Proton Saga

Proton Saga ڤروتون ساݢ‎code: ms is deprecated
Generasi Proton Saga
Maklumat
Pengilang	Proton
Pengeluaran	1985–sekarang
Pemasangan	Malaysia: Shah Alam, Selangor (Proton Hicom Factory) Bangladesh: Chittagong (PHP Automobiles) Kenya: Mombasa (Associated Vehicle Assemblers) Pakistan: Karachi (Al Haj Automotive Private limited)
Kelas	Kereta subpadat / B (1985–2016) Kereta bandar / A (2016–sekarang)
Gaya badan	Sedan 4-pintu (1985–sekarang) Hatchback 5-pintu (1985–2008)

Proton Saga; (Jawi: ‏ڤروتون ساݢ‎code: ms is deprecated ‎) merupakan model pertama syarikat automotif pertama Malaysia iaitu PROTON, berasaskan model Mitsubishi Lancer Fiore. Ia dibangunkan buat pertama kali di Shah Alam pada bulan September 1985. Proton Saga ialah siri kereta subpadat dan kini kereta bandar yang dikeluarkan oleh pengeluar kereta Malaysia iaitu Proton. Proton Saga ke-100,000 telah dikeluarkan pada Januari 1989. Semasa pelancarannya, kereta Proton Saga pertama telah dihadiahkan kepada Muzium Negara sebagai simbol bermulanya industri automotif negara. Sejak daripada itulah Proton Saga menyumbang sebahagian besar daripada hasil jualan Proton. Varian Saga amat popular di kalangan pemandu teksi kerana harganya yang murah serta kos penyelenggaraan yang rendah dan berbaloi.

Proton Saga ialah papan nama Proton yang paling lama berjalan dan paling laris, dengan lebih 1.9 juta unit terjual di seluruh dunia dalam tempoh 37 tahun (1985 hingga 2022).^[1]

Proton Saga generasi pertama dibangunkan hasil usaha sama antara HICOM dan Mitsubishi Motors.^[2] Ia berdasarkan Mitsubishi Lancer Fiore generasi kedua, dan boleh didapati dalam salun 4-pintu dan samaran hatchback 5-pintu. Proton Saga generasi kedua telah diperkenalkan pada 18 Januari 2008.^[3] Ia berasaskan platform Proton Savvy yang terbentang dan dibangunkan secara dalaman oleh Proton. Proton Saga generasi ketiga telah dilancarkan pada 28 September 2016.^[4] Ia berdasarkan platform Saga FLX yang keluar, dan dikuasakan oleh enjin 1.3 liter VVT Iriz.

Nama 'Saga' ialah akronim untuk 'Keselamatan (Safety), Pencapaian (Achievement), Kehebatan (Greatness), dan Keupayaan (Ability)'.^[5] Dalam bahasa Melayu, 'Saga' merujuk kepada benih merah keras (abrus precatorius) pokok Saga. Proton Saga juga merupakan lambang negara Malaysia yang terkenal.^[6]

Proton Saga (C20, Mk1)
Maklumat
Pengeluaran	1985–1992
Kelas	Kereta subpadat, Segmen-B
Gaya badan	Sedan 4-pintu Hatchback 5-pintu
Reka letak	Enjin hadapan, pacuan roda hadapan
Enjin	1.3 L 4G13 Orion II 8V SOHC I4 1.3 L 4G13 Magma 8V SOHC I4 1.3 L 4G13P Megavalve 12V SOHC I4 1.5 L 4G15 Orion II 8V SOHC I4 1.5 L 4G15 Magma 8V SOHC I4 1.5 L 4G15P Megavalve 12V SOHC I4
Penghantaran	Manual 5-kelajuan Automatik 3-kelajuan

Proton Saga telah dilancarkan pada Julai 1985 oleh Tun Dr. Mahathir bin Mohamad, Perdana Menteri Malaysia dan Mohd Najib bin Tun Haji Abdul Razak ketika itu. Sebelum model Saga dilancarkan, sebuah pertandingan memilih nama kereta kebangsaan negara yang pertama telah pun diadakan, dan nama model diambil daripada nama yang dipilih oleh pemenang pertandingan tersebut. Pemenang pertandingan tersebut iaitu Ismail Jaafar^[7], seorang tentera bersara memilih nama "Saga" kerana biji saga amat mudah didapati di Malaysia.

