbovenhoek van de Hertzsprung-Russelldiagram, wat ook meteen suggereert dat het een geëvolueerde ster is. Gedurende het grootste deel van zijn bestaan zal het een O-klassester zijn geweest, met een massa van ongeveer 30 tot 40 M☉.
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- HD 100546 b, voor zover bekend de grootste planeet van het heelal
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Astronomers Map a Hypergiant Star's Massive Outbursts, HubbleSite NewsCenter
- VY Canis Majoris
- (en) VY Canis Majoris in SIMBAD
- ↑ a b Cornell University, Fundamental properties and atmospheric structure of the red supergiant VY CMa based on VLTI/AMBER spectro-interferometry, door M. Wittkowski, P. H. Hauschildt, B. Arroyo Torres, J. M. Marcaide, 23 maart 2012
- ↑ Irene W. Pennington Planetarium, Stars: A Size Comparison, 29 augustus 2013
- ↑ http://cdsads.u-strasbg.fr/cgi-bin/nph-bib_query?1970IBVS..465....1R
- ↑ Monnier, J. D., Tuthill, P. G., Lopez, B., Cruzalebes, P., Danchi, W. C. (10 februari 1999). The last gasps of VY Canis Majoris: aperture synthesis and adaptive optics imagery. The Astrophysical Journal 512: 351-361 (American Astronomical Society). DOI: 10.1086/306761.
- ↑ Lada, Charles J., Reid, Mark J. (1 januari 1978). CO observations of a molecular cloud complex associated with the bright rim near VY Canis Majoris. The Astrophysical Journal 219: 95-104 (American Astronomical Society).
