Rosa Limana

-4 (corrigenda) Latinitas huius paginae corrigenda est. Si potes, corrige vel rescribe. Vide {{latinitas}}.

Sancta Rosa Limana
Pictura Sanctae Rosae Limanae a Claudio Coello facta, in Museo Pratense Matriti sita
Nata	20 Aprilis 1586Lima, Viceregnum Peruvianum
Mortua	24 Augustus 1617Lima, Viceregnum Peruvianum
Beatificatio	15 Aprilis 1668 a papa Clemens IX
Canonizatio	12 Aprilis 1671 a papa Clemens X
Veneratus a /in	Ecclesia Catholica
Dies festae	30 Augustus (Peruvia et America Australis), 24 Augustus (Reliquis mundi)
Index Sanctorum

Sancta Rosa Limana (Hispanice Santa Rosa de Lima, Limae nata die 20 Aprilis 1586; Limae mortua die 24 Augusti 1617), cuius nomen saeculare Isabella (vulgo Isabel) Flores de Oliva erat. A Clemente Papa X anno 1671^[1] Dominicana tertiaria sancta Catholica canonizata est. Inter homines in America natos, prima ab Ecclesia Catholica sanctitate agnitionem canonicam accepit.

Sancta Rosa anno 1669 et Novi Orbis et Philippinae anno 1670 patrona renuntiata est. Praeterea patrona est institutorum eruditionis, vigilum et armatorum Venetiolae, Politia Nationalis Reipublicae Peruviae, Politiae Nationalis Paraquariae, et Argentinae Militiae Armatae. Vi aegritudinis quae ei mortem attulit, sancta est patrona aegrorum tuberculosis.

Isabella Flores de Oliva nata est Limae die 20 mensis Aprilis anno 1586,^[2] in Viceregno Peruviano. Filia fuit Gaspari Flores, arquebuserus e Baños de Montemayor in provincia Norba Caesarina Hispaniae,^{[3] [4]} et Maria de Oliva y Herrera, textrix et sartrix ab Huánucensis. ^[5][6] Praeterea fuit quarta filia duodecim fratruum, e quibus tantum novem noti sunt: Gaspar, Hernandus, Bernandina, Franciscus, Ioanna, Antonius, Andrea, Iacinta, Franciscus Matia.^[7]

Iosephus Manuel Bermúdez, unus e suis biographis, contulerunt ad opinionem disseminandam Rosae nativitatem die 30 Aprilis contigisse, sed in monumentis ordinarii processus deprehenditur Rosa matrem et alios homines, inter frater Petrus de Loaiza, Rosa confessorem et eius primus biographus declaravit diem nativitatis suae XX Aprilis. ^[8]

Baptizata est, iuxta documenti adnotationem, die 25 mensis Maii anno MDLXXXVI in Paroecia Sancti Sebastián, ^[9] in patria a sacerdote Antonio Polanco, susceptoribus suis Ferdinando de Baldés et Maria Osorio. Per tres menses natus servus se in rosam vultum se vidisse declaravit, ac deinceps a matre Rosa appellata est.

Ineunte aetate — S. Catharinae Senensis Tertiariam Dominicanam aemulans, ter in hebdomada ieiunare coepit ac graves poenitentias in occulto ageret. Conlusor eius frater Ferdinando fuit, qui eam semper sustentavit et adiuvit. Duodecim annos natus, cum suis ad Quives se contulit, oppidum ab Lima sexaginta chiliometrorum, in valle Fluminis Chillón situm. Hic adest confirmatus e manibus futurorum catholicorum S. Toribius de Mogrovejo, patrinus oppidi sacerdos Franciscus González. In Quives, ubi, ut videtur, incepit suam mortificationes, articulationes validissimas contrahendo, cum dolore consectariorum ad recuperationem suam, quam a matre abscondit.

In die confirmationis, in oppido Quives, archiepiscopus Toribius de Mogrovejo eam nomine Rosa confirmavit. Etsi mortificaverunt eam, quod eam appellaverunt, quia deridebant eam, cum sola esset hoc nomine. Annos natus viginti quinque, Rosa de Santa Maria accepta et volens vocari Rosa de Santa Maria, secundum matrem suam, ivit loqui cum sacerdote apud ecclesiam Sancti Dominici et molestiam expressit quam Rosa appellabatur eam effecit. At ille consolatus est, dicens: "Quid, filia, nonne anima tua sicut rosa in qua Iesus Christus recreatur?" Hoc erat placidum et certum nominis ipsi. Postea, secundum biographos suos, in mysticis episodiis, Virginem Rosarii et Infantem Iesus (cum eum in matrimonio mystico in matrimonium duxerat) suum nomen confirmavit.

