Johanna (voornaam)
Johanna is een meisjesnaam afgeleid van Johannes. De naam Johannes komt van het Hebreeuwse Johanan, wat betekent 'Jahweh is genadig' of ook wel 'de door God begenadigde'.
Korte vormen van Johanna zijn:
- Beginletter D: Djenna
- Beginletter H: Hanna (komt echter ook voor als oorspronkelijk bijbelse naam), Hanneke, Hannie, Hanny, Hans, Hansje
- Beginletter J: Jaantje, Jackie, Jane, Janet, Janine, Janka, Janke, Janna, Jannegien, Janneke, Jannetje, Jantje, Jannie, Janny, Jans, Jansina, Jantien, Jantine, Jaenet, Jenna, Jenke, Jenneke, Jenske, Jenthe, Jinte, Jo, Joke, Jolijn, Jolina
- Beginletter N: Nettie
- Beginletter S: Sjaan, Sjaantje
- Beginletter Y: Yenthe, Yinthe
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De oudst bekende vermelding van een Johanna is in Lucas 8:3. Deze Sint Johanna was een volgelinge van Jezus. Zij was de vrouw van Chusas, de rentmeester van koning Herodes. Zij ontdekte ook de lege graftombe op de zondagmorgen na Jezus' kruisiging op Goede Vrijdag (Lucas 24:10). De eerste vermelding van een vernoeming in het Nederlands dateert van 1212.
De naam kwam voor in Frankrijk vanaf de 9e eeuw bij verschillende adellijke vrouwen, zoals Johanna filia Trodewini, Breisgau 1094 en Johannetta de Burgundia uit 1295. Een vroeg voorkomen van de naam in Nederland was Johanna, vrouw van Willem, graaf van Holland en Henegouwen, die in 1342 overleed.[1]
In Kortrijk zijn omstreeks 1400 diverse verkortingen aangetroffen, zoals Jane, Jaenne, Jeankin, Haenkin, Hannette, Annette[1]
Ander gebruik
[bewerken | brontekst bewerken]De verkorte vormen Janet, Jeanet of Jeanette wordt vooral in België als aanduiding dan wel scheldwoord gebruikt voor een homoseksuele man of voor een travestiet.[2][3] Mogelijk is dit afkomstig van de term jeannette dat gebruikt werd voor een meisje dat lid was van de Scouts en Gidsen Vlaanderen. Deze rol is benoemd naar Jeanne d'Arc.[4]
Varianten in andere talen
[bewerken | brontekst bewerken]- Engels: Joan, Joanna (soms Joana), Joanne, Jane, Jean, Sheena
- Frans: Jeanne
- Iers: Sinéad, Siobhán
- IJslands: Jóhanna
- Italiaans: Giovanna, Gioana, Gianna
- Oosterlauwers Fries: Joke
- Pools: Joanna, Joasia, Asia, Aśka, Janina, Janka
- Pools: Joana, Juanita
- Noord-Germaans: Jonna (voornamelijk in Denemarken en Noorwegen)
- Roemeens: Ioana (afgeleid van Ion), Ionela (als koosnaam)
- Slavisch: Ivana, Janina, Jowanka
- Slowaaks: Johanka
- Spaans: Juana
- Tsjechisch: Jana, Jannika
- Hongaars: Johanna, Janka
- Albanees : Xhoana
Bekende naamdraagsters
[bewerken | brontekst bewerken]Europese Adel/koningshuizen
[bewerken | brontekst bewerken]- Johanna van Antiochië
- Johanna I van Auvergne
- Johanna van Blois
- Johanna van Brabant
- Johanna van Beieren
- Johanna van Bourbon
- Johanna van Bourgondië
- Johanna van Castilië
- Johanna van Châtillon
- Johanna van Clermont
- Johanna van Constantinopel
- Johanna van Engeland
- Johanna van Évreux
- Johanna van Frankrijk
- Johanna van Habsburg
- Johanna van Henegouwen
- Johanna van Holland
- Johanna van Horne
- Johanna van Kent
- Johanna I van Napels
- Johanna van Nassau-Dillenburg
- Johanna I van Navarra
- Johanna van Oostenrijk
- Johanna van Portugal
- Johanna van Savoye
- Johanna van Valois
- Johanna van Constantinopel
- Joanna van Toulouse
Andere bekende naamdraagsters
[bewerken | brontekst bewerken]- Pausin Johanna (9e eeuw), legendarisch[5]
- Jeanne d'Arc (1412-1431), Johanna van Orléans, Frans vrijheidsstrijder
- Joanna Baillie (1762-1851), Schots toneelschrijfster en dichteres
- Janet Jackson (1966), Amerikaans artiest
- Sinéad O'Connor (1966-2023), Iers zangeres
- Jóhanna Guðrún Jónsdóttir (1990), IJslands zangeres
- Antonia Johanna Willemina (Tonke) Dragt (1930-2024), een Nederlandse schrijfster van kinderboeken
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]- Populariteit, verspreiding en verklaring van de naam Johanna, Nederlandse Voornamenbank, Meertens Instituut.
