Յոհան Հայզինգա

Յոհան Հայզինգա; հոլ.՝ Johan Huizinga
Ծնվել է	դեկտեմբերի 7, 1872[…] Գրոնինգեն, Նիդերլանդներ[…]
Մահացել է	փետրվարի 1, 1945[…] (72 տարեկան) De Steeg, Ռեյդեն, Խելդեռլանդ, Նիդերլանդներ; բնական մահով
Գերեզման	Ուխստխեյստ
Քաղաքացիություն	Նիդերլանդների Թագավորություն
Դավանանք	Մենոնիտ եկեղեցի Նիդեռլանդներում
Մասնագիտություն	մշակույթի պատմաբան, պատմաբան, համալսարանի դասախոս, Դիմադրության մարտիկ, լեզվաբան, փիլիսոփա, արվեստագետ և մարդաբան
Հաստատություն(ներ)	Գրոնինգենի համալսարան, Լեյդենի համալսարան, Լեյդենի համալսարան և Գրոնինգենի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	միջնադարի պատմություն, historical linguistics?, պատմություն, Մշակույթի պատմություն, արվեստագիտություն, Մշակույթի փիլիսոփայություն և մարդաբանություն
Պաշտոն(ներ)	Լեյդենի համալսարանի ռեկտոր
Անդամակցություն	Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Հոլանդերենի լեզվի և գրականության թագավորական ակադեմիա, Բելգիայի գիտությունների և արվեստի թագավորական ֆլամանդական ակադեմիա և Ավստրիայի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Գրոնինգենի համալսարան և Լեյդենի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	հոլանդերեն և գերմաներեն
Եղել է գիտական ղեկավար	Koenraad Wolter Swart?
Ազդվել է	Գևորգ Զիմել
Պարգևներ	D.A. Thiemeprijs?
Երեխա(ներ)	Լեոնհարդ Հայզինգա և Յակոբ Հերման Հայզինգա
Հայր	Դիրկ Հայզինգա
	Ներշնչվել է
	Johan Huizinga Վիքիպահեստում

Յոհան Հայզինգա (հոլ.՝ Johan Huizinga, դեկտեմբերի 7, 1872(1872-12-07)^[1]^[2]^[3]^[…], Գրոնինգեն, Նիդերլանդներ^[4]^[2]^[3]^[…] - փետրվարի 1, 1945(1945-02-01)^[4]^[1]^[2]^[…], De Steeg, Ռեյդեն, Խելդեռլանդ, Նիդերլանդներ^[2]^[3]^[5]), հոլանդացի փիլիսոփա, պատմաբան, մշակույթի տեսաբան, Գրոնինգենի (1905 - 1915) և Լեյդենի (1915 - 1940) համալսարանների պրոֆեսոր։ Հայտնի է Արևմտյան Եվրոպայի ուշ միջնադարի և Վերածննդի դարաշրջանի պատմությանը նվիրված իր աշխատություններով (դրանցից է «Միջնադարի աշունը», 1919)։ Համաշխարհային հռչակ է բերել հեղինակին «Homo ludens» (1938) երկը, որտեղ ամփոփված են մշակույթի պատմությանը նվիրված Հայզինգայի հոդվածները (թարգմանվել է հայերեն Սամվել Ղռաթյանի կողմից^[9]։)

Գերմանիայի կողմից Նիդերլանդների օկուպացման շրջանում հեռացվել է համալսարանից՝ 1942 թ. հակաֆաշիստական դասախոսությունից հետո։ Ձերբակալվել է, երկու ամիս անց ազատ արձակվել՝ հավանաբար նկատի ունենալով առողջական վիճակը։ Սակայն թույլտվություն չի ստացել վերադառնալ Լեյդեն։ Մահացել է 1945 թ. փետրվարի 1-ին։ Կյանքի վերջին տարիներին ավարտին է հասցրել ինքնակենսագրական նոթերը և «Եղծված աշխարհ» աշխատությունը։

Երկեր

1911 «Հաարլեմի իրավական աղբյուրները»
1912 «Մեր ազգային գիտակցության նախապատմությունից», ակնարկ
1913 «1813-ի կարևորությունը Նիդերլանդների հոգևոր մշակույթի համար»
1914 «Համալսարանի պատմություն», նվիրված Խրոնինգենի Համալսարանի 300-ամյակին
1916 «Վան Էյկերի արվեստը իրենց ժամանակի կյանքում», ակնարկ
1918 «Մարդիկ և բազմություն Ամերիկայում»
1919 «Միջնադարի աշուն»
1924 «Էրազմուս», կենսագրություն
1927 «Ամերիկան՝ կենսունակ և մտածող»
1927 «Յան Վեթի կյանքն ու գործերը»
1929 «Մշակութապատմական էքսկուրսներ»
1935 «Վաղվա ստվերներում»
1937 «Գիտության պատմությունը»
1938, Homo Ludens («Խաղացող մարդ»)
1941 «Նիդերլանդական մշակույթը 17-րդ դարում», ակնարկ
1945 «Եղծված աշխարհ»

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 ^2,13 Catalogus Professorum Academiae Groninganae — 2014.
↑ ^3,00 ^3,01 ^3,02 ^3,03 ^3,04 ^3,05 ^3,06 ^3,07 ^3,08 ^3,09 Leidse Hoogleraren (նիդերլ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Хёйзинга Йохан // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Digital Library for Dutch Literature (նիդերլ.) — 1999.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ CONOR.Sl
↑ Lundy D. R. The Peerage
↑ Յոհան Հայզինգա. «Homo Ludens», Երևան, «Սարգիս Խաչենց» հրատ., ՓՐԻՆԹԻՆՖՈ տպ., 2007, 374 էջ։

Արտաքին հղումներ

Յոհան Հայզինգայի «Homo Ludens» գրքի հայերեն թարգմանության գրախոսականը «Ազգ» թերթում(չաշխատող հղում)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոհան Հայզինգա» հոդվածին։

[_3e3f1f62d449d05a-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_c7c9559257c24a29-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 ^2,13 Catalogus Professorum Academiae Groninganae — 2014.

[_d6ec6c8cd3c4cc08-3] 3,00 ^3,01 ^3,02 ^3,03 ^3,04 ^3,05 ^3,06 ^3,07 ^3,08 ^3,09 Leidse Hoogleraren (նիդերլ.)

[_9d6722dc145fec36-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Хёйзинга Йохан // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_840dae90cb229672-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Digital Library for Dutch Literature (նիդերլ.) — 1999.

[_010d05455e12aeaa-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[_a553d65ac632579d-7] CONOR.Sl

[_29b5489980a29a26-8] Lundy D. R. The Peerage

[9] Յոհան Հայզինգա. «Homo Ludens», Երևան, «Սարգիս Խաչենց» հրատ., ՓՐԻՆԹԻՆՖՈ տպ., 2007, 374 էջ։

[1]