Rediit Limam cum familia sua puella. Ob quaestiones oeconomicas familiae, totos dies in horto laborabat et varias familias in urbe intextas ad domum suam adiuvandam adiuvabat. Sub his instabilibus condicionibus aliam quoque vidit ignobiliorem inopiam circum se Indorum. Avia Mariana, quae erat Indiana, adiuvabat ut horum hominum humilitatem cognosceret. Tantus inter eos fuit casus ut Rosa anima Mariana per antiquam multitudinem incapax vidisset, ab Hispanis nobilibus vexatam. Rosae dixit: "Si Christiani ubique amorem praedicare tenentur, cur in Americam cum bellis, exitio et odiis veniunt?" Illa eam excruciabat, et angore se ipsa interrogavit: "Quid tot Indi pati debent?" Nihil invenit donec responderet pretium redemptionis doloris. ^[10]

Cum eius pulchritudinem admiraretur, Rosa comam tondebat et piper in faciem imposuit, commotus procis attractis. ^[11] Omnes procos suos ab amicis et familia repugnantibus repudiavit. Rosa aliquot diei horas peregit ad Sancti Sacramenti observantiam, quod cotidie recepit — usu perraro illo tempore. Denique post decem annos virginitatis votum emisit. Rosa animos fratrum Ordo S. Dominici admovit. Monialis fieri voluit, sed pater eam prohibuit, ut paucis post annis tertium ordinem Sancti Dominici ingressa est ad imitationem admirandi S. Catharinae Senensis.

Exinde in eremo seclusit se, adiuvante fratre Hernando, in extremo horto domus suae. Solus egressus est ad Templum Beatae Mariae Virginis Rosarii visitandum atque spiritualibus indigenarum ac nigris civitatis necessitatibus frequentando. Curavit etiam multos infirmos, qui ad domum suam accesserunt, auxilium et sollicitudinem quaerentes, quamdam infirmariam in domo sua creando. Multi biographi scribunt se fratrem Martinus de Porres adiuvisse, quod non probatur in textu Proceso de Martín de Porres (Lima, 1579-1639), qui sanctus ab anno 1962 fuit. Rosa dormire se permisit duas tantum horas diei, ut plus temporis orationi dedicaret. ^[12] Coronam argenteam gravem gerebat, intus spinis parvis, corona spinea Iesu Christi imitans.

Anno 1615, navi privataei Nederlandici Limam urbem oppugnare constituerunt, portum Callaum accedens in diebus ante festum Magdalenae. Mox nuntius Limam perfertur et cum eo propinquitas et aditus Callaum est, qui animos civium mutat. Hoc dato, Rosa feminas Limanae colligit in ecclesia Nostrae Dominae a Rosario ut pro Limae salute oret. Ut primum nuntius advenit, Tertius Ordo ad altare ascendit et, amputatis vestibus et consutis moribus, corpus suum ad defendendum Christus in tabernaculo collocavit. Modus viciniae trepidabat Limam fugientibus multis ad loca longinqua. Myste, dux classis Teutonicorum post dies in sua navi decessit, et hoc significabat recessum navium sine Callaum oppugnare. In Lima omnes Rosae miraculum attribuerunt et propterea in eius imaginibus ipsa Civitatem anchoris subnixam repraesentant.

In Argentina, Paraquaria et Uruquaria ad finem Augusti tempestas Santa Rosa sic dicta est. Traditio Rosae tribuit originem huius rei naturalis quae hostes Peruviani fugere fecit.

Inter praecipua vitae suae momenta matrimonium est mysticum, quod in Dominica in Palmis, 1617 contigit, in Rosarii sacello ( Templum Santo Domingo de Lima ). Rosa, non accipiens palmam, quam in processione gestare putabatur, nuntium a Deo esse arbitratus est ob aliquod delictum quod commiserat. Corde contrito, ad Imaginem Rosarii sacellum accessit et coram Virgine orans, vocationem percepit Iesu pueri imaginis, quae ei dixit: "Rosa Cordis mei, Sponsum amo te", cui illa. respondit: "Ecce habes, Domine, servum tuum humilem".

Circa finem vitae suae graviter aegrotavit. Ultimos tres vitae suae menses egit in domo Gundisalonis de la Maza, notabili tabularii viceregali regiminis, et uxorem eius Mariam de Uzategui. ^[2] Monasterium Sanctae Rosae de Lima hoc loco stat. Mortua est tuberculosis annos XXXI, primis horis 24 augusti 1617, festo sancti Bartholomaei, sicut ipsa prophetavit et narrata est a P. Leonardo Hansen, qui primam biographiam Rosae Peruvianae scripsit. ^[13] Hodie venerantur eius reliquiae in Basilica Nostrae Dominae Rosarii Limani (seu ecclesia Sancti Dominici), insigni devotione populi Peruviani (et Americae) qui sacellum suum in Templo Crucis Dominicanae cultui dicatum visitant.

