Saltar al contento

Simón Bolívar

De Wikipedia, le encyclopedia libere
Simón Bolívar
Pronunciation del nomine
Sexo mascule
Nascentia 1783-07-24 (Caracas)
Decesso 1830-12-17 (Quinta de San Pedro Alejandrino)
Causa de decesso tuberculosis, Typhoide
Loco de reposo Cathedral of Santa Marta[*], Caracas Cathedral[*], Panteon Nacional[*]
Citatania Espania, Venezuela, Ecuador, Bolivia, Grande Colombia
Occupation politico[*], officiero[*]
Religion Regular Masonic jurisdictions[*]
Conjuge María Teresa del Toro y Alayza[*]
Parentes matre María Concepción Palacios Aguirre Ariztía - Sojo Blanco Herrera[*] patre Juan Vicente Bolívar y Ponte[*]
Fratres/sorores María Antonia Bolívar Palacios[*], Juana Bolívar[*], Juan Vicente Bolívar Palacios[*]
Premios Grand Cross of the Order of the Sun of Peru‎[*], honorary doctorate of the National University of San Marcos[*], liberator of Venezuela[*]
Lingua espaniol, francese
Signatura
Identificatores
ISNI 0000000121278712
VIAF 35731693
Commons Simón Bolívar

Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar Palacios y Blanco (24 de julio 1783, Caracas, Venezuela17 de decembre 1830, Santa Marta, Colombia) esseva un militar e politico sudamerican, propulsor del independentia de Venezuela, de Colombia, de Ecuador, de Peru, de Panama e de Bolivia.

Vita juvene

[modificar | modificar fonte]

Ille esseva de origine basc, concretemente del village Ziortza-Bolibar in Biscaya. Quando ille habeva novem annos de etate su parentes jam habeva morite. Su avunculo empleava varie preceptores pro inseniar le e educar le, sed ille esseva un problema disciplinari. In fin, su avunculo empleava Simón Rodríguez e le problema se resolveva. Le duo deveniva bon amicos.

Durante sex annos, usque le juvene compliva dece-quatro annos, Rodríguez le inseniava le ideas del grande philosophos europee de ille tempore, qui credeva in le libertate e le equalitate pro omne personas, pensatores como Jean Jacques Rousseau, qui inseniava que "on pensa solmente de como proteger su filio… on debeva inseniar le a proteger se… como superviver, in caso necessari in le frigido penetrante de Islanda o in le rocca ardente de Malta". E tal cosas Rodríguez inseniava al juvene Bolívar. Con le lectiones scholar ille anque le inseniava a luctar e como viver in un silva e in le citate. Ille le inseniava a superviver situationes difficile.

Rodríguez debeva sortir de Venezuela in 1797 proque ille habeva participate in un revolution que faceva fiasco. In ille tempore il jam habeva gente que voleva liberar Venezuela ab le dominio espaniol.

Varie annos plus tarde, le duo Simones se reuniva de novo, viagiante trans Europa, le secunde visita de Bolívar a ibi. Ille arrivava al etate de dece-sex annos.

Al etate de dece-octo annos Simón Bolívar se maritava con le filia de un nobile espaniol e retornava con illa a Venezuela. Su juvene sposa moriva dece menses post arrivar a Venezuela a causa del febre jalne.

Simón retornava a Europa e iste visita cambiarea su vita. Ille esseva in Paris, Francia, ubi Napoléon Bonaparte se coronava imperator. Durante que ille observava centos de milles de personas tanto animate e allegre, il le pareva que le major desiro de un persona es vider se in le medietate de un gruppo de personas qui exprime assi ille typo de affecto e de amor. Ille dicerea plus tarde que isto le faceva pensar super su proprie paupere pais tanto infelice e del gloria que un persona obtinerea qui poterea liberar lo.

Con Simón Rodríguez de novo, ille visitava Roma. In un monte in le alto del citate, Simón Bolívar se genuflecteva e jurava que ille laborarea sin fatiga usque Venezuela esserea liberate ab le dominio espaniol. Bolívar dedicarea le resto de su vita a complir ille promissa.

El libertador

[modificar | modificar fonte]

Post multe annos terribile e duo revolutiones plus tarde Simón Bolívar comenciava a realisar su sonio.

Le initio, on pote dicer, occurreva in 1819. Bolívar jam habeva participate in un revolution dirigite per le General Francisco de Miranda. Illo esseva un fiasco. Un secunde revolution dirigite per Bolívar mesme faceva etiam fiasco. Ille quasi habeva succedite sed al fin ille perdeva contra le vaccheros del valle del Orinoco, qui luctava al latere del espanioles.

Dece-cinque annos post le juramento super un del montes de Roma, Bolívar dirigeva un exercitio de duo milles e cento homines usque Nove Granada (hodie Colombia e Panama) desde le region del Orinoco de Venezuela. Bolívar jam habeva habite fiasco in duo revolutiones sed iste vice, contra septe mille soldatos espaniol, ille triumpharea.

Ille habeva prendite cinque annos pro recomponer su nove armea, post le fiasco del secunde revolution, sed iste vice Bolívar se habeva unite al General Francisco de Paula Santander de Nove Granada. Insimul con alcun truppas britannic e irlandese illes liberarea primo Nove Granada e plus tarde Venezuela.

Il esseva le tempore de pluvias quando Bolívar sortiva. Il habeva tres camminos pro arrivar a Nove Granada. Bolívar seligeva le plus difficile proque le inimico non suspectarea ni expectarea que illes lo usarea. Avantiante con le armea, Bolívar iva de alto a basso animante su truppas. Ille adjutava le debiles e le malades.