- Johanna
- Johanna-Elisabeth
- Johanna-Tesch-Platz (metrostation)
- Johanna (Culemborg)
- Johanna (Elsink)
- Johanna (Huijbergen)
- Johanna (Janna) van Beieren-Schagen
- Johanna (tramhalte)
- Johanna (voornaam)
- Johanna (vrouw van Chusas)
- Johanna Adriana Ader-Appels
- Johanna Aleida Nijland
- Johanna Barker
- Johanna Bernardina Jeanne Koopman
- Johanna Bernardina Koopman
- Johanna Bleuland van Oordt
- Johanna Bonger
- Johanna Bonne-Wepster
- Johanna Boogerd-Quaak
- Johanna Bordewijk-Roepman
- Johanna Bormann
- Johanna Borski
- Johanna Borskibrug
- Johanna Bruins
- Johanna Burgers
- Johanna Böhm
- Johanna Catharina (plantage)
- Johanna Catharina Aarsse
- Johanna Catharina Went
- Johanna Charlotte van Anhalt-Dessau
- Johanna Charlotte van Boetzelaer
- Johanna Christiania Frederika Elisabeth Fabius
- Johanna Clementina Hudig
- Johanna Constantia Cleve
- Johanna Corleva
- Johanna Cornelia Wattier
- Johanna Coster
- Johanna Courtmans-Berchmans
- Johanna Crivelli
- Johanna De Vloed
- Johanna Dorothea Lindenaer
- Johanna Dorothea van Anhalt-Dessau
- Johanna Eekman
- Johanna Elisabeth van Sleeswijk-Holstein-Gottorp
- Johanna Emmanuella van Castilië
- Johanna Engela Swellengrebel
- Johanna Enlists
- Johanna Enríquez
- Johanna Francisca van Chantal
- Johanna Franco Zapata
- Johanna Gabriella van Oostenrijk
- Johanna Gapany
- Johanna Geertruida van Cittert-Eymers
- Johanna Goekoop-de Jongh
- Johanna Haanstra
- Johanna Heilina Stichting
- Johanna Helena Herolt
- Johanna Hermine Moes
- Johanna Heymann
- Johanna Hoobius
- Johanna Høst
- Johanna I
- Johanna II
- Johanna III
- Johanna III van Bourgondië
- Johanna II van Auvergne
- Johanna II van Bourgondië
- Johanna II van Chalon-Tonnerre
- Johanna II van Dreux
- Johanna II van Napels
- Johanna II van Navarra
- Johanna I van Auvergne
- Johanna I van Bourgondië
- Johanna I van Dreux
- Johanna I van Napels
- Johanna I van Navarra
- Johanna Jacoba Werker
- Johanna Jacoba van der Vliet-Borski
- Johanna KinderFonds
- Johanna Koerten
- Johanna Konta
- Johanna Kruit
- Johanna Kuiper
- Johanna Kuiperbrug
- Johanna Larsson
- Johanna Leeuwenburg-Hordijk
- Johanna Lucretia (schip, 1945)
- Johanna Madeleine Elout
- Johanna Maria
- Johanna Maria IJssel de Schepper-Becker
- Johanna Maria van Dort
- Johanna Maria van Winter
- Johanna Matintalo
- Johanna Mo
- Johanna Müller-Hermann
- Johanna Naberprijs
- Johanna Omolo
- Johanna Otho
- Johanna Pas
- Johanna Pieneman
- Johanna Plantagenet
- Johanna Racer
- Johanna Reiss
- Johanna Schaller
- Johanna Schnarf
- Johanna Schopenhauer
- Johanna Schouten-Elsenhout
- Johanna Sinisalo
- Johanna Sjöberg
- Johanna Slagter-Dingsdag
- Johanna Spaey
- Johanna Sprenkels
- Johanna Spyri
- Johanna Stockschläder
- Johanna Stokhuyzen-de Jong
- Johanna Stuten-te Gempt