Tun Dr. Mahathir juga menggunakan kereta Proton Saga semasa upacara perasmian Jambatan Pulau Pinang pada 14 September 1985. Model terawal Proton Saga ditenagai enjin SOHC 8 injap 4 silinder yang dibekalkan oleh Mitsubishi dengan pilihan model 1.5L dan 1.3L. Varian transmisi automatik hanya boleh didapati pada model 1.5L sahaja. Versi hatchback pula dikeluarkan pada tahun 1987, dikenali dengan nama Proton Knight pada mulanya dan kemudian dikenali sebagai Proton Saga Aeroback.^[8]

Pada 16 Mac 1989, Proton melancarkan Saga di United Kingdom.^[9] Model saloon itu dinamakan semula sebagai Proton 1.3 dan Proton 1.5, manakala versi hatchback menampilkan lencana 'Aeroback' tambahan. Proton mengiklankan model mereka dengan slogan "Teknologi Jepun, Gaya Malaysia". Proton kemudiannya mencatat rekod untuk 'kereta baharu terpantas terjual pernah memasuki United Kingdom', melebihi sasaran jualan 12 bulan mereka dalam tempoh 6 bulan.^[10] Saga disasarkan tepat pada nilai akhir pasaran, dan bukan sahaja mengambil jualan daripada jenama Eropah Timur yang terkenal seperti Lada dan Skoda, tetapi juga menarik pelanggan yang membeli Jepun secara tradisi, kerana jenama seperti Nissan dan Toyota telah meningkat naik. -pasaran untuk bersaing dengan tawaran Eropah.

Pada Ogos 1990, Proton Saga Megavalve telah dilancarkan di Malaysia.^[11] Ia dipasang dengan enjin 12 injap yang lebih berkuasa, dan reka bentuk luaran diubah sedikit dengan gril, kemasan dan rim baharu bersama-sama dengan pemasukan tali pinggang keledar belakang dan lampu brek ketiga sebagai standard. Proton melancarkan Saga Megavalve di United Kingdom pada Januari 1991, di mana ia dinamakan semula sebagai Proton 12-Valve.

• 
  1987–1990 Proton Saga (Magma) salun.
• 
  1990–1992 Proton Saga (Megavalve) Aeroback hatchback.

Proton Saga Iswara (C20, Mk2)
Maklumat
Pengeluaran	1992–2003
Kelas	Kereta subpadat, Segmen-B
Gaya badan	Sedan 4-pintu Hatchback 5-pintu
Reka letak	Enjin hadapan, pacuan roda hadapan
Enjin	1.3 L 4G13P 12V SOHC I4 1.3 L 4G13P ECI Multi 12V SOHC I4 1.5 L 4G15P 12V SOHC I4 1.5 L 4G15P ECI Multi 12V SOHC I4
Penghantaran	Manual 5-kelajuan Automatik 3-kelajuan

Pada 15 Ogos 1992, Proton Saga Iswara (juga dikenali sebagai Proton Mpi atau Proton Iswara di United Kingdom) telah dilancarkan.^[12] Ia dinamakan sempena rama-rama Helen (Papilio iswara) yang hebat di Sarawak. Ia berkongsi platform daripada generasi sebelumnya, tetapi menerima perubahan luaran dan dalaman yang besar. Saga Iswara boleh didapati dalam salun 4-pintu dan hatchback 5-pintu dan terus dilengkapi dengan enjin 12 injap Mitsubishi Orion 1.3L dan 1.5L. Versi salun Saga Iswara menjadi pilihan teksi di Malaysia.

Ia terus dieksport ke Eropah sehingga 1996, telah dijual bersama Persona (Wira) di sana sejak 1993.

Pada tahun 2001, Proton memperkenalkan Iswara Aeroback Edisi Khas. Ia diasaskan pada hatchback Saga Iswara tetapi termasuk perubahan kosmetik luaran yang besar dan perubahan dalaman kecil. Ia hanya tersedia dalam warna perak, dengan transmisi manual dan enjin 1.3 liter 4G13.

• 
  1992–2001 Proton Saga Iswara salun.
• 
  1992–2001 Proton Saga Iswara Aeroback hatchback.
• 
  2001–2003 Proton Iswara Aeroback Edisi Khas hatchback.