Funus eius fuit ex nobilissimis Lima urbe experta. In domo familiae de la Maza, magnae turbae formatae sunt ad vide Rosam. Turbam exspectandam habebant ad Rosarii Ecclesiae translationem. Vicerex, Capitulo Saeculari et Ecclesiastico, Ordines religiosi, iussu Sancti Dominici de Guzmán praeest, translationi oidores ac notabiles frequentarunt.

In die exequiarum et sepulturae eius requirendus erat vis custodiae prorex, ne Rosa a zelotypis exinaniretur, qui corpus suum avellere vestitum ad quaerendum mnemosynum proclamabat, sanctum salutans. Quamvis hoc, habitum ter mutare debebant et etiam in translatione alicuius irreverentis persone unum digitorum suorum abscidit.

Consalvus de la Maza in defuncta eius faciem Rosae pictam habuit. Ad hunc modum pictor Italicus (Angelinus Medoro) appellavit, qui primum corporis sui testimonium fecit.

Populi devotio adeo excessit ut paucis annis eam e crypta removere debebant et in Rosarii ecclesia collocare.

Eorum domus (sacramentum) in Lima Centro sita, normas quas in siglo habebat servat, tempore quo Rosa vixit. Annuatim visitatur milia devotorum, peregrinorum et peregrinantium, qui ambitus perorant qui eius vitae et caritatis erga alios coniuncti sunt.

Heremitagium ubi oravit ut reliquia conservatur. Prope est puteus viginti metrorum altus ubi vota sua amantes deponunt. Item conservatur locus ubi dormivit, cella, idest cor sanctuarii, in qua natus est, et infirmaria, ubi curatus est fratribus suis indigentibus.

Post eius canonizationem aedificari coepit basilica-sanctum, restitutionibus subsequentibus saeculi XVII et XX. Reformanda erat ac tandem inaugurata die 24 mensis Augusti anno 1992 . Praecipuum peregrinationis locus est in tota Peruvia eiusque radices populares cum Domina Guadalupensi in Mexico comparandae.

Rosa de Santa Maria symbolum integrationis populi Peruviani repraesentat. Omnes ordines sociales ibi conveniunt. ^[14]

Anno 1747, Monasterium Sanctae Rosae in Arequipa aedificatum est, Sanctae Limanae dicatum, quodque usque hodie coenobium monialium Dominicanorum claustralium domuit.

Erat pars familiae Dominicanae e provincia Sancti Ioannis Bautistae Peruviae. Flores gratissimi erant leucanthema, caryophylla et rosae.

Quadringentae fere narrationes de ea scriptae sunt. Et plus quam mille facies in pariete, clauis et sculpturis factae sunt. Facti sunt inter alios praeclaros artifices, ut Franciscus de Zurbarán, Claudius Coello, Angelinus Medoro, Daniel Hernández, Teophilus Castello, Franciscus González, Servulo Gutiérrez et Gualterius Huamán. ^[15]

Festum Sanctae Rosae Limanae in Calendarium romanum anno 1727 inscriptus est, significans diem celebrationis ut 30 Augusti, deinde dies proxime ad anniversarium obitus sancti (24 Augusti) celebrandum non est occupatum. de alio sancto. Recognitio generalis Calendarii Romani generalis anno 1969 decreto die 23 augusti emissus est, pridie eius anniversarius obitus. ^[16] Nam in regionibus Americae Latinae cuius patronus est sanctus, ut Pertz, ^[17] die 30 Augusti adhuc servatur.

In Republica Peruviana, die 30 mensis Augusti festus est eiusque imago (die canonizationis anno 1671 in ecclesia cathedrali reperta) percurrit plateas Limae. Mense augusto ad Sanctum colitur sollempniter in Barranco districtu, qui culmen est cum processionali itinere die 30 Augusti.

Sancta Rosa Limana etiam in ducentis argentariis solis apparet, cuius summa in Republica Peruviae circulatio pretii est.

Reginae Regii Decretum Marianna Austriaca de declaratione et receptione Patronae Urbium Regnorum Peruviae ad Beatitudines Madre Rosa de Santa Maria, data die 11 martii 1669..

