Պրուսերեն
Արտաքին տեսք
Պրուսերեն Prūsiskan, Prūsiska Bila | |
---|---|
Տեսակ | մեռած լեզու, կենդանի լեզու և մեռած լեզու |
Ենթադաս | West Baltic? |
Երկրներ | Արևելյան Պրուսիա |
Խոսողների քանակ | 50 մարդ (անհայտ) |
Լեզվակիրների թիվը | 50 |
Ռեյտինգ | Մեռած լեզու |
Դասակարգում | Հնդեվրոպական լեզուներ |
Գրերի համակարգ | լատինական այբուբեն |
IETF | prg |
ISO 639-3 | prg |
Prussian language Վիքիպահեստում |
Պրուսերեն, հին պրուսերեն, բալթիական պրուսներ ցեղի լեզուն։ Պատկանում է հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի բալթիական խմբի արմբալթիական ենթախմբին։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]13-րդ դարի տևտոնական օրդենի կողմից պրուսական տարածքը նվաճելու և պրուսերեն կրողների գերմանացման հետևանքով 18-րդ դարի սկզբներին պրուսերենը մահացել է։
Պրուսական անձնանուններից և տեղանուններից բացի, պահպանվել են նաև պրուսերենի գրավոր հուշարձաններ՝ Էլբինգյան (գերմանական-պրուսական) բառարանը՝ կազմված 14-րդ դարի (պարունակում է 802 բառ, մեծ մասամբ գոյականներ), Սիմոն Գրունաուի ժամանակագրության (16-րդ դարի սկիզբ) մեջ ամփոփված պրուսական բառացանկը (100 բառ) են։
Kails rekyse Thoneaw labonache thewelyse
Eg koyte poyte Nykoyte pennega doyte.
Պրուսերեն | հայերեն | լիտվերեն |
---|---|---|
Kails | բարև | sveikas, labas |
rekyse, rikīs | պարոն | ? |
Tho ne aw | դու ոչ այնքան | tu ne tiek/taip |
labonache | սիրել, լավ | labas, geras |
thewelyse | ընկեր | tėvelis «батюшка, отец» (?) |
eg | եթե | jej |
koyte | ուզել | nori(-te) |
poyte | խմել | gerti |
Nykoyte | չեք ուզում (չես ուզում) | nenori(-te) |
peningā | դրամ | pinigus |
dōiti | տալ | duoti |
պրուսերեն | հայերեն | լիտվերեն |
---|---|---|
saūli | արև | saulė |
deinānakts | օր (բառացիորեն օր ու գիշեր) | para; diena-naktis, dieną-naktį (в выражениях) |
Wakaraīna | երեկոյան աստղ | vakarinė «вечерняя» |
deinā | օր | diena |
nakts | գիշեր | naktis |
zemē | հող | žemė |
buttan | տուն | būtas «квартира» (как собственность); būstas «жилище, обустройство» (вообще) |
stāgs | տանիք | stuogas |
azzaran | լիճ | ežeras |
undan | ջուր | vanduo |
pīws | գարեջուր | alus |
pints | ճանապարհ (пѫть) | (su-)pintas «(с-)плетённый» (?); pinta (мера объёма жидкости, ёмкость) (?) |
as | ես (азъ) | aš |
tū | դու | tu |
tāns | նա | tas «тот» |
sargs | պահակախումբ | sargas |
prasīsenis | հարց | prašymas |
plūgs | հերկել | plūgas |
siksnā, sawinzli | գոտի | šikšna «выделанная кожа»; šikšnosparnis «летучая мышь» |
widātun | տեսնել | matyti; vaidinti, vaidenti «играть, изображать, воображать»; vaiduoklis «привидение»; vaizdas «вид, изображение»; veidas «лицо» |
sūisargs | հովանոց | lietsargis; skėtis |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 452)։ |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պրուսերեն» հոդվածին։ |
|