Proton Saga LMST (C20, Mk3)
Maklumat
Pengeluaran	2003–2008
Kelas	Kereta subpadat, Segmen-B
Gaya badan	Hatchback 5-pintu
Reka letak	Enjin hadapan, pacuan roda hadapan
Enjin	1.3 L 4G13P 12V SOHC I4
Penghantaran	Manual 5-kelajuan

Proton Saga LMST hatchback telah dilancarkan pada tahun 2003. Ia berasaskan platform yang sama yang terdapat dalam model-model terdahulu. Namun begitu, ia menampilkan pengubahsuaian dan penambahbaikan dalaman dan luaran yang moden. Enjin karburetor Mitsubishi 4G13 1.3 liter telah ditala untuk menghasilkan 83 bhp (62 kW). Ia hanya tersedia dalam dua garisan trim, terhad kepada transmisi manual 5-kelajuan.

Proton Saga LMST tidak dilengkapi dengan beg udara atau ABS, dan dijual dalam empat warna; merah, biru tua, kelabu dan hitam.

Proton mereka bentuk semula bahagian luar serta dalaman Saga LMST memihak kepada kesukanan berbanding kepraktisan. Petak sarung tangan adalah jenis terbuka, menawarkan ruang simpanan yang lebih sedikit dan peredam mengeluarkan lebih banyak bunyi tanpa sebarang keuntungan sebenar dalam kuasa. Akibatnya, Saga LMST menjadi kurang menarik kepada penduduk umum dan jualan menjunam dengan ketara.

• 
  2003–2006 Proton Saga LMST hatchback.
• 
  2006–2008 Proton Saga LMST hatchback.

• Kereta Nilai Terbaik Tahun Ini (Proton Saga 1.5E Aeroback) - Kereta Apa? 1991^[13]
• Kereta Baharu Popular Nilai Terbaik - Auto Express 1992^[13]
• Beli Kereta Keluarga Terbaik sehingga £10,000 - Kereta Apa? 1993^[13]

Proton Saga (BT, Mk1)
Maklumat
Pengeluaran	2008–2010
Kelas	Kereta subpadat, Segmen-B
Gaya badan	Sedan 4-pintu
Reka letak	Enjin hadapan, pacuan roda hadapan
Enjin	1.3L CamPro IAFM DOHC I4 1.6L CamPro IAFM DOHC I4
Penghantaran	Manual 5-kelajuan Automatik 4-kelajuan

Mula diumumkan secara rasmi pada 1 Januari 2008^[14], model Saga yang berasaskan Mitsubishi digantikan dengan pengganti yang direka semula sepenuhnya, dikodkan sebagai Proton BLM (Base Line Model), juga dikenali sebagai Model Gantian Proton Saga, yang terus menggunakan nama Saga. Model generasi terdahulu akan dihentikan pengeluarannya pada Mei 2008.

Kelibat kereta tersebut mula kelihatan seawal pertengahan 2007 semasa ujian di jalan raya Malaysia, dilitupi tengan pita pelekat samaran hitam, sebelum sesi pra-tonton model tersebut mula ditawarkan pada awal 2008, diikuti dengan pelancaran rasminya pada 18 Januari 2008.^[15] Proton Saga baru ini adalah model Proton paling rendah, dengan harga dalam lingkungan RM31,400 dan RM39,800 semasa pelancarannya.

Seperti generasi pertama Saga, kereta ini merupakan model kereta subkompak sedan 4-pintu dengan reka bentuk konservatif, dan turut mengekalkan sebahagian kecil reka bentuk daripada Proton Saga model tahun 2007 serta Proton Savvy, dan ia dibina berasaskan platform Proton Savvy yang dipanjangkan. Beberapa bahagian pada kerangkanya turut dibina khas bagi meningkat prestasi keselamatan semasa perlanggaran - bahagian zon remuk atau bahagian yang menyerap kebanyakan tenaga semasa perlanggaran.^[16] Kereta tersebut digerakkan dengan enjin Campro yang diubahsuai, dilengkapi dengan Modul Masukan Udara Bahan Api (IAFM), serta ditawarkan dengan transmisi manual atau automatik.^[16] Terdapat dua pilihan enjin bagi Proton Saga generasi kedua iaitu enjin 1.3 liter dan 1.6 liter.

