Gijsbert Jan van Hardenbroek
| Gijsbert Jan van Hardenbroek | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Portret van Gijsbert Jan van Hardenbroek - Driebergen-Rijsenburg - 20351861 - RCE
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Volledige naam | Gijsbert Jan van Hardenbroek | |||
| Geboren | 1719 | |||
| Geboorteplaats | Langbroek | |||
| Overleden | 20 januari 1788 | |||
| Overlijdensplaats | Bergambacht | |||
| Land | Nederland | |||
| Beroep | rentmeester, administrateur, staatkundige, schrijver | |||
| Werk | ||||
| Jaren actief | 1747 - 1787 | |||
| Dbnl-profiel | ||||
| ||||
Gijsbert Jan van Hardenbroek, heer van Bergestein, Lockhorst, slot 's Heeraartsberg bij Bergambacht[1], en Ammerstol (Langbroek, 1719 - Bergambacht, 20 januari 1788) was Raad en rentmeester-generaal van de Stichtse domeinen. De baron zou totaal vergeten zijn gebleven als hij niet de moeite genomen had de Utrechtse en Haagse kletspraatjes en roddels op te schrijven.[2] In 1747 begon hij te schrijven en hij heeft dit veertig jaar lang volgehouden. In zijn Gedenkschriften behandelt hij o.a. de verhouding tussen de hertog van Brunswijk en stadhouder Willem V en diens vrouw prinses Willemina. Zijn gedenkschriften zijn eigenlijk alleen ter eigen herinnering opgesteld, en zijn geschreven zonder de bedoeling personen of meningen te verdedigen of te bestrijden en te bekladden.
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Op zijn tweede en negende kwam hij voor op de monsterrol van het schip van zijn vader, een kapitein-ter-zee.[3] Mogelijk studeerde hij aan de Hogeschool van Franeker. Hij correspondeerde in het Latijn van 1738-1768 met Christiaan Hendrik Trotz, die hoogleraar Rechtsgeleerdheid was in Franeker van 1741 tot en met 1753 en in Utrecht van 1754 tot en met 1773.[4][5][6]
In 1742 begon zijn ambtelijke carrière bij de Rekenkamer van de Staten van Utrecht, een baantje dat hij van zijn vader had overgenomen.[7] In 1749 werd hij administrateur van de Admiraliteit van het Noorderkwartier. In 1758 begon zijn staatkundige loopbaan. Het jaar daarop werd hij benoemd bij de VOC-kamer te Amsterdam.[8] In 1764 kreeg hij een aanstelling bij de Admiraliteit van Amsterdam. In 1768 nam hij zitting in een geheim besogne aangaande buitenlandse aangelegenheden. Daar kwam hij in aanraking met de stadhouder, Lodewijk Ernst, de hertog van Brunswijk, Hendrik Fagel en Thomas Isaac de Larrey. In deze tijd deed hij Belle van Zuylen een aanzoek.[9][10][11] Hardenbroek bleek goed geïnformeerd over de relatie tussen de stadhouder en freule Constantia van Lynden. In 1785 trok hij zich terug als gedeputeerde ter Staten Generaal.
Hij kocht in 1774 het huis op het Janskerkhof 2 in Utrecht van Gedeputeerde Staten van Utrecht.[12] In 1781 werd hij voorzitter van de Utrechtse Ridderschap en vergaderde met hen in zijn huis aan het Janskerkhof. Bij zijn dood in 1788 op 69-jarige leeftijd liet hij het huis met zijn bibliotheek na aan Gedeputeerde Staten.[13]
Bibliografie
[bewerken | brontekst bewerken]- Gedenkschriften van Gijsbert Jan van Hardenbroek, heer van Bergestein Lockhorst, 's Heeraartsberg, Bergambacht en Ammerstol, president der Utrechtsche ridderschap, gedeputeerde ter Generaliteits-vergadering enz. (1747-1787), uitgegeven en toegelicht door F.J.L. Krämer en voor deel 3 en 4 door A. J. van der Meulen. Amsterdam, 1901-1918. 6 delen.
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Lemma over Gijsbert Jan baron van Hardenbroek in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek.
- Biografieën, werken en teksten bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
- Beschrijving van schilderij van Gijsbert Johan van Hardenbroek met heerlijkheid Bergambacht gemaakt door Guillaume de Spinny 1766 van website RKD
- Beschrijving van schilderij van Gijsbert Jan van Hardenbroek met boekenkast en testament door Guillaume de Spinny van website RKD
- Deel 1 van de Gedenkschriften van Gijsbert Jan van Hardenbroek (1747-1780), Amsterdam, Müller, 1901
- Deel 2 van de Gedenkschriften van Gijsbert Jan van Hardenbroek (1780-1781) Amsterdam, Müller, 1903
- Deel 3 van de Gedenkschriften van Gijsbert Jan van Hardenbroek (1781-1782) Amsterdam, Müller, 1910
- Deel 4 van de Gedenkschriften van Gijsbert Jan van Hardenbroek (1782-1783) Amsterdam, Müller, 1915
- Deel 5 van de Gedenkschriften van Gijsbert Jan van Hardenbroek (1784-1785) Amsterdam, Müller, 1917
- Deel 6 van de Gedenkschriften van Gijsbert Jan van Hardenbroek (1785-1788) Amsterdam, Müller, 1918
- ↑ Beschrijving van het afgebroken Slot 's Heeraartsberg door kastelen in Zuid-Holland. Gearchiveerd op 22 mei 2023.
- ↑ Recensie Colenbrander over Gedenkschriften van GJ van Hardenbroek door Krämer van 1901 via DBNL. Gearchiveerd op 21 april 2021.
- ↑ Gedenkschriften van G.J. Hardenbroek, deel I, p. IX.
- ↑ Gedenkschriften deel 1, pagina X
- ↑ Dissertatie Christian Korbeld, Over de vryheit van gevoelen en spreken den rechtsgeleerden eigen. Leven en werk van Christiaan Hendrik Trotz (1703-1773), Universiteit Nijmegen, 2013 met brieven van Trotz aan Van Hardenbroek. Gearchiveerd op 7 augustus 2022.
- ↑ 50 Brieven ingekomen bij Gijsbert Jan van Hardenbroek van Christianus Henricus Trotz (1703-1773), hoogleraar in de rechtsgeleerdheid te Utrecht, uit de jaren 1738-1747, 1749, 1751-1752, 1765, 1768, en z.j. met concepten en minuten van uitgaande brieven via Het Utrechts Archief
- ↑ Gedenkschriften van G.J. Hardenbroek, deel I, p. XV.
- ↑ Gedenkschriften van G.J. Hardenbroek, deel I, p. XXXIII.
- ↑ Brieven van G.J. van Hardenbroek voor Belle van Zuylen via Het Utrechts Archief
- ↑ Nederlandse vertalingen van de Franse teksten over Belle van Zuylen uit het archief van Gijsbert Jan van Hardenbroek van de website van HUA
- ↑ Isabelle de Charrière, Early writings. New material from Dutch archives. Éd. Kees van Strien, Louvain, Peeters, 2005. VI-338 p. Gearchiveerd op 13 juli 2023.
- ↑ Beschrijving huis Gijsbert Jan van Hardenbroek (1719-1788) aan het Janskerkhof 2 te Utrecht. Gearchiveerd op 16 oktober 2022.
- ↑ Gysbert Jan van Hardenbroek overleden op 22 februari 1788 op 68-jarige leeftijd in Nieuwe Nederlandsche Jaarboeken 1788 p. 389-390. Gearchiveerd op 13 juli 2023.