Старчево

Старчево
Старчево
Местоположба во областа Старчево Местоположба на Старчево во Општина Петрич и Благоевградската област
Координати: 41°29′N 23°14′E / 41.483° СГШ; 23.233° ИГД / 41.483; 23.233
Земја	Бугарија
Област	Благоевградска област
Општина	Петрич
Површина
• Вкупна	12.189 км2 (4,706 ми2)
Надм. вис.	&10000000000000131000000131 м
Население (2015)
• Вкупно	580
• Густина	0,048/км2 (0,12/ми2)
Час. појас	EET (UTC+2)
• Лето (ЛСВ)	EEST (UTC+3)
Пошт. бр.	2861
Повик. бр.	07424

Старчево (бугарски: Ста̀рчево, грчки: Στάρτσοβο) — село во Петричко, Пиринска Македонија, денес во општината Петрич на Благоевградската област, југозападна Бугарија.

Селото Старчево се наоѓа на 10 километри северно од Петрич, во Петричката котлина во југоисточното подножје на планината Огражден. Селото се наоѓа на надморска висина од 131 метри. Атарот на селото зафаќа површина од 12.189 км². Соседни села се Крналово и Рибник. Климата е преодна средоземна со летни минимални и зимски максимални врнежи. Просечните годишни врнежи од дожд се околу 700 мм.

Селото се споменува во отоманските регистри од 16 - 17 век под името Истарчева. Селото се споменува во османлиски дефтер од 1570 година со името Истарчева. Во истата година, во селото живееле 112 христијански семејства^[1].

Во 1848 година, со помош на Неделчо чорбаџи и дедо Георги, била изградена првата црква во Петричко - Свети Мина^[2]. Во текот на XIX век, селото било мешано и било во составот на Петричката каза. Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Старчево (Startchevo) е село со 93 семејства од кои 35 Турци и 265 Македонци^[3][4].

Во 1878 година, жителите на селото активно се вклучиле во Кресенското и Разловешкото востане. За краток период, во селото била поставена и револуционерна власт. Според Стефан Верковиќ во 1889 г. во селото имало 95 македонски домаќинства,^[5]

Во 1891 година Георги Стрезов за селото напишал:

Старчово, на СИ од Петрич 2 часа пат. Лежи во аголот што го образувваат Струма и Струмица. Околност - блато со раскошни ливади. Се работи и со свила. Црква, во која се чита на грчки, и училиште, исто така грчко, со 23 ученици. Бројот на куќите е околу 130.^[6]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година селото имало 620 жители, сите Македонци^[3][7]. Селото било под влијание на Цариградската патријаршија. Според податоците на секретарот на егзархијата Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во селото живееле 920 македонски патријаршисти и гркомани. Во селото има едно грчко основно училиште со 2 наставници и 25 ученици^[3][8].

Жителите на Старчево се придружиле на грчката вооружена пропаганда во Македонија на страната на грчките сили, војувајќи против македонските револуционери^[9][10]. Во декември 1904 година, одредот на Дончо Златков го нападнал селото и ги принудил селаните да ги предадат грчките учители Фотини Пападимитриу и Андонис Плумис. Сепак, селото се спасило поради интервенцијата на отоманските единици. На 5 јули 1905 година, единицата на Петров го нападнала Старчево и ги убила грчките водачи. По овој напад Теодосиј Ганчов ја организирал локалната гркоманско чета, во која биле и Димитар Смилјански (Δημήτριος Σμηλιάντης), Пандо Кирјаков (Παντελής Κυριακού), Ангел Пасхалев (Άγγελος Πασχάλης), Давид Вакуфчев (Δαβίδ Βακουφτσής), Петар Богоричев (Πέτρος Μπογορίτσης) и Илија Богоричев (Ηλίας Μπογορίτσης) од Старчево, како и Иван Белевеслев (Ιωάννης Μπελεβεσλής), Петар Перингов (Πέτρος Περίγγος), Иван Белевеслев (Ιωάννης Ραφτόπουλος) и Никола Капитанов (Νικόλαος Καπετανόπουλος) од Ветрен. Ганчов доаѓа во контакт со грчкиот конзулат во Сер, кој му обезбедува оружје. Војниците на Ганчов оперирале во Мелничко, Неврокоп, Валовишко и Струмишко сè до Балканските војни^[11][12].

Во учебната 1896 - 1897 година, грчки учител во Старчево бил Гајос Лазару^[13]. Од 13 ноември 1901 до 1911 година, грчки учител во Старчево бил Фотини Пападимитриу, помогнат од NEGOVATA мајка Евдокија, која зборувала македонски^[3][14]. По Младотурската револуција во 1908 година, грчкиот капетан Николаос Гусиос станал учител во селото^[15][16].

Во 1912 година за време на Балканските војни, бугарската војска влегла во селото. За време на Втората балканска војна во јули 1913 година, Старчево го освоиле грчките сили. На 9 јули 1913 година селото било запалено од грчката армија^[17].

По крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Бугарија. Грчките жители се преселиле во Грција. Грчките власти ги натовариле со брод и ги насочиле кон мочуришните области во Катеринско. За време на патувањето избувнала голема морска бура. Подоцна скоро сите се разболиле од маларија и повторно заминале на север. Некои од жителите се населиле во селото Ветрен (денес Нео Петрици) кај Беласица, точно спроти Петрич, а мал број повторно се вратиле во Старчево. Во Ветрен Старчевци се главниот дел од населението.

Од 1913 до 1925 година, бегалците од Демирхисарско и Серско се населиле во селото^[18].

Население по возраст
од 2011 година^[21]:

Во близина на селото се наоѓа познатата месност Рупите и природната знаменитост Кожух.

• 11 ноември – Свети Мина, традиционен празник на селото.

Родени во Старчево

• Теодосиј Ганчов (Теодосиос Ганциос), грчки андартски капитан
• Костадин Паскалев, вицепремиер на Бугарија во времето на Симеон Сакскобургготски и два мандата градоначалник на Горна Џумаја од партијата на БСП.

• Паскалев, Стоян. „Старчево“, Благоевград, 2011, 32 стр.

• Таткото на Паскалев пишува книга за родното село Старчево^{[мртва врска]}
• Слики од селото Архивирано на 29 декември 2016 г.
• Грчко мрежно место за Старчево Архивирано на 2 декември 2009 г.