Menurut seorang jurutera Proton, Proton Saga generasi kedua ini direka bagi membolehkannya ditukar kepada kenderaan gas asli (NGV) tanpa perlu banyak mengorbankan ruang but belakang bagi menempatkan tangki NGV.^[16]

• 
  2008–2010 Proton Saga

Proton Saga FL (BT, Mk2)
Maklumat
Pengeluaran	2010–2011
Kelas	Kereta subpadat, Segmen-B
Gaya badan	Sedan 4-pintu
Reka letak	Enjin hadapan, pacuan roda hadapan
Enjin	1.3L CamPro IAFM DOHC I4 1.6L CamPro IAFM DOHC I4
Penghantaran	Manual 5-kelajuan Automatik 4-kelajuan

Pada 30 November 2010, Proton memperkenalkan Proton Saga FL di Thai International Motor Expo 2010.^[17] Tampak lebih kemas dengan luaran yang besar, tetapi kebanyakan spesifikasi teknikal dan dalaman masih tidak berubah dari pre-facelift Saga.

Saga FL dilancarkan di Malaysia dua minggu selepas diumumkan di Thailand.^[18] Ia didatangkan dengan dua pilihan transmisi iaitu transmisi automatik 4 kelajuan dan transmisi manual 5 kelajuan. Setiap Proton Saga FL datang standard dengan 4 tingkap kuasa. Kemudian pada Mei 2011, model yang lebih berkuasa yang dipanggil sebagai Proton Saga FL 1.6 Executive dilancarkan.^[19]

• 
  2010–2011 Proton Saga FL

Proton Saga FLX (BT, Mk3)
Maklumat
Pengeluaran	2011–2016
Kelas	Kereta subpadat, Segmen-B
Gaya badan	Sedan 4-pintu
Reka letak	Enjin hadapan, pacuan roda hadapan
Enjin	1.3L CamPro IAFM+ DOHC I4 1.6L CamPro IAFM+ DOHC I4
Penghantaran	Manual 5-kelajuan CVT

8 bulan selepas pelancaran Saga FL, Proton menambah barisan varian bawah model Saga FLX di mana 'X' bermaksud tambahan. Saga FLX boleh didapati dalam dua pilihan transmisi sama ada manual atau CVT dipacu enjin CamPro IAFM + dan terdapat pilihan untuk beg udara berkembar beserta ABS dengan pengagihan tekanan brek elektronik (EBD). Keluaran FLX ini jauh lebih baik berbanding keluaran sebelumnya dari segi pemanduan jarak jauh. Bahagian luaran Saga FLX adalah sama dengan Saga FL. Harga Proton Saga FLX bermula dari RM38,370.00^[20].

Proton Saga FLX SE telah dilancarkan pada 30 November 2011 pada Harga RM49,470.00^[21]Ia dikuasakan dengan enjin 108hp CamPro IAFM + 1.6 liter dipasangkan dengan CVT. Bahagian pemandu dan penumpang dilengkapi beg udara serta ABS dengan EBD sebagai standard. Saga FLX SE dilengkapi kit badan sporty dan hanya boleh didapati dalam dua warna, putih dan merah.

Saga FLX memasuki pasaran Australia pada bulan Jun 2012, di mana ia telah ditukar nama sebagai FLX S16. Ia menggantikan S16 lama dalam armada Proton di Australia. S16 FLX didatangkan dalam dua varian, GX dan GXR, masing-masing dengan pilihan transmisi manual dan CVT, dengan beg udara berkembar serta ABS dan EBD standard bagi semua varian.^[22]

• 
  2011–2016 Proton Saga FLX

• Kereta Kompak / Rakyat Terbaik Tahun Ini – Anugerah Industri Auto VCA Auto Asia 2008^[23]
• Pemenang Kategori Peringkat Kemasukan – Anugerah NST / Maybank COTY 2008^[24]
• Model Terbaik Tahun (Malaysia) – Anugerah Automotif Frost & Sullivan Asia Pasifik 2009^[24]
• Model Kereta Penumpang Terbaik Tahun Ini – Anugerah Kecemerlangan Frost & Sullivan Malaysia 2010^[24]
• Anugerah Kereta Rakyat Terbaik – Anugerah Industri Auto–Auto Asia 2011^[25]
• Sedan Kompak Nilai Terbaik Tahun Ini (Anugerah NST / Maybank COTY 2012)^[26]
• Proton Saga SV dianugerahkan Model Debut Terbaik semasa Anugerah Frost & Sullivan 2014^[27]

