1618
Uiterlijk
1618 waor e gewoen jaor wat begós op 'ne maondag op de Gregoriaanse kalender en e gewoen jaor wat begós op donderdag op de Juliaanse kalender.
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 20 fibberwarie - Maurits van Nassau erf biej 't euverlieje van ziene awwere haufbroor Philips Willem de titel Prins van Oranje. Dit kump häöm good van pas in ziene machssjtried mèt Johan van Oldenbarnevelt.
- 15 mei – Johannes Kepler formuleert zien derde wèt van de planetebewaeging.
- 23 mei - Tweëde Praagse Defenestratie: Ènnige raodsleje van de Duutsje keizer Ferdinand II waere oet 't Keuningspalies in de Praagse burch gegaojd, deze keër door ein hónderdtal protesjtantse edele. De functionarisse euverlaeve de val, mer dit incident is de aanleijing tot de Dertigjaorige Aorlog.
- 14 juni - De eësjte gezèt versjient in de Nederlande ónger de naam "Courante uyt Italien ende Duytschlandt". Hiejin sjteit nuujs euver hanjel en aorlog, mer ouch euver natuurrampe. Samesjtèller is Casper van Hilten, dae in deens sjteit van prins Maurits.
- 25 juni - Zeësjlaag Nederlandj-Sjpanje in de Middellandse Zeë.
- 9 juli – De laegsjtaonde kloasterkirk in Den Haag wirt gekraak door Contra-Remonsjtrante.
- 23 juli - Maurits bezeuk mèt ein groat gevolg de bezètte kloasterkirk.
- 6 augustus - Johan van Oldenbarnevelt wirt op 't Bènnehof in Den Haag gearresjteerd.
- 29 augustus - Johan van Oldenbarnevelt, Hugo de Groot en Hoogerbeets waere gevange genómme.
- 13 november - Synode van Dordrecht. De bedoeling van de Synode is eine oetsjpraok in 't gesjil tösje de remonsjtrante en contra-remonsjtrante.
- zónger datum
- De Sjpanjaarde sjture tevergaefs ein expeditie nao de Itzá - Maya van Tayasal.
- De dukaton wirt ingeveurd in de Sjpaanse Nederlanje en haet ein waerde van 60 sjtuversj.
- Willebrord van Roijen Snell - formuleert de Snellius braekingswèt.
Gebaore
[bewirk | brón bewèrke]- 1 jannewarie - Bartolomé Murillo, Sjpaanse kunssjilder (gesjtórve 1682)
- 2 april – Francesco Maria Grimaldi, Italiaanse fysicus en wiskundige (gesjtórve 1663)
Gesjtórve
[bewirk | brón bewèrke]- 20 fibberwarie - Philips Willem van Oranje (63), Prins van Oranje en heër van Diest, Awtste zoon van Willem van Oranje.
- 5 mei – Jacques-Davy Duperron (63), Franse kardinaal, dichter en diplomaat
- 23 augustus - Bredero (33), Nederlandjse toneëlsjriever.
- 28 september - Gilles van Leedenberch (68), raodspensionaris van de Sjtate van Utrech
- 10 december - Giulio Caccini (73), Italiaanse componis.
- datum ónbekènd
- Dom Pedro de Christo (73), Portugese componis.
- Willem Jansz. van Loon (ca. 81), mètoprichter VOC
Literatuur
[bewirk | brón bewèrke]- Publicatie van De Kluch van den Meulenaer van Gerbrand Adriaensz. Bredero
Beeldende Kuns
[bewirk | brón bewèrke]-
IJspret (1618) Esaias van de Velde, Alte Pinakothek