- Johanna Sällström
- Johanna Tesch
- Johanna Titselaar
- Johanna Valois
- Johanna Varner
- Johanna Vergouwen
- Johanna Veth
- Johanna W.A. Naber
- Johanna Wanka
- Johanna Westerdijk
- Johanna Westerdijkplein(tje)
- Johanna Westerman
- Johanna Winkel
- Johanna Wolf
- Johanna Zandstra-Giezen
- Johanna de Geus
- Johanna ter Meulen
- Johanna ter Steege
- Johanna van Abcoude
- Johanna van Akko
- Johanna van Albret
- Johanna van Antiochië
- Johanna van Avaugour
- Johanna van Bar
- Johanna van Bar (1415-1462)
- Johanna van Beieren
- Johanna van Beieren (1356-1386)
- Johanna van Beieren (1373-1410)
- Johanna van Blois
- Johanna van Bourbon
- Johanna van Bourgondië
- Johanna van Bourgondië (1293-1349)
- Johanna van Brabant
- Johanna van Bretagne
- Johanna van Buren
- Johanna van Castilië
- Johanna van Castilië (Portugal)
- Johanna van Chiny
- Johanna van Châtillon
- Johanna van Clermont
- Johanna van Constantinopel
- Johanna van Cuijk
- Johanna van Dammartin
- Johanna van Dargies
- Johanna van Dommelen-Hamer
- Johanna van Eijbergen
- Johanna van Engeland
- Johanna van Engeland (1210-1238)
- Johanna van Engeland (1321-1362)
- Johanna van Frytom
- Johanna van Habsburg
- Johanna van Henegouwen
- Johanna van Hessen-Darmstadt
- Johanna van Horne
- Johanna van Joigny
- Johanna van Kent
- Johanna van Luxemburg-Saint-Pol
- Johanna van Mömpelgard
- Johanna van Nassau
- Johanna van Navarra
- Johanna van Navarra (1370-1437)
- Johanna van Neuchâtel
- Johanna van Oostenrijk
- Johanna van Pfirt
- Johanna van Polanen
- Johanna van Portugal
- Johanna van Portugal (1439)
- Johanna van Ranst
- Johanna van Rethel
- Johanna van Riebeeck
- Johanna van Rosental
- Johanna van Saarbrücken
- Johanna van Savoye
- Johanna van Savoye (1907-2000)
- Johanna van Toulouse
- Johanna van Valois
- Johanna van Valois (1294-1342)
- Johanna van Valois (1304-1363)
- Johanna van Valois (1343-1373)
- Johanna van Valois (1391-1433)
- Johanna van Valois (1464-1505)
- Johanna van Vendôme
- Johanna van Vlaanderen
- Johanna van Vlaanderen (Bretagne)
- Johanna van Wales
- Johanna van Woude
- Johanna van de Linde
- Johanna van der Gheynst
- Johanna van der Willigen
- Johanna van Évreux
- Johanna von Koczian
- Johanna Östlund
- Johannapark
- Johannaster
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Johanna op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ a b Meertens Instituut, NVB - verklaring voornaam Johanna. www.meertens.knaw.nl. Gearchiveerd op 1 januari 2018. Geraadpleegd op 31 december 2017.
- ↑ Gratis woordenboek. vandale.nl. Geraadpleegd op 31 december 2017.
- ↑ (en) jeanet - ANW (Algemeen Nederlands Woordenboek). anw.inl.nl. Gearchiveerd op 31 december 2017. Geraadpleegd op 31 december 2017.
- ↑ Etymologiebank trefwoord Janet.
- ↑ Grote Winkler Prins, 7e druk, 1970