Proton Saga (BT, Mk4)
Maklumat
Pengeluaran	September 2016–sekarang
Kelas	Kereta bandar, Segmen-A
Gaya badan	Sedan 4-pintu
Reka letak	Enjin hadapan, pacuan roda hadapan
Enjin	1.3 L VVT S4PE DOHC I4
Penghantaran	Manual 5-kelajuan Automatik 4-kelajuan CVT

Proton Saga generasi ketiga, dengan kod nama P2-13A merupakan sebuah sedan segmen-A yang direkabina oleh pengeluar kenderaan buatan Malaysia Proton. Kenderaan ini dirasmikan pada tanggal 28 September 2016 sebagai pengganti rasmi bagi Proton Saga generasi kedua.

Saga generasi ketiga ini berasaskan platform Saga FLX , dan ia berkongsi enjin VVT 1.3 liter dari Proton Iriz.^[28] Proton telah merekayasa semula sepenuhnya reka bentuk luaran Saga yang baharu. Bahagian dalamannya turut telah dirombak semula dan diperhalusi dengan penekanan kepada pengurangan bunyi, getaran, dan kekasaran (NVH).

Saga generasi ketiga ini telah ditempatkan sebagai sedan aras permulaan, lagi bawah daripada Persona yang lebih besar di segmen-B. Tahap piawai keselamatan juga telah dipertingkatkan dengan pengenalan kawalan kestabilan elektronik (ESC) dan struktur badan yang 20% lebih kuat. ASEAN NCAP telah menganugerahkan penarafan keselamatan sebanyak 4 bintang untuk Saga baharu. Keselamatan adalah satu aspek penting dalam Proton Saga terbaru. Model ini dilengkapi dengan pelbagai ciri keselamatan seperti sistem brek ABS, EBD, dan airbags untuk pemandu serta penumpang. Ini menunjukkan komitmen Proton terhadap keselamatan pengguna, memastikan perjalanan yang lebih selamat bagi semua.^[29]

Pada 6 Ogos 2019, Proton Saga yang dikemas kini telah dilancarkan di Pusat Perdagangan dan Pameran Antarabangsa Malaysia di Kuala Lumpur. Ia dianggap sebagai perubahan kecil secara dalaman tetapi sebagai pembaharuan kepada orang awam. Kereta itu kini termasuk isyarat reka bentuk daripada Proton X70, Proton Iriz dan Proton Persona yang merangkumi "tenunan tak terhingga" baharu, corak yang diilhamkan oleh batik dan ukiran kayu Malaysia. Enjin DOHC VVT aspirasi semula jadi tidak lagi dipasangkan dengan CVT, tetapi kotak gear automatik 4-kelajuan yang diperoleh daripada Hyundai. Varian Executive digugurkan dengan julat yang terdiri daripada Standard MT, Standard AT dan Premium AT. Saga 2019 turut menyaksikan bolong penghawa dingin digerakkan ke bawah untuk memberi ruang kepada unit kepala 'terapung' yang termasuk unit kepala yang menjalankan versi diubah suai Android untuk varian Premium. Saga kini bermula pada harga diturunkan RM32,800 untuk varian transmisi manual dan sehingga RM39,800 iaitu hampir RM2,000 lebih rendah daripada versi pra-facelift.^[30]

• Kereta Anugerah Rising Star - Anugerah Grand Prix Asean NCAP 2016^[31]
• Kereta Bernilai Untuk Wang - Kereta Terbaik Malaysia 2016^[32]
• Sedan Kompak Tahun Ini - DSF.my Allianz Vehicle of the Year (VOTY) 2017)^[33]
• 3 Kereta Bandar Terbaik Malaysia‍‍‍ - Anugerah Aurizn 2018 'Kereta Malaysia'^[34]
• Kereta Bajet (Pemenang Gangsa) - Anugerah Pilihan Rakyat Carlist.my 2018^[35]
• Sedan Kompak Terbaik (di bawah RM70K) - Anugerah Pilihan Editor CarSifu 2019^[36]

Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Proton Saga

• Tapak web rasmi