Quando su armea passava trans le planas de Casanara, illes marchava durante un septimana con aqua usque le cinctura. Illes debeva poner lor fusiles supra lor capites. Il habeva necun sentiero e illes debeva aperir le cammino per le spisse silva. Il non habeva pontes e isto faceva que illes avantiava lentemente.

Al fin del planas illes se incontrava con le Montanias del Andes. Bolívar perdeva multe soldatos in le montanias. Multe soldatos moriva del frigido e alteres retornava a causa de maladia e del terreno impenetrabile a alcunes de lor cavallos. Sed Simón Bolívar continuava in avante, dirigente le armea per le montanias e descendente a Nove Granada.

Quando Bolívar arrivava a Nove Granada, su armea contava solmente alcun centos de homines. Sed su plano de surprender le espanioles esseva un successo. Quando le soldatos espaniol se recuperava del confusion, il esseva multo tarde: Bolívar habeva triumphate. Al tertie die su armea arrivava a Bogotá. In decembre ille esseva nominate presidente e chef militar del Republica de Colombia. Iste nove republica esseva formate de Nove Granada, Venezuela e Quito (nominate Ecuador plus tarde). Le sol problema esseva que grande partes de Venezuela e Ecuador remaneva sub dominio espaniol.

In junio 1821, Bolívar vinceva contra le espanioles in le battalia de Carabobo e Venezuela deveniva libere. Bolívar lassava le General Santander in carga del pais como ille lo habeva facite in Nove Granada e tunc se dedicava a liberar Ecuador.

In Ecuador Bolívar faceva le cognoscentia del grande amor de su vita: Manuela Sáenz.

In 1824, Bolívar con su chef de stato major, Antonio José Sucre, adjutava a liberar Peru. Alcun menses depost, Sucre liberava le Alte Peru. Iste nove pais decideva appellar se Bolivia in honor de Bolívar.

Bolívar esseva ora presidente de Peru, Bolivia e le Republica de Colombia, que includeva Nove Granada, Venezuela e Ecuador. Il se habeva proponite formar un liga de paises hispanoamerican. In 1826, il habeva un assemblea in Panama que includeva le paises de Bolívar, America Central, e Mexico. Le convention non habeva multe successo, sed esseva le initio de cooperation international.

In 1826, Simón Bolívar comenciava a perder le poter. Venezuela e Nove Granada non voleva plus esser unite in un sol pais. Il erumpeva un guerra civil e Bolívar sortiva ex Peru pro tentar conservar le Republica de Colombia unite. Ille non poteva facer lo. E le gente non amava le modo per le qual ille habeva prendite le pais. De facto ille escappava ab assassination unicamente per le corage e le sapientia de Manuela Sáenz in Bogotá, Colombia, in 1828.

In le medienocte Bolívar se eveliava con le latratos de canes e sonos estranie in le palatio. Ille prendeva su spada e su pistola e comenciava currer verso le portas, sed Manuela le deteneva. Le voces foras clamava "Morte al tyranno!" e "Morte a Bolívar!" Manuela aperiva un fenestra e Bolívar sortiva per illo. In iste momento le portas se aperiva con un grande colpo. Manuela prendeva un spada e confrontava le assassinos. Illes esseva multo surprendite per le action de iste femina, e illa les diceva que Bolívar esseva alibi.

Al fin, Bolívar arrivava al perception que ille habeva devenite un obstaculo pro le paises que ille mesme habeva adjutate a liberar. In vista de isto, in maio 1830 ille decideva a sortir de America del Sud e viagiar a Europa. Nonobstante, quando ille esseva justo super le puncto de partir, ille recipeva novas que il habeva problemas in Bogotá e ille cancellava su viage. Ille restava al casa de un cavallero espaniol qui sempre habeva admirate Bolívar. Ibi Bolívar passava su tempore e il esseva ibi que ille moriva de tuberculosis le 17 de decembre 1830.

Le legato politic de Bolívar esse massive, e il totevia esse un figura importante in le scena cultural e politic de America del Sud. Pretensions al mantello de Bolívar initiava in le annos 1840 e ja continue in le era moderne. Le "Bolivarianismo" del decennios recente esse sol un manifestation de iste phenomeno.

Bolívar se describeva in plure litteras como un "liberal". Il admirava le Revolution American, e esseva un critico notabile del Revolution Francese, ma su philosophia non esseva le philosophia del chefes del revolution in le Statos Unite de America. Aun que il preferiva un governamento centralisate, il esseva firmemente contra-sclavitude, non como su pendantes in America de Nord, despecto de esser de un area que contava super sclavitude como un fonte de labor.

Entre le libros que il habeva quando il scribeva le Constitution de Bolivia esseva Le Spirito del Leges per Montesquieu. Le constitution bolivian habeva un termino de vita pro le presedentia e un senato hereditari, effectivemente recreante le Constitution britannic non scribite, como il existeva al tempore, sin le creation de un monarchia formal. Su essayos de crear un constitution similar in Gran Colombia in le annos 1820 causava su rejection.

Il requireva plus que un decennio pro rehabilitar su imagine public in America del Sud. Del annos 1840, le memoria de Bolívar esseva utile pro le construction de un feritate national. In Venezuela, particularmente, le stato patronava un "culto" de Bolivar. Proque su mantello esse importante al identitates national de Venezuela, Colombia, Ecuador, Peru e Bolivia, il esse prendite per quasi tote le politicos de cata philosophia politic.

Ligamines externe

[modificar | modificar fonte]
Wikimedia Commons ha files multimedia de: Simón Bolívar