Калифорний
| |||||
Жай заттың сыртқы бейнесі | |||||
---|---|---|---|---|---|
Калифорний күміс-ақшыл түсті радиоактивті металл
| |||||
Атом қасиеті | |||||
Атауы, символ, нөмірі |
Калифорний, 98 | ||||
Топ типі | |||||
Топ, период, блок |
III, 7, f | ||||
Атомдық масса (молярлық масса) | |||||
Электрондық конфигурация |
[Rn] 5f10 7s2 | ||||
Қабықшалар бойынша электрондар |
2, 8, 18, 32, 28, 8, 2 | ||||
Атом радиусы |
295 пм | ||||
Химиялық қасиеттері | |||||
Электртерістілігі |
1,3 (Полинг шкаласы) | ||||
Тотығу дәрежелері |
+2, +3, +4, +5 | ||||
Иондалу энергиясы (бірінші электрон) | |||||
Жай заттың термодинамикалық қасиеттері | |||||
Термодинамикалық фаза | |||||
Тығыздық (қ.ж.) |
15,1 г/см³ | ||||
Балқу температурасы |
1173,15 К | ||||
Қайнау температурасы |
1743 K (1470 °C, 2678 °F) | ||||
Молярлық жылусыйымдылық |
29 Дж/(K·моль) | ||||
Жай заттың кристаллдық торы | |||||
Тор құрылымы |
алтыбұрышты | ||||
Тор параметрлері |
a = 3,38, c = 11,03 Å | ||||
c/a қатынас |
3,26 | ||||
Басқа да қасиеттері | |||||
Моос қаттылығы |
3–4 | ||||
CAS нөмірі |
7440-71-3 |
Калифорний (лат. Californium; Cf) — Менделеевтің Периодтық кестесінің 7 периодына жататын химиялық элемент; актиноидтарға жататын қатты радиоактивті металл. Рет нөмірі - 98, атомдық массасы - 251,0796.
Калифорнийді 1950 америкалық химик Г. Сиборг тобы (С.Томпсон, А.Гиорсо, К.Стрит) Берклидағы Калифорния университетінде ядролық реакция арқылы алған. Калифорния штатының атымен аталған. Калифорнийдің бірінші қатты қосылыстары — 249Cf2O3 и 249CfOCl 1958 жылы алынды.
Калифорнийдің изотоптарының бәрі де радиоактивті. Маңыздылары
251Cf (жартылай ыдырау мерзімі T1/2=900 жыл), 249Cf (T1/2=351 жыл), 250Cf (T1/2=13,08 жыл) және 252Cf (T1/2=2,645 жыл), сондықтан Калифорнийдің химиялық қасиеттері жоғарыдағы изотоптар көмегімен зерттелген.
Қосылыстарында үш валентті Калифорний тотығы Cf2О3, хлоридтері CfСІ3, CfОСІ алынып зерттелген.
Калифорний және оның қосылыстарының қасиеттері диспрозийге ұқсас.
Тағы қараңыз
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сыртқы сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Californium
Менделеев құрастырған химиялық элементтердің периодтық кестесі 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 1 H He 2 Li Be B C N O F Ne 3 Na Mg Al Si P S Cl Ar 4 K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr 5 Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe 6 Cs Ba La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn 7 Fr Ra Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og Сілтілік металдар Сілтілік жер металдар Лантаноидтар Актиноидтар Ауыр металдар Басқа металдар Металлоидтар Басқа бейметалдар Галогендер Инертті газдар