Praefectus Reginae: Por cuanto la Santidad de Clemente Noveno, atendiendo a los piadosos e instantes ruegos del Rey, mi hijo y míos, hechos por medio del Marqués de Astorga, Embajador de aquella Corte acerca de que la Bienaventurada Madre Rosa de Santa María, que fue de la Tercera Orden de Santo Domingo y natural de la Ciudad de los Reyes, fuese declarada por Patrona de ella y todo el Reino del Perú, y a los méritos que tenemos hechos en servicio de la Iglesia juntamente con haber sido esta gloriosa Virgen, la primera, que entre los siervos de Dios que las Indias Occidentales produjeron, mereció ser decorada con honor de público dándosele culto por su admirable copia de virtudes y milagros, ha sido servido despacharse este Breve, con su data en Roma, a dos de enero próximo pasado, declarándola por Patrona más principal de la dicha Ciudad de los Reyes y todo el Reino del Perú, con fiesta de precepto, oficio y privilegios de tal; y habiéndose visto en el Consejo Real de las Indias por lo que conviene, tenga debida observancia. Por la presente mando al Virrey y Presidentes de las Audiencias en las dichas provincias del Perú y a los Gobernadores y Corregidores de ellas, y ruego y encargo a los arzobispos y obispos de las iglesias metropolitanas y catedrales de aquellas provincias, que luego vean la copia auténtica del dicho Breve que se remite con ésta, den las órdenes convenientes para que se guarde, cumpla y ejecute lo contenido en él; y en todas las iglesias y lugares de sus distritos y diócesis para que por medio de la intercesión de la Bienaventurada consigan tanto mayor y más eficaz patrocinio cuanto con más celebre e intensa devoción se esmeraren en reverenciarla. De Madrid, a once de marzo de mil y seiscientos y sesenta y nueve años. Yo, la Reina. Por mandado de Su Majestad, Don Gabriel Bernardo de Quiróz.

Y a las espaldas de la dicha Real Cédula están cuatro rúbricas que parecen ser de los Señores del Real Consejo de Indias.

–
Cédula Real hallada en las Actas del Cabildo Colonial de San Francisco de Quito de 1664 a 1669 - Volumen XXXVII.

Paucis post mortem diebus multa de vita ac virtutibus eius testimonia convenerunt. Anno 1634 Beatificationis causa Romae praesentata est. Beatificatio facta est Romae in Conventu Dominicani Sanctae Sabinae, anno 1668. Ea a Clemens X die XII mensis Aprilis anno 1671 canonizata est, eique praecipuum Patronum praecipuum Novi Mundi annuntians. In Lima, Roma, Hispania, et omnibus Americae et Europa, lautae festivitates in honore primi sancti naturalis Americae celebrabantur.

Pontifices in singulis bullis ei sanctum nomine Rosa de Santa Maria declaraverunt, et postea Rosa de Lima facta est, nomen toponymicum multis sanctis in orbe Christianus commune.

Traditio dicit Clemens X papam Patrona et sancta! Et rosae? Pluat flores in scrinio meo si verum est. ^[18] Et instanter responsum fuit rosarum imbrem odoratum in mensa Papae, qui tunc cum canonizatione procedebat.

• Sanctus Martinus de Porres

• Mujica, Ramón: La Rosa Astrea, Lima.
• Del Busto, José Antonio: Santa Rosa de Lima
• Eguiguren Escudero, Luis Antonio (1944). Santa Rosa de Lima, cultura mística de la santa limeña: gráficos de su puño y letra, su primer director espiritual. Lima: Impresio: Torres Aguirre.
• Gabriela Lavarello de Velaochaga Sanctae Rosae de Lima 1586-1617-Patrōna Americae, Indiae occidentalium et Philippinae.
• Iraburu, José María. (2003). Actus Apostolorum Americae (3ª edición). Pamplona: Fundación Gratis Date. p. 558. ISBN 84-87903-36-3. Tabulatum e originalibus die 15 mensis Octobris anno 2014. 

Vicimedia Communia plura habent quae ad Sanctam Rosam Limensem spectant.

• Arzobispado de Lima: Vita Sancta Rosa Limanae (Hispanice)
• Biographia et spiritualitas Sanctae Rosae Limanae (Hispanice)
• Biographia Sanctae Rosae Limanae (Hispanice)
• Santa Rosa en el Arte (Sanctae Rosae in Artis) (video)
• Niñez y Pubertad de Santa Rosa de Lima (Infantia et Pubertas Sanctae Rosae Limanae) (video)
• Consagración a Dios, tuberculosis y muerte de Santa Rosa de Lima (Dei consecratio, tuberculosis et mors Sanctae Rosae Limanae)(video)
• Orden Predicadores Dominicos Perú Santa Rosa (Ordo Praedicatori Dominici Peruvianorum Sanctae Rosae
• Festum Patronalis: Sanctae Rosae Limanae in Chajarí
• Basilica Santa Rosa de Lima (Bs As, Argentina)
• Capella Sancta Rosae Limanae (Sittard, Países Bajos)
• Reliquia Sancta Rosae Limanae in La Puebla de Castro nunc maxima reliquia Sancti huius in Europa.
• Libro gratuito sobre la experiencia mística de Santa Rosa de Lima (PDF y ePub)